آپتیمیزم (Optimism) یا آپتیمیسم چیست؟ با این شبکه و توکن OP بیشتر آشنا شوید

آپتیمیزم با افزایش توان پردازشی تراکنش‌های اتریوم، به کاربران اجازه می‌دهد تا بوسیله رول آپ های خوش‌بینانه در پرداخت کارمزدها صرفه‌جویی کنند.

به‌طور خلاصه می‌توان عنوان کرد که:

• آپتیمیسم راه‌حلی است که در راستای حل مشکل مقیاس‌پذیری در بلاک چین اتریوم از آن استفاده می‌شود.

• فناوری رول آپ های خوش‌بینانه با دسته‌بندی تراکنش‌ها، سرعت پردازش تراکنش‌های شبکه اتریوم را افزایش داده و کارمزد تراکنش‌های این شبکه را نیز کاهش می‌دهد.

مقدمه

اتریوم در سال‌های اخیر از رشد قابل‌توجهی برخوردار بوده و به‌واسطه این رشد، به محبوبیت بالایی نیز دست یافته است. هم‌اکنون، رمز ارز اتریوم ازنظر حجم بازار یا مارکت کپ (Market Capitalization) و همچنین نقدینگی در گردش، دومین رمز ارز برتر بازار کریپتو به‌حساب می‌آید. در حقیقت علت اصلی رشد شبکه اتریوم را می‌توان مدیون پشتیبانی این شبکه بلاک چیم از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) دانست.

درواقع اتریوم با طراحی و توسعه قراردادهای هوشمند، باعث پایه‌گذاری بسیاری از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Dapps) و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) شده و ارزش و اعتبار این بلاک چین، حاصل اکوسیستمی عظیم است که این اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، صرافی‌های غیرمتمرکز و دیگر اپلیکیشن های فعال در حوزه امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) در آن فعالیت هستند.

بااین‌وجود، با توجه به گستردگی فعالیت‌های شبکه اتریوم، چند مشکل اساسی در این شبکه وجود دارد: سرعت پایین تراکنش‌ها و کارمزد بالای اجرای تراکنش‌ها. هرچند که اغلب کاربران این شبکه در انتظار راه‌اندازی شبکه‌ی ارتقاءیافته و جدید اتریوم ۲ (Ethereum 2.0) هستند، ولی جدا از این تغییر عظیم، راه‌حل‌های دیگری نیز جهت افزایش سرعت و کاهش کارمزد تراکنش‌های این شبکه پیشنهادشده است که آپتیمیزم یکی از این راه‌حل‌ها است.

ازاین‌رو، در این مطلب از فکت کوینز قصد داریم تا به بررسی فناوری آپتیمیسم پرداخته و تمامی جوانب آن را موردبررسی قرار دهیم.

آپتیمیزم (Optimism) چیست؟

آپتیمیزم (Optimism) با افزایش توان پردازشی تراکنش‌های بلاک چین اتریوم، به کاربران این شبکه ارز دیجیتال اجازه می‌دهد تا با تکیه‌بر تکنولوژی رول آپ های خوش‌بینانه (Optimistic Rollups) در پرداخت کارمزدهای گس پرداختی خود صرفه‌جویی قابل‌توجهی کنند. به بیان دیگر، آپتیمیزم با تکیه‌بر تکنیک فشرده‌سازی اطلاعات و همچنین انتقال تراکنش‌ها به بلاک چینی دیگر، سرعت پردازش تراکنش‌ها را به میزان قابل‌توجهی ارتقاء داده و در کنار آن، میزان کارمزد گس موردنیاز جهت اجرای این تراکنش‌ها را نیز کاهش می‌دهد.

درواقع سازوکار فناوری آپتیمیزم از روی اسم این فناوری کاملاً قابل‌درک است. درواقع موضوع اساسی در خصوص این فناوری، مسئله بهینه‌سازی است. در حقیقت پروتکل آپتیمیسم با تکیه‌بر تکنیکی به نام رول آپ های خوش‌بینانه و در نتیجه آن، دسته‌بندی تراکنش‌ها، انتقال آنها به دیگر بلاک چین‌ها و نهایتاً ثبت آنها در بلاک چین اصلی اتریوم، قادر است تا توان پردازشی و سرعت اجرای این تراکنش‌ها را به شکل قابل‌توجهی ارتقا دهد.

اساساً رول آپ های خوش‌بینانه یا آپتیمیستیک (Optimistic rollups) شکلی از رول آپ ها هستند که کلیه تراکنش‌های یک دسته مشخص را معتبر فرض می‌کنند. درواقع این سازوکار در زمان پردازش تراکنش‌ها صرفه‌جویی خواهد کرد؛

چراکه دیگر قرار نیست تا هر تراکنش به‌صورت مجزا اعتبارسنجی شود.

از طرفی، اعتبار سنج‌های شبکه (Validators) یک هفته فرصت خواهند داشت تا تمامی رول آپ های خود را بررسی کرده و در صورت تشخیص اینکه یک دسته از رول آپ ها حاوی تراکنش‌های جعلی هستند، آن‌ها را مورد ارزیابی قرار خواهند داد.

لازم به ذکر است که در صفحه اصلی وب‌سایت Analytics  و بخشی که مربوط به فناوری آپتیمیسم است، به این نکته اشاره شده که این فناوری قادر است تا کارمزد تراکنش‌ها (که اصطلاحاً با کارمزد گس یا Gas Fee شناخته می‌شود) را تا ۱۲۹ برابر کاهش دهند. همچنین بد نیست اشاره داشته باشیم که آپتیمیزم به‌وسیله برخی از معتبرترین پلتفرم‌های دیفای همچون صرافی‌های غیرمتمرکز سینتتیکس (Synthetix) و یونی سواپ (Uniswap) نیز پشتیبانی می‌شود.

جدا از این، بر اساس اطلاعات وب‌سایت Dune Analytics، تا مارس ۲۰۲۲ (اسفند ماه ۱۴۰۰) پروتکل آپتیمیزم، رقمی در حدود ۷۴۰ میلیون دلار از دارایی‌های درون شبکه (on-chain) را پشتیبانی کرده است. البته این رقم در ماه ژانویه امسال (دی ماه ۱۴۰۰) به رقم یک میلیارد دلار رسیده بود که با نوسانات اخیر بازار رمز ارزها، به ۷۴۰ میلیون دلار کاهش پیدا کرد.

فناوری آپتیمیسم در ماه ژوئن ۲۰۱۹ (خرداد ماه ۱۳۹۸) معرفی شد و نسخه آزمایشی آن نیز از ماه اکتبر ۲۰۱۹ (مهر ماه ۱۳۹۸) شروع به‌کار کرد. البته در ژانویه ۲۰۲۱ (دی ماه ۱۴۰۰) نسخه آلفای این فناوری به شکل گسترده‌ای مورداستفاده قرار گرفت و تا ماه اکتبر ۲۰۲۱ (مهر ماه ۱۴۰۰)، این فناوری به مرحله‌ای رسید که حتی بتواند از بسیاری از جهات نیز با بلاک چین اتریوم رقابت کند. بااین‌وجود، استفاده عمومی از این فناوری در ماه دسامبر ۲۰۲۱ (شهریور ماه ۱۴۰۰) شروع شد و کماکان نیز ادامه دارد.

نحوه کارکرد آپتیمیزم

به‌صورت کلی، آپتیمیزم یک فهرست بزرگ از تراکنش‌ها است. در حقیقت کلیه بلاک‌های قرارگرفته در یک دسته، در داخل یک قرارداد هوشمند شبکه اتریوم ذخیره خواهند شد و به این قراردادها به‌اصطلاح زنجیره تراکنش‌های شاخص (Canonical Transaction Chain) اطلاق می‌شود.

در حقیقت وقتی‌که کاربران درخواست پردازش یک تراکنش را در شبکه ثبت می‌کنند، یک بلاک جدید تولید خواهد شد و اعتبار تراکنش را خواهد سنجید. از طرفی، بعد از این فرایند، جهت اجرای تراکنش، این پلتفرم آن را وارد لایه دوم بلاک چین خواهد کرد. درواقع در شبکه جدید (لایه دوم بلاک چین) تراکنش‌ها در بلاک‌هایی مشخص تجمیع و فشرده‌سازی خواهند شد تا بدین ترتیب هزینه اجرای تراکنش‌ها کاهش پیدا کند و سپس اطلاعات تراکنش پردازش شده و به شبکه اصلی اتریوم بازخواهد گشت.

به‌طور کلی، نرم‌افزار لایه دوم آپتیمیزم، بر اساس الگوریتم‌های شبکه اتریوم طراحی شده و در این طراحی تلاش شده تا حداکثر سازگاری میان این ۲ لایه مجزا از هم، برقرار شود. به همین دلیل، سازوکار لایه دوم نیز دقیقاً مشابه خود شبکه اتریوم خواهد بود. درواقع روش پرداخت هزینه تراکنش‌ها نیز به همان شکل سابق انجام می‌شود (با این تفاوت که به دلیل استفاده از فناوری آپتیمیسم ، میزان آن به شکل قابل‌توجهی کاهش پیدا کرده است).

درواقع با در نظر گرفتن شباهت ساختاری و هماهنگی این دو شبکه، می‌توان به‌سادگی و بدون نگرانی، توکن های ERC-20 خود را میان این دو شبکه انتقال داد.

مزیت اصلی آپتیمیزم چیست؟

آپتیمیزم یکی از برترین راه‌حل‌ها جهت کاهش ترافیک سنگین شبکه بلاک چین اتریوم است. درواقع مدتی است که این شبکه حداکثر توان خود را به‌کار گرفته و می‌توان ادعا کرد که به معنای واقعی به مرز انفجار رسیده است. در حقیقت فناوری آپتیمیزم قادر است تا وقتی‌که ارتقا شبکه اتریوم پیاده‌سازی نشده و توان پردازش آن افزایش نیافته است، به‌عنوان نیروی کمکی و فوق‌العاده مؤثر، به کمک این شبکه بیاید.

دقت داشته باشید که آپتیمیسم این امکان را در اختیار حوزه امور مالی غیرمتمرکز قرار می‌دهد تا وقتی‌که ارتقاء شبکه به‌صورت کامل راه‌اندازی نشده و توان پردازش آن ارتقاء نیافته است، کماکان کارایی خود را حفظ کرده و به فعالیت خود ادامه دهد.

از طرفی، پروتکل آپتیمیزم تنها راه‌حلی نیست که باعث افزایش سرعت پردازش تراکنش‌ها و کاهش کارمزد تراکنش‌های شبکه اتریوم می‌شود. به‌بیان‌دیگر، جدا از آپتیمیزم، آربیتروم (Arbitrum) و شبکه بوبا (Boba Network) نیز درزمینه کاهش کارمزد تراکنش‌ها به اتریوم کمک می‌کنند. همچنین، رول آپ های دانش صفر (Zero-knowledge Rollups) نیز ازجمله پروتکل‌های شناخته‌شده‌ای هستند که در جهت تقویت قابلیت پردازش شبکه اتریوم به‌کار گرفته می‌شوند.

درواقع درست مثل آربیتروم، آپتیمیسم نیز از رمز ارز منحصربه‌فردی برخوردار نبوده و جهت پرداخت کارمزد تراکنش‌های خود از اتر (ETH) استفاده می‌کند. از طرفی آپتیمیزم نیز درست مثل آربیتروم، به‌تازگی نسخه بتای خود را اجرا کرده و هنوز به مرحله نهایی غیرمتمرکزی خود نرسیده است.

بیشتر بخوانید: رول آپ ها؛ برترین راه‌حل لایه ۲ جهت رفع مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم

نحوه استفاده از آپتیمیزم

اساساً جهت استفاده از فناوری آپتیمیزم بایستی اتر یا سایر توکن‌های ERC-20 خود را وارد درگاه آپتیمیزم کرد. درواقع از این طریق می‌توان تراکنش‌های خود را به‌وسیله این فناوری اجرایی کرد و کارمزد کمتری را پرداخت کرد. همچنین می‌توان بعد از انجام تراکنش، توکن‌های خود را به شبکه اصلی اتریوم بازگرداند.

علاوه بر این، جهت واریز دارایی‌های خود به پروتکل آپتیمیسم ، بایستی از درگاه آپتیمیسم (Optimism Gateway) که همان درگاه بهینه‌سازی تراکنش‌ها است استفاده کرد. درواقع از طریق کیف پول های ارز دیجیتال مبتنی بر فناوری وب ۳ همچون کیف پول متامسک (MetaMask)، می‌توان به این درگاه پرداخت متصل شد و عملیات واریز را به سادگی انجام داد.

لازم به ذکر است که فرایند واریز دارایی‌ها به این پروتکل به چیزی در حدود بیست دقیقه زمان نیاز داشته و کیف پول متامسک نیز جهت انجام این انتقال، به ازای هر ETH، هجده دلار کارمزد دریافت خواهد کرد.

ضمناً جهت برداشت دارایی‌ها از این پروتکل و انتقال آن به شبکه اصلی اتریوم نیز به چیزی در حدود یک هفته زمان نیاز خواهد بود و هزینه این انتقال نیز برای هر ETH، ۵۲.۷ دلار خواهد بود. درواقع این تأخیر یک‌هفته‌ای طبق آن چیزی که در بالا توضیح دادیم، جزئی از خصوصیات رول آپ های خوش‌بینانه است.‌

همچنین پس از انتقال دارایی‌ها به پروتکل آپتیمیزم، می‌توان به‌وسیله اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، از دارایی‌های خود استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال، صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز یونی سواپ (Uniswap) این امکان را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد تا به‌وسیله پروتکل آپتیمیسم ، اقدام به خریدوفروش رمز ارزهای مدنظر خود پرداخته و با تکیه‌بر قابلیت‌های این پروتکل، کارمزد بسیار کمتری را به نسبت خود شبکه اتریوم پرداخت کنند.

حال برای بهره بردن از این ویژگی همه کاری که کاربران لازم است انجام دهند، انتخاب گزینه Optimism از بخش گزینه‌های اصلی شبکه است و بعدازآن می‌توان به همان حالت قبل اقدام به انجام معاملات خود کرد.

آینده پروتکل آپتیمیزم

پروتکل آپتیمیزم از میزان سرمایه قابل‌توجهی جهت پیشبرد اهداف خود برخوردار است. البته در ماه مارس ۲۰۲۲ (اسفند ماه ۱۴۰۰)، یک سرمایه‌گذاری جدید نیز بر روی این پروژه انجام شد و به‌واسطه این سرمایه‌گذاری، بالغ‌بر صد و پنجاه میلیون دلار از سوی شرکت سری بی (Series B) که به‌وسیله اندرسون هاروویتز (Andreessen Horowitz) و پارادایم (Paradigm) مدیریت می‌شود، به این پروژه تزریق شد. بااین‌وجود، در حال حاضر، ارزش استارت آپ آپتیمیسم درمجموع به رقمی بالغ‌بر ۱.۶۵ میلیارد دلار رسیده است.

از طرفی، مسیر پیش روی این پروژه را می‌توان به بخش‌هایی همچون ارتقاء به پروتکل آپتیمیزم، شارد یا خرد کردن رول آپ ها و همچنین غیرمتمرکز سازی کامل فرآیند تجمیع، دسته‌بندی کرد. البته آخرین موردی که به آن اشاره کردیم، از اهمیت بخصوصی برخوردار خواهد بود. درواقع هرچند که پروتکل آپتیمیسم در حال حاضر در نسخه بتای خود قرار داشته و برای تمامی افراد نیز قابل‌استفاده است، ولی کماکان تیم توسعه‌دهندگان آن، به میزان مشخصی از کنترل و تسلط بر روند انتخاب و دسته‌بندی بلاک‌ها (در راستای رفع ایرادات احتمالی آن) دسترسی دارند.

بیشتر بخوانید: شاردینگ (Sharding) چیست؟ | راهنمای جامع برای مبتدی‌ها

به صورت کلی، پروتکل آپتیمیسم در طول مدت‌زمان فعالیت خود، از تمرکز بیشتری نسبت به شبکه اتریوم برخوردار بوده که این موضوع به‌خودی‌خود بخشی از ایرادات این پروتکل به‌حساب می‌آید. در حقیقت توسعه‌دهندگان شبکه اتریوم هیچ‌گونه توانایی بابت توقف شبکه یا دسترسی به فهرست اعتبارسنج‌ها ندارند؛ این در حالی است که در پروتکل آپتیمیزم، این امکان کماکان برای توسعه‌دهندگان آن وجود دارد.

بااین‌وجود، آپتیمیزم در ماه آپریل ۲۰۲۲ (فروردین ماه ۱۴۰۱) گام‌های بزرگی در راستای غیرمتمرکز سازی پروتکل خود برداشته است. در حقیقت توسعه‌دهندگان این پروتکل اخیراً یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز یا دائو (DAO) بانام Optimism Collective راه‌اندازی کرده تا بدین ترتیب برخی از هزینه‌های مالی و مدیریتی پروژه خود را از این راه تأمین کنند.

از طرفی، با راه‌اندازی یک ایردراپ و اهدای مقداری از کل توکن های آپتیمیسم (OP) به کاربران پروتکل آپتیمیسم و دیگر افرادی که در پیشبرد دائو آن سهیم بوده‌اند، تیم مدیریتی این پروتکل در تلاش هستند تا از پروتکل خود تمرکززدایی کنند.

سخن پایانی

اساساً پروتکل آپتیمیزم یک راه‌حل مطلوب جهت افزایش سرعت تراکنش‌ها و همچنین کاهش کارمزد تراکنش‌های شبکه اتریوم است. در حقیقت با در نظر گرفتن گستردگی فعالیت‌ها در بستر شبکه اتریوم، یکی از موضوعات اصلی که پیش روی این شبکه قرار دارد، افزایش توان پردازش تراکنش‌ها است و در این خصوص راه‌حل‌ها و پروتکل‌های گوناگونی جهت حل این موضوع ارائه‌شده‌اند که یکی از امیدوارکننده‌ترین آنها، فناوری آپتیمیسم است.

درواقع پروتکل آپتیمیسم با دسته‌بندی و انتقال تراکنش‌ها به بلاک چینی دیگر، سنگینی بار موجود در شبکه بلاک چین اتریوم را کاهش داده و بدین ترتیب کارمزد تراکنش‌های این شبکه را به میزان قابل‌توجهی کاهش خواهد داد. ازاین‌رو، کاربران قادر هستند تا به‌وسیله این پروتکل، تراکنش‌های خود را با سرعتی بیشتر و البته میزان کارمزدی کمتر انجام دهند. البته بایستی به این نکته نیز توجه داشته باشیم که تا این لحظه این پروتکل هنوز به‌طور کامل تمرکززدایی نشده و تسلط توسعه‌دهندگان این پروژه بر روی آن، یکی از نقاط ضعف عمده آن به‌حساب می‌آید.