آیا ارزهای دیجیتال مانعی در برابر تورم هستند؟ +ویدئو
علاقه‌مندان ارزهای دیجیتال معمولا بیت کوین را به عنوان مانعی برای تورم می‌نامند. چرا؟ بحث اصلی این است که چاپ پول توسط بانک مرکزی، تورم ایجاد میکند یا ارزش پول را در طول زمان پایین می‌آورد. در مقابل، تعداد بیت کوین محدود به 21 میلیون کوین است. این عرضه محدود باعث شده تا بیت کوین در برابر تورم مقاومت کند.
تورم چیست؟
مفهوم آن تا حد زیادی به اینکه از چه کسی بپرسید بستگی دارد.
سازمان فدرال ایالات متحده تورم را افزایش قیمت کالاها و خدمات در طول زمان تعریف میکند، اما بسیاری آن را با تغییر در عرضه پول یا مقدار کل پول در گردش مرتبط می‌دانند.
- افزایش قیمت نباید یک رویداد موقت باشد. این افزایش باید دوام داشته باشد. در نتیجه هر افزایش ناگهانی قیمت را نمی‌توان تورم نامید. این تغییرات ناگهانی قیمت، اغلب به دلیل مشکل در عرضه و تقاضای یک کالای مشخص به وجود می آید. وقتی عرضه برای یک تقاضا بالا برود، قیمت را تثبیت میکند. از طرف دیگر، در این مفهوم افزایش قیمت‌ها بدون تثبیت شدن رخ می‌دهند.
- تورم شامل یک افزایش عمومی در قیمت کالاها و خدمات است. اما تغییرات قیمت معمولا مربوط به افزایش قیمت یک یا دو کالا است، اما مفهوم مد نظر ما به افزایش قیمت تقریبا به همه اقلام در یک اقتصاد اشاره دارد.
- تورم پدیده‌ایست که در دراز مدت اتفاق می‌افتد. افزایش عمومی قیمت‌ها در دوره زمانی گسترده‌ای ادامه پیدا میکند. اکثر ملت‌های مدرن سالانه نرخ تورم خود را اندازه می‌گیرند. مطالعات نشان داده که این پدیده اغلب در خلال چندین سال گسترش پیدا می کند.
به گفته Frances Coppola ، در دنیای ارزهای دیجیتال، از مفهوم “تورم” مشابه اقتصاد دانان استفاده نمی‌شود. این مفهوم در ارزهای دیجیتال به منظور یک افزایش کلی در قیمت ارز نیست. بلکه در این بازار به معنای افزایش حجم پول است. وقتی تغییر در مقدار دو کالا نسبت به هم اتفاق بیفتد، کالایی که در حال افزایش است کاهش یافته و ارزان میشود. این امر در صرافی‌های خارجی زیاد اتفاق می‌افتد.
تورم چطور ایجاد میشود؟
به صورت کلی، دو عامل اصلی تورم را ایجاد می‌کنند.
- افزایش سریع میزان ارز در گردش. برای مثال وقتی تسخیرکنندگان اروپایی نیمکره غربی را تحت سلطه گرفتند. مقدار زیادی شمش طلا و نقره به اروپا سرازیر شد. این افزایش عرضه، تورم را به وجود آورد.
- همچنین می‌تواند به دلیل کمبود عرضه در کالایی خاص که تقاضای زیادی دارد، رخ دهد. این امر تا حد زیادی باعث افزایش قیمت آن کالا میشود. این افزایش قیمت ممکن است اقتصاد را تحت تاثیر قرار دهد. و در نتیجه، باعث افزایش کلی قیمت‌ها در تقریباً کلیه کالاها و خدمات شود.
ایجاد تورم
مکانیزم‌های افزایش تورم
اگر بخواهیم نگاهی دقیق‌تر بندازیم. 3 اتفاق اصلی داریم که تورم را ایجاد می‌کنند.
- ناشی از فشار تقاضا (demand-pull inflation)
- ناشی از فشار هزینه (cost-push inflation)
- ساختاری (built-in inflation)
تورم ناشی از فشار تقاضا (demand-pull inflation)
حالت ناشی از فشار تقاضا، رایج‌ترین نوع است. این تورم در نتیجه افزایش هزینه ایجاد میشود. در این حالت تقاضا برای یک کالای مشخص از میزان عرضه آن بیشتر است. در نتیجه قیمت این کالا افزایش پیدا میکند. همین افزایش قیمت تورم را ایجاد میکند.
هر چه پولی که در اختیار مردم قرار دارد بیشتر شود؛ مصرف‌کنندگان، تمایل بیشتری به خرج کردن بیشتر این پول دارند. در نتیجه این افزایش، تقاضا برای خرید بیشتر میشود. این افزایش تقاضا قیمت‌ها را بالا می‌برد. اما چون تغییری در تولید این محصول ایجاد نشده، در این شرایط با تقاضای بالا و تولید ناکافی مواجه خواهیم شد.
تورم ناشی از فشار هزینه (cost-push inflation)
این حالت وقتی اتفاق می‌افتد که هزینه تهیه مواد اولیه افزایش پیدا کند. در نتیجه این افزایش، هزینه بیشتری به مصرف کننده تحمیل میشود. افزایش قیمت در این حالت به دلیل افزایش هزینه ورودی فرآیند تولید است. وقتی هزینه اولیه تولید یک کالا بالا می‌رود؛ هزینه انواع کالا های وابسته به آن نیز افزایش پیدا میکند. این اتفاقات میزان بهای تمام شده کالا یا خدمات را افزایش می‌دهد. و روی افزایش قیمت مصرف‌کننده تاثیر خواهند گذاشت.
مثلا، وقتی افزایش عرضه پول شرایطی ایده‌آل برای سفته‌بازی در بازار نفت را به وجود می‌آورد؛ ممکن است شاهد افزایش قیمت انواع انرژی‌های کاربردی و حتی خدمات و کالاهای وابسته به نفت باشیم. تاثیر این اتفاق در انواع روش‌های اندازه‌گیری تورم مشاهده خواهد شد.
تورم ساختاری (built-in inflation)
حالت ساختاری، حالتی است که از فعالیت گذشته اقتصادی ناشی میشود. این حالت به فرضیه انتظارات تطبیقی (Adaptive Expectations) مربوط میشود. بر اساس این فرضیه، مردم انتظار دارند نرخ‌های تورم کنونی در آینده هم ادامه داشته باشد. با افزایش قیمت کالاها و خدمات، نیروی کار و افراد دیگر پیش بینی می‌کنند که این افزایش در آینده با نرخی مشابه ادامه پیدا میکند. در نتیجه این اتفاق، برای حفظ رفاه بیشتر زندگی‌شان، درخواست دریافت دستمزد بیشتری می‌کنند. افزایش حقوق افراد باعث افزایش مجدد قیمت کالاها و خدمات میشود. بدین ترتیب با یک مارپیچ بهای دستمزد (Wage-Price Spiral) مواجهیم که در آن یک عامل، باعث تحریک دیگری میشود.
مارپیچ بهای– دستمزد، مفهومی است که گرایش تورم داخلی را برای ایجاد تورم بیشتر نشان می‌دهد. این مارپیچ ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که کارفرمایان و کارگران نتوانند در مورد ارزش دستمزد خود به توافق برسند. از آنجایی که قیمت افزایش پیدا کرده، کارمندان انتظار دستمزد بیشتری را دارند، در این شرایط کارفرمایان محبورند قیمت محصولات را افزایش دهند. در نتیجه این افزایش قیمت، کارگران باز هم درخواست افزایش حقوق دارند. در نتیجه این چرخه تکرار میشود.
تاثیر بیت کوین و ارزهای دیجیتال بر تورم
همانطور که می دانید جمعا ۲۱ میلیون بیت کوین در دنیا وجود دارد و این عامل نشان می‌دهد که هیچ دولت یا سازمانی نمی‌تواند آن را صادر کند. مهمترین عاملی که تعیین کننده قیمت و ارزش بیت کوین است قانون عرضه و تقاضاست. هرچقدر به تعداد طرفداران و خریداران بیتکوین افزوده شود، بهای آن نیز افزایش می‌یابد و با کاهش تقاضا، از بهای آن کاسته می شود. البته عامل دیگری که ناخودآگاه بر قیمت بیت کوین اثر گذار است تعداد محدود عرضه آن است. بیت کوین‌های جدید با نرخی کاهنده و قابل پیش بینی تولید می‌شوند، بدین معنی که تقاضا باید تابعی از این سطح باشد تا بتواند قیمت را ثابت نگهدارد. این عرضه کلی باعث شده تا بیت کوین در برابر کاهش قیمت و همچنین در برابر تورم مقاوم باشد.
نتیجه گیری
افزایش تورم تاثیر مستقیمی بر زندگی افراد دارد. اثرات آن به گونه‌ایست که شاهد افزایش قیمت با گذشت زمان و افزایش هزینه‌های زندگی هستیم. این افزایش قیمت تا حد زیادی در اقتصاد تاثیر دارد.
در دنیای امروزی، سیاست‌های مالی زیادی هستند که باعث میشود دولت‌ها به کنترل تورم و افزایش قیمت بپردازند. با این حال، این سیاست ها باید بسیار دقیق اجرا شود، در غیر این صورت ممکن است آسیب بیشتری به اقتصاد وارد کند.
