اتریوم به زودی به یک سیستم با مصرف انرژی کارآمدتر برای پردازش تراکنشها تبدیل میشود. اما شخصیتهای برجسته ارزهای دیجیتال به دنبال زنده نگه داشتن نسخه قدیمی این زنجیره به وسیله فورک اثبات کار اتریوم هستند. اما چرا چنین هدفی را دنبال میکنند؟
اتریوم سرانجام قرار است انتقال مورد انتظار خود به فرایند اثبات سهام را آغاز کند. این بهروزرسانی بزرگ اتریوم قرار است در ماه سپتامبر اتفاق بیفتد. بنابراین بحثها و پرسشهای زیادی در مورد این موضوع در گرفته است که پس از مرج، چه اتفاقی برای شبکه منسوخ اثبات کار اتریوم خواهد افتاد.
به نظر میرسد عصر یخبندان کریپتو قرار است با بمب سختی اتریوم، ماینرهای اثبات کار (PoW) را از این هم منجمدتر کند. اما حرکت رو به رشدی برای زنده نگه داشتن مکانیسم اجماع قدیمی در اکوسیستم اتریوم به چشم میخورد. فکت کوینز در این مقاله به بررسی کامل روند مرج اتریوم، اتریوم اثبات کار و تأثیر آن بر بازارهای ارز دیجیتال پرداخته است.
بیشتر بخوانید : آیا اتریوم اثبات کار (ETHW) پس از هارد فورک شبکه اتریوم موفق خواهد شد؟
اتریوم کلاسیک
جامعه اتریوم در سال 2016 درگیر یک بحران اساسی شد. هکری با استفاده از باگ DAO حدود 5 درصد از کل اتریوم (ETH) در گردش را به سرقت برد. بعد از آن بود که اکوسیستم نوپای اتریوم با بحث و جدلهایی پیرامون چگونگی ادامه راه خود مواجه شد. این هک منجر به یک هارد فورک شد؛ اتفاقی که باعث شد موجودی توکن ها به گونه ای تنظیم شود که گویی این سوء استفاده از باگ DAO هرگز اتفاق نیفتاده است.
اما همه افراد اکوسیستم اتریوم موافق چنین اتفاقی نبودند. برخی از مخالفان فورک و شبکه اتریوم همچنان بر روی شبکه قدیمی که مورد حمله قرار گرفته بود و اتریوم کلاسیک نام گرفت ماندند. این زنجیره به عنوان یک اسپین آف یا داستان فرعی از جامعه اصلی اتریوم فاصله گرفت. اما در عین حال با شبکه خویشاوند خود رقابت میکرد تا وارث واقعی تاج و تخت اتریوم باشد.
این اتریوم یاغی در دورهای هم به هدف خود نزدیک شد. زیرا نسخه کلاسیک برای مدت کوتاهی قیمت اتریوم اصلی را تحت تاثیر قرار داده بود. اما درنهایت تلاش اتریوم کلاسیک برای تسلط بر کل بلاکچین اتریوم با شکست مواجه شد. این ماجرا برای سالها موجب بروز مشکل، سردرگمی و بحث و جدل در میان طرفداران شد. حالا هم به نظر میرسد که تاریخ با فورک اثبات کار اتریوم در حال تکرار باشد.
ارتقا اتریوم به اثبات سهام
اتریوم بالاخره این بار سوگند یاد کرده است که انتقال تاریخی خود به سیستم اثبات سهام (PoS) را در 15 سپتامبر 2022 یا در همان حوالی نهایی کند. البته این ارتقا بارها به تعویق افتاده، از زمان آغاز به کار اتریوم در نقشه راه آن پیشبینی شده بود. این ارتقا به طور چشمگیری ردپای کربن زنجیره را کاهش میدهد. سیستم جدیدی که طرفداران امیدوارند کل شبکه را هم ایمنتر کند.
اما همه برای گذار اتریوم به اثبات سهام هیجانزده نیستند و لحظهشماری نمیکنند. زیرا برخی از ماینرهای اتریوم قصد دارند شبکه قدیمی آن را فعال و زنده نگه دارند. ماینرهایی که سکان رایانهها را برای پردازش و تأیید تراکنشها در شبکه اثبات کار فعلی (PoW) در دست دارند.
اما آیا بدون حضور کاربران و توسعه دهندگان اصلی، این فورک اثبات کار اتریوم به شکل یک دره سوت و کور و عجیب و غریب دیجیتالی نخواهد بود؟ این دره ظاهر و احساسی شبیه اتریوم خواهد داشت، اما تنها شبحی از نوع واقعی به شمار میرود. آن هم با برنامهها و توکنهایی که بدون استفاده یا ارزش در اطراف دره شناور هستند. اما به نظر نمیرسد که افراد خواهان فورک و ادامه کار اتریوم با روش اثبات کار، گوش بدهکاری به این حرفها داشته باشند.
تفاوت اثبات کار و اثبات سهام
مزایای اثبات سهام (PoS) نسبت به مکانیسم اجماع اثبات کار (PoW) فعلی اتریوم بحثی داغ است. بخش اساسی موضوع این است که تراکنشها در مکانیسم اجماع توسط نودها پردازش میشوند. یعنی رایانههایی که بلاکچین اتریوم را اداره میکنند.
بنابراین رایانهها تا زمانی که شرایط خاصی را برآورده کنند، میتوانند برای صدور بلوکهای تراکنش در بلاکچین اتریوم رقابت کنند. آنها به عنوان پاداش برای انجام این کار احتمالا ترکیبی از کارمزد تراکنشها و تخصیصی از کریپتوهای تازه صادر شده را دریافت خواهند کرد.
اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS) درواقع تنها در نحوه انتخاب افراد صادر کننده بلوک متفاوت هستند. در سیستم اثبات کار که بیت کوین سردمدار آن است و در حال حاضر توسط اتریوم نیز استفاده میشود، این کار توسط ماینرها انجام میشود. ماینرها برای حل یک نوع معمای رمزنگاری با یکدیگر رقابت میکنند. این کار اساسا مسابقهای برای یافتن اعدادی تصادفی و کسب پاداش اضافه کردن بلوک بعدی به زنجیره است.
اما اثبات سهام (PoS) از ماینینگ صرفنظر میکند و در عوض مسئولیت صدور بلاک را به اعتبارسنجها میسپارد. هرکسی میتواند با قفل کردن 32 اتریوم به عنوان یک سهم در بلاکچین اتریوم، اعتبارسنج شود. هرچه اتریوم یک سهام بیشتر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که بلوک بعدی را به صورت تصادفی صادر کند.
دیدگاه طرفداران هر روش
طرفداران اثبات سهام میگویند که اثبات کار از نظر انرژی ناکارآمد است. همچنین کنترل شبکه را به شرکتهایی واگذار میکند که از عهده هزینه زیاد خرید کامپیوترهای گرانقیمت و بهینه شده برای استخراج به نام اسیک (ASIC) بر میآیند.
در سوی دیگر، طرفداران اثبات کار بر این باورند که اثبات سهام کارایی کمتری دارد و همچنین تمرکز و خطرات امنیتی بیشتری خواهد داشت. به هر حال اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، اتریوم فارغ از مزایا و معایب ذاتی هر سیستم اثبات در ماه سپتامبر به فرایند اثبات سهام منتقل خواهد شد.
اما برای ماینرهای اثبات کار که روی آن سختافزارهای فانتزی ماینینگ سرمایهگذاری کردهاند، چه اتفاقی میافتد؟ در مورد کسانی که فکر میکنند اثبات کار با وجود ایراداتی که دارد از اثبات سهام ایمنتر است چطور؟
برخی نیز به اتریوم اثبات کار علاقه دارند یا به دلایل ایدئولوژیک قصد ندارند مکانیسم قدیمی را کنار بگذارند. اصلا چرا باید این کار را بکنند؟ درنهایت اتریوم نیز یک ارز دیجیتال است. بنابراین برخی به فورک اثبات کار اتریوم اهمیت میدهند، اما برخی دیگر فقط تابلوی قیمتها را نظاره میکنند.
اجماع یا فورک ؟
برخی شخصیتهای برجسته ارزهای دیجیتال ازجمله جاستین سان و چندلر گوئو هر دو برای پشتیبانی از اتریوم اثبات کار اعلام آمادگی کردهاند. صرافیهای ارز دیجیتال مانند اف تی ایکس (FTX) و پولونیکس (Poloniex) نیز به کاربران اجازه خواهند داد تا توکنهای اتریوم فورک شده را معامله کنند.
استدلال چنین افرادی این است که اتریوم بهجای یک نرمافزار واحد، باید به عنوان یک دولت-ملت و شبکهای از رایانهها با مجموعهای از قوانین حاکم بر نحوه عملکرد آنها در نظر گرفته شود. اگر گروهی از مردم (هر چند که اکثریت باشند) با تغییر قوانین موافقت کنند، نباید ناگهان کل شبکه بهروز شود. بلکه آنها باید افراد دیگر را هم متقاعد کنند که همراه آنها وارد کشتی شوند.
اگر چنین نشود، این تغییرات ناگهانی قوانین منجر به پدید آمدن یک فورک میشود. جایی که دو یا چند شبکه جدید با تفاوتهای عملیاتی جزئی پدید خواهند آمد که هرکدام توسط زیرمجموعهای از جامعه پشتیبانی خواهند شد. البته فورکهای اثبات کار توصیفشده توسط سان و گوئو، دقیق کپیهای زنجیره اصلی اتریوم خواهند بود. جایی که «وضعیت» زنجیره اصلی به معنی تاریخچه تراکنش و موجودی ارز دیجیتال حفظ میشود.
پیامد فورکهای اثبات کار اتریوم
کاربران در لحظه مرج اتریوم به اثبات سهام به طور ناگهانی با دو یا چند بلاکچین مختلف با توکنهای مشابه و قراردادهای هوشمند دسترسی خواهند داشت. قراردادهای هوشمند همان برنامههای کوچک رایانهای هستند که روی بلاکچین اتریوم اجرا میشوند. اما آیا فورک اثبات کار اتریوم به این معنی است که تمام پول شما به طور ناگهانی و بسته به تعداد فورکها دو، سه یا چهار برابر خواهد شد؟. پاسخ قطعا منفی است.
بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند (Smart Contract) چیست و چه کاربردی دارد؟
همچنین توکنها فقط به اندازهای ارزش دارند که بازار حکم میکند. توکنهای خاص بهویژه اتریومی که برای پرداخت هزینههای تراکنش استفاده میشود، میتوانند ارزشی در فورکهای اثبات کار داشته باشند.
اما همه برنامهها و سرویسهای ساخته شده در شبکه اتریوم که به زودی اثبات سهام میشوند، از فورکهای اثبات کار پشتیبانی نخواهند کرد. عدم پشتیبانی فعال جامعه اتریوم نیز در بیشتر موارد موجب میشود تا مکانیسم ارزش ظاهری توکنها به مرور زمان از بین برود. به نظر میرسد فورکهای اثبات کار اتریوم، حداقل در ابتدای کار خود مانند یک شهر ارواح باشند. شهری که سایههای زیادی در آن پرسه میزنند، اما هیچ نشانهای از حیات در آن وجود ندارد.
نقش استیبل کوینها
به عنوان مثال، استیبل کوینهایی مانند تتر (USDT) و یو اس دی کوین (USDC) را در نظر بگیرید. به نظر نمیرسد که هیچ یک از آنها از فورکهای اثبات کار اتریوم پشتیبانی کنند. این استیبل کوینها هسته اصلی اکوسیستم مالی غیرمتمرکز اتریوم هستند. زیرا برخلاف اتریوم و بیت کوین به قیمت ثابت ۱ دلار عرضه میشوند. آنها به این قیمت معامله میشوند، زیرا صادرکنندگان آنها ادعا میکنند که به ازای هر ارز دیجیتال در گردش، 1 دلار در بانک ذخیره کردهاند.
بنابراین کاربر نمیتواند موجودی USDC و USDT خود را روی یک بلاکچین جدید کپی کند. پشتوانه 1 به 1 فقط برای نمونه رسمی به رسمیت شناخته شده دلار دیجیتال وجود خواهد داشت. دلاری که به زودی در بلاکچین متعارف و اثبات سهام اتریوم وجود خواهد داشت. به این ترتیب، نگه داشتن USDC یا USDT در فورک اثبات کار اتریوم فرقی با نگهداری پول تقلبی نخواهد داشت.
عدم پشتیبانی استیبل کوینهای پرچمدار از فورکهای اثبات کار اتریوم، پیامدهای گستردهای بر حفظ ارزش سایر توکنهای فورک شده خواهد گذاشت. استیبل کوینهای USDC و USDT در سراسر دیفای (DeFi) به عنوان وثیقه استفاده میشوند. بنابراین توقف معامله این استیبل کوینها در زنجیره اثبات کار، یک سیل ایجاد میکند. این سیل در ترکیب با عوامل دیگر میتواند اکثر اتریومهای فورک شده دیگر را تقریبا بیارزش کند.
سرنوشت فورک اثبات کار اتریوم
با همه این تفاسیر، چرا کسی بخواهد به یک بلاکچین خالی و کپی شده دل بدهد؟ کوین ژو (Kevin Zhou) از گالوآ کاپیتال (Galois Capital) یکی از مشهورترین اکانتهای توییتری است. او همیشه پیشبینی میکرد که فورکهای اثبات کار پس از مرج اتریوم به اثبات سهام افزایش خواهند یافت. ژو در یک مصاحبه پادکستی با روزنامهنگار و نویسنده ارز دیجیتال به نام لورا شین اظهار داشت که دو گونه از مشوقها برای گرایش به فورک اثبات کار وجود دارد.
کوین ژو در این باره گفت:
«اولین مشوق افراد دلتنگی خالص است. آنها فقط میخواهند یک فورک درست کنند و مطمئنا میدانند که این کار احتمالا جواب نمیدهد و برنامهای هم برای حمایت از آن ندارند. آنها فقط به دنبال دریافت کوین رایگان هستند و سپس آنها را رها خواهند کرد.»
هاسو (Hasu)، محققی در شرکت زیرساختهای اتریوم فلشباتها (Flashbots) و صدایی برجسته در محافل کریپتو نیز فورک اثبات کار اتریوم را ایدهای کاملا احمقانه نامیده است. او در توییتی نوشت:
«کریپتو مملو از پروژههای بدی است که فقط برای فروش در خردهفروشی وجود دارند، اما این باعث نمیشود که از آنها حمایت کنیم. وجود داشتن زنجیره شبیه ارواح اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic) نیز چیزی را تغییر نخواهد داد.»
فورک اثبات کار و قدرت ماینرها
اما کوین ژو برخلاف هاسو و سایر افراد جامعه ارزهای دیجیتال معتقد نیست که همه فورکهای اثبات کار فقط به دنبال سود کمی باشند. ماینرهای اتریوم تنها در ماه گذشته بیش از 600 میلیون دلار پاداش و کارمزد تراکنش به دست آوردهاند. به نظر ژو اگر ماینرها بخواهند سختافزار گرانقیمت خود را روی یک زنجیره جدید استفاده کنند، مطمئنا بهتر از فورک اتریوم کلاسیک عمل خواهند کرد.
این ماینرهای کارکشته از زیرساختهای بسیار خوبی برخوردار هستند. شاید اتریوم دیگر به این زیرساختها نیاز نداشته باشد، اما کماکان زیرساختهای زیادی وجود دارد. آیا این زیرساختها بهتر از سایر بلاکچینهای لایه 1 نخواهند بود؟ آیا بهتر از اتریوم کلاسیک نیستند؟ کوین ژو به تمامی این سوالات پاسخ مثبت میدهد.
فورک اثبات کار اتریوم و اتریوم کلاسیک
ویتالیک بوترین، یکی از بنیانگذاران اتریوم نیز اوایل ماه اوت در سخنرانی اجلاس اتریوم سئول به نگرانیهای خود در این باب اشاره کرد. نگرانیهای بوترین مبنی بر این بود که فورکهای اثبات کار اتریوم ممکن است کنار شبکه اصلی اثبات سهام اتریوم فعالیت کنند و به آن ضربه بزنند.
بیشتر بخوانید : ویتالیک بوترین در آخرین مصاحبه در سئول چه گفت ؟
بوترین گفت تقریبا همه جامعه اتریوم به صورت یکپارچه در مورد سوئیچ به اثبات سهام اتفاق نظر دارند. اما دشمن سابق یعنی اتریوم کلاسیک که به صورت اثبات کار باقی مانده است، احتمالا به عنوان یک عبرت برای ماینرهای ناراضی کنونی شناخته خواهد شد.
ویتالیک بوترین به فورک اولیه اتریوم اشاره دارد که اقدام تفرقهانگیز آن پس از گذشت سالها به یک تهدید بسیار کوچک تبدیل شده است. البته اتریوم کلاسیک اخیرا شاهد سرمایهگذاری ماینرهای ناراضی بوده است. آنها فکر میکنند پس از فورک از اتریوم اثبات سهام میتوانند طرفداران اثبات کار را جذب کنند. اما فعالیت زنجیره مشکلساز اتریوم کلاسیک در مقایسه با اتریوم اصلی روز به روز کمرنگتر شده است.
آیا فورک اثبات کار اتریوم زنده میماند؟
بهطورکلی زنجیرههای فورک شده عمدتاً به دلیل عدم پشتیبانی کاربران، توسعهدهندگان شبکه، استخراجکنندگان و مروجان به ندرت زنده میمانند. با این وجود، برخی از پروژهها مانند بیت کوین کش و اتریوم کلاسیک به طور خاص شاهد پذیرش نسبی توسط کاربران و ماینرها بودهاند.
همانطور که قبلا اشاره شد، جاستین سان، کارآفرین و بنیانگذار پلتفرم ترون و چندلر گوئو، سرمایهگذار استارتآپهای مختلف نظیر بیت کوین و اتریوم، به عنوان حامیان اصلی فورک اثبات کار اتریوم ظاهر شدهاند. چندلر گوئو میگوید با گروه متشکل از 60 توسعهدهنده خود بر روی راهکارهای خلاصی از شر بهاصطلاح «بمب سختی اتریوم» تلاش خواهد کرد. بمب سختی اتریوم برای وادار کردن ماینرها به پذیرش انتقال از اثبات کار به اثبات سهام طراحی شده است.
در عین حال، ویتالیک بوترین، یکی از بنیانگذاران اتریوم، حامیان فورک اثبات کار را «چند فرد خارجی» و صاحب صرافیهای کریپتو خواند که به دنبال کسب درآمد سریع هستند. بوترین تأکید کرد که ماینرهای ناراضی از مرج اتریوم در حال حاضر یک آلترناتیو اثبات کار به نام اتریوم کلاسیک دارند. وی خاطرنشان کرد که جامعه اتریوم کلاسیک برای افرادی که طرفدار فرایند اثبات کار هستند، یک جایگزین مناسب محسوب میشود.
جمعبندی فورک اثبات کار اتریوم
دیدگاه شما در مورد فورک اثبات کار اتریوم هرچه که باشد، اتفاق بعدی مطمئنا گیجکننده خواهد بود. البته احتمالا تا حدی هم سرگرمکننده میشود. اما اگر این فرآیند، راه اتریوم کلاسیک را برود، بعید است که رقیب سرسختی برای اکوسیستم اتریوم اصلی باشد. نظر شما درباره تقابل اثبات کار و اثبات سهام چیست؟. آیا اتریوم اثبات کار میتواند در برابر اتریوم اثبات سهام قد علم کند یا به سرنوشت اتریوم کلاسیک دچار خواهد شد؟
PoW اجماعیست که طی آن ماینر یک معمای رمزنگاری پیچیده را حل می کند تا فرصتی برای پیوست بلوک بعدی به بلاکچین و کسب پاداش کار انجام شده و انرژی مصرف شده را داشته باشد. هر نود باید ثابت کند که فعالیت کافی را برای اضضافه کردن بلوک بعدی به بلاک چین را انجام داده است. بنابراین ، این مدل Proof-of-Work نامیده می شود.
در روش اثبات کار (Proof of Work)، ماینرها به نسبت توانایی در محاسبات و تایید بقیه ماینرها می توانند بلاک جدید را به زنجیره اضافه و پاداش بگیرند، اما در اثبات سهام ماینرهایی که دارایی بیشتری دارند، به نسبت دارایی خود می توانند فرآیند اعتبار سنجی را انجام دهند.