اتریوم (Ethereum) دومین بلاک‌چین محبوب جهان را بشناسید!

همه ما بیت کوین را به عنوان آینده پول در جهان می‌شناسیم. رمزارزی که با هدف تغییر سیستم مالی متمرکز به غیر متمرکز توسعه پیدا کرده و تا حدودی موفق هم بوده است. پس تکلیف اتریوم چه می‌شود؟ اگر بیت کوین آینده سیستم مالی جهان محسوب می‌شود، دومین رمزارز محبوب جهان چه نقشی خواهد داشت؟ چنین پرسش‌هایی ذهن هر فرد علاقه‌مندی به دنیای رمزارزها را به خود مشغول می‌کند. البته همه این سوالات درست نیستند! چرا که از مقایسه دو رمزارز متفاوت با اهداف متفاوت به وجود آمده‌اند. در این مقاله همراه فکت کوینز باشید تا با بررسی اتریوم (Ethereum)، به تعداد زیادی از این پرسش‌ها پاسخ دهیم.

اتریوم چیست؟

حق دارید! این سوال کلیشه‌ای است اما برای فهم بهتر دومین رمزارز محبوب جهان به جواب آن نیاز داریم. اتریوم شبکه‌ای مبتنی بر بلاک چین است که انجام تراکنش‌های مختلف، ساخت NFT، خرید و فروش NFT، بازی کردن و کسب درآمد از شبکه‌های اجتماعی را ممکن می‌کند. خیلی از افراد Ethereum را آینده اینترنت می‌دانند.

در واقع اگر پلتفرم متمرکزی مثل اپ استور اپل را وب 2.0 در نظر بگیریم، شبکه‌ای غیر متمرکز و کاربر محور مثل اتریوم نمونه‌ای از وب 3.0 است. این پلتفرم جذاب که نسل بعدی اینترنت محسوب می‌شود از برنامه‌ها (DApps)، اکوسیستم مالی (DeFi) و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs) پشتیبانی می‌کند.

تاریخچه Ethereum

اتریوم از ابتدا دومین رمزارز محبوب یا دومین پروژه بزرگ بلاک چین در جهان نبود. ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) و همکارانش بلاک چین Ethereum را برای پاسخ دادن به کم و کاستی‌های بیت کوین ایجاد کردند. بوترین در سال 2013 پروژه خود را معرفی کرد و به توضیح جزئیات قراردادهای هوشمند که توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز را ممکن می‌کرد، پرداخت. بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که امکان توسعه برنامه‌های غیر متمرکز (Dapps) قبل از اتریوم هم در دنیای بلاک چین‌ها وجود داشت. با این همه، تعامل میان پلتفرم‌های مختلف به دلیل توسعه انحصاری برنامه‌ها غیر ممکن بود. بوترین اعتقاد داشت که یکسان سازی روش اجرا و تعامل Dapps تنها راه سازگاری است؛ در نتیجه Ethereum 1.0 متولد شد!

بگذارید از یک مثال استفاده کنیم. اتریوم را به عنوان اپ استور اپل در نظر بگیرید؛ پلتفرمی که میزبان چندین هزار برنامه است و همه برنامه‌های موجود در آن از قوانین یکسان اپ استور پیروی می‌کنند. البته با دو تفاوت! اول اینکه قوانین Ethereum در شبکه کدگذاری شده، به صورت مستقل برای توسعه دهندگانی که توانایی تغییر قوانین در Dapps را دارند اجرا می‌شوند. دوم اینکه بر عکس اپ استور اپل، قوانین به صورت متمرکز و توسط فرد خاصی کنترل نمی‌شوند! چرا که قدرت تغییر و مدیریت قوانین، در دست جامعه کاربران پلتفرم است.

بودجه اتریوم و The DAO

همانطور که حدس می‌زنید ساخت چنین پلتفرمی ارزان نبود! در نتیجه بوترین و دیگر بنیان گذاران پروژه برای تامین بودجه مورد نیاز خود، یعنی 18439086 دلار به سراغ پیش فروش اتر رفتند و بنیاد اتریوم سوئیس را با هدف حفظ و توسعه شبکه ایجاد کردند. البته خیلی زود و با اعلام غیر انتفاعی بودن این بنیاد توسط بوترین، برخی از بنیان گذاران از آن خارج شدند.

طولی نکشید که توسعه دهندگان با ایده‌های غیر متمرکز خود به سراغ اتریوم رفتند و در سال 2016 گروه The DAO را تاسیس کردند. این گروه دموکراتیک قادر به تغییر شبکه و ارائه پیشنهادات مختلف برای بهبود آن بود. نهایتا عدم نیاز DAO به مدیر واحد و سیستم رای گیری آن برای تایید یا عدم تایید تغییرات، این گروه را به یکی از مهم‌ترین و منحصر به فردترین ویژگی‌های شبکه اتریوم تبدیل کرد.

زمانی که هیچکس به حمله هکرها فکر نمی‌کرد، هکری ناشناس 40 میلیون دلار از دارایی‌های The DAO را دزدید. اعضای DAO برای جبران این دزدی و حل مشکلات امنیتی به هارد فورک اتریوم رای دادند. نهایتا نسخه جدید Ethereum از نسخه قدیمی (Ethereum Classic) جدا شد؛ این نسخه جدید با پروتکل امنیتی جدید و بروزرسانی نرم افزاری بزرگی همراه شد تا کاستی‌های نسخه پایه را برطرف کند.

اکوسیستم اتریوم چطور کار می‌کند؟

شبکه اتریوم هم مانند شبکه بیت کوین غیر متمرکز است و از هزاران کامپیوتر مختلف که به عنوان نود فعالیت می‌کنند، تشکیل شده. این گستردگی و غیرمتمرکز بودن، از شبکه Ethereum در برابر حملات مختلف و از دست رفتن اطلاعات محافظت می‌کند. علاوه بر این اگر یکی از کامپیوترها از کار بیافتد هیچ مشکلی برای شبکه و داده‌های آن به وجود نمی‌آید.

اگر بخواهیم تخصصی‌تر صحبت کنیم، اتریوم سیستمی واحد و غیرمتمرکز است که کامپیوتری (در این متن به معنای پلتفرم محاسباتی ) به نام Ethereum Virtual Machine یا همان EVM را اجرا می‌کند. هر نود فعال در شبکه یک نسخه از این کامپیوتر را روی سیستم خود دارد؛ در نتیجه تمامی نودها برای بروزرسانی داده‌های خود به تاییدیه تعاملات شبکه نیاز دارند. در غیر این صورت، تمامی تعاملات شبکه به عنوان تراکنش در نظر گرفته شده و ماینر در بلاک چین‌ ذخیره می‌شود. در واقع، ماینرها قبل از اتصال بلوک‌های بلاک‌چین به شبکه و استفاده از آنها به عنوان تاریخچه یا دفترچه معاملات، اطلاعات بلوک را بررسی و تایید می‌کنند.

بیشتر بخوانید : ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) چیست؟

فرایند ماینینگ برای تایید تراکنش‌های شبکه به عنوان POW یا همان Proof-of-work شناخته می‌شود. هر بلوک در شبکه اتریوم یک کد 64 رقمی مخصوص به خود دارد که هویت بلوک و تراکنش انجام شده را تایید می‌کند. ماینرها قدرت سخت افزاری خود را در جهت تایید منحصر به فرد بودن همین کد 64 رقمی به کار می‌گیرند و به اندازه همین تلاش پاداش دریافت می‌کنند. تاریخچه تراکنش‌ها در شبکه اتریوم مانند شبکه بیت کوین در دسترس عموم قرار می‌گیرند. این بدان معنا است که پس از تایید تراکنش و اضافه شدن آن به بلاک چین، یک کپی از اطلاعات برای تمامی نودهای شبکه ارسال می‌شود.

بیشتر بخوانید: به روزرسانی مرج اتریوم با موفقیت در شبکه آزمایشی گوئرلی راه اندازی شد

کارمزد و پرداختی ماینرها

بعد از توضیحات بالا به این سوال می‌رسیم: اتریوم‌های پرداختی به ماینرها از کجا تامین می‌شوند؟ کاربران باید برای انجام تراکنش‌های خود در شبکه کارمزدی به نام (gas) پرداخت می‌کنند که به صورت مستقیم به ماینر تایید کننده تراکنش پرداخت می‌شود. همین پاداش پرداختی به ماینرها است که تداوم فعالیت شبکه و امنیت آن را تضمین می‌کند. البته این کارمزد (Gas) کاربرد دیگری هم دارد! شبکه اتریوم برای محدود کردن فعالیت کاربران و جلوگیری از فعالیت‌های اسپم از این کارمزد استفاده می‌کند.

Ethereum به جای دارایی دیجیتال، توکنی کاربردی است که برای استفاده از خدمات نسل سوم اینترنت استفاده خواهد شد. در حال حاضر اتر به صورت پاداش پرداختی به ماینرها در شبکه جریان دارد اما با حرکت شبکه به سمت POS (اثبات سهام) به صورت پاداش استیکینگ نیز به شبکه برگردانده می‌شود. در واقع تورم هیچگاه به اندازه‌ای نخواهد رسید که دارایی دیجیتال شبکه کاربرد خود را از دست بدهد.

متاسفانه کارمزد پرداختی برای تراکنش‌ها یا همان GAS می‌تواند بر اساس فعالیت شبکه افزایش پیدا کند. در واقع میزان کارمزد ثبت تراکنش در هر بلوک بسته به نوع تراکنش و مقدار آن مشخص می‌شود. این مسئله باعث می‌شود ماینرها تراکنش‌هایی را که کارمزد بیشتری دارند در اولویت تایید قرار دهند؛ در نتیجه رقابت میان کاربران برای تایید تراکنش‌هایشان بالا می‌گیرد و قیمت‌ها بالاتر می‌رود. مشکل دیگری که به دلیل سیستم کارمزدها گریبان‌گر شبکه اتریوم می‌شود، ازدحام شبکه است؛ مشکلی که در Ethereum 2.0 به آن پرداخته خواهد شد.

نحوه کار شبکه اتریوم

برای استفاده از شبکه Ethereum به رمزارز و کیف پول ارز دیجیتال نیاز خواهید داشت؛ چرا که کیف پول شما در این اکوسیستم نقش پاسپورت شما برای ورود به شبکه را بازی می‌کند. بعد از اتصال کیف پول ارز دیجیتال به DApps، امکان خرید، بازی، انجام تراکنش‌های مختلف و … برای کاربر فراهم می‌شود. برخلاف وب سنتی که در آن به جای پرداخت هزینه اطلاعات خود را در اختیار سرویس دهنده می‌گذارید باید برای استفاده از خدمات Web 3.0 هزینه کنید.

در واقع رمزارزها در نسل سوم اینترنت جای اطلاعات را پر می‌کنند و به کاربران اجازه می‌دهند به صورت ناشناس با یکدیگر تعامل داشته باشند. به علاوه، چنین سیستمی تبعیض را از بین می‌برد! دیگر هیچ کارگزاری نمی‌تواند به خاطر ملیت شما درخواست وام را رد کند یا هیچ واسطه‌ای نمی‌تواند تراکنش را به دلایل مختلف توقیف کند. در نسل سوم وب همه چیز در کنترل کاربران است!

اتریوم و هدف‌هایی که در سر دارد!

بدون شک بزرگترین دستاورد شبکه اتریوم تا به این لحظه ایجاد یک سیستم مالی غیر متمرکز بوده است. برنامه‌های کاربردی این شبکه یا همان DApps که از سال 2019 تا 2020 وارد بازی شدند نیز بخش دیگری از دستاوردهای این شبکه هستند. با محبوبیت روزافزون این برنامه‌ها شبکه هم کاربردی‌تر خواهد شد. نهایتا این نکته را هم در نظر بگیرید که شبکه اتریوم بزرگترین پلتفرم DeFi جهان محسوب می‌شود!

کاربران شبکه Ethereum می‌توانند با تبدیل آثار هنری خود به توکن‌های غیر قابل تعویض یا همان NFT میلیون‌ها دلار درآمد کسب کنند. شاید در نگاه اول با خود بگویید که NFT ها بی‌ارزش هستند و تفاوتی با اسکرین شات از اثر هنری ندارند اما باید به این نکته دقت کنید که هر کدام از این توکن‌ها سند مالکیت دارند. مطمئنا شما هم ترجیح می‌دهید تابلوی اصلی مونالیزا را داشته باشید نه کپی آن را!

نکته دیگر در رابطه با توکن‌های غیر قابل تعویض، استفاده از آنها در صنعت بازی‌های کامپیوتری است. بازیکن‌ها با کمک این توکن‌ها می‌توانند تجهیزات، وسایل مختلف و منابعی که درون بازی در اختیار دارند را بفروشند. این یعنی یک جریان درآمدی جدید برای تمامی بازیکنان ایجاد می‌شود که می‌توانند با استفاده از آن هدر رفت وقت و دارایی‌های خود را به حداقل برسانند.

مورد دیگری که در رابطه با شبکه اتریوم وجود دارد، ایجاد رسانه‌های اجتماعی مختلف بر پایه این شبکه است.در چنین شبکه‌ای توسعه دهندگان قادر به طراحی رسانه‌های اجتماعی بدون سانسوری خواهند بود که کاربران اجازه می‌دهد با تولید محتوا به یکدیگر کمک کنند و به کسب درآمد مشغول‌ شوند.

استخراج یا ماینینگ اتریوم

فرآیند ایجاد بلوکی از تراکنش‌ها در بلاک چین اتریوم، استخراج یا همان ماینینگ است. در حال حاضر تمام شبکه بر پایه بلاک چین “اثبات کار” (POW) فعالیت می‌کند اما با روی کار آمد Ethereum 2.0، بلاک چین به سمت پروتکل “اثبات سهام” (POS) خواهد رفت. لازم به ذکر است که مقایس پذیری و سازگاری با محیط زیست در بلاک چین جدید بیشتر خواهد شد.

در رابطه با ماینرهای اتریوم که همه چیز مشخص است. ماینرها کامپیوترهایی هستند که با محاسبه معادلات و تایید تراکنش‌ها از شبکه پاداش دریافت می‌کنند. البته تایید تراکنش تنها کار ماینرها نیست! با توجه به اینکه داده‌های شبکه در تمامی ماینرها ذخیره می‌شود، هر چه تعداد ماینرهای یک شبکه بیشتر باشد، امنیت شبکه نیز بیشتر خواهد شد.

بیشتر بخوانید: اثبات کار چیست؟

بیت کوین یا اتریوم؟ مسئله این است!

در اینکه بیت کوین محبوب‌ترین رمزارز دنیا است و بیشترین حجم معامله را دارد شکی نیست. با این حال جامعه کاربران اتریوم همواره در تلاش‌اند تا شبکه محبوب خود را گسترش دهند. همانطور که ابتدای مقاله گفتیم، بیت کوین بیشتر شبیه دارایی باارزشی است که در طول زمان گران‌تر می‌شود. محدود بودن تعداد سکه‌ها به 21 میلیون، شبکه POW و خیلی موارد دیگر این مسئله را تایید می‌کنند.

شبکه Ethereum از ابتدای کار خود چنین هدفی نداشته و تلاش کرده از از اینترنت فعلی پیشی بگیرد. این شبکه در تلاش است تا واسطه‌ها را از میان بردارد و به کاربران اجازه دهد برای اکوسیستمی که در آن فعالیت می‌کنند، تصمیم‌گیری کنند. مورد بعد سازگاری شبکه با دیگر توکن‌ها است که انحصار طلبی را غیر ممکن می‌کند.

مزایای اتریوم

علاوه بر تمرکززدایی سیستم مالی و ناشناس بودن کاربران در شبکه، عدم سانسور نیز از مهم‌ترین مزایای شبکه اتریوم محسوب می‌شود. برای مثال اگر کسی در توییتر مطلبی توهین آمیز (با توجه به قوانین توییتر) منتشر کند، توییتر می‌تواند خیلی سریع و بدون هیچ اطلاعی توییت را پاک کند؛ اتفاقی که در شبکه اجتماعی مبتنی بر Ethereum رخ نخواهد داد. همه کاربران در شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر اتریوم می‌توانند آزادانه محتوای دلخواه خود را منتشر کنند. محتوای افراد تنها زمانی حذف خواهد شد که اکثر کاربران پلتفرم به حذف آن رای دهند.

کنترل شبکه توسط جامعه کاربران مزایای دیگری نیز دارد. فرض کنید با یک شرکت متمرکز طرف هستیم. فردی با اهداف سودجویانه وارد شرکت می‌شود و با خرید 51 درصد از سهام شرکت، تمام اهداف خود را عملی می‌کند. چنین اتفاقی در یک پلتفرم غیر متمرکز مثل اتریوم غیر ممکن است! تعداد کاربران آنقدر زیاد است که هیچکس نمی‌تواند 51 درصد از دارایی شبکه را خریداری کند.

قراردادهای هوشمند از دیگر مزایای شبکه Ethereum هستند که می‌توانند به ساده‌تر شدن معاملات و حل بسیاری از مشکلات کنونی کمک کنند. برای مثال، فریلنسری را در نظر بگیرید که مجبور است از پلتفرم‌های کاریابی و قراردادهای از پیش تعیین شده آنها استفاده کند. در چنین شرایطی ممکن است پلتفرم به اشتباه حق را به کارفرما بدهد. با قراردادهای هوشمند Web 3.0 از چنین اتفاقاتی جلوگیری خواهد شد. یعنی اگر کارفرما و فریلنسر در قرارداد هوشمند خود ذکر کنند که با تحویل پروژه در زمان X مبلغ Y از حساب کارفرما به حساب فریلنسر منتقل شود، این فرایند بدون هیچ اما و اگری اتفاق خواهد افتاد و هیچ کسی قادر به تغییر آن نخواهد بود.

بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند (Smart Contract) چیست و چه کاربردی دارد؟

معایب اتریوم

شاید در نگاه اول اتریوم را پلتفرمی بی‌ عیب و نقص تصور کنید اما حقیقت چیز دیگری است! شبکه Ethereum نیز مشکلاتی دارد که باید برای ادامه مسیر آنها را حل کند. اولین مشکل این شبکه، مقیاس پذیری آن است. بوترین شبکه اتریوم را شبکه‌ای فعال و پویا تصور می‌کرد که میلیون‌ها کاربران در لحظه با هم تعامل دارند. با این حال الگوریتم POW با زمان اعتبار سنجی و کارمزد بالایی که دارد این تصور را محدود کرده است.

مشکل دوم، دسترس پذیری این شبکه است. بله! اتریوم قابلیت سازگاری بالایی دارد اما هزینه بسیار زیاد و پیچیدگی توسعه برنامه روی این بلاک‌چین باعث شده تا بسیاری از کاربران فکر فعالیت در این شبکه را از سر خود بیرون کنند. علاوه بر این درخواست نصب کیف پول‌های خاص برای دسترسی به هر کدام از برنامه‌ها غیرضروری به نظر می‌رسد و بسیاری از کاربران را فراری خواهد داد.

نهایتا باید به این مورد هم اشاره کنیم که با وجود پشتیبانی سیستم‌های بانکی مثل پی پال از اتریوم، هنوز هم امکانات زیادی در دسترس کاربران قرار ندارد. لازمه استفاده صد در صدی از برنامه‌های بانکی، وصل شدن آنها به شبکه Ethereum است.

Ethereum 2.0 چیست؟

اتریوم به آرامی در حال ارتقا به نسخه 2.0 است و هر روز به آپدیت Merge نزدیک‌تر می‌شود. این آپدیت الگوریتم اثبات سهام را به همراه خواهد داشت و شبکه Ethereum را با بلاک‌چین Beacon Chain که جزو اولین ویژگی‌های نسخه 2.0 است، ادغام می‌کند. شاید در نگاه اول به این ادغام ناامید شوید اما حقیقت این است که Beacon Chain می‌تواند بخش بزرگی از مشکل مقیاس پذیری که بالاتر به آن اشاره کردیم را حل کند.

شاردینگ (Sharding) دیگر ویژگی جدیدی است که در Ethereum 2.0 به شبکه اضافه می‌شود. این قابلیت به شبکه اجازه می‌دهد تراکنش‌ها را در چندین بلاک‌چین کوچک‌تر ذخیره کنند. می‌توان این شبکه‌های کوچک را با سخت افزارهای ضعیف‌تر اجرا کرد؛ کاری از ازدحام شبکه و افزایش کارمزدها جلوگیری می‌کند.

تغییر الگوریتم شبکه از POW به POS از مهم‌ترین اتفاقاتی است که در نسخه 2.0 رخ خواهد داد. با افزایش استفاده کاربران از شبکه اتریوم برای NFTها، ازدحام شبکه از پیش بیشتر شده و کارمزدها در حال افزایش است با این حال تغییر الگوریتم در Ethereum 2.0 می‌تواند تا حد بسیار زیادی به حل این مشکل کمک کند. الگوریتم اثبات سهام شبکه را از کامپیوترهای پیشرفته و سخت‌افزارهای قوی بی‌نیاز می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد با حداقل امکانات به تایید تراکنش‌ها بپردازند.

چطور اتریوم بخریم؟

خرید اتریوم کار سختی نیست! برای این کار باید در یکی از صرافی‌های ارز دیجیتال معتبر حساب باز کنید. به این نکته توجه کنید که بعضی صرافی‌ها برای باز کردن حساب به مدارک هویتی شما نیاز دارند. بعد از افتتاح حساب و تایید توسط صرافی مورد نظر باید مبلغی که می‌خواهید با آن اتریوم بخرید را به حساب خود در صرافی انتقال بدهید (اکثر صرافی‌ها از بیشتر ارزهای فیات پشتیبانی می‌‌کنند). حالا نوبت به خرید می‌رسد؛ برای این کار راهنمای خرید صرافی انتخابی خودتان را دنبال کنید.

Ethereum بخریم یا نه؟

اتریوم دومین رمزارز ارزشمند جهان محسوب می‌شود. به زبان ساده اگر بیت کوین را طلا در نظر بگیریم، اتریوم قطعا نقره است! در نتیجه سرمایه گذاری روی این رمزارز جذاب نیز خالی از لطف نیست. البته دیگر در سال‌ 2009 نیستیم و اتریوم به ثبات مفهومی لازم رسیده است. به یاد داشته باشید که لازمه سرمایه گذاری تحقیق و مطالعه است و بدون این دو نمی‌توان یک سرمایه گذاری مطمئن را تجربه کرد.

بلاک چین اتریوم در ماه‌های اخیر با NFT ها همراه شده و به محبوبیت خود افزوده است. با این همه یک سوال باقی می‌ماند! آیا اتریوم بعد از آپدیت محبوبیت خود را حفظ می‌کند؟!