اگر سرمایه زیادی ندارید، استخر استیکینگ یا همان استخر سپرده‌گذاری راهی عالی برای سرمایه‌گذاری روی ارزهای دیجیتال و کسب درآمد منفعلانه است. در این مقاله از فکت کوینز همه آنچه که باید در مورد استخر استیکینگ بدانید را توضیح داده‌ایم، پس با ما همراه باشید.
اگر در حوزه ارزهای دیجیتال فعال باشید، احتمالاً اصطلاح استیکینگ یا سپرده‌گذاری را شنیده‌اید. این یک راه بسیار محبوب برای افرادی است که به دنبال کسب درامد منفعلانه از رمز ارزهای خود هستند. اما استیکینگ در همه جا یک شکل نیست.
راه‌های مختلفی برای سپرده‌گذاری ارزهای دیجیتال وجود دارد، ازجمله استفاده از استخرهای استیکینگ (استخرهای سپرده‌گذاری). اما استخر استیکینگ (Staking Pool) چیست و آیا می‌تواند برای شما سودآور باشد؟ بیایید نگاهی بیندازیم.
استخر استیکینگ چیست؟
در استخر استیکینگ، چندین کاربر توان محاسباتی خود را با هم ترکیب می‌کنند تا توان کلی سپرده‌گذاری (استیکینگ) خود را افزایش دهند، امری که شانس آنها را برای کسب سود سپرده افزایش می‌دهد. افزایش توان محاسباتی به کاربران اجازه می‌دهد تا بلاک‌های بیشتری را از طریق مکانیسم گواهی سپرده (اثبات سهام) تأیید کنند. این روش باعث می‌شود که پاداشی که یک استخر سپرده‌گذاری می‌تواند کسب کند، افزایش یابد.
استخرهای استیکینگ می‌توانند عمومی یا خصوصی باشند، هر استخر معمولاً یک مدیر استخر (Pool Admin) دارد که گره‌ها یا اعتبارسنج‌ها را فعال نگه می‌دارد. ارزهای دیجیتال در استخرها سپرده‌گذاری (استیک) می‌شوند و اغلب برای یک دوره در قرارداد هوشمند آن قفل می‌شوند.
با این حال، همه استخرها اینطور نیستند. استخرهای استیکینگ سرد یا کلد استیکینگ (Cold Staking) به کاربران این امکان را می‌دهند که رمزارزهای خود را در یک کیف پول سخت‌افزاری نگهداری کنند و هر زمانی به آنها دسترسی داشته باشند. این استخرها مشابه پروتکل گواهی کار (اثبات کار) عمل می‌کنند، اما فقط در پلتفرم‌هایی موجود هستند که از مکانیسم PoS (گواهی سپرده) به جای مکانیسم PoW (گواهی کار) استفاده می‌کنند.
بیشتر بخوانید: آشنایی کامل با فرایند اثبات کار (Proof-of-Work)
در بحث استیکینگ، استخرهای استیکینگ اتریوم بیشتر رایج هستند. این به دلیل قانون 32 اتر است که حکم می‌کند یک کاربر باید حداقل 32 ETH داشته باشد تا بتواند به‌طور مستقل به یک اعتبارسنج در شبکه اتریوم تبدیل شود. در حال حاضر، 32 اتر تقریباً صد هزار دلار ارزش دارد، که بیشتر مردم بضاعت این مبلغ سنگین را ندارند.
از طرف دیگر، کاربران می‌توانند تنها با چند اتر یا کمتر به یک استخر سپرده‌گذاری بپیوندند، و این کار را برای مبتدیان و افراد عادی (نه فقط ثروتمندان)، آسان می‌نماید؛ چنین چیزی بود که باعث محبوبیت فوق‌العاده این استخرها شد.
با توجه به اینکه حداقل مبلغ سپرده الزامی استخرهای سپرده‌گذاری بسیار کمتر از سپرده‌گذاری انفرادی است، می‌توانید اترهای خود را در چندین استخر توزیع کنید. بسیاری از استخرهای استیکینگ دارای مقادیر زیادی دارایی دیجیتال هستند، اما این سرمایه کلی معمولاً به تعداد کاربران درون استخر بستگی دارد.
امروزه پلتفرمهای متعددی استیکینگ جمعی را ارائه می‌دهند. بسیاری از صرافی‌های بزرگ مانند بایننس و پنکیک سواپ که هر کدام گزینه‌های متفاوتی برای سپرده‌گذاری ارائه می‌دهند، به کاربران اجازه می‌دهند تا در یک استخر استیک کنند. کاردانو (ADA) در کنار اتریوم، یک گزینه محبوب برای سپرده‌گذاری جمعی است. برخی از بزرگ‌ترین استخرهای استیکینگ، استخرهای سپرده‌گذاری ADA هستند، مانند Zetetic، Sunshine Stake، و Pilot Pool، که همگی بیش از 50 میلیون ADA سپرده دارند.
اکنون که فهمیدیم استخر استیکینگ چیست، بیایید در مورد سود احتمالی که با عضویت در آنها به دست خواهید آورد بحث کنیم و تعیین کنیم که آیا عضویت در استخرهای سپرده‌گذاری واقعاً ارزش دارد یا خیر.
بیشتر بخوانید: بهترین ارزها برای استیکینگ (Staking) در سال ۲۰۲۳
چقدر می‌توان از استخر استیکینگ درآمد کسب کرد؟
به طور خلاصه، این سوال پاسخ ساده‌ای ندارد. عوامل زیادی روی سود کلی که می‌توانید با پیوستن به یک استخر استیکینگ به دست آورید تأثیر می‌گذارد. همانطور که انتظار می‌رود، سپرده‌گذاری بیشتر در یک استخر، شانس شما را برای کسب پاداش افزایش می‌دهد.
با این حال، پاداش‌هایی که دریافت می‌کنید همیشه کمتر از سودی است که از طریق سپرده‌گذاری انفرادی می‌توانید کسب کنید، زیرا پاداش استخر باید بین سایر اعضای استخر تقسیم شود.
به عنوان مثال، شما معمولاً می‌توانید حدود 6٪ نرخ سود سالانه (APY) از سپرده‌گذاری اتریوم به عنوان یک اعتبارسنج مستقل کسب کنید، در حالی که با سپرده‌گذاری اتریوم در یک استخر، نرخ سود سالانه 4 الی 5 درصدی به دست خواهید آورد. بنابراین اختلاف بسیار قابل توجه است، اما اعتبارسنج (Validator) بودن به سادگی برای اکثر افراد امکان پذیر نیست و همچنین این نرخ سود استخرها به هیچ وجه ضعیف نیستند.
APY به طور کلی با کاهش ارزش یک توکن افزایش می‌یابد، بنابراین نگذارید یک نرخ سود سالانه بزرگ شما را فریب دهد و فکر کنید که با سپرده‌گذاری یک توکن معمولی با نرخ سود بالا، بسیار بیشتر از سپرده‌گذاری یک توکن با ارزش‌تر با نرخ سود پایین درآمد خواهید داشت.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که به یک استخر کاملاً اشباع شده نپیوندید. از آنجایی که محدودیت‌های پاداش برای هر استخری تعیین می‌شود، اگر به یک استخر بزرگ بپیوندید، می‌توانید تنها کسری از درآمدی که می‌توانید کسب کنید، به دست آورید. رسیدن به تعادل در اینجا دشواری است زیرا در استخرهای بزرگتر شانس بیشتری برای انتخاب شدن به عنوان اعتبارسنج شبکه دارید، اما پاداش کلی آنها کمتر است.
اینجاست که آمار و اطلاعات یک استخر می‌تواند مفید باشد. بسیاری از استخرها داده‌های عملکردشان را منتشر می‌کنند، که این می‌تواند به کاربران در تصمیم‌گیری برای پیوستن به آنها کمک کند. اگر استخری این داده‌ها را منتشر نمی‌کند، احتمالاً به دلیل عملکرد ضعیف آن است، بنابراین این نکته را در نظر داشته باشید.
سود شما همچنین به محبوبیت ارز دیجیتال انتخابی شما و مدت زمانی که برای سپرده‌گذاری آن در نظر می‌گیرید بستگی دارد. عملکرد استخر نیز عامل بزرگی است. این به نحوه نگهداری و اجرای یک استخر توسط مدیران آن مربوط می‌شود. پس همیشه قبل از استیکینگ، کمی در مورد استخر احتمالی خود تحقیق کنید.
همچنین باید بررسی کنید که مدیر استخر چه میزان تعهد به استخر داده است، زیرا این می‌تواند شاخصی از میزان تعهد اپراتور برای کنترل و اجرای استخر باشد.
هنگام انتخاب میزان پاداش، مهم است که به یاد داشته باشید که معمولاً پیوستن به یک استخر استیکینگ رایگان نیست. کارمزدهای استخر معمولاً از پاداش‌هایی که به دست می‌آورید، دریافت می‌شود. هر استخر دارای نرخ کارمزد متفاوتی است، بنابراین قبل از شروع مطمئن شوید که از این موارد آگاه هستید.
با این حال، اگر یک استخر معتبر با تعداد اعضای مناسب انتخاب کنید، استخر سپرده‌گذاری راهی عالی برای کسب درآمد منفعلانه است. اگرچه مثل سپرده‌گذاری انفرادی به اندازه‌ای که می‌خواهید درآمد کسب نخواهید کرد، اما این بدان معنا نیست که پاداش سپرده‌گذاری جمعی ارزشش را ندارند.
تا اینجا فهمیدیم که استیکینگ جمعی آسان و سودآور به نظر می‌رسد، اما آیا ریسک هم دارد؟ باید گفت بله، و اینجاست که ضرر ناپایدار وارد می‌شود.
بیشتر بخوانید: آموزش کامل استیکینگ در کوکوین (Kucoin)
ضرر ناپایدار در استخر استیکینگ چیست؟
طبیعتاً صنعت ارزهای دیجیتال به طرز باورنکردنی بی ثبات است. ارزش یک رمز ارز می‌تواند در عرض چند ساعت دو برابر یا نصف شود و اغلب نمی‌دانیم قیمت به کجا خواهد رسید. این یک خطر رایج برای کسانی است که توکن‌های خود را سپرده‌گذاری می‌کنند.
فرض کنید قیمت ارز دیجیتالی که می‌خواهید سپرده گذاری کنید هر واحد 5 دلار است و 50 توکن آن را سپرده‌گذاری می‌کنید. این به این معنی است که شما 250 دلار ارز دیجیتال را برای مدت زمانی معین در یک استخر سپرده‌گذاری می‌کنید. با این حال، در این مدت، قیمت توکن مطمئناً اندکی نوسان خواهد داشت و حتی ممکن است به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
اگر ارزش توکن از 5 دلار به 2.50 دلار در حین سپرده‌گذاری کاهش یابد، در نهایت پاداشی کمتر از آنچه پیش بینی می‌کردید به دست خواهید آورد. این اساساً فقط ریسکی است که هنگام سرمایه گذاری دارایی‌های خود به این روش انجام می‌دهید.
بنابراین، همیشه مهم است که در مورد ارز دیجیتال انتخابی خود تحقیق کنید تا ببینید آیا مرتباً دچار افزایش شدید و کاهش قیمت می‌شود یا تحت تأثیر شایعات و پیش‌بینی‌ها قرار می‌گیرد یا خیر. البته هیچ تحقیقی هرگز تضمین نمی‌کند که شما دچار ضرر ناپایدار نخواهید شد، اما می‌تواند به میزان قابل توجهی این شانس را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: بازار ساز خودکار (AMM) چیست و چگونه کار می کند؟
مزایا و معایب استخرهای استیکینگ
استخر استیکینگ مثل همه خدمات مالی، مزایا و معایب خودشان را دارند که در ادامه به شرح آنها خواهیم پرداخت.
معایب استخرهای استیکینگ
1. باعث متمرکز شدن شبکه می‌شوند. درست مانند استخرهای ماینینگ (Mining pools)، استخرهای استیکینگ در شبکه تمرکز ایجاد می‌کنند. کافی است ببینیم توزیع گره‌های اعتبارسنجی اتریوم اخیرا چگونه تغییر کرده است. باید گفت در حال حاضر بیشتر نودهای استیکینگ اتریوم در امریکا و آلمان ساکن هستند.
2. اعتبارسنجی و تولید بلاک در یک بلاک چین را پیچیده‌تر می‌کنند. دنبال کردن فرآیندهای فراگیری مدل استیکینگ مانند آنچه در اتریوم مشاهده می‌شود بسیار سخت و پیچیده است، به خصوص برای تازه‌واردها. به همین دلیل، بسیاری برای شرکت در استخرهای سپرده‌گذاری به پلتفرمهای شخص ثالث روی می‌آورند، که این موضوع را تشدید می‌کند.
3. در بحث دیفای، استخر استیکینگ می‌تواند رفتارهای مالی متقلبانه را تحریک کند. نمونه‌ای از این اتفاق در پلتفرم ترا (Terra/Luna) و سرویس دیفای آن، آنچور (Anchor) رخ داد. اقدامات بد این پروتکل، آن را به نقطه‌ای ناپایدار رساند که در آن استیکینگ، فاکتورهای تولید و برابری مالی برای متوقف کردن فاجعه‌ای که در پروتکل رخ داد، کافی نبود. در واقع، الگوریتمی که قرار بود از اکوسیستم در برابر حادثه محافظت کند، آنطور که انتظار می‌رفت عمل نکرد و در نهایت به تسریع این حادثه منجر شد. از این رو، هر کاربری باید تصمیمات اتخاذ شده در استخرهای استیکینگ و سرویس‌های مرتبط با آن را بررسی کند و به روز باشد.
4. بسته به اجرا، استخرهای استیکینگ می‌توانند کم و بیش ایمن باشند. استخرهای استیکینگ اغلب اهداف بسیار مطلوبی برای هکرها هستند و این به توسعه دهندگان استخر بستگی دارد که از استخر در برابر تهدیدات محافظت کنند.
بیشتر بخوانید: استخر لیکوئیدیتی(Liquidity Pools) یا نقدینگی چیست؟
مزایای استخرهای استیکینگ
1. استخر استیکینگ امکان ایجاد و تولید سرویس‌های جدید را فراتر از ارسال و دریافت ارزهای دیجیتال می‌دهد. بزرگ‌ترین نمونه آن را در دیفای شاهد هستیم، جایی که استخرهای استیکینگ برای عملکرد این پروتکل‌ها ضروری هستند.
2. در مواقعی که بازارها در وضعیت قرمز قرار دارند، استخر استیکینگ امکان کسب سود به کاربران می‌دهند. این برای شخصی که از ارزهای دیجیتال به عنوان نوعی پس انداز بلندمدت استفاده می‌کند، عالی است.
3. در نهایت، استخرهای استیکینگ به دموکراتیک کردن دسترسی به ارزهای دیجیتال کمک می‌کنند و به کاربران بیشتری امکان می‌دهد در این اکوسیستم مشارکت کنند. استخرها شما را ملزم به سپرده‌گذاری یک مبلغ حداقلی نمی‌کنند تا بتوانید در اعتبارسنجی یک شبکه به آسانی مشارکت کنید. علاوه بر این، بلکه به طور کلی این سرویس‌ها رابط‌های بسیار دوستانه‌ای دارند، بنابراین می‌توانید با آنها به راحتی کار کنید و درهای دنیای کریپتو و امکانات آن را به روی افراد بیشتری در سراسر جهان باز کنید.
بیشتر بخوانید:آموزش کامل استفاده از وب‌سایت راهنمای استخراج Whattomine.com
استخر استیکینگ چه تفاوتی با استخر نقدینگی دارد؟
برای درک تفاوت بین استیکینگ و استخر نقدینگی (Liquidity pool)، بیایید سه اصطلاح مرتبط را که در زیر آمده است، بررسی کنیم.
نقدینگی
اصطلاح «نقدینگی» به این معناست که کاربران چقدر راحت می‌توانند یک رمزارز را به دیگری تبدیل کنند. به عبارت دیگر، نقدینگی یعنی فروش و خرید ارز دیجیتال بدون کاهش قیمت آن چقدر آسان است.
پروژه‌های دیفای تا حد امکان به نقدینگی بیشتری نیاز دارند. به عنوان مثال، یک پلتفرم اعتباری با نقدینگی پایین به دلیل تمام شدن وجوه خود، نمی‌تواند وام‌های جدید صادر کند. نقدینگی عنصر اصلی هر پروتکل دیفایی است.
تامین کنندگان نقدینگی (LP)
کاربرانی که به استخرهای نقدینگی کمک مالی می‌کنند. پروژه‌ها به طور منظم بخشی از کارمزدهای خدمات را به تامین کنندگان نقدینگی می‌پردازند، به این صورت که توکن‌های حاکمیتی صادر می‌کنند و در برخی موارد ایردراپ برگزار می‌کنند.
بیشتر بخوانید: توکن تأمین نقدینگی (LP) چیست و چگونه کار می‌کند؟
استخر نقدینگی
استخر نقدینگی دیفای در یک «قرارداد هوشمند» شبیه سازی شده است که به طور هم‌زمان دو توکن را ذخیره می‌کند و امکان تبادل ارزها با قیمت منصفانه را فراهم می‌کند. ارزش تبادل رمزارزها زمانی افزایش می‌یابد که سطح نقدینگی بالا باشد، به همین دلیل است که استخر نقدینگی به عنوان ستون فقرات رمز ارزها در نظر گرفته می‌شود.
به عنوان مثال، یک استخر USDT/XTZ رمز ارزهای USDT و Tezos را ذخیره می‌کند. هنگامی که یک کاربر USDT را با XTZ مبادله می‌کند، صرافی USDT را به استخر USDT/XTZ اضافه می‌کند و XTZ را از آن استخر به کاربر برمی‌گرداند. نرخ تبادل به نسبت بین توکن‌ها در استخر بستگی دارد. هرچه XTZ کمتری در استخر باقی بماند، باید USDT بیشتری برای مبادله بپردازید و بالعکس.
جمع‌بندی
اگر اخیراً سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال را شروع کرده‌اید یا می‌خواهید تا این کار را آغاز کنید، اما سرمایه زیادی ندارید، استخر استیکینگ یا همان استخر سپرده‌گذاری یک راه جایگزین قابل اعتماد برای کسب درآمد است. شما برای این فرآیند نیازی به تلاش زیادی ندارید و فقط با تحقیق مناسب، می‌توانید یک استخر مناسب پیدا کنید و از سپرده ارزهای دیجیتال خود سود کسب کنید.
سوالات متداول
استخرهای استیکینگ متناسب با توکن‌های سرمایه‌گذاری شده پاداش پرداخت می‌کنند، حتی اگر مقدار سپرده‌گذاری کسری از آنچه برای دستیابی به وضعیت اعتبارسنجی در بلاک چین لازم است باشد. استخرهای استیکینگ به هر کسی امکان می‌دهد درآمد غیرفعالی کسب کند در حالی که همچنان به نگهداری ارزهای دیجیتال برای افزایش قیمت در طولانی مدت ادامه می‌دهند.
بله. استیکینگ به شما این امکان را می‌دهد که بر اساس مقداری که سپرده‌گذاری کرده‌اید و جوایز استخر شرط‌بندی که به آن ملحق شده‌اید، پاداش‌هایی کسب کنید. اکثر صرافی‌ها و پلتفرمهای ارز دیجیتال که پاداش‌های استیکینگ ارائه می‌کنند، معمولاً پرداخت‌ها را بر اساس یک برنامه منظم توزیع می‌کنند که در نتیجه نرخ بهره سالانه 3 تا 7 درصد (یا بیشتر) ایجاد می‌شود.
