پل کراس‌چین یا پل بین بلاکچین (Cross Chain Bridge) چیست؟

مولتی چین (Multi-Chain) یا چند زنجیره‌‌ای بودن یکی از قابلیت‌هایی است که بسیاری از بلاکچین‌های جدید آن را در شبکه خود پیاده سازی می‌کنند. در حال حاضر بیش از 125 شبکه لایه 1 و لایه 2 وجود دارد که هرکدام قابلیت‌های امنیتی و ظرفیتی منحصر به فردی را ارائه می‌کنند. با رشد شبکه‌های بلاکچینی، نیاز به سازگاری و ارتباط بین بلاکچینی میان این اکوسیستم‌های مختلف به اوج رسیده است. در همین راستا، توسعه‌دهندگان راهکار بین زنجیره‌ای تازه‌ای با نام پل کراس چین یا پل بین بلاکچین (Cross Chain Bridge) را ارائه داده‌اند.

گفتنی است که هدف این پروتکل‌ها تسهیل ارتباطات میان شبکه‌های مختلف است. در ادامه این مطلب به بررسی پل بین بلاکچینی، اهمیت آن و جزئیات برنامه‌های توسعه این اکوسیستم‌ها خواهیم پرداخت.

پل بین بلاکچین (Cross Chain Bridge) چیست؟

این پروتکل‌ها، شبکه‌های مختلف و مستقل را به یکدیگر متصل می‌کنند و به کاربران اجازه می‌دهند تا میان شبکه‌ها به انتقال اطلاعات و دارایی‌ها (توکن و رمزارزها) بپردازند. علاوه بر آن، به واسطه این پل‌ها کاربران به آسانی می‌توانند به پروتکل‌های دیگر دسترسی پیدا کنند.

این پل‌ها برای ارتباطات بین بلاکچینی حائز اهمیت هستند چرا که شبکه‌های بلاکچینی ایزوله هستند و قابلیت ارتباط با یکدیگر را ندارند. برای مثال، شما قادر نیستید که از بیت کوین در شبکه اتریوم و یا بالعکس استفاده کنید. این در حالی است که سیستم‌های قانونی مانند بانک‌ها از چنین قابلیتی برخوردار هستند و یک کارت اعتباری را می‌توان در دستگاه خود پرداز بانک‌های مختلف استفاده کرد.

علاقه به پل‌های بلاکچینی نتیجه گسترش اکوسیستم‌های مختلف و تکنولوژی این حوزه است. در گذشته، مردم اهمیتی به استفاده از دیگر شبکه‌ها نمی‌دادند و از اتریوم برای برنامه‌های غیرمتمرکز (دیفای) و از بیت کوین برای انتقال سرمایه‌های ارزشمند استفاده می‌کردند.

با این وجود، ضعف‌های شبکه‌های مطرح مانند اتریوم توسعه دهندگان را به ساخت و توسعه پلتفرم‌های تازه تشویق کرد. این شبکه‌های تازه‌تر، کارمزدهای کمتر، گنجایش بیشتر و همچنین ویژگی‌های مانند کشت سود (ییلد فارمینگ) را ارائه می‌دهند.

علیرغم اضافه شدن این قابلیت‌ها به شبکه‌های بلاکچینی همچنان یک مشکل وجود داشت و کاربران نمی‌توانستند به راحتی دارایی‌های خود را از شبکه‌های قدیمی به بلاکچین‌های جدید انتقال دهند. برای مثال اگر قصد استفاده از شبکه لایه 2 پالیگان (Matic) را داشتید و دارایی‌های شما در اتریوم قرار داشت، بهترین گزینه تبدیل اتریوم به متیک از طریق صرافی‌های متمرکزی مانند بایننس یا کوین بیس بود.

پس از آن باید توکن‌های Matic را به آدرس کیف پول خود در پالیگان منتقل می‌کردید تا بتوانید از این شبکه استفاده کنید. در همین حین اگر دوباره نیاز به ارسال سرمایه به اتریوم داشتید باید تمامی این مراحل را از اول انجام می‌دادید. پل بین بلاکچینی راهکاری است که به حل این مشکل کمک می‌کند.

این پروتکل‌ها با ایجاد روشی آسان‌تر به ارسال دارایی در شبکه‌های مختلف کمک شایانی می‌کنند. ون چین (Wanchain)، یکی از اولین پل‌های بین بلاکچینی است که در سال 2018 راه اندازی شد و پس از آن شاهد راه اندازی پل‌های زیادی بودیم که هرکدام از قابلیت‌های منحصر به فرد متفاوتی پشتیبانی می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اولین پل ارتباطی میان بایننس اسمارت چین و کاردانو راه اندازی شد

نحوه کارکرد پل بین بلاک چین 

بیشتر این پروتکل‌ها از مدل قفل و ضرب ( lock-and-mint) برای ارسال رمزارزها بین شبکه‌های مختلف استفاده می‌کنند. در ادامه با ذکر مثالی نحوه عملکرد پل بین بلاکچینی را توضیح خواهیم داد:

1. آلیس مقداری توکن الف را به یک آدرس خاص در شبکه منبع مانند اتریوم ارسال و کارمزد تراکنش را پرداخت می‌کند.
2. توکن الف آلیس توسط یک اعتبارسنج مورد اعتماد در قرارداد هوشمند قفل می‌شود.
3. به تعداد برابری از توکن‌های قفل شده، توکن ب در شبکه هدف مانند پالیگان ضرب (مینت) می‌شود.
4. آلیس در کیف پول خود توکن ب را دریافت کرده می‌تواند از آن برای انجام تراکنش‌ها در شبکه جدید استفاده کند.

اما اگر آلیس دیگر کاری با شبکه دوم نداشته باشد و به توکن‌های الف خود نیاز داشته باشد چه کاری باید انجام دهد؟ در اینجا مکانیسم توکن سوزی وارد عمل می‌شود:

1. آلیس توکن‌های ب باقی مانده را به آدرس مشخصی در شبکه دوم ارسال می‌کند.این توکن‌ها سوزانده خواهند شد و دیگر قابل بازگشت نخواهند بود.
2. در ادامه اعتبارسنج اجازه رها شدن توکن‌های الف آلیس در شبکه منبع را صادر می‌کند و وی دارایی‌های آزاد شده را در کیف پول اصلی خود دریافت می‌کند.

باید توجه داشت که درک و فهم نحوه کارکرد پل بین بلاکچین از اهمیت بالایی برخوردار است. شما در حقیقت نمی‌توانید توکن بیت کوین را به آدرسی در شبکه اتریوم ارسال کنید. در صورت اقدام یا تراکنش شکست خواهد خورد یا دارایی شما از بین خواهد رفت.

مطلب مفید: آیا بلاک چین امن است؟ – بررسی امنیت بلاک چین

این پروتکل‌ها با رپ کردن (Wrap) توکن‌ها در قرارداد هوشمند و صدور دارایی بومی شبکه برای استفاده در زنجیره‌های دیگر فعالیت می‌کنند. برای مثال، رپد بیت کوین (wBTC)، یک توکن ERC-20 است که از بیت کوین به عنوان وثیقه استفاده می‌کند. کاربران قبل از دریافت رپد بیت کوین در شبکه اتریوم باید مقداری BTC را در شبکه بیت کوین واریز کنند.

یکی دیگر از رپد توکن‌های معروف و محبوب، رپد اتریوم (wETH) است. رپد اتریوم نسخه توکنی شده اتریوم برای استفاده در دیگر پلتفرم‌هایی است که از توکن‌های ERC-20 پشتیبانی می‌کنند. برای مثال، آربیتروم و آوالانچ از جمله این شبکه‌ها هستند. از توضیحات ارائه شده مشخص می‌شود که پل‌ها بین بلاکچین پیچیدگی‌های زیادی دارند. با این حال اهمیت و محبوبیت آنها هر روزه بیشتر می‌شود که نشان از سودمند بودن آنها برای حوزه بلاکچین است.

چرا به پل بین بلاکچین نیاز داریم؟

پل بین بلاکچین حائز اهمیت است چرا که باعث بهره وری بیشتر دارایی‌ها می‌شوند، تجربه کاربر را بهبود می‌بخشند و بیشترین نقدینگی ممکن برای برنامه‌های غیرمتمرکز را فراهم می‌کنند. در ادامه به اختصار هر یک از این موارد را توضیح خواهیم داد.

بهره وری بیشتر دارایی‌ها

در گذشته، بیشتر درآمد حاصل از حوزه ارزهای دیجیتال معمولاً محدود به نگهداری دارایی‌هایی مانند بیت کوین یا اتریوم و امید به رشد قیمت آنها بود. اما در سال‌های اخیر و با رشد پروژه‌های دیفای، کاربران اکنون می‌توانند با فعالیت‌هایی مانند کشت سود (Yield Farming)، سپرده گذاری (استیکینگ) و وام دهی درآمدهای منفعلانه کسب کنند.

با این وجود، مشکل آنجاست که اگر توکن‌های شما با شبکه اصلی سازگار نباشند، قادر به استفاده از این برنامه‌ها و پلتفرم‌ها نخواهید بود. برای مثال، استفاده از بیت کوین برای یک سرویس سپرده گذاری مبتنی بر اتریوم غیرممکن است. راهکار این مشکل در اختیار پل بین بلاکچین است که امکان انتقال دارایی‌ها میان شبکه‌های مختلف را فراهم می‌کند.

برای مثال، می‌توانید از بیتکوین به عنوان وثیقه رپد بیتکوین استفاده کنید که در شبکه اتریوم قابل استفاده است. چنین چیزی باعث می‌شود دارایی‌های رمز ارزی به جای سکون در یک شبکه ارزش بیشتری تولید کنند. مثال دیگر، استفاده از توکن‌های NFT در بلاکچین‌های مختلف است. گفتنی است که شما می‌توانید با استفاده از یک NFT مینت شده در پالیگان به عنوان وثیقه، وام اتریوم دریافت کنید.

بیشتر بخوانید: ییلد فارمینگ یا کشت سود چیست؟

تجربه کاربری بهتر

در یک اکوسیستم بلاکچینی، هر پلتفرم مزایای خاص خود را دارد. برخی امنیت بهتری دارند، بعضی کارمزد تراکنش کمتری دریافت می‌کنند و برخی نیزسریع‌تر تراکنش‌ها را پردازش می‌کنند. پل بین بلاکچینی دسترسی به پلتفرم‌های دیگر را فراهم می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد تا قابلیت‌هایی که شبکه اصلی ندارد را تجربه کنند. در ادامه از اتریوم به عنوان مثالی برای توضیح بهتر استفاده خواهیم کرد.

برای سال‌ها، اتریوم بهترین پلتفرم موجود برای ساخت و استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز بود. این شبکه سطح بالایی از غیرمتمرکز بودن را نیز ارائه می‌کرد که به معنای امنیت بیشتر این برنامه‌ها و مقاومت آنها در برابر سانسور بود. بعد از مدتی اما غیرمتمرکز بودن اتریوم و امنیت آن مشکلاتی مانند هزینه بالای تراکنش‌ها و سرعت پایین پردازش را ایجاد کرد. این اتفاق باعث ضعف در تجربه کاربری شد و استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز را تحت تاثیر قرار داد.

در سال‌های اخیر، توسعه‌ دهندگان برای حل این مشکل شبکه‌های مختلفی مانند پالیگان، آربیتروم، فلو و زی کی سینک را ساخته‌اند. این شبکه‌های نسل جدید گنجایش بیشتر، کارمزد کمتر و همچنین قابلیت‌های بیشتری نسبت به شبکه اصلی دارند. با این حال باید اشاره داشت که اگر پل بین بلاکچین وجود نداشته باشد استفاده از این شبکه‌های جایگزین به علت مواردی که در ابتدا (تبدیل توکن‌ها) توضیح داده شد به شدت دشوار خواهد شد.

نقدینگی حداکثری برای برنامه‌های غیرمتمرکز

از آنجایی که توسعه دهندگان توانایی ساختن برنامه‌های بین زنجیره‌ای دارند و به کاربران آنها اجازه می‌دهند تا با همان برنامه در شبکه دیگری تعامل داشته باشند، این پل‌ها کمک زیادی برای توسعه دهندگان هستند. اگر شبکه‌ای دچار ازدحام شود، کاربران می‌توانند با انتقال به شبکه دیگری از تجربه کابری بهتری برای آن برنامه بهره مند شوند.

یکی دیگر از مزایای یکپارچه سازی برنامه‌های غیرمتمرکز با پل بین بلاکچین حداکثری نقدینگی است. ارزش کل قفل شده شاخصی است که برای اندازه گیری نقدینگی و تعداد کاربران یک پلتفرم در بلاکچین مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان توسعه دهنده، نقدینگی آنچین برای رشد و استفاده پروژه غیرمتمرکز شما حیاتی است. مشکل آن است که جایگزین‌های نسل جدید بیت کوین یا اتریوم، استفاده و نقدینگی بسیار کمتری نسبت به شبکه‌های قدیمی دارند.

پل بین بلاکچین در این زمینه به توسعه دهندگان برنامه غیرمتمرکز اجازه می‌دهند تا نقدینگی در دسترس پروژه را در شبکه‌های مختلف کنترل کند. این برنامه‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا سرمایه‌ها را بین شبکه‌های مختلف حرکت دهند و بدین ترتیب نقدینگی و ارزش را در میان پلتفرم‌ها در جریان نگه دارند.

دسته بندی پل‌های بین بلاکچینی

با توجه به قابلیت‌های متفاوت و فراوان این پروتکل‌ها، پل‌های بین بلاکچین را می‌توان مانند بلاکچین‌های مورد پشتیبانی و مکانیسم‌های مورد اعتماد و استفاده به دسته بندی‌های مختلفی تقسیم کرد. در ادامه به معرفی برخی از این دسته بندی‌ها خواهیم پرداخت:

شبکه‌های پشتیبانی شده

این پروتکل‌ها را می‌توان بر اساس بلاکچینی که پشتیبانی می‌کنند تقسیم کرد. این طبقه بندی سناریوهای زیر را پوشش می‌دهد:

انتقال یک دارایی میان دو شبکه

پل‌های بین بلاکچینی مختلفی برای انتقال یک دارایی مشخص به شبکه دیگری وجود دارد. برای مثال می‌توان به رپد بیت کوین توسط بیت گو (BitGo) و tBTC توسط شبکه کیپ (Keep Network) اشاره کرد. هر دو این پل‌ها اجازه می‌دهند کاربران بیت کوین را از شبکه BTC به اتریوم منتقل کنند.

انتقال چندین دارایی میان دو شبکه

برخی از پل‌ها نیز به شما اجازه می‌دهند تا بیش از یک توکن را میان دو شبکه انتقال دهید. برای مثال، پل رین بو (Rainbow) اجازه می‌دهد کاربر اتریوم و بسیاری از توکن‌های ERC-20 را از اتریوم به پروتکل نیر (NEAR) منتقل کند. در مثالی دیگر نیز می‌توان به گراویتی (Gravity) و زیروسواپ (ZeroSwap) اشاره داشت که اولی برای انتقال میان اتریوم و کازماس و دومی اتریوم و بایننس اسمارت چین کاربرد دارد.

انتقال دارایی از یک شبکه به چندین شبکه

برخی از پل‌های بین بلاکچینی به کاربر اجازه می‌دهند یک شبکه را به چندین شبکه متصل کند. یکی از مهم‌ترین وآشناترین مثال از این نوع پروتکل، ورم هول (Wormhole) است که پلی برای انتقال دارایی از سولانا به اتریوم، فانتوم، آوالانچ، ترا و پالیگان است.

بیشتر بخوانید: نومد (Nomad) چیست؟

انتقال چندین دارایی میان شبکه‌های مختلف

نوعی از این پروتکل با تهسیل حرکت توکن‌ها میان شبکه‌های مستقل باعث افزایش و بهبود سازگاری میان زنجیره‌ای می‌شوند. توسعه دهندگان می‌توانند این پل‌ها را با برنامه‌های غیرمتمرکز ادغام کنند تا نقدینگی موجود را افزایش دهند. رن (Ren) یکی از مثال‌های کلاسیک از این نوع پل‌ها است. این پروتکل اجازه انتقال دارایی‌هایی مانند بیت کوین، دوج کوین و زی کش را میان شبکه‌های اتریوم، لونا، سولانا و پالیگان می‌دهد.

انتقال دارایی میان شبکه‌های مختلف از طریق یک برنامه

برنامه‌های غیرمتمرکز بین بلاکچینی اغلب بیش از یک شبکه را پشتیبانی می‌کنند. در نتیجه به نقدینگی و کاربران بیشتری نیز دسترسی دارند. این برنامه‌ها به پل‌هایی وابسته هستند که به کاربران اجازه انتقال دارایی‌ها در شبکه‌های مختلف از طریق همان برنامه را می‌دهند. باید توجه داشت که این پل‌ها به یک شبکه محدود هستند. برای مثال صرافی غیرمتمرکز اِنی سواپ (AnySwap)، از پلی بهره می‌برد که اجازه انتقال دارایی‌ها میان زنجیره‌های مختلف را می‌دهد.

انتقال NFTها میان شبکه‌های مختلف

با توجه به حجم بازار NFTها مسئله عجیبی نیست که سرویس‌هایی برای انتقال این دارایی‌ها میان شبکه‌های مختلف ایجاد شده باشد. پل‌های NFT مزایای مختلفی دارند که کاربران می‌توانند از آنها استفاده کنند. از این مزایا می‌توان به هزینه کمتر مینت NFT در دیگر شبکه‌ها برای کاربران و استفاده از نقدینگی بالاتر از طریق انتقال NFTها با پل بین بلاکچینی اشاره کرد. از مهم‌ترین این پل‌ها نیز می‌توان به ورم هول، مولتی چین، کویگان (Quigon) و پل پالیگان اشاره کرد.

مکانیسم اعتماد در پل بین بلاکچین

یکی دیگر از دسته‌بندی‌هایی که می‌توان در رابطه با این پروتکل‌ها به آن اشاره داشت، مکانیسم تراست یا پل‌های نیازمند اعتماد یکی از مفهوم‌های مربوط به این پل‌ها است. این مفهوم به فرایندی باز می‌گردد که اعتبارسنجی تراکنش‌های پل و همچنین حضانت دارایی‌های قفل شده را هدایت می‌کند.

پل‌های نیازمند اعتماد یا متمرکز از کاربران می‌خواهند تا سرمایه‌ها را در شبکه منبع و با اعتبارسنج‌های از قبل تعیین شده نگه داری کنند. در این مورد، متولی‌ها باید واریز کاربر، توکن‌های قفل شده و مینت آنها در شبکه هدف را تایید کنند.

این پروتکل‌ها مفروضات اعتمادی کمتری دارند چرا که به صورت تصادفی اعتبارسنج‌های لازم برای هماهنگی و انجام تراکنش‌ها را مشخص می‌کنند. همچنین این پل‌های بین بلاکچینی وابستگی کمتری نیز نسبت به واسطه‌ها دارند چرا که قرارداد هوشمند فرایند قفل و مینت را هماهنگ می‌کند.

به طور معمول این پل‌ها مکانیسم رله دارند که از آن برای نظارت بر شبکه اصلی هنگام واریزها و ایجاد اثبات‌ها برای ارسال به قرارداد هوشمند در شبکه هدف استفاده می‌کنند. پس از صورت گرفتن این اقدامات، قرارداد هوشمند به طور خودکار توکن‌ها را در شبکه دوم مینت می‌کند.

مطلب مفید: تبادل میان زنجیره ای چیست و به چه شکل کار می کند؟

ریسک‌های احتمالی پل بین بلاکچین

این پروتکل‌ها بدون شک مزایای بسیاری دارند اما معایبی نیز دارند که شامل سرقت، عدم کارکرد مناسب و هک شدن می‌شود. در ادامه به بررسی معایب و آسیب پذیری‌های این پروتکل‌ها خواهیم پرداخت.

سرقت سرمایه کاربران

در رابطه با پل‌های تراست، متولی‌ها می‌توانند با رفتاری سرکشانه سرمایه‌های کاربران را به سرقت ببرند. برخی از پل‌های بین بلاکچینی با ایجاد تعهدی برای این افراد آنها را از چنین کاری منع می‌کنند. باید توجه داشت که این تعهد در صورت رفتار مخرب از سمت متولی از بین خواهد رفت.

مشکل پیشروی

اگر اعتبارسنج یا متولی‌ها از وظایف خود سر باز زنند، پروتکل از کار خواهد افتاد و کاربران آن تحت تاثیر قرار می‌گیرند. این مورد همچنین احتمال سانسور شدن را به خصوص در صورتی که طرف مورد اعتماد اجازه آزاد سازی دارایی‌ها را ندهد، افزایش می‌یابد.

حملات هکری

هدف پل‌های غیرمتمرکز کاهش مفروضات اعتماد کردن و ایجاد امنیت بیشتر برای کاربران است. در بیشتر موارد، پل‌های بلاکچین‌ بدون نیاز به اعتماد (Trustless) از اوراکل و قراردادهای هوشمند برای مدیریت انتقال دارایی استفاده می‌کنند.

مشکل این موارد مشخص است، قراردادهای هوشمند به راحتی مورد حمله قرار می‌گیرند. برخی از بزرگ‌ترین حملات حوزه کریپتو مانند حمله 600 میلیون دلاری به پالی نتورک و حمله 350 میلیون دلاری به ورم هول در نتیجه آسیب پذیری قراردادهای هوشمند صورت گرفتند.

بهترین پل‌های بین بلاکچینی

در رابطه با بهترین پل‌های بین بلاکچینی موجود می‌توان به کانکست (Connext)، سیناپس (Synapse)، ورم هول، رن، پل پالیگان، پل سی (cBridge) و پل بایننس اشاره داشت. کانکست ایمن ترین پروتکل بین بلاکچینی است و از دیگر قابلیت‌های آن نیز می‌توان به کارمزدهای پایین و همچنین ساخت برنامه‌های میان زنجیره‌ای بر بستر پل اشاره داشت.

سیناپس پلی بدون نیاز به اعتماد برای انتقال و مبادله توکن‌ها است و کاربران می‌توانند با استیک و تامین نقدینگی در آن درآمد غیرفعال نیز داشته باشند. از دیگر روش‌های کسب درآمد از طریق این پل نیز استفاده از بازارساز خودکار شبکه سیناپسس است.

پل غیرمتمرکز ورم هول نیز همانطور که اشاره شد اجازه انتقال دارایی‌ها میان سولانا، اتریوم، ترا، آوالانچ و … را می‌دهد. این پروتکل همچنین به کاربران اجازه دسترسی آسان به شبکه سولانا و بهره بردن از کارمزدهای پایین و گنجایش و توان عملیاتی بالای آن را می‌دهد. این پل برای فرایند قفل و مینت از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند تا امنیت توکن را نیز افزایش دهد.

رن یک پل‌ بین بلاکچین است که شبکه‌های بیت کوین، اتریوم، بایننس اسمارت چین و … را متصل می‌کند و سازگاری میان آنها را نیز افزایش می‌دهد. گفتنی است که رن یکی از بهترین پل‌های موجود برای انتقال بیت کوین به شبکه اتریوم است. همچنین کاربران با استفاده از این پروتکل می‌توانند از حریم خصوصی کاملی برای تراکنش‌ها بهره‌مند شوند.

پل پالیگان نیز یک پروتکل بدون نیاز به اعتماد است که اجازه انتقال دارایی‌ها میان شبکه پالیگان و ااتریوم را می‌دهد. این پل علاوه بر توکن‌ها اجازه انتقال NFTها را نیز می‌دهد. پل پالیگان از مکانیسم انتقال غیرمتمرکز استفاده می‌کند که امنیت دارایی کاربران را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.

پل سی اجازه انتقال سریع و آسان نقدینگی را به کاربران می‌دهد و به کارمزد زیادی نیاز ندارد. این پل از شبکه‌های مختلفی مانند اتریوم و دیگر شبکه‌های سازگار با ماشین مجازی اتریوم و شبکه‌های لایه 2 مانند پالیگان پشتیبانی می‌کند.

پل بایننس یک پروتکل نیازمند اعتماد است که برای انتقال دارایی میان باییننس اسمارت چین و اتریوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پل دارای سرعت پردازش بالا و کارمزد پایین است و کاربران می‌توانند در هر زمانی رپد توکن‌های خود را به دارایی اصلی تبدیل کنند.

جمع‌بندی

در پایان باید گفت که پل‌ بین بلاکچین برای قابلیت چند زنجیره‌ای حیاتی است و می‌تواند ارزش و سود زیادی برای اکوسیستم بلاک چین داشته باشد. با ایجاد سازگاری میان شبکه‌های مختلف، این پروتکل‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا به نقدینگی بیشتری دسترسی و تجربه کاربری بهتری را داشته باشند.

باید اشاره داشت که علیرغم مزایای بسیار زیاد آنها، این پل‌ها به دلیل نوع طراحی با ریسک‌های نیز همراه هستند. توسعه دهندگان و کاربران باید قبل از استفاده از این پروتکل‌ها امنیت و ریسک‌های موجود در آن را ارزیابی کنند.