بازار ساز خودکار (AMM) چیست و چگونه کار می کند؟

بازار ساز خودکار AMM

امور مالی غیر متمرکز دیفای در اتریوم و سایر سیستم‎ عامل‌های قرارداد هوشمند مانند Binance Smart Chain به حد اشباع رسیده است و برای تولید محصول به شیوه‌ای مطلوب برای توزیع رمز تبدیل شده است. بیت کوین در تولید توکن‌‎های خود در اتریوم در حال توسعه است. و میزان وام‎‌های فلاش علاقمندان زیادی پیدا کرده است. در همین حال پروتکل‎‌ های بازار ساز خودکار مانند یونی سواپ  همیشه شاهد رقابت نقدینگی بسیار بالا و تعداد روز افزونی ‎از کاربران‌اند.

بازار ساز خودکار AMM نوعی پروتکل مبادله غیر متمرکز DEX است. AMM برای قیمت‎ گذاری دارایی‎‌ها به یک فرمول ریاضی وابسته است. دارایی‎‌ها به جای استفاده از اوردر بوک میتوانند مطابق با الگوریتم قیمت گذاری، قیمت گذاری شوند.

این فرمول می‎‌تواند در هر پروتکل شکل متفاوتی داشته باشد. برای مثال یونی سواپ از  x * y = k استفاده می‎‌کند. جایی که x مقدار یک رمزارز در ذخیره نقدینگی است و y مقدار دیگری است. در این فرمول k یک متغیر ثابت است به این معنی که نقدینگی کل استخر همیشه باید یک عدد ثابت باقی بماند. سایر بازار سازهای خودکار از فرمول های دیگر برای موارد خاصی که هدف قرار می ‎دهند استفاده می‎ کنند. تشابه بین آنها این است که قیمت را به شکل الگوریتمی مشخص می‎ کنند. اگر اکنون کمی گیج کننده به نظر می‎ رسد با خواندن ادامه این مقاله نقاط ابهام رفع خواهند شد.

بازار سازی کلاسیک اساسا با شرکت هایی با منابع بزرگ و استراتژی‎ های پیچیده کار می کند. سازندگان بازار به شما کمک می‎‌کنند تا در اوردر بوک یک صرافی مانند بایننس قیمت مناسب و قیمت پیشنهادی رقابتی را داشته باشید. در واقع همه می ‎توانند از طریق بلاکچین بازاری را ایجاد کنند. زیرا سازندگان بازار خودکار این فرایند را غیر متمرکز کرده اند.

مطلب مفید:یونی سواپ و راه اندازی نسخه سوم

سازنده خودکار بازار یا AMM چگونه کار می کند؟

سازنده خودکار بازار از این جهت که جفت معاملاتی به عنوان نمونه ETH / DAI در آن نیز وجود دارد شبیه اوردر بوک صرافی است. با این حال برای انجام معامله نیازی به طرف معامله در طرف دیگر ندارید. به جای آن شما با یک قرارداد هوشمند ارتباط برقرار می کنید. این قرارداد هوشمند بازار را برای شما ایجاد می‎ کند. در صرافی غیر متمرکز مبتنی بر دفتر سفارشات مانند Binance DEX تراکنش‌ها به طور مستقیم بین کیف پول های کاربران انجام می‌گیرد. اگر به عنوان نمونه BNB خود را با جفت BUSD در Binance DEX مبادله کنید شخص دیگری  آن را در این صرافی از شما با همان جفت ارز می‌خرد. ما این معاملات را همتا به همتا یا P2P نامگذاری می‌کنیم.

از طرف دیگر شما می‎ توانید AMM را به عنوان همتا به قرارداد P2C تصور کنید. به معنای کلاسیک در معاملات دیگر به طرفین معامله احتیاجی نداریم. زیرا معاملات به طور مستقیم بین کاربران‌ و قراردادها به صورت خودکار شکل می‌گیرند.چرا که در AMM هیچ اوردر بوک و هیچ نوع سفارشی وجود ندارد. اینکه برای دارایی ای که می‎خواهید آن را بخرید یا بفروشید چه قیمتی مشخص می‎ شود را این فرمول تعیین می‎ کند نه خود کاربر.کاربر فقط فرمول را تعیین میکند. باید به این نکته اشاره کرد که تعدادی از طرح‎ های AMM در آینده ممکن است این محدودیت را از میان بردارند. پس نیازی به طرفین معامله نداریم. اما هنوز کسی باید بازار را ایجاد کند. نقدینگی می‌بایست در قرارداد هوشمند به واسطه‌ی کاربرانی ارائه شود که موسسات تامین نقدینگی یا LP نام دارند.

مطلب مفید:تفاوت صرافی های متمرکز و غیر متمرکز

استخرهای نقدینگی

تامین کنندگان نقدینگی بودجه‎ ای را به شبکه نقدینگی اضافه می‎ کنند. شما باید نقدینگی را به عنوان انبوهی از وجوه در نظر بگیرید که تاجران قادرند با آن معامله کنند.آنها به ازای تامین نقدینگی به پروتکل LPها از معاملات انجام شده در استخر ،هزینه دریافت می ‎کنند. افزودن وجوه به صندوق نقدینگی بسیار ساده است. پاداش‌ها توسط پروتکل مشخص می‎ شوند. به عنوان مثال یونی سواپ v2 0.3% از معامله‌گران می‌گیرد. و مستقیما آن را به استخر نقدینگی می‌ریزد. بقیه‌ی سیستم عامل‎ ها یا فورک‎ ها ممکن است هزینه کمتری داشته باشند تا تامین کنندگان بیشتری به استخر نقدینگی جذب شوند.

چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟

به دلیل نحوه کار AMM هرچه نقدینگی بیشتری در استخر وجود داشته باشد، محدودیت برای سفارشات بزرگ در شبکه را کاهش می‌دهد. که به نوبه خود ممکن است میزان بیشتری را به سیستم عامل خود برساند. باید به خاطر داشته باشید که قیمت گذاری به واسطه‌ی یک الگوریتم مشخص می‎ شود. به روشی ساده میزان تغییر بین توکن‎ های موجود در استخر نقدینگی پس از معامله اندازه گیری می‎شود. اگر این نسبت با اختلاف زیادی تغییر کند میزان لغزش زیاد بوده است‎.

تعریف ضرر ناپایدار یا impermanent loss

ضرر ناپایدار وقتی اتفاق می افتد که نسبت قیمت توکن های سپرده شده پس از واریز آنها در استخر تغییر کند. هرچه تغییر بزرگتر باشد ، ضرر ناپایدار بزرگتر است. به همین دلیل است که AMM ها با جفت رمزهایی که دارای ارزش مشابه هستند ، مانند پول های پولادین ثابت یا توکن های بسته بندی شده بهترین عملکرد را دارند. اگر نسبت قیمت بین جفت ارز در محدوده نسبتاً کمی باقی بماند ، ضرر ناپایدار نیز ناچیز است.

از طرف دیگر، اگر این نسبت تغییر زیادی کند، ارائه دهندگان نقدینگی بهتر است به جای افزودن بودجه به یک شبکه، به سادگی توکن ها را حفظ کنند. حتی در این صورت، استخرهای یونی سواپ مانند ETH / DAI که کاملاً در معرض ضرر ناگهانی قرار دارند به لطف هزینه های تجاری که به آنها تعلق می گیرد سودآور می‌شوند.

با این اوصاف ، «ضرر ناگهانی» راهی عالی برای نامگذاری این پدیده نیست. با این حال ، اگر وجوه خود را با نسبت قیمتی متفاوت از سپرده گذاری خود برداشت کنید ، ضررهای آن دائمی می‌شود. در برخی موارد ، هزینه های معاملاتی ممکن است ضررها را کاهش دهد ، اما هنوز هم در نظر گرفتن خطرات مهم است. هنگام واریز وجه به AMM مراقب باشید و مطمئن شوید که پیامدهای ضرر ناگهانی را درک می کنید.

سخن آخر

بازارسازان خودکار جز اصلی فضای دیفای هستند. آنها اساساً هر کسی را قادر می سازند تا بازارها را به صورت یکپارچه و کارآمد ایجاد کند. در حالی که در مقایسه با  اوردر بوک محدودیت هایی دارند، اما نوآوری کلی آنها در رمزنگاری بسیار ارزشمند است.

بازارسازهای خودکار هنوز در مراحل آغازین خود قرار دارند. و پروژه ای نوپاهستند. بازارسازان خودکاری که این روزها مورد استقبال بیشتری قرار می‎ گیرند(مانند یونی سواپ، کرو و پنکیک سواپ) از لحاظ طراحی چشمگیرند اما از لحاظ خصوصیت‌ها کاملا نابالغ باقی مانده‎ اند. و به احتمال زیاد در آینده‎ نزدیک باید منتظر بسیاری از طرح‎ های خلاقانه باشیم که سبب کاهش هزینه‎ ها، استهلاک کمتر و در نتیجه نقدینگی بیشتر برای هر کاربر در شبکه دیفای شود.