آیا استخراج ارز دیجیتال در ایران قانونیست؟ | مصاحبه اختصاصی فکت کوینز با سید امید علوی: پیش از اینکه به مسئله قانونی بودن استخراج ارز دیجیتال در ایران بپردازیم ، باید یادآور شد که ارزهای دیجیتال، ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتال در ایران به یکی از روش های کسب درآمد تبدیل شده است. در حال حاضر کوین های فراوانی وجود دارند که قابلیت ماینینگ برای آنها مهیا است. هر کدام از کوین ها با الگوریتم مشخصی استخراج می شوند. ماینرها نیز باید توجه داشته باشند که قیمت و سختی شبکه کوین ها هر روز تغییر می کند و درنتیجه میزان سود نیز متغیر می شود.
علاقه مندان به موضوع ماینینگ و استخراج رمز ارز می توانند با فکت کوینز همراه باشند و اطلاعات دقیق تری در مورد وضعیت ماینینگ در ایران به دست آورند.به علاوه برای محاسبه درآمد هر دستگاه با توجه به مصرف برق و قدرت دستگاه میتوانید از ماشین حساب استخراج سایت ما استفاده کنید. البته اگر نحوه استفاده از ماشین حساب را نمیدانید میتوانید از این لینک (آموزش استفاده از ماشین حساب) به صورت کامل آموزش دیده و به موضوع اشراف پیدا کنید.
استخراج رمز ارز در ایران از سال ۹۸ با مصوبه ۱۳/۵ هیات دولت، قانونی شده و قبل از آن نیز بصورت بی قانون فعالیت میکرده است. از سال‌های ابتدایی استخراج بیت کوین، ایرانی‌ها نیز وارد این حوزه شدند و می‌توان گفت که از سال ۹۳، ۹۴ فعالانی در این حوزه در کشور وجود داشته اند. البته اکثر فعالیت این ماینرها بصورت کوچک و آزمایشی بوده و به تدریج با رشد رمز ارزها و بیت کوین، ماینینگ هم شکل صنعتی به خود گرفت و همین مساله باعث قانونمند شدن آن شد. هیات دولت نیز در مرداد سال ۹۸ برای آن مصوبه ای تصویب کرد و از آن تاریخ، این صنعت بصورت قانونی در حال فعالیت است.
راه اندازی و استفاده از ماینر در منزل شخصی
بله، هر کسی که بخواهد بصورت قانونی کار کند، با دریافت مجوز از وزارت صنعت و معدن در مکان های صنعتی می‌تواند این کار را انجام دهد. اما به هیچ عنوان امکان فعالیت در منازل وجود ندارد. در کل همانطور که از نامگذاری آن مشخص است، این فعالیت یک صنعت است و نیاز به فضای صنعتی دارد. برای مثال میزان بالای برق مصرفی، سر و صدا و خطراتی که در آن وجود دارد امکان این کار در منازل مسکونی را گرفته است.
استخرهای استخراج
با توجه به سختی شبکه بیت کوین، امکان استخراج بصورت تکی در حال حاضر وجود ندارد و باید این فرایند در استخر های استخراج و بصورت تجمعی انجام شود. در حال حاضر استخر های زیادی در دنیا وجود دارند که ۲۵ عدد از این استخر ها بنام و معروف هستند. اسامی استخرهایی مانند BTC.com ،Ant Pool و غیره را می‌توان نام برد. بزرگترین معضلی که ماینرهابرای استخراج ارز دیجیتال در ایران، مخصوصاً ماینرهای ایرانی با آن روبرو هستند، بحث فشارهای تحریمی از جانب استخرهای مطرح بر روی کاربرانی است که در کشورهای تحریم شده هستند.
بسیاری از این استخرها اعلام کرده‌اند که با ایران و دیگر کشورهای تحریم شده همکاری ندارند. دلیل این مساله پیروی از قوانین FATF است.آقای علوی هم به مردم پیشنهاد میکنند که برای عضویت در این استخرها دقت کافی را داشته باشند و چک کنند که مشکلاتی برای آنها پیش نیاید.
مطلب مفید:دریافت مجوز خانگی ماینینگ در سال 1400
فاکتورهای مهم در انتخاب استخر مناسب
معمولاً استخرها از روی خدمات خود مورد تمایز قرار می گیرند. فرایند و سرویس ارائه شده مشابه یک دیگر است و تفاوتی ندارد. مهمترین عاملی که باعث می‌شود یک ماینر، استخری را انتخاب کند، میزان درآمدی است که استخر به آن میدهد و این مساله تنها از طریق تست و آزمون قابل بررسی است. به شخصه برای تست یک استخر، پنج تا ده دستگاه را بر روی استخرها در یک بازه خاص ست کرده و میزان درآمد آنها را مقایسه می کنم.
پرداخت در استخرها
این استخرها روش‌های متنوعی برای پرداخت دارند. بعضی‌ها روزانه پرداخت میکنند و بعضی از آنها لیمیت و محدودیتی بر روی مبلغ دارند که بعد از رسیدن به آن، مبلغ را پرداخت می کنند. این مساله به استراتژی و مدیریت مالی آن ماینر، بستگی دارد. هر چه پرداخت ها ریزتر باشد، طبیعتاً تعداد تراکنش ها بالاتر می‌رود و هزینه جابجایی پول نیز بیشتر می شود. ایشان پیشنهاد میکنند که اگر افراد در استخرهایی که ایران را تحریم کرده‌اند فعالیت می کنند، مبالغ بالایی را در آن نگهداری نکنند و در ۲۴ الی ۴۸ ساعت سعی کنند که مبالغ دریافتی خود را جابجا کنند.
بهترین استخرهای استخراج
این مساله ارتباط مستقیمی با فرد و تمایلات وی دارد. اگر شما قدرت مذاکراتی خوبی داشته باشید، میتوانید آفرهای خوبی از این استخرها بگیرید. اگر شما قدرت پردازش بالایی داشته باشید، شرکت های معتبر توانایی آفرهای بسیار خوبی به شما را دارند. اما در کل پیشنهاد می‌کنم که قبل از انتخاب حتماً تست و بررسی انجام شود. در کل گزینه های خیلی زیادی هم نداریم و در بین آنها نیز، آن‌هایی که هش ریت بیشتری دارند شانس بیشتری برای پیدا کردن بلاک و به دست آوردن ریوارد در شبکه دارند.
راه اندازی فارم قانونی
از لحاظ بروکراسی استخراج ارز دیجیتال و به خصوص راه اندازی فارم در ایران دچار مشکل شده است. سال ۹۸ که مصوبه هیات دولت برای این مساله آمد، اخذ مجوز کار بسیار ساده‌ای شد. اما پیچیدگی هایی نیز به وجود آمد که باعث شد در ایران ماینینگ خیلی گسترش پیدا نکند و اکثر فعالیت‌ها به سمت زیرزمینی شدن پیش بروند. خیلی‌ها تمایل به فعالیت ماینینگ بصورت قانونی را دارند، اما نرخ صادراتی برق و نرخ شناور آن باعث می‌شود که توانایی فعالیت قانونی وجود نداشته باشد و در کنار آن نرخ های خیلی پایینی که برای تعرفه های دیگر مثل کشاورزی، صنعتی و خانگی وجود دارد، ماینینگ را به سمت این انشعابات کشانده است و کار را برای کسانی که میخواهند قانونی کار کنند بسیار سخت کرده است.
در سال ۱۴۰۰ با توجه به مشکل کمبود برقی که در کشور پیش آمد، از ابتدای خرداد جلوی صدور مجوز بهره برداری و احداث گرفته شد و وزارت نیرو هم فعالیت ماینر ها را چهار ماه تعطیل کرد. با پایان فصل گرما، فعالیت ماینرها نیز از سر گرفته شد اما هنوز خبری از اعطای پروانه ی تاسیس نیست و این مساله در هاله ای از ابهام قرار گرفته است.
مطلب مفید:صدور مجوز فعالیت استخراج رمزارزها از طرف وزارت صنعت و معدن
مراحل دریافت مجوز برای راه اندازی فارم ارز دیجیتال در ایران
روال به این صورت است که باید در وب سایت بهینیار وزارت صنعت و معدن ثبت نام کرده و درخواست مجوز تاسیس مزارع استخراج رمز ارز را داده و با توجه به دستورالعملی که وزارت صنعت و معدن برای این کار مشخص کرده است اقدام نمایند. بعد از اخذ مجوز احداث می‌توانند واحد خودشان را احداث کنند و وقتی تکمیل شد درخواست پروانه بهره برداری بدهند.
مدارک خاصی برای این کار لازم است؟
نه مدرک خاصی لازم ندارد. اما حتماً شرایطی که در آن دستورالعمل آمده باید رعایت شود. الزاماتی وجود دارد مانند تأمین برق، محل انجام پروژه و… که اگر رعایت شود چیز خاصی لازم ندارد و هزینه ی آن نیز تا قبل تعلیق ۱۵۰ هزار تومان بود.
فعالیت انجمن بلاک چین چیست؟
خیلی‌ها شاید نسبت به عضویت در انجمن مقاومت داشته باشند. همه ی ما به یک تکنولوژی غیرمتمرکز اعتقاد داریم و علاقه به فعالیت در این حوزه به دلیل عدم تمرکز بیت کوین است. ولی به نظر من با توجه به اینکه خیلی از ماها در حال کسب درآمد از این راه هستیم، و با هم فعالیت علمی داریم، بد نیست که یک پایگاه برای کنار هم بودن داشته باشیم. ممکن است که این کنار هم جمع شدن برای آشنایی و شبکه سازی باشد، ممکن است برای این باشد که مشکلی را حل کرده و اطلاع رسانی انجام دهیم و آموزش دهیم. در حال حاضر دنیا و کشور ما درگیر تعداد بسیار زیادی کلاهبرداری و پروژه های پانزی است که در حال نابود کردن پول کشور ما هستند و باید مرکزی به صورت علمی وجود داشته باشد که اطلاع رسانی کند و مردم بتوانند به آن اعتماد کنند.
صد در صد نیاز است که انجمنی غیرانتفاعی و علمی وجود داشته باشد و در کنار آن نهادهای صنفی نیز فعالیت خود را داشته باشند. در انجمن بلاک چین باز است و وبسایتی داریم به نام انجمن فناوران زنجیره بلوک ایران و هر کسی می‌تواند در آن ثبت نام کند و با تأیید ۵ نفر از اعضا به عضویت این انجمن در بیاید. ما هم عضو اصلی داریم که در رأی گیری ها و گروه‌های انجمن می‌توانند به صورت رسمی حضور پیدا کنند، هم عضوهای فناور که عضو عادی انجمن هستند. انجمن از سال ۹۵ بصورت غیر رسمی فعالیت خودش رو شروع کرد و سال ۹۸ ثبت رسمی شد. تا به امروز هم خیلی تلاش شده که آگاه سازی را برای جامعه، هشدار دادن به مردم، آموزش مسئولین و قانون گذاران برای شناسایی این حوزه و برکات و نعمات آن انجام شود.
مطلب مفید:استخراج رمزارزها چیست و قوانین استخراج آنها در ایران چگونه است؟
چه امتیازی برای اعضا انجمن بلاک چین در نظر گرفته شده است؟
اکثر کسانی که عضو انجمن میشوند آن‌هایی هستند که خودشان با حوزه آشنا هستند، علم دارند و به نوعی فعال هستند. ما بیشتر رویکرد استفاده از این ظرفیت برای ارتقا سطح آگاهی عمومی داشته ایم. تا به امروز انجمن رویدادها، همایش ها و دوره همی های زیادی برگزار کرده است و قصد داریم آموزش‌هایی را در مراکز مختلف آموزشی داشته باشیم و عموم جامعه را نسبت به مزایا و مخاطرات این صنعت آشنا کنیم.
سوالات متداول استخراج ارز دیجیتال در ایران
1. اگر ماینری از طرف دولت ضبط شد، راهکار چیست؟
این سؤال برای افراد زیادی پیش می آید. دو دلیل برای این مساله است. دلیل اول این است که قبل از قانونی شدن این فرایند در سال ۱۳۹۸، دستگاه‌های زیادی در داخل ایران وجود داشت که به صورت غیرقانونی وارد شده بودند. در آن سال ها سازوکار مشخصی برای گمرکی این کالا وجود نداشت. به همین دلیل یا به شکل غیرقانونی وارد کشور شده بود یا از راه‌های قانونی اما با اسم‌های دیگری وارد شده بود.
این مسائل باعث شد تعداد دستگاه‌های بلاتکلیف و قاچاق در کشور بسیار زیاد شود و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و هیات دولت یک مصوبه ای تنظیم کرده‌اند برای خود اظهاری دستگاه‌های ماینر که در این مصوبه به استخراج کننده ها یک ماه زمان داده شد که دستگاه خود را خود اظهاری کنند و بعد از آن، یک ماه فرصت داده شد تا در فارم ها و مزارع قانونی، دستگاه خود را بکارگیری نمایند.
این مهلت الان به پایان رسیده و عملاً مجوزهای خود اظهاری هیچ ارزش قانونی ندارند. ما در حال حاضر دو حالت بیشتر نداریم؛ یا دستگاه‌ها قانونی هستند، که دستگاه قانونی بصورت مشخص از مبادی قانونی و گمرکی وارد شده است یا دستگاه های ساخت داخل هستند. این دستگاه‌ها معمولاً به صورت CKD وارد ایران میشوند و در کشور اسمبل میشوند که معمولاً به اسم تولید داخل شناخته می شوند. بجز این موارد بقیه دستگاه‌ها غیرقانونی شناخته میشوند و حتی دستگاه‌هایی که خوداظهاری برای آنها انجام شده است نیز غیرقانونی شناخته می شوند.
2. آیا دستگاه های ماینر قابل تعمیر هستند؟
-در سال ۹۷، تعداد دستگاه خراب زیادی داشتیم و تصمیم گرفتیم که به سراغ تعمیر آنها برویم. پیش از این دستگاه‌های خراب به کنار گذاشته می‌شد و صرفاً از قطعات آن برای دستگاه‌های دیگر استفاده می شد. کم کم به جایی رسیدیم که تعداد دستگاه‌های خراب ما زیاد شده بود و به این نتیجه رسیدیم که باید آنها را تعمیر کنیم. آن زمان دانش تعمیر این دستگاه‌ها در ایران وجود نداشت و کم کم ما و دو گروه دیگر اقدام به راه اندازی بخشی به نام تعمیرات کردیم و در کل تعمیرات ماینر در ایران شکل گرفت و گسترش پیدا کرد. در حال حاضر خیلی از قطعات ماینرها در کشور قابل تعمیر است و شرکت ها و نفرات زیادی هستند که این کار را انجام می دهند.
3. آیا با ورود دستگاه های جدید به بازار ، دستگاه های قدیمی تر از رده خارج میشوند؟
پیشتر به این شکل بود. در سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ تقریباً این روال وجود داشت. این مساله به این دلیل بود که رشد هش ریت شبکه زیاد بود و در کنار آن، نفراتی که از شبکه استفاده می‌کردند رشد کمتری داشت. در آن زمان کسانی که با GPU ماین می‌کردند به کنار می‌رفتند و کسانی که با اسیک (Asic) کار می‌کردند، می ماندند. اسیک ها در آن زمان یک تراهشی بودند و بعدتر اسیک های دو، چهار و هشت تراهش به بازار آمدند.
این مساله باعث شد که سختی شبکه بالا برود و هر چه سختی شبکه بالاتر می رفت، دستگاه‌هایی که درآمد آنها نسبت به پولی که در می آوردند به صرفه نبودند کنار رفتند. اما در سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ اتفاقی که تجربه کردیم آن بود که به دلیل بالا رفتن قیمت بیت کوین، حتی دستگاه‌های چهار تراهشی نیز خواهان پیدا کرد.این در حالی بود که در بازار دستگاه‌ها به سمت هشتاد تراهشی شدن رفته بودند. این مسئله باعث حیرت خود ایشان هم شده تا جایی که :
«این مساله باعث شُک شدن من هم شده بود و قیمت این دستگاه‌ها که پیش از این ۳۰۰ الی ۵۰۰ هزار تومان بودند به قیمت ۸ الی ۱۰ میلیون تومانی رسیدند.خود من فکر می‌کردم که شاید این مساله تنها برای مدتی باشد. اما به دلیل ادامه رشد بیت کوین دستگاه‌ها نیز ارزشمند می‌شدند و در شبکه باقی می ماندند. در کل به دلیل عدم وجود آلایندگی در این دستگاه ها، نیازی به استاندارد سازی برای آنها نیست. این شبکه است که مشخص می‌کند چه دستگاهی امروز روشن باشد یا نباشد.»
ما می‌توانیم به دستگاهی در امروز لیبل A بدهیم و آن را ارزشمند معرفی کنیم. اما ممکن است سه ساعت دیگر قیمت بیت کوین به حدی بریزد که روشن کردن این دستگاه هم به صرفه نباشد. پس استاندارد مشخص کننده نیست و این شبکه است که مشخص می‌کند دستگاهی روشن باشد یا نه. به همین دلیل این نکته باید رعایت شود که استاندارد اجباری برای این دستگاه‌ها در نظر گرفته نشود و فقط به کیفیت آن نگاه شود. مهمترین عامل در شبکه قیمت و سختی شبکه است که مشخص کننده ی درآمد دستگاه هاست و این دستگاه‌ها هم آلاینده ای ندارند که به محیط زیست صدمه بزنند.
کلام آخر
در آخر امیدواریم این مصاحبه مورد توجه علاقه مندان و فعالان حوزه استخراج قرار گرفته باشد . سوالات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید. همکاران ما در بخش های متفاوت آماده پاسخگویی به مشکلات شما در زمینه استخراج ارز دیجیتال هستند.
