کیلت پروتکل ( KILT Protocol ) یک سیستم احراز هویت غیرمتمرکز است که از ابزارهای کوساما (KSM) و پولکادات (DOT) استفاده میکند. در حقیقت، KILT Protocol یکی از پروژههای ساخته شده بر بستر شبکه کوساما ( Kusama ) و یک سیستم هویت دیجیتال قابل تایید است که تعامل با خدمات وب 3 را تسهیل میکند. هدف اصلی سازندگان کیلت پروتکل، ایجاد استانداردی برای نرمافزارهای وب 3 با محوریت تایید هویت است که به لطف قابلیتهای منحصر به فردش علاوه بر پولکادات در سایر شبکهها نیز قابل استفاده است. به این ترتیب، KILT قصد دارد به بخشی از پروتکل احراز هویت OAuth ( یکی از استانداردهای اصلی احراز هویت فعلی ) برای وب 3 تبدیل شود. با فکت کوینز و آشنایی بیشتر با کیلت پروتکل ( KILT Protocol ) همراه باشید.
کیلت پروتکل با ایجاد دسترسی به ابزارهای توسعه و به لطف سیستمی به نام SocialKYC، مدیریت ایمن و خصوصی هویت کاربر را فراهم میکند. با استفاده از سیستم SocialKYC که یک تایید هویت غیر متمرکز است، داده و هویت کاربر همواره تحت کنترل خودش میماند.
تاریخچه کیلت پروتکل ( KILT Protocol )
اینگو راب ( Ingo Rübe ) مدیر عامل یک شرکت مشاوره بلاکچینی در برلین به نام BOTLabs، کیلت پروتکل را راه اندازی کرد. او با علم به پتانسیلهای بلاکچین برای رفع مشکلات سیستم فعلی و عدم کنترل کاربر نسبت به دادههایش، تصمیم گرفت راه حلی را بر مبنای KILT راه اندازی کند که قابلیت استانداردسازی و پیاده سازی توسط شرکتها، دولتها و کارآفرینان را داشته باشد.
ایده پروتکل کیلت، در بهار سال 2018 و پس از یک دوره تحقیقاتی جدی شکل گرفت. یک سال بعد، تست نت و در ژانویه 2021 در شبکه آزمایشی پاراچین روکوکو ( Rococo ) راهاندازی شد. در سپتامبر 2021 نیز کیلت پروتکل یک اسلات پاراچین کوساما را ایمن کرد. هدف اصلی این پروژه، راه اندازی هسته اصلی شبکه بر بستر کوساما و در نهایت روی پولکادات است تا ارائه خدمات بر روی هر دو شبکه و نرمافزارهای غیرمتمرکز ( dAPP) آنها امکانپذیر شود.
اهداف اصلی کیلت پروتکل
کیلت پروتکل ( KILT Protocol) ، هدف ساده و روشنی دارد؛ ایجاد، صدور، ارسال و تایید اعتبار دیجیتال با استفاده از یک شبکه بلاکچینی غیرمتمرکز برای محافظت از حریم خصوصی داده و کنترل همیشگی کاربر بر دادههای شخصیاش. این مکانیزم کیلت پروتکل را به یک سیستم هویت دیجیتالی با کاربردهای متعدد تبدیل میکند.
نکته مهمتر اینجاست که کیلت پروتکل به گونهای طراحی شده که اجرای کل این مراحل را ساده کرده است؛ هر کسی میتواند هویت دیجیتال خودش را بسازد و با استفاده از نرمافزارها و بدون مشکل فنی این سیستم را اجرا و پیاده سازی کند. بر همین اساس، توسعه دهندگان پروژه کیلت پروتکل را به گونهای طراحی کردهاند که از طریق کیلت توسعه نرم افزار جاوا اسکریپت ( JavaScript SDK) قابل استفاده و اجرای آن در وب 3 آسان باشد.
- یک پروتکل بلاکچین جهانی برای همه افراد، سازمانها و هوش مصنوعی است در نتیجه همه میتوانند صفات و ویژگی های مربوط به خودشان را اعلام کنند و به تایید نهادهای مورد اعتماد برسانند.
- یک مارکت پلیس قابل اعتماد برای نهادهایی که مسئولیت تایید چنین ادعاهایی را دارند.
- مکانیسم مناسبی برای صاحبان داده چرا که میتوانند کنترل داده، ذخیره اطلاعات و نحوه افشای آنها را در اختیار داشته باشند.
مطلب مفید: احراز هویت دوعاملی و انواع آن
DIDS یا شناسه غیرمتمرکز یست؟
کیلت پروتکل، سیستمی برای حفظ هویت دیجیتال است. هویت با یک شناسه شروع میشود ( مثلا، نام شخص ) و سپس به این شناسه مواردی اضافه میشود که اعتبار آن را بیشتر میکند ( مانند مواردی که در پاسپورت به نام شخص اضافه میشود) هرچه اعتبار بیشتری به یک شناسه اضافه شود، هویت کاملتر میشود. برای ساخت هویت دیجیتال هم به یک شناسه (برای فرد یا شی) و انواع مختلفی از اعتباردهندههای مرتبط با شناسه نیاز داریم. سپس گامبهگام میتوان یک شناسه دیجیتال را تولید کرد.
برای دستگاهها و ماشین آلات هم میتوان یک هویت دیجتال ساخت. مثلا، شناسه دستگاه میتواند یک عدد طولانی باشد. در این صورت، دستگاه موردنظر با این شماره خاص قابل شناسایی است زیرا شماره فقط منحصر به همین دستگاه است. سپس، میتوان اعتبار بیشتری را به شناسه دستگاه اضافه کرد.
مثلا، یک دستگاه اینترنت اشیا (IOT) که با استاندارد خاصی سازگار است. در صورتی که شناسه در بلاکچین ثبت شود، اطلاعات دستگاه به صورت غیر متمرکز ثبت شده زیرا بلاکچین اطلاعات را در یک مکان واحد ذخیره نمیکند بلکه دادهها در شبکهای از رایانهها پخش شده است.
بنابراین، شناسههای غیر متمرکز (DIDs) هویت را به صورت منحصر به فرد و به روش غیرمتمرکز و قابل تایید توصیف میکنند. این مکانیزم مشابه نحوه شناسایی اثر انگشت است. از شناسههای غیرمتمرکز میتوان برای اشخاص، ماشین آلات و دستگاهها، خدمات و یا هر چیز دیگرِ دارای هویت استفاده کرد.
کاربردهای کیلت پروتکل
موضوع اعتماد، همواره در تاریخ و به ویژه در دنیای فیزیکی وجود داشته است. معمولا، سیستمها و موسسات متمرکز وب 2، با افزودن اعتبار به شناسههای شخصی، دادهها را ارتقا می دهند. به طور مثال، می توان به صدور پاسپورت، گواهینامه رانندگی و گواهیهای آموزشی اشاره کرد.
کیلت پروتکل ( KILT Protocol ) با ایجاد چهارچوبی برای هویت آنلاین مستقل موجب افزایش اعتماد به دنیای دیجیتال می شود. این پروتکل به کاربران اجازه می دهد تا بدون افشای اطلاعات غیرضروری، هویتشان را نشان دهند. توسعه دهندگان هم میتوانند از پروتکل KILT برای ساخت شناسه و اعتبار برای اشخاص، دستگاهها، خدمات، کاربردهای اینترنت اشیا ( IOT ) و هر چیز دیگری که به هویت نیاز دارد، استفاده کنند. کاربردهای کیلت پروتکل مواردی مانند؛ بازی، مراقبتهای بهداشتی، رسانه، اینترنت اشیا، دانشگاهها و انرژی را شامل میشود.
نهادهای دولتی هم از کیلت استفاده کردهاند. اولین شرکت توسعه دهنده کیلت پروتکل، BOTLabs GmbH با وزارت انرژی آلمان برای توسعه یک رجیستری دیجیتال همکاری کرده است. این رجیستری، دستگاههای مولد و مصرف کننده انرژی مانند کنتورها، پمپهای حرارتی و سیستمهای انرژی خورشیدی را یکپارچه میکند. همچنین، این شرکت تحت نظارت وزارت امور اقتصاد و انرژی فدرال آلمان در حال ایجاد زیرساختی است که جایگزین سیستم ابری متمرکز فعلی میشود.
مطلب مفید: تکنولوژی ترکیب اینترنت اشیا و بلاک چین
توکنومیک KILT Protocol
به منظور اجرای صحیح پاراچین پروتکل KILT، یک سیستم توکنومیک بر مبنای توکن KILT ساخته شده است. این توکن با هدف پشتیبانی و حفظ شبکه، استفاده صحیح از پروتکل و تمرکززدایی شکل گرفته است. توکن کیلت یکی از ضروریات سیستم استکینگ ( Staking ) در کیلت پروتکل است چرا که جمعکنندهها یا همان نودهای کیلت برای تایید عملیاتی که در پاراچین اتفاق میافتد باید توکن KILT را در اختیار داشته باشند.
از آنجا که KILT Protocol روی پاراچین کوساما ساخته شده، تبعا دارای همان قابلیتهای امنیتی و توسعه میان زنجیرهای است. بنابراین، استفاده از توکن KILT نخستین گام تضمین عملکرد صحیح شبکه تایید هویت غیرمتمرکز کیلت پروتکل است. توکن KILT با یک سیستم پیش ماینینگ فعال است. همه توکنهای کیلت از همان ابتدا و صرفنظر از شرایط نوع سرمایهگذاری یا قفل شدن در پروسه حاکمیت پروژه، رایگیری و استیکینگ قابل استفاده هستند. مرحله اول توزیع توکنهای KILT به شرح زیر است:
- عرضه اولیه در گردش: 34 میلیون توکن KILT
- کوینهای از پیش صادر شده باقی مانده طی یک دوره 6 تا 60 ماهه و به مرور زمان آزاد میشوند
- تورم اولیه، حدود 5 درصد سالانه است. اما این رقم در طول 6 سال به 1% کاهش مییابد و در نهایت به صفر میرسد.
- کیلت پروتکل به یک پاراچین غیرمتمرکز در کوساما تبدیل میشود و برای کلکسیونرها و کاربران مکانیسمهای تشویقی درنظرگرفته است
- صرف نظر از اینکه آیا کیلت پروتکل از کوساما به پاراچین منتقل خواهد شد یا نه، به هر حال فقط یک شبکه KILT و یک کوین KILT وجود خواهد داشت.
مطلب مفید: دیپر نتورک (Deeper Network) چیست؟ اینترنت امنتر و خصوصیتر
در توکنومیک KILT موارد زیر نیز تشریح شده است:
- 100 میلیون توکن KILT متعلق به جامعه این پروژه
- 4.5 میلیون توکن متعلق به مشارکت کنندههای رای گیری وام جمعی
- 50 میلیون توکن مختص شرکت توسعه دهنده کیلت پروتکل ( BOTLabs) با سرمایه گذاری خطی 6 ماهه
- توکنهایی که پس از صدرو اولیه ضرب میشوند برای پرداخت به نودهای کیلت، نمایندگان و خزانه استفاده میشود.
- نرخ توکنهای تازه ضرب شده به مرور زمان کاهش مییابد
- توزیع توکنهای KILT بالغ بر 290 میشود
حاکمیت در پروژه KILT Protocol
هدف اصلی کیلت پروتکل افزایش حداکثری تمرکززدایی است و به همین جهت نیز به دنبال به حداکثر رساندن حریم خصوصی دادهها و مشارکت جامعه در تصمیمهای توسعه پروتکل است. بنابراین، دارندگان توکن KILT می توانند از طریق همهپرسی و ارائه پیشنهاد در حاکمیت پروتکل نقش داشته باشند.
البته پیشنهادها حوزههای متفاوتی را از موضوعات سادهای مانند انتقال وجوه در مورد کمک مالی خزانهداری یا تصمیمهای پیچیدهتر مثل ارتقاء کامل شبکه شامل میشود. در هر صورت، این تغییرات بدون نیاز به هارد فورک، مستقیما روی پاراچین انجام میشود و در نتیجه، تغییرات تایید شده را میتوان به سرعت اجرا کرد.