پلتفرم استکس (Stacks) یک شبکه لایه 1 است که مقیاسپذیری تراکنشهای بیت کوین را مورد توجه قرارداده و قصد دارد اجرای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز را روی بلاکچین بیت کوین تسهیل کند. هدف اصلی پروژه استکس ایجاد ارتباط بین فنآوریهای بلاکچین و البته بدون نیاز به هارد فورک یا تغییر در شبکه است. با فکت کوینز و معرفی پروژه Stacks و کسب بیت کوین همراه باشید.
تاریخچه پروژه Stacks
پروژه Stacks در سال 2013 و در دپارتمان علوم کامپیوتر دانشگاه پرینستون با هدف ایجاد یک اینترنت بهتر و کارآمد متولد شد. مونیب علی (Muneeb Ali) و رایان شی (Rayan Shea) که در این دانشگاه با هم آشنا شده بودند برای شروع برنامههای تحقیق و توسعه این پروژه، در سال 2014 از سایر دانشمندان علوم کامپیوتر دانشگاه پرینستون درخواست همکاری کردند. بلافاصله سرمایهگذارانی مثل؛ موسسه سرمایهگذاری Union Squre ،Naval Ravikant ،SV Angel و سایر مؤسسات سرمایهگذاری جذب این پروژه شدند. درنهایت در سال 2017، تز دکترای مونیب علی منجر به زیرساختی برای اینترنت کاربر، بر بستر بلاکچین شد.
اکوسیستم غیرمتمرکز Stacks
شرکت عامالمنفعه بلاک استکس (Blockstacs) پس از جذب سرمایه اولیه در سال 2017، امور تحقیق و توسعه، طراحی پروتکل و زیرساختهای عمومی را شروع کرد. مرحله ایجاد و توسعه زیرساختهای عمومی در سال 2020 تکمیل شد و شرکت عامالمنفعه بلاک استکس به سیستم هیرو (Hiro) تغیر نام داد تا بتواند پس از لانچ Stacks 2.0 تمرکز دقیقتری بر نرمافزارهای توسعهدهنده داشته باشد. در سال 2020 و در مسیر غیرمتمرکسازی پلتفرم Stacks، چندین نهاد مستقل به اکوسیستم استکس اضافه شدند. بهاینترتیب، بیش از 400 نرمافزار در اکوسیستم استکس توسط توسعهدهندگان و نهادهای مستقل طراحی شد.
هدف از ایجاد پلتفرم stacks
بلاکچینها اجرای انواع جدیدی از برنامههای کامپیوتری را ممکن میکنند. یک نمونه از این برنامههای کامپیوتری قراردادهای هوشمند هستند که روی یک بلاک چین منتشر میشوند تا به روشی بدون نیاز به واسطه اجرا شوند و هرکسی بتواند نتایج آنها را تائید کند. نمونه دیگر، نرمافزارهای غیرمتمرکز هستند. درواقع، اتریوم قدرت قراردادهای هوشمند را آشکار کرد و Stacks این توانایی را برای بیت کوین ایجاد میکند.
تیم استکس برای اجرایی شدن این تئوری، اولین الگوریتم اجماع بین بلاکچینی به نام اثبات انتقال (Proof of Transfer) را ارائه داده است. بهاینترتیب، بلاک چین استکس و بیت کوین به یکدیگر متصل میشوند و عملکردهای بیت کوین توسعه مییابد.
بلاکچین لایه دو Stacks بدون اصلاح شبکه بیت کوین، مقیاسپذیری تراکنشها و اجرای قراردادهای هوشمند عمومی را در بیت کوین ممکن میسازد. ماینرهای استکس برای ماین توکنهای ضرب شده STX از بیت کوین استفاده میکنند و هولدرهای توکن STX، با قفل کردن توکنها در مکانیزم اجماع، بیت کوین به دست میآورند. ازاینرو، توکن STX یک رمزارز منحصربهفرد است که بهصورت بومی بر مبنای بیت کوین قیمتگذاری میشود و برای کاربر شبکه درآمد بیت کوین به همراه دارد.
مطلب مفید: الگوریتم اثبات زمان ( POH) چیست؟
به دست آوردن بیت کوین از طریق پلتفرم Stacks
با راهاندازی شبکه اصلی Stacks 2.0، بهمنظور مشارکت فعال مقداری از توکنهای STX، در مکانیزم اجماع قفل میشوند. درصورتیکه 50 درصد از کل عرضه توکنهای STX در برنامه کسب پاداش بیت کوین شرکت کند و با فرض سایر پارامترها، درآمد حاصل از بیت کوین تقریباً نزدیک به 9 درصد میشود. حداقل تعداد توکن STX موردنیاز برای شرکت در اجماع، متغیر و وابسته به درصد کل عرضه شده است. دارندگان توکن STX میتوانند از خدمات استخرها نیز استفاده کنند.
طراحی Stacks 2.0
Stacks 2.0 یک بلاکچین لایه 1 است که برای افزایش امنیت پلتفرم به بیت کوین متصل میشود و اجرای نرمافزارهای غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند را بر بستر بیت کوین ممکن میسازد. انتخاب ماینرهای لیدر در بلاک چین بیت کوین اتفاق میافتد و ماینرهای STX بلاکهای جدید را در بلاک چین استکسِ متصل به بیت کوین مینویسند. باوجود مکانیزم اجماع اثبات انتقال (PoX) دیگر نیازی به اصلاح شبکه بیت کوین نیست. در مکانیزم اجماع اثبات انتقال (PoX) دو نوع شرکتکننده وجود دارد: ماینرهای توکن STX و هولدرهای STX.
ماینرهای توکن STX
وضعیت ماینرها را میتوان در هر دو بلاکچین بیت کوین و استکس بررسی کرد. ماینرهای STX با ارسال تراکنشها به بلاکچین بیت کوین در انتخاب ماینر لیدر شرکت میکنند. تابع تائید تصادفی (VRF) ماینر لیدر هر زنجیره را بر حسب تعداد بیشتر بیت کوینها انتخاب میکند. ماینر لیدر، بلاکهای جدید را روی زنجیره Stacks مینویسد. ماینرهای استکس بهعنوان پاداش و کارمزد تراکنشها، توکن STX دریافت میکنند. کارمزد اجرای قرارداد Clarity هر بلاک هم با توکن STX پرداخت میشود. ماینرهای استکس هزینههای ماینینگ را با بیت کوین اعلام میکنند و برای شرکت در انتخاب ماینر لیدر هم باید بیت کوین به شبکه ارسال کنند.
هولدرهای STX
هولدرها میتوانند با شرکت در اجماع و شرکت در پروسهای به نام استکینگ (Stacking) پاداش خود را بهصورت بیت کوین به دست بیاورند. کاربران میتوانند توکنهای stacks را به مدت حدود دو هفته در چرخه پاداش قفل کنند یا با ارسال اطلاعات مفید به شبکه بهعنوان تراکنشهای STX یک نود را اجرا یا حمایت کنند. هولدرهایی که مشارکت فعالی در استکینگ داشته باشند، پاداش بیت کوین دریافت میکنند. بر خلاف اثبات سهام (استیکینگ)، در این پروسه خبری از جریمه اقتصادی برای دارندگان توکن STX نیست.
استفاده از توکنهای STX
- کاربر با قفل کردن توکنهای STX در شبکه، از مکانیزم استکس حمایت میکند و در عوض از 10 درصد سود سالانهای که با بیت کوین پرداخت میشود، بهرهمند میشود. این پروسه استکینگ (Stacking) نام دارد که بخش اصلی مکانیزم اجماع منحصربهفرد Stacks و «اثبات انتقال» محسوب میشود. توجه داشته باشید که استکینگ (Stacking) منحصر به این پروژه است و با مفهوم رایج استیکینگ (Staking) متفاوت است.
- به دست آوردن بیت کوین با استفاده از هولد توکن STX
- کاربران میتوانند از نرمافزارهای ساختهشده بر بستر اکوسیستم استکس ازجمله؛ بازار NFT ها، نرمافزارهای دیفای و رجیستر نام هم استفاده کنند.
چرا نرمافزارها و قراردادهای هوشمند باید بر بستر بیت کوین ساخته میشوند
بلاک چین بیت کوین گرچه مزایای فراوانی دارد اما موانع و مشکلات محدودی نیز در این شبکه وجود دارد. مثلا؛
- مقیاسپذیری: بلاک چین بیت کوین ظرفیت محدودی برای تراکنشها دارد.
- قراردادهای امن: بلاکچین بیت کوین زبان برنامهنویسی محدودی دارد اما اجازه اجرای قراردادهای هوشمند عمومی را نمیدهد.
بلاکچین استکس هر دو محدودیت مقیاسپذیری و ایمنی قراردادهای هوشمند را مورد توجه قرار میدهد و اجرای نرمافزارهای غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند بر بستر بیت کوین را ممکن میسازد. بلاک چین بیت کوین بهعنوان لایه تسویه حساب و منبع قابلاعتماد عمل میکند و قراردادهای هوشمند روی زنجیره Stacks اجرا میشوند.
مزایای استفاده از اثبات انتقال
- استکس و نرمافزارها بهنوعی وارث امنیت بیت کوین هستند.
- نرمافزارهای ساختهشده بر بستر Stacks میتوانند با دادههای آنچین تعامل داشته باشند.
- هر کاربری میتواند ماینینگ را انجام بدهد و نیاز به ابزار خاصی نیست.
- با استفاده از مکانیزم اجماع انتقال، توسعهدهندگان میتوانند بدون اصلاح یا تغییر در پلتفرم بیت کوین از ویژگیهای شبکه بیت کوین بهره ببرند.
- مکانیزم اجماع اثبات انتقال (PoX) از همان انرژی که در اثبات کار بیت کوین مصرفشده، استفاده میکند.
- STX توکن بومی شبکه استکس است.
روشهای استک کردن کوین STX و دریافت بیت کوین
کاربران این شبکه برای استک کردن کوینهای STX چندین راه پیش رو دارند؛ صرافیها، استخرهای غیرحضانتی و کیف پول شخصی. انتخاب هر کدام از این روشها وابسته به مهارت کریپتویی کاربر و تعداد توکنهای STX موجود کاربر است.
استک STX در صرافیها
افراد مبتدی و تازهوارد دنیای کریپتو میتوانند از صرافیهای حضانتی برای استک توکنهایشان استفاده کنند.
- صرافی حضانتی Okcoin: کاربر میتواند با حداقل 50 توکن STX و بدون پرداخت هیچ کارمزدی در صرافی OkCoin استک کند و سالانه حدود 10 درصد پاداش بیت کوین بگیرد.
- صرافی حضانتی Binance: کاربر با حداقل 1 توکن STX و بدون پرداخت کارمزد در صرافی بایننس، میتواند درصد سود سالانه را با بیت کوین دریافت کند.
استک کوین STX در استخرها
کاربران کم تجربه و کاربرانی که به دنبال روش ساده استکینگ (stacking) هستند میتوانند توکنهایشان را در استخرها سپردهگذاری کنند و در پایان هر دوره، پاداش بیت کوین بگیرند.
- استخر Xverse : با حداقل 500 کوین STX و بدون پرداخت کارمزد
- استخر Fridger : متناسب با پرداختهای STX صورت گرفته
- استخر Planbetter :با حداقل 50 کوین STX و پرداخت 5 درصد کارمزد
- استخر Staked : با پرداخت حداقل 100000 کوین STX
استک STX در کیف پول شخصی
افرادی که طبق شرایط پروتکل و به تعداد کافی کوین Stacks داشته باشند میتوانند در کیف پول شخصی استک کنند.
- کیف پول غیر حضانتی نسخه دسکتاپ Hiro: کاربر میتواند با استک بیش از 100 هزار کوین STX و بدون پرداخت کارمزد، درصد سود سالانه را طبق تعرفه پروتکل بیت کوین بگیرد.
استک برای سازمان ها و هولدرهای بزرگ
نهنگ ها یا هولدرهای بزرگ کوین STX میتوانند از روشهای حضانتی استفاده کنند.
- صرافی حضانتی Coinbase: هولترها با استک در صرافی کوین بیس سود سالانه بیت کوین خود را مستقیما از صرافی دریافت میکنند.
- صرافی حضانتی BitGo: در این صرافی نیز سود استک کوین STX بهصورت بیت کوین به سرمایه گذاران پرداخت میشود.
مطلب مفید: مقایسه بین کیف پول حضانتی و کیف پول غیرحضانتی | کدام امنیت بیشتری دارد؟
نقشه راه Stacks
در ادامه به بررسی نقشه راه شبکه استکس میپردازیم:
نیمه اول سال 2020
- راهاندازی شبکه آزمایشی Stacks
- انتشار وایت پیپر برای استخراج از طریق PoX و کسب بیت کوین از طریق مشارکت در اجماع
- ارائه اطلاعات بنیاد مستقل Stacks توسط جامعه استکس
نیمه دوم سال 2020
- راهاندازی کیف پول اندرویدی Stacks 2.0
نیمه اول سال 2021
- راهاندازی شبکه اصلی stacks 2.0
- استفاده از زبان برنامهنویسی Clarity
سال 2022
- ادغام Stacks با Orbit Chain – (یک پروتکل همکاری متقابل زنجیره ای)
توکنومیک
ارز دیجیتال استکس 1.32 میلیارد توکن در بلاک جنسیس دارد. این توکنها در سال های 2017 و 2018 از طریق عرضه های مختلف، به کاربران ارائه شدند.
- 2 درصد از توکنها در سال 2017 فروخته شد.
- 9 درصد از توکنها در سال 2019 فروخته شد.
- 4 درصد متعلق به وبسایت Blockchain.com district
- 2 درصد متعلق به خزانه Hiro
- 4 درصد متعلق به بنیاد استکس
- 1 درصد متعلق به نهادهای مستقل
- 6 درصد متعلق به نرمافزارها
- 8 درصدمتعلق به دانشگاه های تحقیقاتی
- 6 درصدمتعلق به بنیانگذار استکس ( Muneeb Ali)
- 9 درصد متعلق به تیم اجرایی پلتفرم
بنیانگذارن
- Muneeb Ali
- Rayan Shea
هر دو فارغ التحصیل علوم کامپیوتر از دانشگاه پرینستون هستند.
سرویس های شبکه
- Eggchain
- Syvita Mining
- Superfandom ( بازار NFT)
- Xverse ( کیف پول)
- Friedgers pool (استخر استیکینگ)
- GoSats (کیف پول)
- Pravica (نرمافزار)
- Moon ( نرمافزار)
صرافیها
برخی از این صرافیها عبارتند از؛
- Binannce
- Coinbase Exchange
- KuCoin
- Okx
- Okcoin
طبق اطلاعات کوین مارکت کپ استکس درحال حاضر در 36 صرافی پشتیبانی میشود.
کیف پول
- Ledger
- Trezor
- Mathwallet
- Trust Wallet
خلاصهای از پروژه Stacks
Muneeb Ali و Rayan Shea در دانشگاه پرینستون با همدیگر آشنا شدند و آغاز پروژه استکس از همین جا شروع شد. یک سیستم غیرمتمرکز و از اولین بلاکچین های با کاربری غیر مالی شکل گرفت. در سال 2014 از طریق Combinator Y آزمایش شد و در سال 2016 معماری این بلاکچین در کنفراس فنی سالانه Usenix منتشر شد. در سال 2017، برنامههای تحقیق و توسعه پایان یافت و سرمایه ای 4 میلیون دلاری با حمایت Union Squre جمع آوری شد. بهاینترتیب پروژه Stacks پایه گذاری شد.
اکنون به نظر میرسد Stacks 2.0 فراتر از ارتقا نسخه اول و تقریباً یک پروژه جدید باشد. نسخه دوم استکس یک طراحی فوقالعاده دارد و دو مشکل عمده بیت کوین یعنی مقیاسپذیری تراکنشها و ایجاد قراردادهای هوشمند بدون اصلاح و تغییر بلاک چین بیت کوین را رفع میکند. هدف اصلی Stacks 2.0 آوردن نرمافزارها و قراردادهای هوشمند به بیت کوین است. تیم استکس معتقد هستند که سرانجام، تجارب موفق بلاکچین های موفق در مورد بیت کوین اجرایی میشوند.
پلتفرم استکس (Stacks) یک شبکه لایه 1 است که مقیاسپذیری تراکنشهای بیت کوین را مورد توجه قرارداده و قصد دارد اجرای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز را روی بلاکچین بیت کوین تسهیل کند. هدف اصلی پروژه استکس ایجاد ارتباط بین فنآوریهای بلاکچین و البته بدون نیاز به هارد فورک یا تغییر در شبکه است.
Stacks 2.0 یک بلاکچین لایه 1 است که برای افزایش امنیت پلتفرم به بیت کوین متصل میشود و اجرای نرمافزارهای غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند را بر بستر بیت کوین ممکن میسازد
پروژه استکس در سال 2013 و در دپارتمان علوم کامپیوتر دانشگاه پرینستون با هدف ایجاد یک اینترنت بهتر و کارآمد متولد شد