توکن‌ سول باند (Soulbound) چیست و چگونه کار می‌کند؟

در تاریخ 2 اوت 2022 مصادف با 11 مرداد ماه 1401 صرافی بایننس، بزرگترین پلتفرم متمرکز ارزهای دیجتال، از راه اندازی توکن سول باند خود به نام BAB خبر داد. اما توکن سول باند چیست و چگونه کار میکند؟ با توجه به توسعه و گسترش امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) در دهه گذشته، نمی‌توان پتانسیل‌‌های وب 3 و ایجاد انقلابی در همه زمینه‌ها ازجمله امور مالی را نادیده گرفت. با این حال، در حوزه Web 3 محدودیت‌هایی وجود دارد که فقدان «هویت اجتماعی» یکی از مهمترین موانع به شمار می‌رود. اما خوشبختانه SBT یا Soulbound Tokens راهکاری برای چالش مهم «هویت اجتماعی» در وب 3 است. با فکت کوینز و راهکار ویتالیک بوترین به نام Soulbound Tokens یا SBT برای هویت اجتماعی در وب 3 همراه باشید.   

معرفی توکن‌ سول باند (Soulbound)

اخیرا ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) بنیانگذار اتریوم وایت پیپری را منتشر کرده که در آن توضیحات مفصلی درباره جامعه غیرمتمرکز (Decentralized Society) و توکن‌ سول باند (Soulbound) ارائه شده است. واژه «Soulbound» برگرفته از بازی «World of Warcraft» است که قبلا او در ماه ژانویه در یک پست وبلاگی درباره‌اش صحبت کرده بود. وایت پیپپر منتشر شده ادعا می‌کند راه حلی برای تعریف «هویت اجتماعی» در وب 3 (Web 3) و دیفای (DeFi) دارد.

مطلب مفید: ویتالیک بوترین: توکن های Soulbound آینده دنیای NFT ها و وب 3 هستند

توکن‌ سول باند (soulBound) چیست؟

توکن‌های soulbound یا SBT، توکن‌هایی غیرقابل انتقال، قابل مشاهده برای عموم و متصل به آدرس Soul هستند. (منظور همان اکانت‌ها و کیف پول‌های بلاکچینی است که قابلیت هولد توکن‌های Soulbound را دارند) در واقع، هویت اجتماعی از طریق این توکن‌ها ایجاد می‌شود و می‌توان خدمات و سرویس‌هایی را که در حال حاضر در اکوسیستم وب 3 و امور مالی غیر متمرکز (DeFi) وجود ندارد از قبیل؛ وام دهی بدون وثیقه یا قراردادهای ساده برای اموری مثل اجاره آپارتمان را فعال کرد. آدرس‌های دیجیتالی که توکن‌های SBT یا Soulbound را جابه‌جا می‌کنند، «Soul» نامیده می‌شوند.

آلبرت انیشتین: سادگی، نهایت پیچیدگی است

به نظر می‌رسد این نقل قول با پروتکل‌های دیفای و قراردادهای هوشمند کاملا مرتبط است. با یک مثال ساده می‌توانیم درک درست تری از موضوع داشته باشیم:

توکن‌‌های SBT یا Soulbond درست مثل رزومه افراد هستند و مهارت‌ها و صلاحیت‌های کاربر را نشان می‌دهند. کارفرما می‌تواند با بررسی اطلاعات رزومه از قبیل: سوابق تحصیلی، سابقه کاری و دستاوردهای اشخاص، درک درستی از توانایی و قابلیت‌های او برای استخدام داشته باشد.

عملکرد SBTها هم درست همانند روزمه است، کاربر می‌تواند ضمن حفظ حریم خصوصی پرتفولیو (نمونه کار) دیجیتال‌اش را توسعه بدهد. در واقع به دلیل بیشتر شدن یکپارچگی پروتفولیو، شهرت و اعتبار کاربر در میان نرم افزارهای غیر متمرکز (dAPP)، پروتکل‌ها، مارکت پلیس‌  توکن‌های غیر قابل تعویض (NFT) و سازمان‌های خودگردان (DAO) بیشتر می‌شود. وجود توکن‌ سول باند (soulbound Tokens) در اکانت کاربر (Soul) باعث ایجاد اعتماد، اعتبار، همکاری و مشروعیت قانونی برای حساب کاربری یا همان Soul می‌شود.

مطلب مفید: کیلت پروتکل ( KILT ) چیست؟ سیستم احراز هویت در نرم‌ افزارهای وب 3

چرا به توکن‌های Soulbound (SBT) نیاز داریم؟

گرچه وب 3 و پروتکل‌های دیفای در مدت کوتاهی به سرعت رشد کردند اما هنوز جای خالی آنها در موارد بسیاری احساس می‌شود. در بین محدودیت‌هایی که برای توسعه وب 3 و دیفای وجود دارد، هویت اجتماعی نقش اصلی را دارد چراکه در سیستم های مالی سنتی مهمترین عامل اعتماد سازی، همین «هویت اجتماعی» است.

به هر چیزی که می‌بینید، اعتماد نکنید. نمک هم شبیه به شکر است.

ما به عنوان یک انسان همیشه معاملات را بر اساس اعتماد انجام می‌دهیم. فاکتور اعتماد در همه جا نقشی اساسی دارد؛ از مدیریت گرفته تا معامله‌های مالی. در سیستم‌های مالی سنتی، بانک‌ها بر اساس امتیاز اعتباری به مشتری‌ها وام می‌دهند و شرکت‌های چند ملیتی، یک فرد مشهور را برای سمت هیئت مدیره انتخاب می‌کنند. در حال حاضر، اکثر پلتفرم‌ها و نرم افزارهای وب 3 برای سرپوش گذاشتن روی محدودیت‌های خود از پلتفرم‌های وب 2 (web 2) استفاده می‌کنند.

مطلب مفید: انقلاب وب 3، دیفای و نرم افزارهای غیر متمرکز در بلاک چین بیت کوین

محدودیت‌های وب 3

منشاء و خواستگاه اصلی پلتفرم (Provenance)

اکثر ارائه دهندگان پلتفرم‌های NFT، پلتفرم‌های متمرکزی مانند اپن سی (Opensea) و توییتر (twitter) را به عنوان زادگاه اصلی مجموعه‌های خود معرفی می‌کنند.

مقاومت نسبت به سیبل اتک (Sybil Resistance)

حمله سیبل یا سیبل اتک (Sybil attack) اقدامی است برای به دست گرفتن کنترل شبکه همتا با ایجاد چند هویت جعلی. سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAO) برای جلوگیری از سیبل اتک و ارائه عملکرد بهتری نسبت به آراء حاکمیتی از پروفایل رسانه‌های اجتماعی وب 2 مانند دیسکورد (Dicord) یا توییتر (Twitter) استفاده می‌کنند.

مدیریت کلیدی (Key Management)

از آنجایی که کاربران علاقه‌ چندانی به مدیریت غیرمتمرکز ندارند، اکثر کاربرانِ پلتفرم‌های دیفای ترجیح می‌دهند دارایی‌های دیجیتال خود را در پلتفرم‌های متمرکز مانند؛ صرافی ارز دیجیتال کوین بیس (Coinbase) و صرافی ارز دیجیتال بایننس (Binance) ذخیره و نگهداری کنند.

بنابراین متصدیان و مجریان حوزه دیفای برای برگرداندن ارزش اقتصادی به فضای وب 3 و ایجاد یک جامعه غیرمتمرکز (DeSoc) باید محدودیت‌ها و موانع فعلی را از پیش‌رو بردارند.

مطلب مفید: وب 3 و دنیای کریپتو ؛ چرا این رابطه مهم است؟

بررسی نحوه عملکرد Soulbound Tokens یا SBT

توکن‌های Soulbound همانند یک رزومه جامع و مفصل هستند. در حقیقت، کیف پول‌های دیگری که تایید کننده این روابط اجتماعی هستند توکن‌های SBT را صادر می‌کنند. فقط سازندگان SBT می‌توانند آنها را به سایر آدرس‌ها ارسال کنند که این آدرس‌ها با عنوان Soul شناخته می‌شوند. توکن‌هایی که به آدرس‌های Soul منتقل می‌شوند تا پایان عمرشان در آدرس همان کیف پول می‌مانند. این ویژگی مهمترین مزیت به شمار می رود چراکه کاربرد دریافت کننده توکن دارای هویت می‌شود.

SBTها بر خلاف توکن‌های غیر قابل تعویض نمی‌توانند به مارکت‌پلیس‌های ثانویه مانند Opensea منتقل شوند و صرفا نشان دهنده هویت کاربر هستند.

موارد استفاده و کاربردهای توکن‌ سول باند

ان اف تی‌های هنری (NFT Art)

هنرمندان NFT می‌توانند توکن‌ سول باند را به کلکسیون‌های NFT خودشان متصل کنند تا کلکسیونرهای NFT به راحتی بفهمند کدام توکن‌ها متعلق به کدام هنرمند است. هنرمندان از این طریق می‌توانند جلوی فریبکاری و فروش کلکسیون‌های تقلبی به نام هنرمندان مشهور را بگیرند.

هنرمندان NFT حتی می‌توانند یک قدم فراتر بروند و یک SBT ذخیره شده در آدرس Soul خودشان را صادر کنند. این SBT نشانۀ عضویت NFT در یک کلکسیون است و به این ترتیب ویژگی‌های کمیاب مورد نظر هنرمند تضمین می‌شود.

به طور خلاصه باید گفت، SBTها به سازندگان و هنرمندان NFT کمک می‌کنند تا در بین جامعه هنرهای دیجیتال و NFTها شهرت و اعتبار به دست آورند.

سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAO)

استفاده از SBT یا Soulbound Tokens در دائوها موجب جلوگیری از حملات سیبل (Sybil attack) می‌شود. در سیبل اتک، فرد مهاجم نیازمند 51% آرا برای تصویب پیشنهاد مخرب است. این حملات برای دائوها بسیار خطرناک هستند زیرا امکان دسترسی مستقیم برای مهاجم فراهم می‌شود.

SBTها با محاسبه شکل‌گیری SBT در یک Soul می‌توانند تفاوت بین آدرسهای Soul واقعی و ربات‌های احتمالی را تشخیص دهند و قدرت رای آدرس‌هایی را که به نظر مهاجم یا Sybil هستند، نادیده بگیرند. به این ترتیب، ریسک‌های احتمالی دائوها کاهش پیدا می‌کند.

وام‌های بدون وثیقه (Uncollateralized)

در حال حاضر، وام دهی بدون وثیقه در فضای دیفای به دلیل ناشناس بودن کاربر امکان پذیر نیست. شرکت‌ها و پروتکل‌هایی مانند Aave و Compound نمی‌توانند به وام‌گیرندگان تصادفی در شبکه مجازی متکی باشند. زیرا هیچ مکانیزمی برای شناسایی پیشینه یا محاسبه امتیاز اعتباری وام گیرنده وجود ندارد.

ارائه گواهی و اسناد (Certifications and Documentations)

SBTها نقش مهم و حیاتی در آینده اسناد و گواهی‌نامه‌ها دارند. از آنجایی که Soul می‌تواند بی‌نهایت توکن Soulbound صادر کند بنابراین امکان تغییر مکانیزم اسناد و مدارک و حذف اسناد کاغذی و تبدیل آنها به مدارک دیجیتال وجود دارد. موسسات و دانشگاه‌ها می‌توانند از SBT برای اعطای گواهینامه به فارغ‌التحصیلان و دانشجوها استفاده کنند.

اثبات موجودیت (Proof of presence)

می‌توان از SBTها برای اثبات حضور در مناسبت‌های خاص، رویدادها، کنفرانس‌های وب، سمینارها و سایر مراسم‌های گردهمایی استفاده کرد. سازمان برگزار کننده یا میزبان رویداد می‌تواند با صدور SBT برای تعداد مشخص و محدود، آمار افراد شرکت کننده را کنترل کند.

رزومه دیجیتال (Digital CV)

اخرین موردی که بیش از همه اهمیت دارد روزمه های دیجیتال است. کاربر می‌تواند SBT خودش را بسازد و آن را بر اساس نیازهای مرتبط با پلتفرم‌های مختلف وب 3، مدیریت کند. SBTها حتی می‌توانند پس از اضافه شدن به آدرس Soul کاربر، مجموعه مهارت‌ها و توانایی‌های کاربر را نشان دهند. بنابراین، ظهور SBTها در آینده به عنوان پروتفولیو یا روزمه دیجیتال کاربران وب3 دور از انتظار نیست.