توکن هواداری (Fan Token) یا فن توکن؛ به طور خلاصه، دارایی دیجیتالی است که تریبونی را در اختیار طرفداران تیمهای مختلف قرار میدهد. تیمهای ورزشی و گروههای موسیقی میتوانند با استفاده از این توکنهای دیجیتالی با طرفداران سرسخت خود ارتباط نزدیکتری برقرار کنند.
رابطه بین هواداران و تیم موردعلاقه آنها (چه یک تیم ورزشی، چه یک گروه موسیقی) همواره شبیه به یک خیابان یکطرفه بوده است. هواداران بلیط و کالاهای مربوط به تیمشان را میخریدند و تیمها هم درآمد به دست آمده را جمعآوری میکردند. ولی حالا توکنهای هواداری، بهعنوان یک نوع ارز دیجیتال جدید، نوید میدهند که این رابطه با یک دگرگونی مواجه میشود. در این مقاله از فکتکوینز قصد داریم با نحوه کار این نوع توکن بیشتر آشنا شویم.
توکن طرفداری یا توکن هواداری (Fan Token) چیست؟
توکنهای هواداری نوعی ارز دیجیتال هستند که به منظور ارائه مزایای عضویت به طرفداران تیمهای ورزشی، گروههای موسیقی و سایر گروهها طراحی شدهاند. هولدرهای این توکنها اغلب میتوانند امتیازات خاصی (مانند دسترسی به محتوای انحصاری) دریافت کنند، جایزه بگیرند، تجربیات خاصی به دست آورند و به تصمیمات مربوط به باشگاهها رأی بدهند.
توکن هواداری (Fan Token) برای همـه طرفین مفید است. برای هواداران، فرصتی را به وجود میآورد که به یک طریقی آینده تیم ورزشی یا خواننده موردعلاقهشان را تعیین کنند و در مورد موفقیت آنها در بازارهای وب ۳.۰ حدس و گمان بزنند. این توکنها در همهجا، از تیمهای فوتبالی گرفته تا لیگ حرفهای فوتبال آمریکایی و کریکت و ورزشهای مختلف، وجود دارند.
اقتصاد توکنهای هواداری هرچقدر هم که بیثبات باشد، برای تعدادی از افراد یا سازمانهای خاص، درآمد ثابت و سودآوری را ایجاد کرده و طرفداران آنها را کنار هم جمع نموده است.
بیشتر بخوانید: وب 3 (Web 3.0) چیست؟ با قابلیت های نسل سوم وب آشنا شوید
توکن هواداری (Fan Token) چگونه کار میکند؟
فلسفه توکنهای هواداری این است که سازمانی مانند یک تیم ورزشی، تعداد زیادی توکن تعویض پذیر (در مقابل توکنهای تعویض ناپذیر یا NFT) ضرب کند و سپس آنها را به طرفداران یا دلالان بفروشد یا بین آنها توزیع نماید. این توکنها دقیقاً مانند ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین یا اتریوم اغلب در بازارهای ثانویه خردهفروشی به فروش میرسند. بهعبارت دیگر، آنها در اختیار عوامل متعارف بازار قرار دارند.
توکنهای هواداری معمولاً حق مدیریت محدودی را به هولدرهای خود میدهند. برای مثال، توکن هواداری (Fan Token) تیم پاریسن ژرمن، به هولدرهای خود این امکان را میدهد که تجربیات خاصی به دست آورند و به تصاویر نسخه هواداران بازی «فیفا ۲۲» رأی بدهند. طرفداران این تیم پیامی را هم برای نمایش در رختکن آن در مسابقه مه ۲۰۲۱ (اردیبهشت ۱۴۰۰) انتخاب کردند:
با هم میتوانیم! با هم این کار را انجام میدهیم! بیایید قدمی دیگر به سوی سربلندی و پیروزی برداریم.
سوسیوس (Socios) چیست؟
پلتفرمی به نام سوسیوس (Socios) که توسط شرکتی به نام چیلیز (Chiliz) ایجاد شده است، بر بازار توکنهای هواداری تسلط دارد. اکثر توکنهای ایجادشده توسط چیلیز مربوط به فوتبال است و این پلتفرم معاملاتی حضور و همکاری تیمهای برتر فوتبالی را تضمین کرده است. در این باره برای مثال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بارسلونا: هواداران این تیم درباره گرافیکهای دیواری رختکن و بازوبند کاپیتانی آن (که روی آن نوشته شده بود «هیچ کودکی نباید در آفساید باشد») نظر دادند. شایان ذکر است که در اوت ۲۰۲۲ (مرداد ۱۴۰۱)، چیلیز ۱۰۰ میلیون دلار از سهام استودیوی دیجیتال باشگاه بارسلونا را خریداری کرد.
- اینترمیلان: هواداران اینتر میلان به آهنگِ پس از گل این تیم ٰرأی دادند و پس از ۸ سال آن را عوض کردند. علاوه بر این، اتوبوس رسمی تیم را انتخاب کردند و درباره طرح پیراهن آن نظر دادند.
- منچسترسیتی: طرفداران این تیم تصویری را انتخاب کردند که در محوطه بازیکنِ ورزشگاه ومبلی آویزان شد و به مقالهای درباره فصل به یاد ماندنی من سیتی (Man City) رأی دادند.
بیشتر بخوانید: 3 دلیل افزایش 35 درصدی چیلیز (CHZ)؛ ایستگاه بعدی کجاست؟
طرفداران تیمهای ورزشی با شرکت در بسیاری از این نظرسنجیها وارد قرعهکشی میشوند و جوایزی مانند تخفیفهای ویژه میگیرند یا بهطور مخصوص به تیمها دسترسی خواهند داشت. سوسیوس تنها شرکت موجود در این صنعت نیست. صرافی ارز دیجیتال بایننس نیز پلتفرم توکنهای هواداری خود را که تحتعنوان توکنهای هواداری بایننس شناخته میشود، در اکتبر ۲۰۲۱ (مهر ۱۴۰۰) راهاندازی کرد. این صرافی هماکنون میزبان توکنهایی از تیم فرمول یک آلپاین، باشگاه ورزشی لاتزیو، باشگاه فوتبال پورتو و باشگاه فوتبال سانتوس است.
ارزش بازار توکنهای هواداری متوسط است. تا سپتامبر ۲۰۲۲ (شهریور ۱۴۰۱)، ارزش بازار یا کارکت کپ توکنهای هواداری باشگاه لاتزیو و تیم فرمول یک آلپاین بهترتیب ۶۶ و ۵۰ میلیون دلار بود. ارزش بازار توکن هواداری (Fan Token) پاری سن ژرمن نیز ۲۹ میلیون دلار بود. برای مقایسه، به این نکته دقت کنید که ارزش بازار یبیت کوین بیش از ۳۸۰ میلیارد دلار و ارزش بازار اتریوم ۲۰۰ میلیارد دلار است.
توکن هواداری فقط به دنیای ورزش محدود نمیشود. پلتفرمهایی مانند رالی (Rally) و رول (Roll) مدتها است که سعی کردهاند توکنهای اجتماعی (Social token) را رواج دهند. با استفاده از این توکنها طرفداران خوانندگان مشهور پاپ و اینفلوئنسرها هم میتوانند بر زندگی آنها تأثیر بگذارند. این توکنها هنوز راه زیادی در پیش دارند. بزرگترین توکن موجود در این عرصه احتمالاً توکن حکومتی رالی (Rally) است که ارزش بازاری آن حدوداً ۱۴۰ میلیون دلار است.
ارزش بازار متوسط Fan Token ها ممکن است به این دلیل باشد که مزایایی که آنها ارائه میکنند (مانند رای دادن به تصمیمات یک گروه موسیقی یا تیم ورزشی) نسبتاً سادهاند. در مقابل، توکنهای حاکمیتی پروژههای موجود در حوزه سیستم مالی غیرمتمرکز (دیفای) به هولدرهای خود این امکان را میدهند که نقش مؤثری در اداره پروتکلهای مربوطه ایفا کنند.
شما میتوانید این توکنهای حاکمیتی را هولد کنید و ثروت زیادی به دست آورید. علاوه بر این، میتوانید از قدرت کنترل خود برای اعمال نفوذ استفاده کنید. این مسئله باعث ایجاد نوعی ارزش میشود و ارزش بازار ارزهای دیجیتال را افزایش میدهد. برای مثال میتوان به توکن یونی سواپ (UNI) اشاره کرد که توکن حاکمیتی صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ، با ارزش بازار ۴.۹ میلیارد دلاری است.
بیشتر بخوانید: بهترین ارز دیجیتال جام جهانی قطر ۲۰۲۲
نحوه خرید توکن هواداری (Fan Token)
هنوز دوست دارید درباره شعار الهامبخشی که قرار است در رختکن تیم مورد علاقهتان پخش شود، رأی بدهید؟ برای اینکه شانس انجام این کار را داشته باشید، باید یک Fan Token بخرید. فرایند خرید فن توکن مشابه خرید دیگر ارزهای دیجیتال است. سادهترین راه برای خرید این توکنها این است که از یک صرافی ارز دیجیتال مانند بایننس استفاده کنید.
برای مثال، در بایننس میتوانید توکن هواداری پاری سن ژرمن را با سه ارز دیجیتال خریداری کنید: استیبل کوین تتر یا USDT، استیبل کوین USDC یا BTC. شما باید یک حساب کاربری در صرافی موردنظرتان ایجاد کنید و سپس با استفاده از هر یک از جفتارزهای موجود در آن، یک سفارش آنی برای توکن هواداری (Fan Token) مد نظرتان ثبت نمایید. صرافیهای دیگر ممکن است از جفتارزهای مختلف پشتیبانی کنند. علاوه بر این میتوانید با استفاده از CHZ، توکن پلتفرم سوسیوس، توکنهای هواداری موردنظرتان را در اپلیکیشن سوسیوس بخرید. شما حتی میتوانید توکن چیلیز را هم در همین برنامه خریداری کنید.
هنگامی که فن توکن میخرید، آن را مانند هر ارز دیجیتال دیگری در کیف پول وب ۳ خود دریافت میکنید. اگر توکن هواداری (Fan Token) شما توسط سوسیوس، رهبر بازار توکنهای هواداری منتشر شده باشد، میتوانید به وبسایت یا اپلیکیشن آن و از توکنهایتان استفاده کنید. بهعنوان مثال، میتوانید از این توکنها برای کسب پاداش یا شرکت در نظرسنجیهای مختلف استفاده کنید. اگر هم ارزش آنها بالا رفت، میتوانید آنها را در صرافیهای ارز دیجیتال بفروشید.
توکن هواداری یا فن توکن؛ به طور خلاصه، دارایی دیجیتالی است که تریبونی را در اختیار طرفداران تیمهای مختلف قرار میدهد. تیمهای ورزشی و گروههای موسیقی میتوانند با استفاده از این توکنهای دیجیتالی با طرفداران سرسخت خود ارتباط نزدیکتری برقرار کنند.
فن توکنها بر اساس فناوری بلاک چین ساخته شدهاند، اما بهطور خاص یک ارز دیجیتال نیستند، با این حال، مالکیت فن توکنها توسط یک دفتر کل عمومی (شبکه بلاک چین) تأیید میشود، درست مانند ارزهای دیجیتال سنتی.
میتوانید فن توکنهای خود را مستقیماً از طریق برنامه Socios بفروشید. به بخش “Market” در بالای صفحه بروید و روی دکمه SELL بزنید.