کمک ۸میلیارد دلاری بایننس به ایران در دور زدن تحریم‌های آمریکا!

به گزارش اختصاصی فکت کوینز و به نقل از رویترز، داده‌های بلاک چین نشان می‌دهد که بایننس، غول حوزه ارزهای دیجیتال به ‌رغم تحریم‌های ایالات متحده برای قطع ارتباط ایران با سیستم مالی جهانی، از سال 2018 تاکنون به ارزش 8 میلیارد دلار تراکنش‌های ارز دیجیتال ایران را پردازش کرده است. آیا این بدان معناست که تحریم‌های بایننس در ایران بی‌نتیجه مانده است؟

بر اساس داده‌های چین انالیسیس (Chainalysis)، شرکت برجسته تحقیقات بلاک چین، تقریباً تمام این وجوه (حدود 7.8 میلیارد دلار) بین بایننس و بزرگ‌ترین صرافی ارز دیجیتال ایران، نوبیتکس، جریان داشته است. قابل ذکر است، نوبیتکس در وب سایت خود آموزش‌هایی را در مورد چگونگی دور زدن تحریم‌ها ارائه داده است.

گفتنی است، سه چهارم سرمایه‌های ایرانی که از صرافی بایننس عبور می‌کردند در قالب رمز ارز ترون (TRX) بود که به کاربران این امکان را می‌دهد تا هویت خود را در تراکنش‌ها پنهان کنند. صرافی ایرانی نوبیتکس در یک پست وبلاگی در سال گذشته، مشتریان خود را تشویق کرد تا از رمزارز ترون (یک توکن سطح متوسط) برای ناشناس ترید کردن بدون «به خطر افتادن دارایی‌ها به دلیل تحریم‌ها» استفاده کنند.

قابل به ذکر است که تاکنون راجع به مقیاس معاملات ارز دیجیتال ایرانیان با بایننس گزارشی منتشر نشده بود، ضمن آنکه این روند همچنان ادامه دارد.

آیا بایننس(Binance) در حال نقض قوانین پولشویی آمریکاست؟!

یافته‌های جدید در حالی به دست آمده که وزارت دادگستری ایالات متحده در حال پیگیری تحقیقاتی در مورد نقض احتمالی قوانین پولشویی توسط صرافی بایننس است که بر صنعت 1 تریلیون دلاری رمز ارزها با بیش از 120 میلیون کاربر سلطه دارد. به گفته وکلا و کارشناسان تحریم‌های معاملاتی، این معاملات شرکت بایننس را در معرض خطر نقض ممنوعیت‌های امریکا برای تجارت با ایران قرار می‌دهد.

در ماه ژوئیه، رویترز فاش کرد که بایننس به خدمات رسانی به مشتریان در ایران ادامه می‌دهد و این صرافی در ایران محبوبیت بالایی دارد. این، یکی از سری تحقیقات رویترز در مورد سابقه بایننس در عدم رعایت مقررات مالی بود. روز انتشار این مقاله، بایننس در یک پست وبلاگی گفت که از قوانین تحریم‌های بین المللی علیه ایران پیروی می‌کند و دسترسی افراد مستقر در این کشور به این پلتفرم را مسدود می‌کند. بنیان‌گذار میلیاردر این صرافی، چانگ پنگ ژائو، در توییتی نوشت:

پس از وضع تحریم‌‌های ایالات متحده، بایننس کاربران ایرانی را از معامله در این صرافی منع کرد. در این بین تعدادی راه‌حل‌هایی برای دور زدن این ممنوعیت پیدا کردند، اما آنها هم بعداً منع شدند.

بایننس به سوالات دقیق درباره تراکنش‌های جدیدی که توسط رویترز فاش شده است، پاسخ نداد. سخنگوی این شرکت پاتریک هیلمن در بیانیه‌ای گفت:

Binance.com برخلاف سایر پلتفرم‌هایی که در معرض همین نهادهای تحریم شده ایالات متحده قرار دارند، یک شرکت آمریکایی نیست. با این حال، ما با همکاری با شرکای صنعتی و به کمک ابزارهای داخلی خود اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای محدود کردن حضور خود در بازار ایران انجام داده‌ایم.

بایننس از ارائه جزئیات مکان یا نهادی که پشت صرافی Binance.com قرار دارد خودداری می‌کند.

صرافی نوبیتکس (Nobitex) به سوالات پیرامون این مقاله رویترز پاسخ نداد. همچنین ترون (Tron Network) که در جزایر ویرجین بریتانیا مستقر است و همچنین بنیان‌گذار آن جاستین سان نیز از پاسخ به این سوالات طفره رفتند.

در آگوست 2021، بایننس اعلام کرد که مشتریان دیگر بدون احراز هویت قادر به افتتاح حساب و استفاده از خدمات آن نیستند. اما بر اساس داده‌های چین انالیسیس (Chainalysis)، این صرافی تقریباً 1.05 میلیارد دلار تراکنش را مستقیماً با نوبیتکس (Nobitex) و سایر صرافی‌های ایران پردازش کرده است. از زمان توئیت ژائو در ماه جولای (تیر ماه)، بایننس حدود 80 میلیون دلار معاملات ایرانی‌ها را پردازش کرده است.

هیلمن در بیانیه بایننس گفت که این شرکت تمامی کاربران خود را به انجام احراز هویت KYC ملزم کرده و ساکنان ایران از افتتاح یا نگهداری حساب منع می‌شوند. در نتیجه این تدابیر، از جمله رصد در لحظه تراکنش‌ها با هماهنگی با شرکت‌های خارجی، بین ژوئن 2021 تا نوامبر 2022، تعامل بایننس با نهادهای مرتبط با ایران کاهش تصاعدی داشته است.

داده‌های بررسی شده توسط رویترز نشان می‌دهد که در مجموع 2.95 میلیارد دلار ارز دیجیتال از سال 2018 به طور مستقیم بین صرافی‌های ایرانی و بایننس جابجا شده است.

داده‌ها همچنین نشان می‌دهند که ۵ میلیارد دلار دیگر رمزارز بین صرافی‌های ایرانی و بایننس از طریق لایه‌هایی از واسطه‌ها جابه‌جا شده است. قانون‌گذاران می‌گویند که چنین جریان‌های «غیر مستقیمی» یک هشدار برای صرافی‌های ارز دیجیتال محسوب می‌شود، چراکه نشان‌دهنده پولشویی و فرار از تحریم‌ها است. کاربران ارز دیجیتالی که به دنبال مخفی کردن ردپای خود هستند، اغلب از تکنیک‌های پیچیده برای انتقالات ارزهای دیجیتال خود استفاده می‌کنند.

نوبیتکس به 4 میلیون مشتری خود در وب سایت خود توصیه می‌کند برای حفظ امنیت از «انتقال مستقیم» رمز ارز بین پلتفرم‌های ایرانی و خارجی خودداری کنند.

هیلمن، سخنگوی بایننس پیرامون ارتباط غیرمستقیم این وجوه غیرقانونی با صرافی بایننس به رویترز گفت

اینکه وجوه از کجا می‌آید مهم نیست، زیرا واریز رمزارز را نمی‌توان مسدود کرد، بلکه کاری که ما پس از واریز وجوه انجام می‌دهیم مهم است.

او گفت که بایننس از ابزار مانیتورینگ تراکنش‌ها و ارزیابی ریسک استفاده می‌کند تا «اطمینان حاصل شود که هرگونه وجوه غیرقانونی ردیابی، مسدود، بازیابی و/یا به صاحب واقعی خود بازگردانده می‌شود.»

علاوه بر توکن ترون (TRX)، مابقی تراکنش‌های ایران در ارزهای دیجیتال بزرگ ازجمله بیت‌کوین (BTC)، اتر (ETH)، تتر (USDT)، ریپل (XRP) و یک توکن کوچک‌تر لایت‌کوین (LTC) انجام شده است.

بر اساس داده‌ها، بایننس بزرگترین بازار برای خرید و فروش ترون (TRX) است. برخی از صرافی‌های بزرگ دیگر، از جمله کوین بیس (Coinbase) و جمینی (Gemini) که تحت نظارت ایالات متحده هستند، این توکن را در پلتفرم خود لیست نکرده‌اند.

تا همین اواخر، ترون تا حد زیادی زیر رادار ردیاب‌های ارزهای دیجیتال (Trackers) قرار داشت. بر اساس ایمیلی که Chainalysis برای یک مشتری ارسال کرد، این شرکت در ماه می امسال شروع به پشتیبانی کامل از رهگیری رمزارز Tron کرد.

داده‌های این شرکت که از رصد تراکنش‌های TRX به دست آمده، جزئیات بیش از 1.15 میلیون انتقال مستقیم بین بایننس و نوبیتکس را از آوریل 2020، زمانی که اولین جریان انتقال ترون بین آنها ثبت شد، نشان می‌دهد. این داده‌ها شامل آدرس کیف پول و یک شماره شناسایی منحصر به فرد برای هر تراکنش است.

رویترز آمار و اطلاعات تراکنش‌های ترون (و یک سری داده‌های بیشتر از سایر توکن‌ها) را از سه شرکتی که به ری اکتور (Reactor) نرم‌افزار تحقیقاتی چین انالیسیس دسترسی داشتند، به دست آورد. رویترز آمار ارقام هر شرکت را بررسی کرد. یک شرکت چهارم نیز برخی از ارقام مربوط به انتقال مستقیم ترون را بر اساس یک سری داده‌های جداگانه که با استفاده از نرم‌افزارهای مختلف گردآوری شده است، تأیید کرد.

رویترز اطلاعات تراکنش‌های مستقیم از ۲۰ اوت ۲۰۲۱ را به مبلغ حدود ۱ میلیارد دلار در اینجا در دسترس قرار داده است.

داده‌ها نشان می‌دهد که حجم کل تراکنش‌های ایران با بایننس بسیار بیشتر از هر صرافی دیگری است. پس از بایننس، محبوب‌ترین صرافی کاربران نوبیتکس از سال 2018، کوکوین (KuCoin) (مستقر در سیشل) بود که 820 میلیون دلار تراکنش‌ مستقیم و غیرمستقیم کاربران ایرانی را پردازش کرد.

کوکوین و شش صرافی ایرانی درگیر در این اطلاعات سرمایکس (Sarmayex)، والکس‌ (Wallex)، رابکس (Rabex)، ایرانی‌کارد (Iranicard)، کوین نیک مارکت (CoinNik Market) و تترلند (Tether Land) به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخ ندادند.

بیشتر بخوانید: اوپن سی دسترسی کاربران ایرانی را به دلیل تحریم‌ها مسدود کرد

آیا بایننس قوانین ضد پولشویی آمریکا را نقض می‌کند؟

بایننس از زمان راه‌اندازی در سال 2017 به شدت رشد کرده است. این شرکت ماه گذشته با سرمایه گذاری 500 میلیون دلاری در خرید توییتر توسط ایلان ماسک، دسترسی خود به بازار رمز ارزها را افزایش داد.

تمرکز اصلی تحقیقات وزارت دادگستری ایالات متحده بر این است که آیا بایننس قوانین ضد پولشویی امریکا را نقض کرده است یا خیر. به گفته سه فرد آگاه از این تحقیقات، به عنوان بخشی از این پرونده که از سال 2018 تاکنون ادامه دارد، این وزارتخانه همچنین در حال تحقیق و تفحص از بایننس برای نقض احتمالی تحریم‌ها در ارتباط با ایران است. در اواخر سال 2020، این دپارتمان به دنبال سوابق بایننس در برنامه پیروی از تحریم‌های آن (compliance programe)، از جمله هرگونه اسناد مربوط به انتقال ارز دیجیتال توسط افراد یا نهادهای کشورهایی از جمله ایران بود.

وزارت دادگستری از اظهار نظر خودداری کرد.

دولت ایالات متحده در سال 2018 تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کرد که سه سال قبل به عنوان بخشی از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی به حالت تعلیق درآمده بود.

شش وکیل و کارشناس تحریم گفتند که معاملات ایران که توسط رویترز مستند شده است، بایننس را در معرض خطر تحریم‌های «ثانویه» ایالات متحده قرار می‌دهد که برای جلوگیری از معاملات شرکت‌های غیر آمریکایی با نهادهای تحریم شده یا کمک به ایرانیان برای فرار از تحریم تجاری آمریکا طراحی شده است. تحریم‌های ثانویه می‌تواند دسترسی یک شرکت به سیستم مالی امریکا را مسدود کند.

به گفته وکلا و کارشناسان، اگر شرکت بایننس قراردادی را که وزارت خزانه داری امریکا آن را nexus to the United States می‌نامد با امریکا داشته باشد، در معرض تحریم‌های مستقیم این کشور قرار گیرد. به گفته آنها، چنین قراردادهایی می‌تواند شامل هر شرکت ثبت شده در ایالات متحده یا تراکنش‌های پردازش شده توسط سیستم مالی امریکا یا با استفاده از دلار باشد. وزارت خزانه داری به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد.

در سال 2019، شرکت استاندارد چارترد (Britain’s Standard Chartered) بریتانیا با پرداخت حدود 930 میلیون دلار به مقامات امریکا به دلیل نقض تحریم‌های کیفری که شامل انتقال حدود 240 میلیون دلار از طریق موسسات مالی ایالات متحده برای مشتریان ایرانی بود، موافقت کرد. استاندارد چارترد مسئولیت تخلفات را پذیرفت. بانک فرانسوی BNP Paribas در سال 2014 با اعتراف به نقض تحریم‌های ایالات متحده علیه کشورهایی از جمله ایران و پرداخت 8.9 میلیارد دلار موافقت کرد. هر دو بانک متعهد به بهبود رویه‌های کنترلی خود هستند.

بایننس می‌گوید مشتریان در ایالات متحده را نمی‌پذیرد. مشتریان آمریکایی در عوض به یک صرافی جداگانه به نام Binance.US هدایت می‌شوند که توسط یک شرکت آمریکایی اداره می‌شود که از سال 2019 به عنوان یک کسب و کار خدمات پولی در وزارت خزانه داری ثبت شده است.

مدیر عامل بایننس، ژائو، Binance.US را یک «نهاد کاملا مستقل» توصیف کرده است. رویترز در ماه اکتبر گزارش داد که او در واقع صرافی ایالات متحده را کنترل کرده و مدیریت آن را از خارج هدایت می‌کند. ژائو پس از آن مقاله در یک پست وبلاگی مجدداً تأیید کرد که Binance.US «به طور مستقل از Binance.com عمل می‌کند.»

داده‌های Chainalysis نشان می‌دهد اکثریت قریب به اتفاق ۸ میلیارد دلار تراکنش‌ ارز دیجیتال ایران که توسط رویترز شناسایی شده‌اند، مربوط به صرافی اصلی Binance است. اما Binance.US نیز تراکنش‌های ارزهای دیجیتال به ارزش 1.5 میلیون دلار از صرافی‌های ایرانی نوبیتکس، والکس و تترلند را پردازش کرده است.

نهادهای آمریکایی که تحریم‌های ایران را نقض کنند ممکن است با جریمه‌هایی تا یک میلیون دلار برای هر تخلف مواجه شوند. افراد درگیر ممکن است با مجازات حبس تا 20 سال روبرو شوند. در اکتبر امسال، خزانه داری امریکا صرافی بیت ترکس (Bittrex) مستقر در سیاتل را به دلیل نقض تحریم‌های ایران و سایر کشورها از طریق پردازش تراکنش‌های ارز دیجیتال به ارزش بیش از 260 میلیون دلار، 24 میلیون دلار جریمه کرد. Bittrex در آن زمان گفت که «خوشحال است که این موضوع را به طور کامل حل کرده است».

یکی از سخنگویان Binance.US که بابت این مقاله با ما تماس گرفت، گفت که آمار و ارقام رویترز حول تراکنش‌های این صرافی با صرافی‌های ایرانی دقیق نیست. اما وی رقم دیگری ارائه نکرد.

سخنگوی Binance.US گفت «این صرافی به تمام قوانین لازم‌الاجرای ایالات متحده در مورد مبادلات دارایی‌های دیجیتال پایبند است» و فقط به نهادهایی اجازه داد و ستد را می‌دهد که «فرایند دقیق غربالگری» آن را تکمیل کرده‌اند.

نوبیتکس و سایر صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی توسط ایالات متحده تحریم نشده‌اند. رویترز شواهدی پیدا نکرد که نشان دهد افراد، شرکت‌ها یا سازمان‌های ایرانی تحریم شده از Binance یا Binance.US استفاده کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: ممنوعیت کاربران ایرانی در صرافی کوکوین؛ شایعه یا واقعیت؟

نوبیتکس و بایننس!

نوبیتکس، بزرگترین صرافی ایرانی، در سال 2017 راه اندازی شد. امیرحسین راد، بنیان‌گذار و مدیر عامل آن، طبق پروفایل لینکدین او، دکترای فلسفه و مهندسی شیمی را در دانشگاه صنعتی شریف ایران گذرانده است. راد در خصوص این مقاله نظری نداد.

هدف نوبیتکس که در صفحه لینکدین آن در اوایل سال جاری نوشته شده، ارائه امکانات به ایرانیان برای سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال با وجود «سایه تحریم‌ها» است. از آنجایی که تحریم‌ها بر توانایی ایران برای تجارت با دنیای خارج ضربه زده است، کریپتو برای تجارت فرامرزی در آنجا محبوبیت پیدا کرده است. این صرافی اعلام کرد که به عنوان یک پل امن بین 3.5 میلیون ایرانی و دنیای ارزهای دیجیتال عمل می‌کند.

نوبیتکس در گزارش سالانه خود در سال 2021 اعلام کرد که 70 درصد از تراکنش‌های رمزارز ایران را پردازش می‌کند. این صرافی اخیراً در سال جاری در چندین پست در وب سایت و شبکه‌های اجتماعی خود به مشتریانش توصیه کرده است که از صرافی بایننس استفاده کنند. داده‌های چین انالیسیس نشان می‌دهد که کاربران نوبیتکس در آوریل 2018 شروع به انتقال بیت کوین از طریق بایننس کردند.

در راهنمای معاملاتی در وب‌سایت نوبیتکس که ابتدا در سال ۲۰۱۹ منتشر شد و در اکتبر امسال به‌روزرسانی شد، نوبیتکس به کاربران توصیه کرد برای تبدیل ریال ایران به ارز دیجیتال حساب باز کنند و سپس به ارز خارجی مانند بایننس که آن را «معتبرترین» می‌خواند، نقل و انتقالات انجام دهند. «در پست‌های بعدی در سال ۲۰۲۰ گفته شد که «برای ما ایرانی‌ها، بایننس همچنان بهترین گزینه است» و بایننس «مشکلات کمتری برای کاربران ایرانی ایجاد می‌کند».

با توجه به خطر ناشی از تحریم‌های ایالات متحده، شرایط عمومی استفاده نوبیتکس به مشتریان توصیه می‌کند از «انتقال مستقیم» رمز ارز از نوبیتکس به بایننس اجتناب کنند و در عوض چندین کیف پول دیجیتال برای انتقال وجه در مراحل جداگانه ایجاد کنند.

داده‌های Chainalysis نشان داد که حجم تراکنش‌های ترون بین نوبیتکس و بایننس از آگوست 2020 افزایش یافته است.

در همان ماه، بنیان‌گذار ترون جاستین سان، در توییتر گفت که این رمزارز ویژگی جدیدی را فعال کرده است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد هویت خود را پنهان کنند. جاستین سان نوشت که این ویژگی که تحت عنوان zk-SNARK شناخته می‌شود، «از داده‌های کاربر با قوی‌ترین مکانیزم حریم خصوصی در این صنعت محافظت می‌کند.»

مقاله‌ای که سال گذشته در یکی از ژورنال‌های وزارت دادگستری منتشر شد، ادعا کرد که این ویژگی امکان توسعه «رمزارزهای غیرقابل شناسایی» را فراهم می‌کند که مجرمان را به خود جذب می‌کند، زیرا آنها «به دنبال حریم خصوصی برای پنهان کردن معاملات خود هستند».

نوبیتکس به کاربران توصیه کرد که برای خرید ترون، کیف پول ارز دیجیتال در بایننس باز کنند چراکه امنیت آنها بالا است. نوبیتکس در یک پست در وبلاگ خود در ژوئیه 2021 گفت zk-SNARK کلیدی برای پنهان نگه داشتن کسانی است که رمز ارز ارسال و دریافت می‌کنند.

بر اساس داده‌ها، پس از اینکه بایننس در 20 آگوست 2021 رویه‌های کنترلی خود را بر روی مشتریان سخت‌تر کرد، مشتریان نوبیتکس همچنان می‌توانند از بایننس برای ترید ترون و سایر توکن‌ها استفاده کنند. بایننس تراکنش‌های مستقیم نوبیتکس را بین آن تاریخ تا نوامبر سال جاری به ارزش بیش از یک میلیارد دلار پردازش کرد که بسیار بیشتر از سایر صرافی‌های بین‌المللی بود. داده‌ها نشان می‌دهند که در اکتبر امسال، 20 میلیون دلار ترون (TRX) مستقیماً بین بایننس و نوبیتکس جریان داشته است.

طبق گزارش Chainalysis در ماه سپتامبر، ایرانی‌هایی که توسط خزانه‌داری ایالات متحده به دلیل حملات سایبری و فعالیت‌های باج‌افزاری و تحریم بایننس در ایران محدود شده‌اند، از نوبیتکس استفاده کرده‌اند. به گفته چین انالیسیس، بین سال‌های 2015 تا 2022، کیف‌پول‌های ایرانی‌های تحریم شده بیش از 230 هزار دلار بیت‌کوین دریافت کرده‌اند که اکثر آن به نوبیتکس ارسال شده است.