بیت کوین چیست و چرا نگهداری بیت کوین به عنوان یک دارایی پیشنهاد می‌شود؟ آیا زمان خرید بیت کوین رسیده است؟ معمولاً برای تعریف بیت کوین از قیاس استفاده می‌کنند و با سایر ارزهای دیجیتال یا نسخه دیجیتالی طلا مقایسه می‌شود. اما این تعاریف کافی نیستند زیرا بیت کوین منحصر به فرد است. در ادامه از این منظر به بیت کوین می پردازیم؛ بیت کوین پولی است که به صورت الگوریتمی ضرب شده، در برابر سانسور مقاوم است و در لایه پروتکل اش غیر سیاسی است. با فکت کوینز همراه باشید.
بررسی تفاوت بین کوین با سایر ارزهای رایج
پول‌های الگوریتمی زمانی که از سوی دولت‌ها چاپ می‌شوند، بسیار جذاب و وجهه ظاهری اغوا کننده‌ای دارند. اما چاپ پول از سوی دولت منجر به بالا رفتن تورم می‌شود. قطعاً بحران در اوکراین موضوع را بدتر کرده است اما پیش از حمله روسیه، قیمت‌های مصرف کننده در ایالات متحده و سایر نقاط جهان به شدت افزایش یافته بود.
این تورم نیز مانند اکثر تورم‌های پیشین در درجه اول، یک پدیده پولی است. افرادی که تورم را مقصر مشکلاتی از قبیل اختلالات زنجیره تأمین می‌دانند، تنها نیمی از ماجرا را می بینند. برای نمونه میتوان به سال ۲۰۲۱ یعنی سالی که با بیشترین تورم ۴۰ سال اخیر به پایان رسید،اشاره کرد.همچنین سال ۲۰۲۱ از لحاظ افزایش ۱۳ درصدی تحویل کالا توسط زنجیره‌های تأمین، نسبت به قبل از پاندمی یک رکورد جهانی را به ثبت رساند.
مطلب مفید: کاهش سختی استخراج بیت کوین برای دومین بار در این ماه؛ ماینرها قصد فروش ندارند
ماجرا در ایالات متحده از این قرار بود که در طول همه گیری کرونا، فدرال رزرو بیلیاردها دلار پول چاپ کرد و کنگره بیش از بیلیاردها دلار وام گرفت. در نتیجه، از طرفی تقاضا برای کالا و خدمات بیشتر شد و از طرف مقابل، اعتماد به دلار کاهش یافت. بنابراین، تورم ایجاد شد. اما آیا مسائل مربوط به زنجیره تأمین یا موضوع جنگ، باید ارتباطی به افزایش قیمت‌ها در نتفلیکس (شبکه پخش Neflix) و شرکت مای جیم (مرکز جهانی تناسب اندام کودکان my gym) داشته باشد؟
پروتکل غیر متمرکز بیت کوین
در این برهه از زمان جذابیت بیت کوین و توجه به زمان خرید بیت کوین به این دلیل است که اولین ارزی است که توسط یک پروتکل غیرمتمرکز کنترل می‌شود و درنتیجه پایه تورم ثابتی دارد. این ویژگی بیت کوین در تضاد با سایر ارزهایی است که پول با تأمل اندک بانک‌های مرکزی و گاها براساس تصمیم‌های دوستانه سرمیز شام چاپ می‌شود.
تورم الگوریتمی بیت کوین یک پدیده کاملاً جدید در تاریخ پول است و موجب شده حتی از پولِ کالایی، مانند طلا و نقره نیز جذاب‌تر باشد. زیرا قیمت‌های بالاتر بیت کوین تاثیری بر عرضه آن ندارد. برخلاف کالاهای فیزیکی که قیمت بالاتر، انگیزه استخراج را بیشتر میکند و در نهایت موجب افزایش عرضه می‌شود، پروتکل بیت کوین دائماً در جهت ثبات تولید کوین (و کاهش تولید) تنظیم می‌شود. استخراج بیشتر بیت کوین منجر به افزایش امنیت می‌شود اما عرضه را بیشتر نمی‌کند.
مطلب مفید: حرکت بیت کوین به سمت 41000 دلار و اتریوم در نزدیکی مقاومت 3000 دلاری
بسیاری از بانک‌های مرکزی برای مقابله با این روایت تورم محور، تحت فشار هستند. حتی فدرال رزرو نیز برای افزایش نرخ بهره تصمیم‌هایی گرفته است. به هر حال، برخی معتقدند که این تصمیمات روند بازار را نزولی میکند. چرا که معتقدند بیت کوین تنها زمانی ارزش خرید دارد که نرخ بهره بانک‌های مرکزی کاهش پیدا کند.
اما این استدلال هم نیمی از ماجرا است. پوشش و کنترل تورمی بیت کوین تنها به مسیر نرخ بهره مربوط نمی‌شود بلکه مربوط به رقابت افزایش نرخ و بدتر شدن تورم است. به طور مثال؛ اگر فدرال رزرو سود سپرده های کوتاه مدت را از صفر به ۲ درصد افزایش دهد اما تورم به ۱۰ درصد برسد، دارندگان دلار به طور قابل توجهی قدرت خریدشان را از دست می‌دهند.
بنابراین، سؤال این جاست که آیا بانک‌های مرکزی در سراسردنیا، امکانات و شرایط لازم برای افزایش نرخ و مهار تورم را دارند؟ به ویژه اکنون که به دلیل جنگ، تورم با سرعت بیشتری در حرکت است. بخش زیادی از اقتصاد، برای زنده ماندن و بقا به پول ارزان معتاد شده است. تصور کنید با افزایش نرخ وام مسکن به بالای ۶ درصد، چه اتفاقی می افتد. اتفاقی که در طی ۱۵ سال گذشته هرگز رخ نداده است.
تورم و بهره واقعی منفی (که با وجود افزایش متوسط نرخ‌ها، منفی باقی می‌ماند) تنها نیمی از این استدلال است. نیمه جذاب دیگر این استدلال به مقاومت بیت کوین در برابر سانسور و سازوکار غیرسیاسی آن در سیستم پولی جهانی مربوط می‌شود. واکنش اقتصادی به حمله روسیه نشان دهنده یک تغییر شگرف در نحوه تعامل کشورها است.
این موضوعی است که وضع دلار به عنوان یک ارز ذخیره را زیر سؤال می‌برد، روندی که در دهه‌های اخیر به آرامی شکل گرفته اما اکنون شتاب بیشتری می‌گیرد. بسته شدن ذخایر ارز خارجی روسیه هشداری است برای کشورهایی که دارای ذخایر قابل توجه دلاری هستند، اما سیاست‌های مغایر با ایالات متحده را دنبال می‌کنند، مانند؛ عربستان صعودی و چین.
این موضوع نیز قابل توجه است که پس از ایران و ونزوئلا که در شرایط تحریم هستند، روسیه بزرگترین تولید کننده نفت است که همواره در طول تاریخ نفت را به دلار قیمت گذاری کرده است. واشنگتن از بانکداری دلاری به عنوان ابزار سیاست خارجی استفاده میکند که در حال حاضر نیز به طور گسترده‌ای اعمال می شود.
مطلب مفید: آنتونی اسکاراموچی: بیت کوین قادر است تبدیل به ارز ذخیره جهانی شود
سازوکارغیرسیاسی بیت کوین
هیچ جایگزینی برای دلار وجود ندارد. انتخاب ارز ذخیره دیگری مانند یورو، همه را در معرض سیاست‌های اروپا قرار می‌دهد و مقررات ارزی دوجانبه (همانطور که روسیه و چین از انها استفاده می‌کنند) محدودیت‌های خاص خودشان را دارند. بسیاری از بانک‌های مرکزی هنوز صاحب طلا هستند اما استفاده از پولی که انتقال آن سخت‌تر از انتقال خود کالا باشد، قطعاً راه حل مناسبی نیست.
برخی کشورها نیز ممکن است به سیستم مبادله‌ای روی آورند (به طور مثال روسیه نفت را در ازای کالا با چین مبادله میکند) و به طور دوره‌ای با طلا تسویه حساب کنند. اما این پروسه معاملاتی، نیازمند اعتماد سازی طرفین است زیرا هر دو طلبکار یکدیگر هستند. کشورها برای تجارت و انجام مبادلات به گزینه‌ای خنثی مثل طلا نیاز دارند که به آسانی دلار قابل انتقال و البته بدون اتکا به سیستم بانکی سیاسی باشد. اکنون، بلاک چین بستری مناسب برای این منظور است.
مطلب مفید: فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش داد؛ تاثیر آن بر بیت کوین و رمزارزها چه خواهد بود؟
بیت کوین و مقاومت در برابر سانسور
ویژگی هایی مانند؛ معماری غیرسیاسی بیت کوین، مقاومت در برابر سانسور و دسترسی همگانی غیر قابل انکار آن، یک جایگزین بالقوه را شکل می‌دهد. مفهوم بالقوه از این بابت اطلاق شده که در مورد نحوه استفاده آن به عنوان ذخیره بین المللی و ارز تجاری، مسائل ناشناخته فراوانی وجود دارد. بانک‌های مرکزی چگونه ذخایر بیت کوین‌شان را تأمین می‌کنند و چگونه شفافیت بلاکچین را مدیریت می‌کنند؟
آیا تحریم‌های اقتصادی بر قابلیت تعویض یا فانجیبلیتی کوین‌ها (Fungibility) اثر می‌گذارد و مثلاً منجر به شرایطی می‌شود که چین کوین‌های روسیه را قبول نکند زیرا نمی‌تواند از آنها در تجارت با آمریکا استفاده کند؟ آیا ایالات متحده استفاده از بیت کوین را برای چنین مقاصدی، غیرقانونی اعلام میکند؟ آیا اروپا استخراج و ماینینگ داخلی را از بین می‌برد؟ آیا روسیه از نفت به دام افتاده‌اش، برای تبدیل شدن به یک ماینر بزرگ استفاده میکند؟
گرچه پاسخ روشنی برای این سؤالات وجود ندارد اما قطعاً معماری و زیرساخت رمزارزها چند نکته مثبت دارد. بلاکچین بیت کوین به غیر از مقاومت در برابر سانسور، به لطف رشد سهمی‌وار هش ریت شبکه در سال‌های اخیر، بسیار امن است. همچنین، به دلیل توزیع گسترده نودها در سراسر جهان، انعطاف پذیری بالایی دارد. این ویژگی‌ها، موجب محافظت بیت کوین در برابر اختلال تک ملتی (یا حتی تک قاره‌ای) می‌شود. مثال بارز، اتفاقی است که در سال گذشته در مورد ممنوعیت ماینینگ در چین رخ داد.
نمودار بالا، توانایی ارگانیک شبکه برای بازیابی پس از موانع و ادامه رشد است. تلاش برای محدود کردن شبکه فقط به مهاجم شبکه آسیب می‌رساند، همانطور که چین با ممنوعیت ماینینگ، خودش را از میلیاردها درآمد سالانه محروم کرد. نکته آخر و البته مهم‌تر، تغییرناپذیری بلاک چین، بیت کوین را به یک سیستم تسویه ناخالص آنی (RTGS) تبدیل کرده است که مزیت مهمی برای تجارت جهانی محسوب می شود.
این موضوع که بیت کوین اکنون در مباحث ارزهای ذخیره گنجانده می‌شود می‌تواند به نوبه خود تغییر دهنده بازی باشد. اما، برای تکمیل و اجرای یک تابع ذخیره، بیت کوین کافی در جهان وجود ندارد. ارزش فعلی تمام بیت کوین‌ها، حتی برای پوشش کل ذخایر ارزی روسیه کافی نیست چه برسد به ذخایر ۱۲ تریلیون دلاری کشورهای جهانی.
اما موضوع ناکافی بودن بیت کوین‌ها، بخش اصلی نظریه صعودی بودن بیت کوین است. درست همانند کشتی گیری که برای مسابقات رده سنگین وزن، باید وزن اضافه کند، ارزش مادی بیت کوین هم باید اضافه شود. و تنها در این صورت است که بانک‌های مرکزی از روش هوشمندانه السالوادر در پذیرش بیت کوین، پیروی می‌کنند و به این ترتیب، چرخه‌ای از پذیرش ملی و افزایش قیمت بیت کوین ایجاد می‌شود.
مطلب مفید: اوکراین لایحه دارایی‌های مجازی را برای قانونی کردن بیت کوین امضا کرد
احتمالاً سال‌های آتی شاهد هستیم که بخش کوچکی از ذخایر بانک‌های مرکزی بیت کوین باشند و این امر هم دو دلیل دارد. یکی سود بردن از افزایش ارزش بیت کوین در برابر ارزهای تورم زا همانند دلار و یورو و دیگری شرایط استفاده و پرداخت بیت کوین بدون توجه به وضع ژئوپلتیک جهانی. اگر این واقعیت محقق شود، شاهد پذیرش بیت کوین توسط تمام کشورها خواهیم بود درست همانند شرایطی که امروز برای دلار وجود دارد.
