زمانی که شما مقداری کوین از کیف پول خود به حساب کاربریتان در صرافی انتقال میدهید، ملزم به پرداخت مبلغی به عنوان کارمزد هستید.( کارمزد واریز) همین طور زمانی که از همان حساب مقداری کوین به کیف پول خود انتقال میدهید، هم شرایط به همین منوال است.(کارمزد برداشت) این مبالغی که پرداخت میکنید چیزی جز کارمزد شبکه نیست. شما با این کار دستمزد ماینرها را پرداخت میکنید نه صرافی. البته مبلغی هم به نام کارمزد معامله (trading fees) وجود دارد .که در ازای انجام هر تراکنش موفق آن را به صرافی پرداخت میکنید. کارمزد تراکنش در همه ی صرافی ها یکسان نیست.اکثر صرافی های محبوب ارز دیجیتال از سیستم رایجی به نام مدل Maker /Taker Fees (بازارساز و گیرنده بازار ) استفاده میکنند.
تا به حال به این موضوع در صرافی های بایننس و شبیه به آن برخورده اید؟ کارمزدی که آنها از بازارسازها دریافت میکنند، متفاوت از کارمزد دریافتی آنها از گیرندگان بازار است.
صرافی های ارز دیجیتال که از این مدل استفاده میکنند، اغلب کارمزدی که از اوردرهای سازنده ( limit) میگیرند بسیار اندک یا حتی صفر است. و مبلغی کمی بالاتر برای سفارشات گیرنده در نظر میگیرند. آگاه شدن از تفاوت این دو کارمزد بسیار مهم است . زیرا زمانی که اوردری در صرافی ثبت میکنید بلاخره جزء یکی از این دو گروه قرار میگیرید. سازنده یا گیرنده
مطلب مفید: آموزش سایت بایننس (معاملات اسپات)
کارمزد سازنده و گیرنده Maker /Taker چیست؟
صرافی ها بر اساس نوع معامله کاربران از آنها کارمزد سازنده و گیرنده میگیرند.برای درک بهتر این دو نوع معامله بهتر ایت ابتدا به توضیح آنها بپردازیم.
- سفارشات محدود ( سازنده): این نوع اوردرها سفارشاتی هستند که کاربران تلاش میکنند دارایی مورد نظرشان را به قیمتی پایین تر از قیمت فعلی بازار خریداری و به قیمتی بالاتر از آن بفروشند. به عبارت دیگر آنها حداکثر قیمت را برای سفارشات خرید شما و حداقل قیمت را برای سفارشات فروش شما تعیین می کنند.
این نوع سفارشات بلافاصله اجرا نمی شوند. در عوض معامله گر باید منتظر بماند تا یک کاربر (خریدار یا فروشنده) آماده پذیرش قیمت پیشنهادی او شود. کاربرانی که اوردر لیمیت به دفتر سفارشات وارد میکنند سازنده بازار هستند چون به تعبیری بازار را ساخته اند.
- سفارشات مارکت (گیرنده بازار ): این نوع اوردرها سفارشاتی هستند که کاربران کوین مورد نظر خود را به قیمت فعلی بازار معامله میکنند.پس کاربران این بازار هم کسانی هستند که فوراً پیشنهادات شما را قبول میکنند.این نوع معاملات از ساده ترین و سریع ترین نوع هستند اوردرها به بهترین قیمت انجام میشوند.
حال بسته به نوع تریدی که انتخاب میکنید ملزم به پرداخت کارمزد میشوید. اگر کاربری هستید که لیمیت اوردر ثبت میکنید، کارمزد مخصوص به سازنده را پرداخت میکنید. واما اگر جزء دسته دوم هستید کارمزد گیرنده را پرداخت خواهید کرد.در اکثر صرافی های رمزارز کارمزدهای سازنده بازار اغلب یا صفر است و یا اندکی کتر از کارمزد گیرنده. چرا؟ دلیل این امر این است که سازنده های بازار برای صرافی نقدینگی به ارمغان می آورند اما برعکس گیرنده ها از نقدینگی صرافی میکاهند.
مقایسه سازنده ها و گیرنده ها
قبل از ادامه مبحث بهتر است با واژه order book بیشتر آشنا شویم. اودر بوک یا دفتر سفارشات به لیست تمامی اوردرهای جفت ارز تحت معامله گفته میشود.این لیست حاوی تمام سفارشات است یعنی هم اوردرهای خرید در آنجا ثبت میشوند و هم اوردرهای فروش.
نکته اینجاست که نباید سازنده و گیرنده را با خریدار و فروشنده اشتباه بگیرید. کارمزد بازارساز و گیرنده بازار هم شامل حال سفارشات خرید میشود و هم سفارشات فروش .
بازارساز (makers) کاربرانی هستند که به دفتر سفارش سفارش می دهند، سایز دفتر سفارش را افزایش می دهند در نتیجه نقدینگی موجود در صرافی را افزایش می دهند. از طرف دیگر گیرندگان ، کاربرانی هستند که سفارشات خود را از دفتر سفارش می گیرند ، بنابراین حجم دفتر را کاهش می دهند ، پس نقدینگی را هم کم میکنند.
سازنده بازار
- اوردر خرید: اگر شما سفارش خریدی پایین تر از قیمت قیمت فعلی بازار ثبت کنید، پس سازنده بازار هستید.
- اوردر فروش: از طرف دیگر اگر اوردر فروشی بالاتر از قیمت فعلی بازار ثبت کنید، باز هم سازنده بازار هستید.
در هر دوی این شرایط شما به سازندگی و پیشرفت بازار کمک کرده اید. خواه قصد خرید یک دارایی را داشته باشید و خواه قصد فروش.از آنجایی که اوردر شما در هر دو صورت از قیمت فعلی بازار متفاوت است و به دفتر سفارشات صرافی وارد میشود، به نوعی سازنده بازار به حساب می آیید. در این شرایط شما به لیست صرافی نقدینگی افزوده اید پس کارمزد کمتری پرداخت خواهید کرد. ( کارمزد سازنده)
این اوردر لیمیت شما فوراً انجام نمیشود. سفارشاتی که در اوردر بوک ثبت میشوند تنها در صورتی که با اودر یکی از گیرنده های بازار مطابقت داشته باشند، انجام میشوند. اگر هیچ کس مایل به پذیرش اوردر شما نباشد، پس قیمت بازار هم به قیمت پیشنهادی شما نمیرسد و اوردر شما هم انجام نمیشود.این سفارش شما تا زمانی که پر شود یا منقضی شود یا اینکه خودتان آن را لغو کنید ، در آنجا باقی میماند.
گیرنده بازار
- اوردر خرید:اگر شما سفارش خریدی (market buy) ثبت کنید که قیمت آن دقیقاً با قیمت فعلی بازار یکی باشد، پس گیرنده بازار هستید.
- اوردر فروش: به طور مشابه اگر سفارش فروشی هم ثبت کنید که قیمت آن عیناً با قیمت سفارش خریدی که بقیه کاربران در اوردر بوک ثبت کرده اند یکی باشد، باز هم گیرنده هستید.
گیرنده ها کسانی هستند که میخواهند سفارش خود را در لحظه به بهترین قیمت بازار عملی کنند. سفارش گیرنده ها هیچ گاه به اوردر بوک اضافه نمیشود. بلکه آنها قیمتی که از قبل در آنجا موجود است را میپذیرند.
از آنجایی که آنها سفارشاتی که در اوردر بوک موجود است را بر میدارند به آنها گیرنده گفته میشود. پس آنها ملزم به پرداخت کارمزد گیرنده هستند. برای تبدیل شدن به یک گیرنده بازار ، فرد باید مایل باشد کمترین قیمت خرید و بالاترین قیمت فروش را بپردازد.
چرا صرافی های ارز دیجیتال از مدل بازارساز و گیرنده بازار Maker /Taker استفاده میکنند؟
همانطور که در طول این مقاله هم گفتیم، سازنده ها یا اضافه کردن نقدینگی به صرافی با بازار کمک میکنند در حالی که گیرنده ها از حجم اوردر بوک صرافی ها کم میکنند.
- اوردر خرید لیمیت (سازنده): تصور کنید که یرای خرید 1 بیتکوین به صرافی ارز دیجیتالی که از مدل maker / taker (بازارساز و گیرنده بازار) استفاده میکند،مراجعه میکنید. قیمت فعلی بیتکوین (قیمت صرافی) 5020 دلار است. شما پیش بینی کرده اید که قیکت این رمزارز به 4700 دلار کاهش پیدا میکند، پس میتوانید اوردر لیمیتی به قیمت 4700 ثبت کنید.در این شرایط چون شما با ثبت این سفارش مقداری بیتکوین به دفتر سفارشات این صرافی اضافه میکنید، پس به نقدینگی ان افزوده اید. بدین ترتیب حجم صرافی را بالا برده اید و کلاً شانس کاربران دیگر برای تجارت را هم افزایش داده اید. در این صورت شما کارمزد بازارساز (Maker) را پرداخت می کنید که معمولاً کمتر از هزینه ایست که گیرنده ها میپردازند.
- حالا در نظر بگیرید که میخواهید فوراً 1 بیت کوین به قیمت فعلی بازار بخرید. اوردر خریدی به قیمت 5020 دلار ثبت میکنید. از آنجایی که از قبل چنین اوردری در دفتر سفارشات موجود است سفارش شما فوراً نقد میشود. در این موقعیت شما هیچ چیز به اوردر بوک اضافه نکرده اید. بلکه نه تنها از نقدینگش صرافی کاسته اید حتی شانس بقیه کاربران برای خرید آن مقدار بیتکوین به قیمت 5020 را از آنها گرفته اید. پس ملزم به پرداخت کارمزد گیرنده بازار (Taker ) هستید.
مطلب مفید: تفاوت صرافی های متمرکز و غیر متمرکز
مزایای مدل بازارساز و گیرنده بازار Maker /Taker
همه صرافی های ارز دیجیتال در تلاشند تا به تعداد کاربرانشان بیفزایند. چراکه هر چه قدر تعداد آنها بیشتر باشد حجم معاملات صرافی بالاتر میرود و نتیجتاً کارمزدی که از کاربران میگیرند هم افزایش پیدا میکند. دلیل صرافی ها برای استفاده از این مدل این است که میتوانند از طریق مدل ذکر شده کاربران را به معامله ترغیب کنند.
صرافی با نگرفتن یا درصد ناچیزی کارمزد از کاربران آنها را به ثبت اوردر در دفتر سفارشات(maker) تشویق میکند.
حال نکته اینجاست که چرا کاربران با وجود دانستن این مطلب همچنان به جای اینکه با ثبت اوردر لیمیت کارمزد سازنده را پرداخت کنند علاقه مند به پرداخت کارمزد گیرنده و اوردر مارکت هستند؟
چرا کاربران مارکت اوردر ثبت ( market order) میکنند؟
زمانی که کاربران اوردر مارکت ثبت میکنند به این معناست که به دنبال خرید یا فروش سریع میباشند.در مقابل صرافی ها هم از آنها کارمزد گیرنده را دریافت میکنند. مسئله این جاست که چرا کاربران با ثبت یک لیمیت اوردر هزینه خود را کاهش نمیدهند؟
برای پاسخ به این سؤال بهتر است به مثال زیر توجه نمایید.
بیایید فکر کنیم که قیمت فعلی بیتکوین 5020 دلار است، و کاربری با ثبت سفارشی به قیمت 5010 به دنبال سود گرفتن باشد. همانطور که میبینید تفاوت این دو قیمت چند دلار بیشتر نیست.اگر این اوردر نقد شود به آن اوردر سودآور میگویند.اگرچه هیچ تضمینی نیست که این سفارش حتماً به ثمر بنشیند. حالا در نظر بگیرید اگر قیمت بیتکوین به تدریج رشد کند و به 6000 دلار یا حتی بالاتر برسد چه خواهد شد؟ اوردر خرید کاربر به قیمت 5010 دلار در اوردر بوک ثبت میشود و این کاربر مجبور است تا زمان کاهش دوباره بیتکوین صبر کند.
پس نتیجه میگیریم که کاربران اغلب برای اینکه کلاً شانس ورود به بازار را از دست ندهند، مارکت اوردر ثبت میکنند. آنها ترجیح میدهند کارمزد بیشتری پرداخت کنند تا جلوی ضرر ناگهانی را بگیرند.
[table id=6 /]
