در دنیایی که اطلاعات ارزش بسیاری دارند، اوراکل هایِ بلاک چین، نظیر بند پروتکل (Band Protocol)، با ارائه دیتا یا همان اطلاعات قابل تأیید برای برنامه های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند، نقش مهمی را ایفا میکنند. شاید برایتان سوال باشد که اصلا اوراکل (oracle) چیست؟ اوراکل رابط بین قرارداد هوشمند و دنیای واقعی است. حالا شاید عملکرد بند پروتکل برایتان کمی واضح شده باشد. تا پایان این مقاله از مجموعه مقالات فکت کوینز با ما همراه باشید.
منظور از اوراکل های بلاک چین چیست و چرا اهمیت دارند؟
بند پروتکل یک سیستم اوراکل داده غیرمتمرکز یا decentralized oracle است که دادههای دنیای واقعی را جمعآوری میکند و آنها را به قراردادهای هوشمند روی بلاک چین هایی نظیر کازماس (Cosmos) و اتریوم (Ethereum) ارسال میکند. امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) به قیمتهای قابل اعتماد نیاز دارند و سایر قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز (dApps) به انواع اطلاعات دنیای واقعی؛ از رویدادهای جاری و ورزش گرفته تا آب و هوا یا حتی اعداد تصادفی. بند پروتکل یکی از راههای ایمن برای انتقال اطلاعات خارجی به محیط زنجیره است. یعنی به واسطه آن، اطلاعات دنیای واقعی به صورت آن چین (on-chain) ارائه میشوند.
اوراکل یک فناوری در حال ظهور است که نقش مهمی را در چشمانداز بلاک چین امروزی ایفا میکند. بخشی از چیزی که بلاک چین و قراردادهای هوشمند را ایمن میکند این است که آنها سیستمهایی بسته هستند. در حالی که این طراحی، فوقالعاده ایمن و کارآمد است، چالش هایی را نیز به همراه دارد. دو مورد از چالشهای اصلی این است که چگونه میتوان ارتباط زنجیرهای متقابل یا کراس چِین (cross-chain) بین بلاکچینهای مجزا را فعال کرد و چگونه اطلاعات خارجی یا آف چِین (off-chain) را به این سیستمهای بسته وارد کرد.
اوراکل های بلاک چین روشی را برای ارائه ایمن اطلاعات خارج از زنجیره به محیط روی زنجیره شبکه بلاک چین ارائه میدهند. این هر پلتفرم یا محصولی که اطلاعات دنیای واقعی را در بر میگیرد (از دما، قیمت اوراق بهادار یا کالاها گرفته تا تاخیرهای پرواز یا اعلانها برای مکانیابی) را قادر میسازد تا به طور موثر عمل کند. اوراکل ها، که میتوانند نرمافزاری، سختافزاری یا مبتنی بر اجماع باشند، این امکان را فراهم میکنند که اطلاعات خارجی به طور دقیق تأیید شوند و سپس به محیط بلاک چین منتقل شوند. این اوراکل ها میتوانند به طور ایمن اطلاعات زنجیرهای را به دنیای خارجی نیز صادر کنند.
به بیان ساده، اوراکل ها به عنوان پل انتقال اطلاعات برای قراردادهای هوشمندی عمل میکنند که بر روی پلتفرمهای بلاک چینی مشغول کار هستند.
مطلب مفید: ماشین حساب ارز دیجیتال
قراردادهای هوشمند و بند پروتکل
بهتر است در این میان نیم نگاهی دیگر بر مفهوم قرار داد هوشمند بیندازیم؛ یک قرارداد هوشمند، که در اصل نوآوریِ بلاک چین اتریوم است، یک کُد خوداجرا است که مجموعهای از دستورالعملها را انجام میدهد و سپس در بلاک چین مرتبط تأیید میشود. شما میتوانید آنها را به عنوان بلاکهای سازندهی قابل برنامهریزی توسعه بلاک چین در نظر بگیرید. قراردادهای هوشمند از برنامههای کاربردی ساده تا پیچیده را شامل میشود: مانند امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و برنامه های غیرمتمرکز (dApps). قراردادهای هوشمند در ذخیر کردن اطلاعات غیرقابل تغییر و محاسبات قطعی، عملکردی بسیار عالی دارند اما نمیتوانند به اطلاعات دنیای واقعی که قابل اعتماد هم باشند، در خارج از شبکههای خود دسترسی پیدا کنند. بنابراین بند پروتکل (Band Protocol) با دسترسی به اطلاعات قابل اعتماد و غیرمتمرکز، قابلیتهای قرارداد هوشمند را تقویت میکند.
قراردادهای هوشمند نقش مهمی در زمینههای رو به رشد توسعه بلاک چین ایفا میکنند، اما آنها دقیقاً به اندازه دادههایی که دریافت میکنند ایمن و قابل اعتماد هستند. به عنوان مثال، برنامههای دیفای، برای عملکرد صحیح، به قیمتهای دقیق از بازارهای مختلف متکی هستند. سایر dApp ها به دادههای دقیق در مورد رویدادهای دنیای واقعی مانند آب و هوای محلی یا نتیجه یک رویداد ورزشی نیاز دارند.
اینجاست که اوراکل ها برای قراردادهای هوشمند و پلتفرمهای ساخته شده بر روی آنها اهمیت بسیار زیادی پیدا میکنند. اوراکلهای غیرمتمرکز از اجماع برای دستیابی به نتایج قطعی به همان روشی که شبکه بلاک چین انجام میدهد استفاده میکنند؛ یعنی با توزیع اعتماد بین بسیاری از شرکتکنندگان شبکه و سپس ارائه آن اطلاعات به طرفهای درخواستکننده.
بند پروتکل و کازماس
بند پروتکل (Band Protocol) یک پروژه اوراکل غیرمتمرکز است که دادههای جهان را به اکوسیستم بلاک چین متصل میکند. از یک بلاک چین عمومی به نام بندچین (BandChain) استفاده میکند که به هر موجودی اجازه میدهد تا از رابطهای برنامهنویسی (API) یا سایر سرویسهای وب سنتی، اطلاعات درخواست کند.
قبل از اینکه درباره جزئیات نحوه عملکرد خودِ بند پروتکل صحبت کنیم، آشنایی با ساختار زیربنایی آن و اکوسیستمی که این فناوری در آن قرار دارد نیز مفید است. در حالی که بند پروتکل در بلاک چین هایی من جمله اتریوم عمل میکند، بخشی از شبکه کازماس نیز هست؛ شبکهای که برای تولید سیستمهای بلاک چینِ بههم پیوسته طراحی شدهاست. بند پروتکل بر روی Cosmos SDK ساخته شده است، از مکانیسم توافقی Tendermint’s Byzantine Fault Tolerant (BFT) استفاده میکند و از اتصال به سایر بلاک چین ها از طریق پروتکل ارتباطات بین بلاک چینِ کازماس (IBC) بهره می برد.
بند پروتکل چگونه کار میکند؟
نقاط کانونی اصلی بند پروتکل، سرعت و مقیاسپذیری، سازگاری زنجیرهای متقابل و انعطافپذیری داده است. توسعه قراردادهای هوشمند سنگ بنای بخشهای dApp و DeFi است که به سرعت در حال رشد هستند. بند پروتکل به دنبال ارائه سریع دادههای قابل اعتماد برای طیف گستردهای از بلاک چین های عمومی است.
یکی از چالشهای اصلی ناشی از ماهیت سلبشده پروتکلهای بلاک چین فردی، ارتباط زنجیرهای متقابل یا cross-chain communication است. به عنوان یک پروژه مبتنی بر کازماس، بند پروتکل میتواند اطلاعات خود را از طریق IBC Cosmos به سایر بلاکچینها ارسال کند؛ IBC Cosmos یک لایه ارتباطی بین زنجیره ای میان شبکههای مختلف بلاک چین است. بند پروتکل همچنین از پلهای یک طرفه سفارشی پشتیبانی میکند که انتقال سریع دادهها را با بلاک چینهایی که توسط IBC پشتیبانی نمیشوند، امکانپذیر میسازد.
بند پروتکل می خواهد آگنوستیک باقی بماند؛ به این معنا که بتواند اشکال مختلف داده و روشهای مختلف بازیابی آنها را در خود جای دهد. برخی از اطلاعاتی که توسط بند پروتکل باید بازیابی شود در دسترس عموم است، اما سایر دادهها ممکن است فقط مجاز باشند که توسط نهادهای متمرکز محافظت شوند. ارائهدهندگان اطلاعات میتوانند از اطلاعات خود با استفاده از تسویه پرداخت زنجیرهای Band Protocol کسب درآمد کنند و از واسطهها اجتناب کنند.
نمای کلی سیستم بند پروتکل
هنگام استفاده از بند پروتکل، فرآیند تأیید اطلاعات از طریق اجماع توسط شرکتکنندگان شبکه که دارای توکن های BAND هستند انجام میشود. BAND توکن بومی بند پروتکل است و به عنوان وثیقه توسط نود هایی استفاده میشود که اطلاعات دنیای واقعی ارسال شده به بلاک چین های مختلف را تأیید می کنند. نود ها به دو دسته تقسیم میشوند: اعتبار سنج ها (validators) و نمایندگان (delegators). این ساختارِ دارایِ دو نود، در بین بلاک چین های DPoS مبتنی بر کازماس رایج است.
اعتبار سنج ها بلاک های جدیدی را پیشنهاد میکنند و با رای دادن به صحت اطلاعات در پروتکل توافقی DPoS Band شرکت میکنند. اعتبار سنجی BandChain مانند اعتبار سنجی در سایر بلاک چین های ساختهشده با استفاده از Cosmos SDK عمل میکند. با این حال، منحصر به فرد بودن آنها به توانایی بومی آنها برای اجرای درخواست، به منظور بازیابی دادههای خارجی مرتبط است. برای انجام این کار، اعتبار سنج ها هزینهای دریافت میکنند. هنگامی که یک قرارداد هوشمند از طریق سیستم اوراکلِ بند پروتکل درخواست اطلاعات میکند، اعتبارسنج هایی که بهطور تصادفی انتخاب شدهاند سعی میکنند اطلاعات درخواستی را بازیابی کنند و سپس دادهها را در گزارشی به BandChain ارسال کنند.
سیستم اقتصادی توکن BAND
شبکه بند پروتکل به توکن BAND بومی خود متکی است تا اعتباردهنده ها را برای تولید بلاکهای جدید، مشارکت در اجماع و پاسخ به درخواستهای داده تشویق کند. BAND تا حدودی منحصر به فرد است و هم دارای یک توکن ERC-20 مبتنی بر اتریوم است؛ توکن باقیمانده از مراحل اولیه پروتکل بهعنوان یک پلتفرم اتریوم محور و همچنین یک فرم شبکه اصلی بند پروتکل جدیدتر است. این دو با نسبت 1به1 قابل تعویض هستند، اما فقط کوین اصلی جدیدتر را میتوان استیک کرد.
شرکتکنندگان برتر شبکه که بیشترین BAND استیک شده را دارند، اعتبارسنجِ BandChain میشوند. کسانی که حجم کافی برای استیک و نتیجتا انتخاب به عنوان اعتبار سنج را ندارند، میتوانند در عوض با واگذاری استیک خود به اعتبارسنج مورد علاقهشان، نماینده شوند. نمایندگان به نوبه خود پاداشهای بلاک را متناسب با سهم واگذار شده آنها از BAND نسبت به مقدار کل BAND که اعتبارسنج استیک کرده است، دریافت میکنند. دو درصد از جوایز بلاک نیز به منظور ارتقاء رشد جامعه و توسعه اکوسیستم به یک استخر منتقل میشود. همانطور که در سیستمهای اثبات سهام (PoS) معمول است، اعتبارسنجیهایی که رفتار نادرست یا خرابی بیش از حد در شبکه دارند، از پروسه حذف میشوند. در بند پروتکل، این اتفاق ممکن است برای اعتبار سنج هایی که به درخواست ها پاسخگو نیستند هم بیفتد.
BAND از یک مدل عرضه تورمی استفاده میکند تا کاربران را تشویق کند تا کوین های BAND خود را در شبکه استیک کنند، نه اینکه صرفاً آنها را نگه دارند یا معامله کنند. ایده این است که دارایی BAND فرد نیز باید افزایش یابد تا در طول زمان در برابر عرضه تورمی کاهش نیابد؛ کارآمدترین راه برای انجام این کار، مشارکت در فعالیتهای شبکه و کسب پاداش است. نرخ تورم سالانه BAND از 7٪ تا 20٪ در نوسان است.
توکن حاکمیتی BAND همچنین به دارندگان این امکان را میدهد که در حاکمیت پروتکل شرکت کنند. قدرت رای یک شرکتکننده در شبکه متناسب با مقدار BAND اوست. نمایندگان به شرکت در حاکمیت تشویق میشوند و در صورت عدم مشارکت، قدرت رای آنها به طور خودکار به اعتبارسنج هایی که به آنها تفویض کردهاند، اختصاص مییابد. برعکس، اگر نمایندهای رای دهد، آرای تعیین شده اعتبار سنج های مربوطه را نادیده میگیرد و یک پویایی قدرت متوازن بین تایید کنندگان و نمایندگان ایجاد میکند. سپس گزارشهای فردی اعتبارسنج ها در یک نتیجه نهایی یکپارچه جمع میشوند. این نتیجه به طور دائم در بند پروتکل ثبت میشود، برای قرارداد هوشمند درخواستکننده در دسترس قرار میگیرد و آماده ارسال به سایر بلاکچینها میشود.
مطلب مفید: در این بلاتکلیفی بازار چه آلتکوینی بخریم؟
کلام آخر
ارز دیجیتال بند پروتکل (Band Protocol) با داشتن قوانین و مقرارت صحیح در عملکرد خود، مقاومت بالایی در برابر موانع احتمالیِ پیش رو خواهد داشت. سیستم پاداشدهی در این شبکه مطلوب است و همینطور غیرمتمرکز بودن آن و غیر قابل دسترس بودن آن برای نهادها و مراکز متمرکز به نظر میرسد احتمال شکست را برای این پروژه به صفر برساند. با تمام این اوصاف این آلت کوین را میتواند در گروه آلت کوینهای آیندهدار قرار داد. آیا نظر شما غیر از این است؟ سوالات و نظرات خود را در این زمینه با ما به اشتراک بگذارید.