دیفای (DeFi) همان امور مالی غیر متمرکز است و قصد داشته منابع مالی متفاوتی را به صورت غیرمتمرکز در اختیار کاربران این حوزه قرار دهد.به صورت کلی DeFi موضوعاتی مانند مقیاس پذیری، تمرکز زدایی، امنیت و نقدینگی را هدف اصلی خود قرار داده تا تجربه کاربری بهتری حاصل شود. در DeFi 1.0 مشکلاتی وجود داشت و اکنون DeFi 2.0 قصد دارد این مشکلات را از پیش رو بردارد. با فکت کوینز همراه باشید و با ویژگی ها و قابلیت های موجود در DeFi 2.0 آشنا شوید.
در سال 2009، یعنی همان زمان که اولین و بزرگترین ارز رمزنگاری شده جهان به لحاظ ارزش بازار، یعنی همان بیت کوین خودمان، به وجود آمد بیشتر شبیه به یک شوخی بود. به هر حال، تا سال 2020، شاهد رشد امور مالی غیر متمرکز یا همان صنعت دیفای بودیم. صنعتی که کلا فناوری این حوزه که بیت کوین هم مبتنی بر آن است را ارتقا بخشیده.
رشد صنعت دیفای با ظهور DeFi 2.0
امور مالی غیر متمرکز، یک صنعت مالی مبتنی بر بلاکچین است که به منظور ایجاد قابلیت های پرداخت و سرمایه گذاری، ویژگی های مالی و فنی را ترکیب می کند. در این صنعت نوظهور، چندین پروژه قابل توجه و امیدوار کننده شکل گرفته است. برخی پلتفرم های رایج DeFi عبارتند از؛ اتریوم، DyDx و کاردانو.
گرچه صنعت دیفای در حال رشد است اما پذیرش دیفای به دلیل وجود مسائلی همچون فقدان بیمه و وام، محدود شده است. DeFi 2.0، نسخه بهبود یافته دیفای است که تمام مشکلات موجود در نسخه قبلی را حل می کند و قصد دارد در سطح بسیار بالاتری مورد پذیرش قرار بگیرد.
مشکلات نسخه DeFi 1.0
در نسخه DeFi 1.0 مشکلاتی وجود داشت که سرعت پذیرش آن را کاهش می داد. این مشکلات عبارت بودند از؛
- نسخه DeFi 1.0 فاقد تمرکز زدایی است و آن طور که سازمان های خودگردان غیرمتمرکز یا DAO بر تمرکز زدایی تاکید داشتند، این مفهوم در نسخه اول دیفای اجرایی نشده بود. در نسخه فعلی دیفای هنوز کفه تمرکزگرایی سنگین تر است.
- اکثر پروتکل های DeFi 1.0 متحمل هزینه گس بالا و تراکم بسیار بالای تراکنش ها در شبکه هستند که این موارد باید در نسخه جدید حذف شود و ممکن است یک کار ساده ساعت ها زمان ببرد.
- زمانی که بعضی از پلتفرم ها به روز رسانی میشوند، حسابرسی های امنیتیِ قبلی، کارآیی شان را از دست می دهند و همین موجب آسیب پذیر شدن پلتفرم می شود.
- تقریبا در تمام پروتکل ها، توکن هایی که استیک شده اند قابلیت استفاده در جای دیگری را ندارند و منجر به کاهش انعطاف پذیری و کمبود سرمایه می شوند. به علاوه، استخرهای نقدینگی بین پلتفرم های مختلف پراکنده می شوند و نقدینگی موجود هم بین آنها تقسیم میشود.
مطلب مفید: گس یا سوخت در شبکه اتریوم چیست؟
نسخه دوم دیفای یا DeFi 2.0 چیست؟
DeFi 2.0 بسیاری از پلتفرم های مبتنی بر بلاکچین را شامل می شود و سعی می کند شکاف های موجود در سیستم دیفای فعلی را برطرف کند. موج اول پلتفرم های دیفای، مانند؛ زی کش (ZCash) لایت کوین (Litecoin) و اتریوم سعی داشتند مشکلات پیش روی بیت کوین را برطرف کنند. گفتنیست که این شبکه ها بسیار هم موفق عمل کرد‌ه‌اند و در حال حاضر، اتریوم سردمدار عرصه دیفای است. به هر حال، این پلتفرم ها هم بی عیب نیستند. به طور مثال، هزینه گس بالا و تراکم تراکنش ها، از مشکلات پیش روی شبکه اتریوم هستند.
پلتفرم های DeFi 2.0 باید به مقررات و قوانینی که دولت ها و سایر مقامات نظارتی دیر یا زود اجرا می کنند، پایبند باشند. با این حال، ماهیت پروژه های دیفای 2.0 غیرمتمرکزتر است و اصول اولیه خالق بیت کوین را تضمین می کنند.پروژه های متعددی روی شبکه های بلاک چینی مهم مثل اتریوم، سولانا و سایر پلتفرم هاقرار دارندکهبا قراردادهای هوشمند سازگار هستند و اساس و پایه دیفای 2.0 به حساب می آیند.
قابلیت های موجود در DeFi 2.0
کسب درآمد بیشتر از وجوه استیک شده
مسئله مهمی که در رابطه با استیکینگ وجود دارد این است که میلیون ها دلار در خزانه تامین نقدینگی قفل می شود. اگر کاربری یک جفت توکن را استیک کند در عوض توکنی را به عنوان توکن تامین نقدینگی به دست خواهد آورد. این توکن ها، توکن پروتکل نقدینگی یا LP توکن ها نامیده می شوند.
با استیک این توکن ها می توان درصد سالانه ای سود بابت آنها دریافت کرد. اما در نسخه DeFi 1.0 این توکن ها به عنوان ذخایر نقدینگی قفل می شوند. پروتکل های دیفای 2.0 از این توکن های LP به عنوان وثیقه و برای کسب سود از وام دهندگان رمز ارزها یا حتی برای ضرب توکن ها استفاده می کنند. MakerDAO را می توان یک نمونه از این موارد دانست.
MakerDAO که مبتنی بر DeFi 1.0 اتریوم است، توکن های LP را برای ضرب استیبل کوین DAI می گیرد.
در توضیحات CoinMarketCap عنوان شده که “قیمت DAI وابسته به دلار آمریکا است و هر بار که ارز دیجیتال DAI جدیدی ایجاد می شود در ازای آن ترکیبی از ارزهای دیجیتال دیگر در خزانه قراردادهای هوشمند به عنوان سپرده ذخیره میشود.
بیمه قراردادهای هوشمند
سرمایه گذاری در پروژه هایی که مبتنی بر قراردادهای هوشمند هستند با ریسک عدم اطمینان از لحاظ امنیت مواجه هستند. به غیر از توسعه دهندگان حرفه ای و متخصص، تشخیص مناسب بودن یک پروژه برای سرمایه گذاری، برای سایر افراد چندان ساده نیست. به همین جهت، در DeFi 2.0 به موضوع بیمه وجوه سرمایه گذاری نیز فکر شده است. درصورتی که پروژه در معرض خطر یا ریسک قرار بگیرد، می توان با دریافت هزینه ای، وجوه سرمایه گذاری شده را بیمه کرد که البته این هزینه متفاوت است.
بیمه خسارت موقت
درصورتی که شخصی در یک استخر نقدینگی سرمایه گذاری کرده باشد و به دلیل نوسانات قیمتی بخشی از سرمایه اش را از دست بدهد به این زیان، ضرر موق گفته می شود و در فضای بی ثبات و پرنوسان کریپتو رایج و متداول است.
DeFi 2.0 راه حلی برای این مشکل دارد. تصور کنید شخص X که به ریسک موجود در فضای کریپتو واقف است ، در یک پروتکل نقدینگی یک جانبه* سرمایه گذاری کرده است استخری که نیازی به اضافه کردن یک جفت دیگر ندارد. در چنین سناریویی، پروتکل خودش توکن های حاکمیتی را به عنوان جفت دیگر اضافه خواهد کرد. در ازای هر انتقالی که برای جفت ارزها انجام می شود، سرمایه گذار و پروتکل، هر دو کارمزد دریافت خواهند کرد.
*پروتکل نقدینگی یک جانبه: پروتکلی که کاربر برای تامین نقدینگی آن نیازی نیست جفت ارز به استخر اضافه کند.
این پروتکل، هزینه دریافتی را برای ایجاد بیمه برای وجه سرمایه گذاری شده استفاده میکند که میتواند خسارت موقت را جبران کند. در صورتی هزینه به دست آمده برای جبران ضررهای وارده کافی نباشد، پروتکل توکن های جدیدی را ضرب می کند، وجوه اضافه را می سوزاند یا آنها را ذخیره می کند.
مطلب مفید: توکن های تأمین نقدینگی (LP) چیست چگونه کار می‌کنند؟
وام هایی با قابلیت خود بازپرداخت
ویژگی مهم دیگر DeFi 2.0 ، وام های خود باز پرداخت است. برای درک بهتر این موضوع شخص X و شریک تجاری اش Y را تصور کنید. X نیاز مالی دارد و از آقای Y، مقدار 10 دلار درخواست می کند. شخص Y با این درخواست موافقت می کند اما 5 دلار را بابت وثیقه می خواهد. اگر شخص X این مبلغ را به عنوان وثیقه بپردازد، Y هم 10 دلار را به او قرض خواهد داد.
در DeFi 2.0 تمام این پروسه توسط قرارداد هوشمند کنترل و به طور خودکار اجرا می شود. در گام بعدی این فرایند، آقای Y، از سپرده آقای X برای کسب سود استفاده می کند. درصورتی که ارزش توکن کاهش یابد، پروسه دریافت سود تا حصول همان 10 دلار به اضافه حق بیمه ادامه پیدا خواهد کرد. پس از تکمیل و دریافت کامل وام، مبلغ سپرده گذاری آقای x به او بازگردانده می شود.
در پایان باید یاد آور شد که صنعت دیفای، صنعتی نوظهور است که قصد دارد پروسه امور مالی را غیر متمرکز کند و ویژگی های مهمی از قبیل امنیت، مقیاس پذیری و نقدینگی را مورد توجه قرار داده است. دیفای 1.0 مشکلاتی داشت واکنون دیفای 2.0 قصد دارد مشکلات موجود را از پیش رو بردارد تا تجربه کاربری بهتری به دست آید و سرمایه گذاران امنیت خاطر بیشتری داشته باشند.
