استخراج ارز دیجیتال چیست و قوانین ماینینگ در ایران چگونه است؟

در این مطلب قصد داریم بدانیم استخراج ارز دیجیتال چیست و چه مزیتی برای شبکه بلاکچین به همراه دارد؟ به‌طور کلی باید گفت استخراج یا ماینینگ راهی برای تولید ارزهای دیجیتال است. اما موضوع چیزی فراتر از ایجاد رمز ارزهای جدید است، ماینینگ روشی است که به‌واسطه آن صحت و اعتبار تراکنش‌های ارز دیجیتال تائید می‌شوند.

اما استخراج چگونه انجام می‌شود؟ اساساً، ماینرها مسائل پیچیده ریاضی را با استفاده از کامپیوترهای پرقدرت حل می‌کنند و در ازای آن ارز دیجیتال پاداش می‌گیرند. اما استخراج با ریسک‌های زیادی همراه است که باید در مورد آنها بدانید. 

استخراج ارز دیجیتال چه معنایی دارد؟ قوانین استخراج رمز ارز در ایران چگونه است؟ دقت کرده‌اید که رمزارزهایی مانند بیت‌کوین، به‌رغم شهرت زیادی که پیدا کرده‌اند، هنوز ابعاد گُنگ زیادی دارند؟ استخراج رمزارزها چگونه است؟ برای استخراج رمز ارز و کارکردن با این ارزهای دیجیتالی قواعد و چارچوب‌هایی از سوی دولت و بانک‌ مرکزی وجود دارد؟ اجازه بدهید که درباره این موضوعات در ادامه برایتان توضیح بدهیم.

استخراج ارز دیجیتال چگونه انجام می‌شود؟

بیایید نگاهی به نحوه عملکرد استخراج ارزهای دیجیتال داشته باشیم. ابتدا باید گفت که استخراج فقط در مورد به دست آوردن رمزارزهای جدید نیست. استخراج رمزارز دو هدف را دنبال می‌کند: تولید ارز دیجیتال جدید و تائید صحت تراکنش‌های ارزهای دیجیتال در بلاک چین.

هنگامی که یک ماینر بیت کوین فرآیند تائید بلاک تراکنش‌ها را انجام می‌دهد، پاداش دریافت می‌کند. چه چیزی بدست می‌آورد؟ بیت‌کوین‌های جدیدی که در شبکه ضرب شده که تعداد کل بیت‌ کوین‌های در گردش را افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: آخرین قوانین استخراج ارزهای دیجیتال در ایران!

گواهی اثبات کار (POW) چیست؟

ارزهای دیجیتال به چیزی به نام «مکانیسم اجماع» نیاز دارند تا اطمینان حاصل شود که همه ذینفعان شبکه در مورد اینکه کدام تراکنش‌ها مشروع هستند با یکدیگر توافق دارند و از مشکل دوبار خرج شدن جلوگیری می‌کنند. بیت کوین و بسیاری دیگر از ارزهای دیجیتال از الگوریتم گواهی کار (Proof of Work) برای دستیابی به این تأییدها استفاده می‌کنند. در گواهی کار (یا اثبات کار)، زمانی که یک بلاک تراکنش پر شد، ماینرها با هم رقابت می‌کنند تا اولین کسانی باشند که مسائل پیچیده ریاضی را حل می‌کنند. هنگامی که آنها معادله را حل کردند، یک هش 64 کاراکتری ایجاد می‌کنند که تراکنش را تائید می‌کند و به ماینرها امکان می‌دهد بیت کوین را برای خود تولید کنند.

استخراج بیت کوین چیست؟

استخراج بیت کوین راهی برای افراد برای کسب بیت کوین‌های جدید با انجام فرآیند اعتبارسنجی تراکنش‌های BTC است. هر ماینری که یک بلوک از تراکنش‌ها را تائید می‌کند، مقدار معینی بیت کوین پاداش می‌گیرد. به عبارت دیگر، این یک فرآیند دوگانه است که هم رمزارزهای جدید تولید می‌کند و هم امکان استفاده امن از رمزارزهای در گردش را فراهم می‌کند. اما سوال اینجاست که چرا بیت کوین‌ها باید استخراج شوند؟

ماینینگ سیستمی است که بیت کوین هم برای ساخت بیت کوین‌های جدید و هم برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌کند. اگر هیچ‌کس تراکنش‌ها را تائید نکند، ماهیت غیرمتمرکز بلاک چین می‌تواند به کلاهبرداران اجازه دهد تا بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال را بیش از یک بار در یک زمان خرج کنند. با این حال، استفاده از مکانیزم استخراج برای تائید تراکنش‌ها از تقلب جلوگیری می‌کند و اعتماد کاربران را به ارز دیجیتال تقویت می‌کند.

بیشتر بخوانید: سختی استخراج بیت کوین افزایش یافت؛ ریزش سنگین درآمد ماینرها

آیا استخراج ارز دیجیتال سودآور است؟

چرا مردم بیت کوین استخراج می‌کنند؟ زیرا اگر درآمدی بیش از هزینه‌های استخراج خود داشته باشید، می‌تواند سودآور باشد. با این حال، سود شما به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله هزینه اولیه تجهیزات و هزینه‌های عملیاتی مداوم، مانند برق.

استخراج ارز دیجیتال چه معنایی دارد و چگونه است؟

استخراج ارز دیجیتال به فرایندی گفته می‌شود که طی آن، با حل معادلات و مسائل ریاضی و محاسباتی رمزارزها خلق می‌شوند. حل این مسائل نیازمند رایانه‌ها و سیستم‌های پردازش قوی است. ضمن اینکه برق زیادی هم مصرف می‌کند.

با حل مسائل طرح‌شده در بستر بلاک‌چین یعنی جایی که رمزارزها تولید و تبادل می‌شوند، بلاک‌های جدیدی از اطلاعات در شبکه تأیید می‌شوند و اطلاعاتشان در شبکه به ثبت می‌رسد. هیچ شبکه هسته‌ای از کنترل و مدیریت در بلاک‌ چین وجود ندارد. یعنی این شبکه کاملا غیرمتمرکز است و دست دولت‌ها و نهادهای مختلف از مدیریت و نظارت بر آن‌ها کوتاه است.

ماینرها یا استخراج‌کنندگانی که بتوانند مسائل محاسباتی موجود در شبکه را حل کنند، به تأیید تراکنش‌های صورت‌گرفته در بستر بلاک‌چین کمک می‌کنند و پاداش‌شان هم رمزارز خواهد بود. به این صورت است که رمزارزهای تازه تولید می‌شوند.

ماشین حساب ارزدیجیتال

در واقع، برای دریافت کوین‌های جدید، نیاز به حل معادلات پیچیده ریاضی است. اضافه‌شدن اطلاعات تراکنش‌های جدید به شبکه بلاک‌چین پس از حل مسائل صورت می‌گیرد.

شروع استخراج ارز دیجیتال

اگر تصمیم دارید که وارد استخراج رمزارزها شوید، باید بدانید که نیازمند رایانه‌ای قوی هستید. ضمن اینکه باید کیف پولی دیجیتالی هم داشته باشید تا بتوانید رمزارزهایتان را در آن نگه دارید یا از طریق آن تبادل کنید. پیوستن به پول‌های استخراج یا استخرهای استخراج ( mining pool) از جمله اقداماتی است که می‌توانید برای تسریع عملکردتان در استخراج انجام بدهید.

منظور از این استخرها چیست؟ هر استخر یا پول استخراج رمز ارز شامل گروهی از استخراج‌کنندگان است که با پیوستن به هم توانایی خود در حل مسائل شبکه بلاک‌چین برای تأیید تراکنش‌های ساده و تولید رمزارزهای جدید را بالا می‌برند. اگر پول‌ها موفق به استخراج شوند، رمزارزی که پاداش کارشان است، میان افراد مختلف گروه تقسیم می‌شود.

 

ماینرهای بیت کوین چقدر درآمد دارند؟

در ازای این هزینه‌ها چه چیزی می‌توانید کسب کنید؟ به ازای هر بلاکی که با موفقیت تائید می‌کنید و به بلاک چین اضافه می‌کنید، در حال حاضر 6.25 بیت کوین دریافت می‌کنید. اما باید بدانید این مقدار تقریباً هر چهار سال به نصف می‌رسد که هدف از آن کمیابی بیت کوین و ارزشمندتر شدن آن است.

بیشتر بخوانید: هش ریت (Hash Rate) یا نرخ هش چیست؟

برای شروع استخراج ارز دیجیتال به چه چیزی نیاز دارم؟

اکنون شما می‌دانید که استخراج کریپتو چیست و شاید علاقه‌مند به مشارکت در آن باشید. اما چگونه می‌توانید استخراج ارز دیجیتال را شروع کنید؟ چه بیت کوین و چه اتر را انتخاب کنید، یک سری نکات مشترک و مهم وجود دارد که باید در نظر بگیرید. برای مثال، استخراج با استفاده از یک لپ‌تاپ معمولی نتیجه و صرفه مالی ندارد، زیرا استخراج ارزهای دیجیتال زمان و قدرت محاسباتی زیادی را می‌طلبد.

از نظر سخت افزاری، باید یک دستگاه یا ریگ ماینینگ ویژه‌ راه‌اندازی کنید. ریگی که شما نیاز دارید به ارز مورد نظرتان بستگی دارد، برای مثال بیت کوین عمدتاً با استفاده از ریگ‌های آسیک (ASIC) استخراج می‌شود که می‌تواند هزاران دلار هزینه داشته باشد. همچنین باید هزینه برق خود را در نظر بگیرید. شما برق زیادی مصرف خواهید کرد، بنابراین باید مطمئن شوید که ارزان ترین تعرفه ممکن را پرداخت می‌کنید.

در کنار سخت افزار، به نرم افزار خاصی نیز نیاز خواهید داشت. برای انجام ماینینگ، باید نرم افزار ماینینگ را دانلود کنید. برخی از نرم افزارها، مانند CGMiner، متن باز و رایگان هستند، در حالی که برخی دیگر، مانند Awesome Miner هزینه دارند. همچنین باید یک کیف پول راه‌اندازی کنید، تا کوین‌هایی که به دست می آورید را در آن ذخیره کنید. بسته به رویکردی که تصمیم به اتخاذ آن دارید، ممکن است نیاز به عضویت در یک استخر استخراج (mining Pool) نیز داشته باشید.

بیشتر بخوانید: بهترین ماینر بیت کوین : 10 دستگاه برتر در سال 2022

مقایسه استخراج انفرادی با استخراج جمعی

عضویت در استخر استخراج به چه معناست؟ ماینینگ انفرادی زمانی است که یک ماینر به تنهایی عمل می‌کند. اما در استخر ماینینگ، یک ماینر با سایر ماینرها کار می‌کند و منابع محاسباتی آنها به اشتراک گذاشته می‌شود و با سایر اعضای استخر درآمد حاصل می‌کنند. اگر خودتان قدرت محاسباتی زیادی ندارید، استخراج جمعی می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد.

بیشتر بخوانید: 5.4 درصد از کل بیت کوین دنیا در ایران استخراج می‌شود

استخراج ارز دیجیتال چه مضراتی به همراه دارد؟

در حالی که استخراج ارز دیجیتال بازدهی وسوسه انگیزی دارد، یک نکته وجود دارد. استخراج کریپتو در حال حاضر نیازمند مصرف برق قابل توجهی است و این باعث می‌شود ردپای کربن آن بسیار بزرگ شود. و این امر با مسائل مالی و نظارتی نیز مرتبط است:

استخراج ارز دیجیتال یک فرآیند بسیار پر مصرف است. تخمین زده می‌شود که برای مثال استخراج بیت کوین، برق بیشتری از کل کشور فنلاند مصرف می‌کند. این به معنای ردپای کربن بزرگ و هزینه‌های شدید است. به همین دلیل است که ماینرها تمایل دارند در مناطقی از جهان که هزینه برق پایین است تجمع کنند. اما این به نوبه خود، فشار نامتناسبی را بر زیرساخت‌های اغلب قدیمی وارد می‌کند که فقط مشکل زیست‌محیطی را تشدید می‌کند.

فقط هزینه‌های جاری نیست که می‌تواند افزایش یابد – هزینه‌های اولیه شروع به کار به عنوان یک ماینر نیز می‌تواند بسیار گران باشد.

استخراج ارز دیجیتال برای افرادی که چیز زیادی در مورد کامپیوتر نمی‌دانند مناسب نیست. فقط درک نحوه عملکرد این فرآیند و راه‌اندازی تمام تجهیزات لازم نیاز به درک زیرساخت‌های محاسباتی و بلاک چین دارد. مهارت‌های مورد نیاز برای عیب یابی دستگاه در صورت مواجهه با مشکل به کنار!

حتی اگر ریگ خود را کاملاً آماده کرده باشید تا بتوانید استخراج کنید، ممکن است اجازه نداشته باشید. برخی از کشورها استخراج ارزهای دیجیتال را ممنوع می‌کنند – مانند چین که در سال 2021 به دلیل اثرات زیست محیطی و ماهیت غیرمتمرکز آن، آن را به طور کامل ممنوع کرد. برخی از کشورها، مانند سوئد، از اتحادیه اروپا می‌خواهند که از این روند پیروی کند – که به شدت تعداد مناطقی را که ماینرها می‌توانند به طور قانونی در آنها فعالیت کنند، کاهش می‌دهد

بیشتر بخوانید: بیت کوین و محیط زیست؛ خوب، بد یا زشت؟

جمع‌بندی

رمزارزهای گواهی کار (POW) نمی‌توانند بدون فعالیت ماینرهایشان کار کنند، حال آیا باید به ماینرها بپیوندید؟ پاسخ به دانش، منابع و تحمل ریسک شما بستگی دارد.

اولین سوالی که باید از خود بپرسید این است که آیا برای راه‌اندازی سخت‌افزار و نرم‌افزار و همچنین عیب‌یابی دستگاه فرآیند استخراج ارز دیجیتال را به اندازه کافی درک می‌کنید؟ اگر می‌توانید به آن پاسخ مثبت دهید، سؤال بعدی این است که آیا می‌توانید هم هزینه‌های اولیه و هم هزینه‌های مستمر مربوط به استخراج یک ارز دیجیتال را پوشش دهید؟

آیا به پول نقد، تجهیزات و انرژی برق برای سودآور کردن این سرمایه گذاری دسترسی دارید؟ اگر چنین است، آیا تأثیر قانونی و زیست محیطی آن را در نظر گرفته‌اید؟ و در نهایت، باید در مورد ریسک مالی آن فکر کنید. وقتی استخراج می‌کنید، پاداش شما به رمز ارزی که استخراج می‌کنید پرداخت می‌شود. اما رمزارزها ممکن است در معرض نوسانات قیمتی شدیدی قرار گیرند، بنابراین پاداش شما برای استخراج می‌تواند یک مبلغ بزرگ یا یک مبلغ ناچیز باشد.

قوانین استخراج رمزارز در ایران چگونه است؟

رمزارزها با سرعت بسیار زیادی جهان را فراگرفته‌اند. این‌روزها دیگر کمتر کسی هست که بیت‌کوین به گوشش نخورده باشد یا نداند که رمزارزها با فناوری‌های تازه پا به دنیا گذاشته‌اند و در حال درنوردیدن مرزهای موفقیت هستند. رمزارزها امکانات بسیار خوبی برای تبادلات مالی و توسعه ارتباطات در اختیارمان می‌گذارند.

بستری که این رمزارزها در آن‌ها مشغول به تولید و فعالیت هستند هم بسیار نوین است و امکاناتی به‌شدت تازه به دنیا معرفی می‌کند. برای همین هم هست که دولت‌ها، بانک‌ها و موسسات مالی نمی‌توانند چشم‌هایشان را روی رمزارزها ببندند. نوین‌وتازه‌بودن این ارزهای تازه‌وارد هم به‌گونه‌ای است که هیچ‌ نهاد و سازمانی دقیقا نمی‌داند که باید با آن کاملا مخالف باشد یا موافق.

در ایران هم مانند بسیاری از کشورهای دیگر، تکلیف رمزارزها به‌طور واضح شفاف‌سازی نشده است. این‌طور به‌نظر می‌رسد که قوانین استخراج ارز دیجیتال در ایران چندان شفاف نیست؛ یعنی ممنوعیت آشکاری وجود ندارد اما خبری از قواعدی واضح هم نیست.

لینک مفید: چطور با کامپیوتر شخصی بیت کوین استخراج کنیم؟ +ویدئو

اظهارات بانک مرکزی در بهمن‌ماه ۱۳۹۷ درباره رمزارزها

هم در بیشتر کشورهای دنیا و هم در ایران، دولت‌ها و موسسات مالی شاخک‌های حسی خود را نسبت به رمزارزها تیز کرده‌اند اما درباره ممنوعیت و محدودیت حرفی به‌میان نیاورده‌اند. حتی برخی از کشورهای دنیا با طرفداری تمام‌قد از استخراج ارز دیجیتال و تبادل انواع آن به رشد و توسعه این ارزهای نوپا هم کمک کرده‌اند.

در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۷، بانک مرکزی درباره الزامات، ضوابط و قوانین ارز دیجیتال نکاتی را اعلام کرد که آگاهی از آن‌ها برای علاقه‌مندان به فعالیت در خصوص رمزارزها خالی از لطف نیست:

صدور و انتشار رمزارزها در اختیار توسعه‌دهندگان آن‌هاست و بانک مرکزی در این خصوص مسئولیت و مشارکتی ندارد. استفاده از رمزارزها به‌عنوان ابزار پرداخت ممنوع است و تنها در صرافی‌هایی قابلیت خریدوفروش دارند که مقررات آن‌ها در بخش الزامات عمومی صرافی آورده شده است.استفاده از کیف پول رمزارزها با در نظرگرفتن مقررات در این خصوص برای اشخاص حقیقی و حقوقی بلامانع است.

این‌ها نشان می‌دهد که بانک مرکزی و دولت با استخراج ارز دیجیتال مشکلی ندارند. البته نباید فراموش کرد که امکان خریدوفروش با رمزارزهای مختلف وجود ندارد. برای نمونه، فروشگاه‌های اینترنتی معروف ایرانی مانند بعضی از هم‌تایان خارجی‌شان، اجازه قبول ارزی مانند اتریوم یا بیت‌کوین را ندارند.

نکته مهم درباره خریدوفروش رمزارزها

براساس ماده ۲ قانون مجازات عمومی:

هر فعل یا ترک فعلی که بنا به قانون، قابل مجازات یا مستلزم اقدامات تأمینی یا تربیتی باشد جرم به‌حساب می آید و هیچ امری را نمی توان جرم دانست مگر آنکه به‌موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تأمینی یا تربیتی تعیین شده باشد.

از آنجایی که هیچ تنبیه و مجازاتی برای خریدوفروش رمزارزها در قانون وجود ندارد، پس تبادلات آن‌ها منعی ندارد و حتی اگر در خلال معاملات با آن‌ها کلاه‌برداری هم صورت بگیرد، امکان پیگیری نزد مراجع قضایی وجود خواهد داشت.

قوانین استخراج ارز دیجیتال در ایران در سال ۱۳۹۸

خریدوفروش ارزهای دیجیتالی منع قانونی ندارد اما داستان برای استخراج رمزارزها چگونه است؟‌ قوانین استخراج ارز دیجیتال در ایران چگونه است؟  در ابتدا، دولت معتقد بود که استخراج رمزارزها موجب سواستفاده از برق‌های صنعتی و خانگی می‌شود.

اما در سال ۱۳۹۸ معاون اول رئیس‌جمهور وقت، استخراج رمز ارز در ایران را قانونی اعلام کرد. البته براساس آیین‌نامه اجرایی که از سوی دولت درباره رمزارزها اعلام شد، استفاده از دستگاه‌های استخراج رمزارزها به‌شرطی مقدور است که مجوزهای لازم از وزارت صمت (وزارت صنعت، معدن و تجارت) دریافت شود. اگر شخص یا اشخاصی بدون دریافت مجوز و خارج از قوانین استخراج ارز دیجیتال برای این کار اقدام کنند، مجازات‌هایی خواهند داشت:

• قطع اشتراک برق آن‌ها و قطع دستگاه‌ها
• توقیف دستگاه‌های استخراج از سوی نیروی انتظامی

باید بدانید که فعالیت‌های استخراج ارز دیجیتال در خارج از چارچوب قوانین دولتی پیگردهای قضایی دارد. بنا به اخبار و گزارش‌ها، وزارت صمت تاکنون، در حدود ۱۳۸۰ مجوز برای استخراج رمز ارز در ایران صادر کرده است.

لینک مفید: آموزش کار با ماشین حساب محاسبه استخراج

هزینه برق مصرفی استخراج ارز دیجیتال

قوانین استخراج رمز ارز در ایران می‌گوید که استفاده از انشعاب برق مجاز است و میزان هزینه تصویب‌شده برای استخراج برابر با میانگین نرخ برق صادراتی محاسبه می‌شود.

اگر مجوزهای ماینینگ یا همان استخراج در دست ماینرها (استخراج‌کنندگان رمزارز) نباشد، اداره برق وارد می‌شود و برق را قطع خواهد کرد. آمارهای رسمی درباره فعالیت ایران در حوزه رمزارزها وجود ندارد اما شنیده‌ها حاکی از آن است که سهم کشور در زمینه استخراج رمزارزها حدود هفت درصد در جهان است.

در آخر

استخراج ارز دیجیتال نیاز به آگاهی از روند این فرایند دارد. علاوه بر آشنایی با ابعاد فنی این کار، لازم است که در جریان الزامات قانونی کار هم باشید. در غیر این صورت، هزینه‌ها و خسارت‌های زیادی به شما تحمیل می‌شود. رمزارزها در حال توسعه سریع هستند و نمی‌توان ارزش و جایگاه بااهمیت فعلی‌شان را نادیده گرفت. چراغ سبز نشان‌دادن دولت ایران به استفاده از آن‌ها هم فضای نسبتا بازی برای فعالیت در این بستر را فراهم می‌کند.

سوالات متداول