رمز ارز فانتوم چیست؟ بلاک چینی سریع به دنبال جایگزینی اتریوم

رمز ارز فانتوم جدیدترین بلاک چین بر اساس قرارداد های هوشمند است که با تکیه بر سرعت بالا و کارمزد پایین، به دنبال جایگزینی اتریوم است.

• فانتوم یک بلاک چین لایه 1 است که هدف آن ارائه یک جایگزین برای کارمزد های بالا و سرعت پایینی است که کاربران اتریوم اغلب از آن شکایت دارند.فانتوم بر روی یک بلاک چین DAG یا گراف جهت دار غیر مدور (directed acyclic graph)، مشابه با هدرا هشگراف (Hedera Hashgraph) اجرا می شود.

اگر در زمانی که تعداد تراکنش های شبکه بلاک چین اتریوم زیاد است، از این بلاک چین استفاده کنید، قطعا از کارمزد هایی که شبکه اتریوم برای تراکنش های شما تعیین می کند، شوکه خواهید شد و قید ترید و مبادله خود را خواهید زد. اما کلید حل این مشکل در بلاک چین های لایه اولی است که به دنبال جایگزینی اتریوم هستند؛ از جمله آوالانچ (Avalanche)، سولانا (Solana) و موضوع اصلی این مطلب یعنی فانتوم (Fantom). از این رو، در این مطلب از فکت کوینز قصد داریم تا به شبکه فانتوم پرداخته و کلیه زوایای این بلاک چین را مورد بررسی قرار دهیم.

فانتوم (Fantom) چیست؟

اساسا فانتوم یک بلاک چین با پشتیبانی از قرارداد های هوشمند است که به وسیله توکن بومی خود (FTM) پشتیبانی می‌ شود.

پس از افزایش 40 میلیون دلاری، در دسامبر 2019 (آذر ماه ۱۳۹۸)، فانتوم اقدام به راه اندازی شبکه اصلی خود کرد. در حقیقت، شبکه فانتوم یک بلاک چین سریع و البته ارزان است که در سال 2021 (۱۴۰۰) ثابت کرد که قادر است تا  از صنعت امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) خود به خوبی پشتیبانی کند.

بد نیست بدانید که قیمت FTM از 0.17 دلار در جولای 2021 (تیر ماه ۱۴۰۰)، به بالاترین میزان خود یعنی 3.3 دلار در ژانویه 2022 (دی ماه ۱۴۰۰) رسید. در واقع این موضوع نشان دهنده اشتهای زیاد این شبکه جهت تبدیل شدن به یک جایگزین جدی برای اتریوم است.

فانتوم چگونه کار می کند؟

بلاک چین فانتوم سرعت بالای خود را تا حد زیادی مدیون یک گراف جهت دار غیرمدور (DAG) است که در آن، تاریخچه تراکنش های این بلاک چین، به عنوان یک هشگراف (نموداری از هش های بلاک چین) نمایش داده می شوند. در واقع، همانطور که در بالا نیز اشاره داشتیم، این ویژگی دقیقا مشابه فناوری است که Hedera Hashgraph از آن استفاده می کند.

از طرفی، نوآوری دیگر شبکه فانتوم، مکانیزم اجماع بدون رهبری فانتوم، یعنی لاکسیس (Lachesis) است. در حقیقت این مکانیزم نوعی از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) است که اصطلاحا به آن تحمل خطای ناهمزمان بیزانس (PBFT) گفته می شود. همچنین، مزیت این الگوریتم اجماع این است که می تواند در صورت بروز هرگونه مشکل و حتی اگر یک سوم داده های تراکنش نیز تقلبی باشد، بدون کوچکترین مشکلی به کار خود ادامه دهد.

همچنین بخوانید: اثبات اعتبار سهام (POSA) چیست؟

این به این معنی است که گره‌ های بلاک ‌چین فانتوم می‌ توانند تراکنش‌ ها را به‌ طور مستقل و بدون آنکه نیاز باشد تا در صف تراکنش‌ ها قرار بگیرند، تأیید کنند. این در حالی است که پردازش تراکنش ها از بلاک چین اتریوم و بلاک چین بیت کوین، نیاز به زمان چند دقیقه ای دارد و این زمان در شبکه فانتوم تنها ۲ ثانیه است.

علاوه بر این، برخلاف بلاک چین سولانا، فانتوم کاملا با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است. در واقع این خصوصیت فانتوم، انتقال اپلیکیشن های غیرمتمرکز (dapps) ساخته شده بر بستیر اتریوم، به بلاک چین فانتوم را  آسان تر می کند.

لازم به ذکر است که زنجیره هوشمند بایننس (BSC یا Binance Smart Chain)، شبکه آوالانچ (Avalanche) و بلاک چین پالیگان (Polygon) نیز کاملا با EVM سازگاری دارند. حال اینکه از جهت سازگاری فانتوم با ماشین مجازی اتریوم، رمز ارز FTM یک توکن ERC-20 و یک توکن BEP-20 به حساب می آید. این موضوع به این معنی است که نسخه ای از این توکن وجود دارد که با استانداردهای توکن زنجیره هوشمند اتریوم و بایننس مطابقت دارد.

بیشتر بخوانید: بررسی جامع بهترین استاندارد توکن؛ ERC-20، TRC-20 و BEP-20

چه چیزی فانتوم را تا این حد منحصر به فرد کرده است؟

اساسا به عقیده اکثر کارشناسان، سهم عمده ای موفقیت فانتوم، در زمینه رقابت هایی است که با دیگر بلاک‌ چین های لایه ۱ داشته و تا حدودی بر این شبکه ها برتری نیز داشته است.

در واقع، بلاک‌ اتریوم شبکه ای است که برای استفاده، بسیار کند و البته گران بوده و این روند اتریوم تا زمان اجرای بروزرسانی بزرگ بعدی در این شبکه، ادامه خواهد داشت؛ حال یا این بروزرسانی می تواند یک سال بعد باشد، یا چند سال بعد که در این صورت، برای افرادی که می خواهند بطور دائم از پروتکل های مالی غیرمتمرکز کنونی استفاده کنند، خیلی دیر است.

این موضوع در حالی است که هم اکنون برخی از توسعه دهندگان عرصه بلاک چین، مثل توسعه دهندگان آربیتروم (Abritrum)، لوپرینگ (Loopring) و آپتیمیزم (Optimism)، توانسته اند تا راه حل های لایه 2 اتریوم را بدون آنکه از سطح امنیتی این بلاک چین کم‌ کند، جهت سرعت بخشیدن به این شبکه پیاده کنند.

بیشتر بخوانید: رول آپ ها؛ برترین راه‌حل لایه ۲ جهت رفع مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم

با این حال، دیگر‌بلاک چین ها نیز تصمیم گرفتند تا به شکلی پیش روند که بتوانند تا به طور کامل جایگزین اتریوم شوند. در حقیقت بلاک‌ چین هایی مثل آوالانچ (Avalanche)، پولکادات (Polkadot)، سولانا (Solana)، ترا (Terra)، زنجیره اپلیکیشن کازماس (Cosmos) و البته فانتوم (Fantom)، در دسته بلاک چین های پیشرو در این عرصه قرار دارند.

همچنین بخوانید: آموزش بریجینگ یا پل زدن از بلاک چین لایه 1 به لایه 2

اگرچه چند وقتی است که به دلایل مختلف، کوین ‌های بومی کلیه این بلاک چین ها، به میزان قابل‌ توجهی از بالاترین سقف قیمتی تاریخ خود پایین تر قرار گرفته اند. در واقع از میان این پروتکل ‌های لایه ۱، کوین بلاک چین ترا، یعنی رمز ارز لونا (LUNA)، با ارزش بازاری در حدود 29 میلیارد دلار تا ماه مارس 2022 (اسفند ماه ۱۴۰۰)، برترین کوین از میان رمز ارزهای فوق به حساب می آید.

همچنین پس از لونا، سولانا با ارزش بازار 26 میلیارد دلار قرار دارد. این در حالی است که رمز ارز بومی بلاک چین فانتوم (FTM)، هم اکنون ارزش بازاری در حدود 3.4 میلیارد دلار دارد.

بیشتر بخوانید: در ماه‌های اخیر چه دلایلی باعث فراز و نشیب شبکه فانتوم شده است؟

اساسا هرکدام از این بلاک چین ها، نماینده حوزه امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) خود هستند. در واقع بر استس داده ‌های DeFi Llama، بازار دیفای بلاک‌چین ترا، پس از اتریوم بزرگترین بازار دیفای در دنیا است.  همچنین تا ماه مارس 2022 (اسفند ماه ۱۴۰۰)، اتریوم از رقمی بالغ بر 111 میلیارد و ترا نیز از حدود 22 میلیارد دلار دلار ارزش کل قفل شده (TVL) برخوردار بودند.

این در‌ حالی است که فانتوم با برخورداری از رقمی در حدود ۷.۲۵ میلیارد دلار، در جایگاه پنجم برترین های بازار از نظر TVL قرار داشته و پس از آن نیز سولانا با 6.69 میلیارد دلار، در رتبه بعدی قرار دارد.

بخش های مختلف شبکه رمز ارز فانتوم

فانتوم فایننس (Fantom Finance: این پلتفرم امکان ضرب یا مینت کردن (Minting) مصنوعی، سهام گذاری یا استیکینگ (Staking) نقدینگی، وام دهی یا لندینگ (Lending) غیرمتمرکز و ترید را فراهم می سازد.

اسپوکی سواپ (SpookySwap): اسپوکی سواپ‌ یک AMM یا بازارساز خودکار (Automated market maker) و البته غیرمتمرکز است؛ درست مشابه با یونی سواپ (Uniswap)، اما بر بستر بلاک‌چین فانتوم. از طرفی، این پلتفرم معاولاتی غیرمتمرکز، دارای یک توکن بومی اختصاصی است که اختصارا با نماد BOO نمایش داده می شود.

چند زنجیره ای یا مولتی چین (Multichain): اساسا مولتی چین یک پروتکل روتر میان زنجیره ای (cross-chain) است.

سالیدلی ‌(Solidly)

سالیدلی یک صرافی غیرمتمرکز است که از لغزش قیمت یا اسلیپیج (Slippage) بسیار کمی برخوردار است. از طرفی، سالیدلی توسط آندره کرونیهه (Andre Cronje)، مخترع یرن فاینانس (Yearn Finance) ایجاد شده است. در‌ حقیقت این صرافی بر اساس یک مدل (3،3) و درست مثل الیمپیوس دائو (OlypmusDAO) عمل می کند.

جایست فایننس (Geist Finance): جایست فایننس یک یک پروتکل وام دهی غیرمتمرکز است.

از کجا می توان رمز ارز فانتوم را خریداری کرد؟

اگر علاقه مند به سرمایه گذاری بر روی فانتوم هستید، می توانید این رمز ارز را از صرافی های غیرمتمرکز یا متمرکز خریداری کنید. از این رو، با توجه به آمار کوین مارکت کپ (CoinMarketCap)، از بزرگترین بازار های رمز ارز FTM در حال حاضر می توان به بایننس (Binance)، کوکوین (KuCoin) و اف تی اکس (FTX) اشاره داشت.

نکته بسیار مهم در مورد FTM این است که این رمز ارز به وسیله پل‌ های میان زنجیره ‌ای (cross-chain bridges) مثل وورم هول (Wormhole) و مالتی چین (Multichain) پشتیبانی می ‌شود. از طرفی، از آنجایی که FTM در قالب استاندادر توکن های ERC-20 و BEP-20 صادر می ‌شود، می‌ توان آن را در صرافی های غیر متمرکزی مثل یونی سواپ یا Uniswap (بر بستر بلاک چین اتریوم) و پنکیک سواپ یا PancakeSwap  (بر بستر زنجیره هوشمند بایننس یا BSC) نیز معامله کرد.

بیشتر بخوانید: نسخه دوم ورم هول(Wormhole)، پل ارتباطی سولانا و اتریوم اجرایی می شود

سخن پایانی

آینده FTM در نبرد میان بلاک چین های لایه اول مشخص خواهد شد. در حال حاضر، اتریوم در حال از دست دادن جایگاه خود در مقابل بلاک چین های لایه اول رقیب، مثل سولانا، فانتوم و آوالانچ است. در حقیقت، زمان نشان خواهد داد که آیا صنعت کریپتو به بازاری تبدیل خواهد شد که یک بلاک چین بتواند بر کل بازار تسلط داشته باشد؟ یا اینکه عرصه رمز ارزها در آینده ای نه چندان دور، مملو از بلاک چین های چند زنجیره ‌ای (Multichains) خواهد شد که هرکدام از آنها در راستای اهداف خود شدیداً افراطی عمل خواهند کرد؟!!

با این حال، نکته قابل توجه این است که هم اکنون ارزش بازار رمز ارز فانتوم (FTM) چیزی در حدود یک هفتم بازار سولانا است و به نوعی می توان گفت که برنده این بازی از حالا مشخص شده است (مگر اینکه اتفاق عجیبی رخ بدهد).

در ماه مارس 2022 (اسفند ماه 1400)، رمز ارز فانتوم یکی از معدود پروژه‌ های حوزه امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) بود که با تصمیم توسعه ‌دهندگان خود یعنی آندره کرونیه (Andre Cronje) و آنتون نل (Anton Nell) روبرو شد که تصمیم به ترک فضای DeFi گرفتند. در حقیقت، کرونیه در بین سال‌های 2018 تا 2019، به ‌عنوان رئیس شورای فناوری بنیاد فانتوم و همچنین از سال 2018 به بعد نیز به ‌عنوان مشاور فنی این پروژه مشغول فعالیت بود و نل نیز به عنوان معمار ارشد راه حل در بنیاد فانتوم فعالیت می کرد.

پس از این اتفاق که با کاهش دو رقمی قیمت FTM همزمان شد، بنیاد فانتوم ضمن صدور بیانیه ‌ای تاکید کرد که هیچکدام از این دو نفر جزء توسعه ‌دهندگان اصلی فانتوم نبوده‌ اند و توسعه فناوری های این پروژه به روال عادی خود ادامه خواهد داد.

آندره کرونیه در مورد تصمیم خود اعلام داشت که: «اگرچه تصمیم گرفته‌ ام که از حوزه رمز ارزها و دیفای دور شوم؛ اما نباید بر کسی پنهان بماند که همکاری و تعامل من با پروژه فانتوم، همواره برای من افتخارآمیز بوده است. همچنین اعتقاد من بر این است که این پروژه در مسیر درست فناوری قرار داشته و شکی ندارم که آنها به موفقیت خود ادامه خواهند داد.”