DAO چیست؟ “ترند بزرگ بعدی” در بازار کریپتو

DAO (decentralized autonomous organization)، سازمان خودگردان غیر متمرکز که با فناوری بلاک چین اداره می شود. اخیرا تعدادی از DAO ها حجم بالایی از توجه سرمایه گذاران را به خود جلب کرده اند. از جمله؛ میلیاردری به نام مارک کوبان که DAO ها را” ترکیب نهایی سرمایه داری و ترقی خواهی” نامیده است. همچنین، شرکت سرمایه گذاری Andreessen Horowitz، برای DAOهای انفرادی و همچنین برای شرکت هایی که از ایجاد DAO حمایت می کنند، اقدام به جذب و جمع آوری سرمایه کرده است. با فکت کوینز و آشنایی بیشتر با DAO همراه باشید.

آشنایی با DAO  یا سازمان خودگردان مستقل

تمرکز زدایی یکی از ایده های اصلی فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال به شمار می رود. هدف بلاک چین تمرکززدایی از تمام فرایندهای متمرکز است و فقط محدود به پرداخت های مالی نمی شود. Decentralized Autonomous Organization که با مخفف DAO شناخته می شود به معنای سازمان خودگردان مستقل است. DAO ها همان قراردادهای هوشمند هستند که اکثرشان روی شبکه اتریوم اجرا شده اند. می توان اینگونه گفت که هر بلاکچینی که از تکنولوژی قراردادهای هوشمند پشتیبانی کند، می تواند میزبان DAO هم باشد.

هر دائو یک یا چند حل کننده یا توسعه دهنده دارد که کدهای دائو را می نویسند. کدها، همان قوانین دائو هستند که در قرارداد هوشمند لحاظ شده اند. هر پروژه دائو دارای یک توکن حاکمیتی است و دارندگان این توکن حاکمیتی می توانند در تصمیمات دائو مشارکت داشته باشند. تعداد توکن حاکمیتی بیشتر برابر با قدرت حق رای بیشتر در دائو خواهد بود. به طور مثال، پلتفرم وام دهی میکر دائو دارای دو توکن به نام های (DAI) و (Maker) است. دارندگان توکن حاکمیتی میکر می توانند درباره تغییرات این پلتفرم نظر و آراء خود را ارائه دهند. اگر کاربری برای بهبود DAO، نظری داشته باشد می تواند پروپزال خود را در شبکه ثبت کند و سایر اعضا بنا به میزان توکن های حاکمیتی شان قدرت رای خواهند داشت. با به دست آمدن اکثریت آراء، این پروپوزال به مرحله اجرا می رسد. درصد کسب آراء مثبت با توجه به قوانین هر DAO متفاوت خواهد بود.

پیشگامی DAO، در بازار ارزهای دیجیتال

در ماه های اخیر، گروهی از “طرفداران رمزارزها” پول های خود را جمع کردند تا به طور جمعی یک سرمایه گذاری هفت رقمی را انجام دهند. این گروه، مخفیانه تنها نسخه موجود آلبوم ” Once Upon a Time in Shaolin”، اثر Wu-Tang Clan، را به ارزش 4 میلیون دلار خریدند و با نام PleasrDAO به عنوان خریدار این اثر در رسانه ها مطرح شدند. این اعلامیه؛ غافلگیری خوشایندی برای جامعه کریپتو بود و تیتر رسانه های اصلی را به خود اختصاص داد.

PleasrDAO در دنیای کلکسیون های کمیاب، مجموعه جدیدی نیست و قبلا هم دارایی هایی چند میلیون دلاری داشته است. این سازمان خودگردان غیرمتمرکز، در ماه ژوئن توکن اصلی غیرقابل تعویض “Doge” را به قیمت 4 میلیون دلار خرید. اما آنچه خرید PleasrDAO را متمایز و قابل توجه می کند این است که گرچه یک شرکت سرمایه گذاری معمولی به نظر می رسد اما در اصل اینطور نیست. همانطور که از نامش پیداست یک شرکت خودگردان غیر متمرکز (DAO) است که با فناوری بلاکچین اداره می شود.

از آنجایی که اعضای جامعه کریپتو پیش بینی می کنند که DAO ها به ” ترند بزرگ آتی” در فضای رمزارزها تبدیل شوند، بنابراین سازمان های خودگردان غیرمتمرکز توجه سرمایه گذاران بسیاری را جلب کرده اند. ممکن است بگوئید اصلا DAO چیست؟ در ادامه با نحوه عملکرد DAOها و اینکه چرا برخی کارشناسان تصور می کنند DAO به زودی با ساختارهای بازار سنتی رقابت می کند، آشنا می شوید. با فکت کوینز همراه باشید.

DAO یک جامعه اینترنتی با یک حساب بانکی مشترک

کوپر تورلی (Cooper Turely) سرمایه گذار و سازنده چندین DAO محبوب و رایج، به Cnbc Make It گفته است:

“DAOها می توانند در اشکال و ساختار مختلف باشند، اما به بیانی ساده تر، یک DAO یک جامعه اینترنتی با یک حساب بانکی مشترک است”

تورلی می گوید: “اساساً، گروه کوچکی از مردم گرد هم جمع می شوند تا یک گروه گفتگو را تشکیل دهند و سپس تصمیم می گیرند سرمایه هایشان را یکجا جمع کنند، (معمولاً) با استفاده از یک کیف پول اتریوم.” او ادامه می دهد: ” از همین جا، آنها تصمیم می گیرند چگونه برای انجمن DAO خود به طور جمعی سرمایه گذاری کنند.”

بسیاری از DAO ها در یکی از دو دسته کلی قرار می گیرند: آنهایی که پروژه های منبع باز و پروژه های مبتنی بر بلاک چین را با هم مدیریت می کنند و آنهایی که سرمایه گذاری می کنند. DAO ها می توانند مشابه شرکتهای با مسئولیت محدود (LLC)، شرکت های VC یا شبیه به شرکت های سرمایه گذاری مثل؛ PleasrDAO عمل کنند.

مشخصات هر DAO از جمله؛ نوع، ساختار، قوانین و حاکمیت آن به گروه و هدفهایش بستگی دارد. شاید در نظر افرادی که شاهد اولین هک DAO در سال 2016 بودند، که در آن زمان میلیون ها دلار به سرقت رفت، این اصطلاح مفهوم منفی داشته باشد. گرچه هنوز هم خطراتی وجود دارد اما DAO ها از آن زمان گام های بلندی برداشته اند و پیشرفتهای زیادی داشته اند.

مطلب مفید: سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) چیست؟

انواع DAO

این نکته مهم است که بدانیم DAO یک اصطلاح گسترده و جامع است که تعداد زیادی از انواع مختلف گروه ها و مشاغل را دربر می گیرد. دو مجموعه می توانند بسیار متفاوت از یکدیگر باشند و در عین حال DAO محسوب شوند.

در ادامه چند نمونه از DAO های شناخته شده آورده شده است:

• PleasrDAO: جمع آوری NFT های مختلف و سرمایه گذاری بر روی سایر دارایی ها
• HerStory DAO، جمع آوری و سرمایه گذاری بر روی پروژه هایی که توسط زنان سیاه پوست و هنرمندان غیرباینری انجام می شود.
• Komorebi Collective DAO، یک باشگاه اجتماعی انحصاری است که برای ورود به آن باید پول پرداخت کنید.
• Metacatel Venture DAO، یک تجارت انتفاعی که روی مراحل اولیه برنامه ها و نرم افزارهای غیرمتمرکز سرمایه گذاری می کند.

نحوه عملکرد DAO ها

برای درک بهتر DAOها، ابتدا باید تکنولوژی و فناوری پشت آنها را بشناسید. اکثر DAOها وابسته به فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند هستند که درحقیقت، مجموعه ای از کد ها هستند نه اینکه روی بلاکچین اجرا شوند.

بلاکچین، یک دفتر کل دیجیتال غیرمتمرکز است. گرچه بلاکچین ها معمولا جایی برای ثبت اسناد تراکنش ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین و سایر دارایی های دیجیتال مثل NFT ها شناخته می شوند اما بلاکچین ها را می توان برای موارد مختلف دیگری نیز استفاده کرد. درمورد DAOها، بلاکچین به عنوان ستون اصلی است و ساختار و قوانین هر زنجیره را حفظ می کند. در سازمان های سنتی، معمولا سلسله مراتبی وجود دارد. هیئت مدیره رسمی، مدیران اجرایی یا مدیران ارشد مشخص کننده ساختار هستند و قدرت ایجاد تغییرات را دارند.

اما DAO ها غیرمتمرکز هستند و این یعنی، توسط یک شخص یا نهاد اداره نمی شوند. قوانین و حاکمیت هر DAO، در قراردادهای هوشمند یا روی بلاکچین کدگذاری شده است و تا زمانی که اعضای DAO رای ندهند نمی توان این کدگذاری ها را تغییر داد. به جای آنکه اکثریت آرا در دست تعداد کمی از افراد منتخب باشد، اعضای هر DAO می توانند در شرایط برابر درمورد اتخاذ تصمیمات رای دهند.

به عنوان مثال، اعضای PleasrDAO، به صورت جمعی برای خرید آلبوم Wu-Tang Clan تصمیم گرفتند. پس از خرید، برای نشان دادن سند مالکیت این آلبوم یک NFT ایجاد کردند. اعضای PleasrDAO، شریک سند NFT هستند و به نوبه خود، مالکیت آلبوم بین آنها تقسیم میشود.

گاهی در DAO های بزرگتر، ممکن است برای رسیدگی به جوانب مختلف سازمان، تیم هایی شکل بگیرد. اعضای سازمان های خودگردان مستقل با آراء خود رهبران این تیم ها را مشخص می کنند. به این ترتیب، دیگر لازم نیست تک تک اعضا برای هر مورد جزئی رای دهند.

تورلی می گوید: “مهمترین جنبه سازمان های خودگردان مستقل، ویژگی شفافیت است. هر تصمیمی در مورد DAO، به صورت عمومی مطرح می شود، مورد بحث و بررسی قرار می گیرد، در مورد آن راگیری می شود و در نهایت به صورت عمومی مستند می شود.

مطلب مفید: سازمان های خودمختار غیرمتمرکز (DAO) در استرالیا به رسمیت شناخته خواهند شد

ساختار سازمان های خودگردان مستقل

هر DAO به شکل متفاوتی ساختاربندی شده است اما معمولاً هنگام پیوستن به یک سازمان خودگردان مستقل با کد موجود موافقت می شود. تغییر کد آسان نیست و ایجاد هر تغییر در کدها نیازمند رای گیری اعضا دارد.

آرون رایت (Aaron Wright) یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل OpenLaw می گوید: “DAO ها بسیار مشارکتی هستند. درواقع، یک پروتکل مبتنی بر بلاکچین برای ایجاد و اجرای توافقات قانونی” رایت به راه اندازی چندین سازمان خودگردان مستقل، ازجمله؛ FlamingoDAO که NFT ها را جمع آوری می کند، کمک کرده است.

اجماع کلی در سازمان های خودگران غیرمتمرکز

برای تصمیم گیری لازم نیست منتظر حد نصاب یا تعداد کافی اعضا باشید. رایت در این باره توضیح می دهد که نحوه کار به نوعی همانند اینترنت و از طریق اجماع کلی است. اگر افراد بسیاری از پروژه حمایت کنند آنوقت تصمیم گرفته می شود.

افراد معمولا برای به دست آوردن قدرت رای یا عضویت در یک DAO، توکن های حاکمیتی را خریداری می کنند که ارزهای دیجیتالی مرتبط با یک پروژه خاص هستند. در برخی از سازمان های خودگردان مستقل، توکن های حاکمیتی را می توان در دوره های تامین مالی ساختاریافته به دست آورد و گاهی اوقات تقاضا از مقدار توکن های موجود فراتر می رود. اعضا، معمولا می توانند با نگه داشتن این توکن ها، دارای سهام در DAO شوند و به شکل دهی آینده DAO کمک کنند.

تفاوت DAO ها با یکدیگر

درحالی که هر سازمان خودگردان مستقل با سازمان خودگردان مستقل دیگر متفاوت است، اما سهم رای اعضا به مقدار مشارکت آنها در پروژه متکی است. رایت می گوید: “درصورتی که یک DAO از توکن های حاکمیتی استفاده نکند ممکن است اشکال دیگر سرمایه گذاری مثل اتر که دومین ارز دیجیتال بزرگ به لحاظ ارزش بازار است را بپذیرد، زیرا بلاکچین اتریوم به اکثر DAO ها قدرت می بخشد. اما توجه داشته باشید که هر سازمان خودگردان غیرمتمرکز سیستم خاص خودش را دارد.

اعضای سازمان های خودگردان مستقل، فراتر از قدرت رای دهی، می توانند برای  خودشان کار کنند. معمولا تعدادی شغل داخلی ازجمله؛ در موقعیت هایی مثل توزیع توکن و مدیریت خزانه وجود دارد.

تورلی می گوید: “کارکردن برای مالکیت یعنی کار کردن برای توکن ها” به عنوان مثال؛ او در ازای کار در DAO توکن های حاکمیتی دریافت می کند اما همچنین می تواند ETH یا USDC نیز دریافت کند.

برترین توکن های DAO کدامند؟

طبق آمار سایت کوین مارکت کپ، در زمان انتشار این مقاله برترین کوین ها و توکن های حوزه DAO عبارتند از:

,CRV, MKR, DASH, COMP, SUSHI, UNI, AAVE.

کلام آخر

DAO ها علی رغم محبوبیت روز افزونی که به دست آورده ند، برای پذیرش به عنوان یک جریان اصلی راه طولانی را پیش رو دارند. همه DAO ها به درستی جواب نمی دهند. درواقع، اکثر سازمان های خودگردان مستقل در درازمدت کار نمی کنند. آنها طبیعتا بسیار زودگذر هستند و یک حیطه ریسک پذیر به شمار می روند.

همیشه احتمال اینکه ارزش یک توکن حاکمیتی برای یک سازمان خودگردان مستقل به صفر برسد، وجود دارد. سرمایه گذاران بالقوه باید همه جوانب را بررسی کنند و سرمایه ای که تحمل از دست دادنش را داشته باشند وارد این حوزه کنند.

تورلی می گوید: “نقاط مثبت بالقوه ای نیز وجود دارد. مثلا، توکن های حاکمیتی‌ای را درنظر بگیرید که اغلب دارای ارزش بازار ثانویه هستند. دراختیار داشتن یک توکن حاکمیتی اندکی شبیه به نگهداری سهام در مراحل اولیه راه اندازی است. اگر این سهم بعدا عملکرد موفقی داشته باشد، بسیار ارزشمند خواهد بود. “