ارز دیجیتال سولانا (SOL) چیست؟ نگاهی بر مفهوم اثبات تاریخ (Proof of history)

ارز دیجیتال سولانا یک پلتفرم بلاک چین است که هدف آن دستیابی به سرعت بالای تراکنش بدون قربانی کردن تمرکززدایی است. این مجموعه از رویکردهای جدیدی مانند مکانیزم «اثبات تاریخ» (proof of history) استفاده می کند. توکن بومی پلتفرم ارز دیجیتال سولانا، SOL است که برای پرداخت هزینه تراکنش‌ها و اعطای حق رای به دارندگان استفاده می‌شود.

در آگوست 2021، قیمت SOL، ناگهان از حدود 30 دلار در ابتدای ماه به 75 دلار در سه هفته افزایش پیدا کرد. ارز دیجیتال سولانا (SOL) از یکی از بزرگترین روندهای رمزنگاری در تابستان رونمایی کرد: راه اندازی یک پروژه کلکسیونی NFT. به طور کاملتر، Degenerate Ape Academy NFTs ، اولین پروژه بزرگ NFT که در بلاک چین سولانا راه اندازی شد. در این مقاله از مجموعه مقالات فکت کوینز به بررسی ارز دیجیتال سولانا می پردازیم.

سولانا (Solana) چیست؟

سولانا هم مانند اتریوم یک ارز دیجیتال و هم یک بستر انعطاف پذیر برای اجرای برنامه های رمزنگاری است. از اجرای Degenerate Apes گرفته تا صرافی غیر متمرکز Serum (یا DEX). نوآوری اصلی آن سرعت است. سرعت از طریق مجموعه ای از فن آوری های جدید از جمله مکانیزم اجماعی به نام اثبات تاریخ. سولانا می تواند حدود 50،000 تراکنش در ثانیه را پردازش کند – در مقایسه با اتریوم 15 یا کمتر. ارتقا ETH2 نیز که در حال انجام است، به گونه ای طراحی شده است که سرعت اتریوم را نسبت به اکنون افزایش دهد).

از آنجا که سولانا بسیار سریع است، ازدحام و هزینه ها همچنان پایین است. توسعه دهندگان امیدوارند سرعت بالا و هزینه های پایین در نهایت به سولانا این امکان را بدهد تا با پردازنده های پرداخت متمرکز مانند Visa رقابت کند. توکن بومی پلتفرم ارز دیجیتال سولانا SOL است که از آن برای پرداخت هزینه تراکنش و برای سهام استفاده می شود. SOL برای خرید و فروش از طریق صرافی هایی مانند صرافی کوین بیس (Coinbase) در دسترس است.

چه چیزی ارز دیجیتال سولانا را منحصر به فرد می‌کند؟

هنگامی که بیت کوین اختراع شد، یک مشکل واقعا پیچیده را حل کرد: چگونه می توان به غریبه ها در هر نقطه از جهان امکان داد و ستد مالی از طریق اینترنت را بدون پردازنده پرداخت مانند ویزا (Visa) یا پی پال (PayPal) به عنوان واسطه داد. فناوری ای که تراکنش‌های غیر متمرکز را ممکن می سازد، بلاک چین نامیده می شود. اما بلاک چین ها معمولاً در مقایسه با شبکه های متمرکز یک نقطه ضعف عمده دارند: کند هستند. تا اوت 2021، اتریوم معمولاً در کمتر از 15 تراکنش در ثانیه را پردازش می کرد، در حالی که ده ها هزار مورد برای شبکه ویزا وجود دارد.

ارز دیجیتال سولانا یکی از بسیار راه حل های رمزنگاری جدید است که قصد دارد شبکه های رمزنگاری را سریعتر و مقیاس پذیرتر کند. این پلتفرم از مجموعه ای از فناوری های هوشمند استفاده می کند، از جمله مکانیسم جدیدی به نام «اثبات تاریخ» (Proof of history).

مطلب مفید: کاردانو(Cardano) چیست؟ – همه چیز درباره ارز دیجیتال کاردانو

اثبات تاریخچه (Proof of history) چیست؟

همانطور که خالق این فناوری می‌گوید، اثبات تاریخ «یک پرونده تاریخی ایجاد می‌کند که ثابت می‌کند یک رویداد در یک لحظه خاص در زمان رخ داده است.» همانطور که کارشناسان زیرساخت بلاک چین در Bison Trails توصیف می‌کنند: «این فرایند عمیقاً متفاوت از هر بلاک چین دیگری است که در آن تولیدکنندگان بلوک (اعتبارسنج ها) باید برای تولید بلوک و همگام سازی وضعیت شبکه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. بنابراین، می‌تواند بلوک‌ها را بسیار سریعتر تولید کند. پس با این حساب، این فناوری کلید مدیریت تراکنش‌های بیشتر در مقیاس شبکه است.»

در هر صورت، همه رایانه‌های شبکه باید در مورد برخی از حقایق از جمله انجام تراکنش به توافق برسند. سولانا از ترکیبی از اثبات سهام و مکانیزم جدیدی به نام اثبات تاریخچه استفاده می کند. اثبات تاریخچه به گونه ای طراحی شده است که اگر بین رایانه ها در یک شبکه غیر متمرکز فاصله باشد، بدون اینکه همه رایانه ها مجبور باشند کاری انجام دهند، با آنها ارتباط برقرار کرده و باعث شود به اجماع برسند.

همانطور که ممکن است بدانید، بیت کوین از مکانیسم اجماعی به نام اثبات کار استفاده می کند که از ماینرها برای تأیید تراکنش ها و تولید بیت کوین جدید استفاده می کند. بسیاری از ارزهای دیجیتال جدید، مانند کاردانو، از مکانیسم اجماعی به نام اثبات سهام استفاده می کنند؛ که در آن شرکت کنندگان در شبکه رمزنگاری خود را در معرض قرار می‌دهند تا فرصتی برای تأیید تراکنش ها و به دست آوردن رمزنگاری و کارمزد جدید ایجاد شود.

به عنوان مثال، در شبکه بیت کوین، ماینرها نقش مهم زمانبندی تراکنش‌ها را دارند، که سپس به صورت بلوک دسته بندی می شوند و توسط کل شبکه رایانه ها هر ده دقیقه تأیید می شوند. در تأیید تاریخچه وایت پیپر، خالق فناوری یادآور می‌شود که «برخی اعتقاد دارند مهمترین ویژگی الگوریتم اثبات کار بیت کوین این است که به عنوان یک ساعت غیر متمرکز برای سیستم عمل می کند.» در یک سیستم متمرکز، این ساعت وجود ندارد زیرا رایانه ها می توانند به صحت زمان بندی ها اطمینان داشته باشند.

مطلب مفید: چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson) کیست؟ از اتریوم تا کاردانو

چگونه استیکینگ با سولانا کار می‌کند؟

رایانه‌هایی که شبکه بلاکچین را ایمن میکنند و تراکنش‌ها را تایید میکنند اعتبارسنج (Validator) نامیده می شوند. کاربران می‌توانند به عنوان اعتبارسنج در شبکه فعالیت کنند و در مقابل شانس کسب توکن‌های SOL داشته باشند. اعتبارسنجی همچنین نیاز به سطح بالایی از دانش فنی دارد. توکن SOL همچنین به عنوان «توکن حاکمیتی» عمل می کند، به این معنی که دارندگان ان می توانند در مورد به روزرسانی پلتفرم و پیشنهادات حاکمیتی آینده که توسط جامعه سولانا ارائه می شود رای دهند.

مطلب مفید: ماشین حساب ارز دیجیتال

تاب آور خطای بیزانس (Tower BFT) در سولانا

یکی از نوآوری‌های منحصر به فرد سولانا، استفاده از الگوریتم تاب آور خطای بیزانس (BFT) است. BFT عملی (یا pBFT) روش یک شبکه کامپیوتری توزیع شده برای تصمیم گیری علیرغم وجود گره‌های مخرب احتمالی در بلاک چین است. این گره‌ها می‌توانند در صورت ارسال اطلاعات نادرست یا با از کار افتادن، کل سیستم را مختل کنند.

هدف pBFT ایجاد یک استراتژی برای محافظت از سیستم در برابر گره‌های مخرب بالقوه است. در اکثر بلاک چین‌ها، روش pBFT شامل انتظار برای ارسال اطلاعات کافی توسط گره‌ها قبل از تصمیم‌گیری در مورد اجماع است که معمولا فرآیندی زمان‌بر است.

مکانیسم Tower BFT سولانا نسخه جدیدی از الگوریتم BFT است که به جای منتظر ماندن برای ارسال اطلاعات توسط هر گره، محتوای کل سیستم PoH را با استفاده از یک فایل درک می‌کند. استفاده از PoH سرعت بسیاری از فرآیندهای بلاکچین را افزایش می‌دهد. در پایان، ویژگی‌های فنی که سولانا را منحصر به فرد می‌کند، برای کمک به مقیاس پذیر شدن شبکه طراحی شده‌اند. بلاک‌های اضافی به راحتی با کارایی کامل به شبکه اضافه می‌شوند.

اکوسیستم سولانا

اکوسیستم سولانا بلافاصله پس از انتشار این پروژه برای عموم شروع به شکل گیری کرد. از زیبایی شناختی آن گرفته تا تعداد پروتکل‌های رو به رشدی که بر روی بلاک چین ساخته شده‌اند. سولانا به یکی از سریع ترین پروژه‌های در حال رشد در فضای کریپتو تبدیل شده است.

سولانا از توکن‌هایی که بر روی این بلاک چین ساخته شده بهره می‌برد. برای مثال، توکن SAMO دارای ارزش بازار بیش از 500 میلیون دلار است. وب سایت این میم کوین یک سگ نژاد ساموید را در مقابل پس زمینه‌ای الهام گرفته از سولانا نشان می‌دهد. توکن MOLA یکی دیگر از توکن‌های میم است که از همین مضمون استفاده  کرده است. توکن‌های موجود در بلاک‌چین سولانا دارای کاربردهایی نیز هستند، مانند توکن صرافی غیرمتمرکز ریدیوم (RAY)، توکن برنامه غیرمتمرکز دوست‌یابی آنلاین سولدیت (Soldate)، و بلاک اکسپلورر سونار واچ (SONAR).

اگرچه پروژه‌های بسیار بیشتری از بلاک چین اتریوم استفاده می‌کنند، اکوسیستم سولانا با سرعت قابل توجهی در حال رشد است. در نوامبر 2021 (کمتر از دو سال پس از انتشار عمومی سولانا)، 350 پروژه بر روی بلاک چین سولانا ساخته شد. آنها با هم به ایجاد شبکه‌ای کمک کرده‌اند که از سولانا یا توکن SOL به تنهایی بزرگتر است.

شاید بهترین راه برای شناخت سولانا بازدید از وب سایت رسمی آن باشد. استفاده از این وب‌سایت آسان است و مانند سایر جنبه‌های پروژه روان است. وب سایت اطلاعات را به صورت کاربر پسند نمایش می‌دهد. همچنین می‌توانید به راحتی بین بلاک اکسپلورر، اطلاعات عمومی و بخش کامیونیتی وب سایت جابجا شوید. این وبلاگ به طور مرتب به روز می‌شود و تصاویری را نشان شما می‌دهد که یادآور همان سبک درجه بندی شده مثل سایر بخش‌های اکوسیستم است.

بیشتر بخوانید: رقیب سولانا برای تصاحب جایگاه قاتل اتریوم؛ شبکه آپتوس در حال جذب توسعه دهندگان سولانا

چالش‌های فعلی سولانا

اگرچه سولانا می‌تواند هزاران تراکنش در ثانیه (TPS) را پردازش کند، اما وقتی از یک نقطه معین عبور می‌کند با چالش‌هایی مواجه می‌شود. گریپ پروتکل (Grape Protoco) در تاریخ 14 سپتامبر 2021 یک عرضه اولیه صرافی DEX (IDO) در ریدیوم Raydium)) را اجرا کرد. در آن روز این سیستم به دلیل شمار بالای تراکنش‌ها دچار ازدحام شد و  این باعث از کار افتادن تعدادی از اعتبارسنج‌های سولانا (Validators) شد. زمانی که سیستم مجبور به قطعی شد، سولانا در حال پردازش بیش از 44 هزار تراکنش در ثانیه (TPS) بود.

این سیستم به مدت 17 ساعت آفلاین ماند و میلیاردها دلار از سرمایه سرمایه گذاران را مسدود کرد. به دلیل نحوه عملکرد مکانیسم زمان سنجی سولانا اعتبارسنج‌ها نمی‌توانستند کار خود را انجام دهند و در نهایت از کار افتادند. نمونه‌ها قابل توجه دیگری نیز وجود دارد که بلاک چین سولانا طی آن  تحت فشار قرار گرفته است. این‌ مشکلات آسیب‌پذیری شبکه Solana و این واقعیت که این بلاک چین هنوز غیرمتمرکز نشده است را نشان می‌دهد.

توکن دیگر، کاردانو (ADA) در اصل مقابل سولانا از منظر پروژه است. هدف هر دو پروژه بهبود عملکرد نسبت به بلاک چین اتریوم بوده است. با این حال، برخلاف سولانا، کاردانو در انتشار خود به عنوان یک شبکه کاربردی کندتر عمل کرده است. بلاک چین کاردانو توسط تحقیقات آکادمیک پشتیبانی می‌شود و در گواهی‌های آن سطحی از کمال‌گرایی وجود دارد.

با وجود این، قراردادهای هوشمند کاردانو به تازگی در دسترس قرار گرفته است. اکنون در ژانویه 2022، هیچ برنامه غیرمتمرکزی (dApps) در بلاک چین کاردانو وجود ندارد. از سوی دیگر، سولانا صدها پروتکل بر روی بلاک چین خود دارد، اما همچنان به دلیل نقص در کدهای برنامه نویسی پروژه، مشکلات مربوط به مقیاس پذیری را تجربه می‌کند.

بیشتر بخوانید: هم‌بنیانگذار سولانا: قطعی و اختلال در شبکه بزرگ ترین چالش ماست

توکنومیک ارز دیجیتال سولانا (SOL)

توکن کاربردی سولانا همزمان تورم و ضد تورمی است. عرضه توکن می‌تواند رشد کند زیرا SOL به عنوان پاداش برای سپرده گذاری (استیک) ارائه می‌شود. عرضه در گردش فعلی سولانا 308.3 میلیون توکن است. هر سال، نرخ تورم کاهش می‌یابد تا زمانی که به نرخ تورم بلندمدت 1.5% سولانا برسد. پس از آن، SOL احتمالاً خواهد توانست عرضه کل نسبتاً ثابتی را حفظ کند، زیرا کارمزدهای تراکنش نرخ تورم 1.5 درصد را لغو می‌کند.

قیمت SOL در ابتدای سال 2021 کمتر از 2 دلار بود. تا آوریل، قیمت تقریباً 20 برابر افزایش یافته بود. پس از اصلاح قیمت در تابستان، SOL یک بار دیگر از 30 دلار در ماه اوت به 190 دلار در سپتامبر رسید. SOL در نوامبر در 260 دلار به بالاترین حد خود رسید. از آن زمان، قیمت به سمت پایین حرکت کرده است. در سال جدید، SOL در حال حاضر 168 دلار ارزش دارد.

قیمت سولانا در اوایل نوامبر به اوج خود رسید، تقریباً در همان زمانی که بیت کوین به بالاترین قیمت خود (ATH) یعنی حدود 69000 دلار دست یافت. SOL از زمانی که جایگاه خود را در برترین ارزهای رمزنگاری شده کوین مارکت کپ پیدا کرد، به بازتاب تغییرات قیمتی بیت کوین ادامه داد.

با وجود پروژه‌های در حال ظهور بسیاری که وجود دارد و وضعیت آزمایشی فناوری بلاک چین سولانا، پیش‌بینی اینکه کدام پروژه‌ها در آینده بیشترین موفقیت را خواهند داشت، دشوار است. با این حال، یک ابهام وجود دارد که از زمان انتشار اولیه پروژه روی شبکه اصلی (Main net)، سولانا را تحت تاثیر قرار داده است.

کیف پول مخفی سولانا؛ یک جنجال!

بلافاصله پس از انتشار عمومی سولانا، یک کیف پول مخفی با بیش از 13 میلیون SOL ظاهر شد. در آن زمان، این مقدار از کل عرضه در گردش توکن بیشتر بود. این پروژه اخیراً به دلیل دشواری استفاده از بلاک اکسپلورر آن که باعث سوال سرمایه گذاران و اعضای جامعه شد مورد انتقاد قرار گرفته است.

تیم پشتیبانی سولانا بیانیه‌ای عمومی در تلگرام منتشر کرد و وضعیت را خلاصه کرد. آنها اشاره کردند که کیف پول کشف شده متعلق به یک بازارساز (که گاهی به عنوان تامین کننده نقدینگی شناخته می‌شود) است.

یاکوونکو (Yakovenko) در پیام دیگری به دلیل سردرگمی عذرخواهی کرد. او سپس اعلام کرد که شبکه ظرف 30 روز SOL ها را از کیف پول خواهد سوزاند. کاربران واکنش‌های متفاوتی نشان دادن،  برخی از شفافیت آن قدردانی کردند و پیش‌بینی کردند که توکن سوزی روی قیمت سولانا تأثیر مثبتی خواهد داشت. اما بخش دیگری از کاربران معتقد بودند که سولانا آنها را فریب داده است.

طبق تاریخچه تراکنش، به نظر می‌رسد سولانا در نهایت بیش از 11 میلیون توکن را سوزاند. در پاسخ به این سردرگمی، بنیاد سولانا یک ایردراپ را برای معامله گران اولیه توکن آغاز کرد. با وجود تمام این تلاش‌ها، برخی از مردم هنوز متقاعد شده‌اند که سولانا تراکنش‌های مبهم داشته است.

روی هم رفته، ارز دیجیتال سولانا یک پدیده جدید در دنیای کریپتو است. سرعت برق‌آسای بلاکچین باعث تراکنش‌های پرسرعت و روان شده  و یک محیط مناسب برای بسیاری از پروژه‌های مهم فراهم کرده است.

از آنجایی که این پروژه نسبتاً به خوبی تثبیت شده است، تصمیم برای سرمایه گذاری یا عدم سرمایه گذاری شخصی است.

آینده ارز دیجیتال سولانا چه خواهد شد؟

آینده سولانا روشن به نظر می‌رسد. اتریوم حدود 5000 توسعه دهنده نرم افزار دارد که روی این پروژه کار می‌کنند. با این حال سولانا روزانه این توسعه دهندگان را از اتریوم و پروژه‌های دیگر جذب می‌کند. همه اینها به لطف کارمزدهای گس (Gas) کمتر، سرعت تراکنش‌های بالاتر و توکنومیک مطلوب ان است.

در حال حاضر، سولانا به طور مستقیم با کاردانو برای ارزش بازار (مارکت کپ) رقابت می‌کند. طبق گفته‌ها فقط مسئله زمان مطرح است تا سولانا از کاردانو پیشی بگیرد. سولانا از حمایت سرمایه گذاران بزرگی برخوردار است و دارای مزیت مقیاس پذیری و سرعت تراکنش است. اکثر مردم قانون “پیروی از پول بزرگ” را می‌دانند و این چیزی است که در حال اتفاق افتادن است. ابتدا توسعه دهندگان نرم افزار که اکوسیستم را ایجاد می‌کنند، سپس سرمایه گذاران سازمانی و خرد.

در حال حاضر، سولانا در حال اجرای پروژه‌های جدید برای ایجاد بیش از 350 برنامه غیرمتمرکز است که از این اکوسیستم استفاده می‌کنند. با این حال،  سولانا هنوز هم از تنگناهای عملکردی به دلیل مشکلات مقیاس‌پذیری ناشی از موفقیت خود رنج می‌برد. سولانا تلاش می‌کند تا پایان مارس این چالش‌ها را برطرف کند و از نسخه بتا خارج شود. همه اینها به لطف شبکه توسعه دهندگان در حال رشد آنها است.

قیمت ارز دیجیتال سولانا ممکن است طی 5 سال آینده به  3000 تا 5000 دلار برسد. این بر اساس رشد، سهم بازار و نرخ پذیرش کل ارزهای دیجیتال است. این تخمین بر اساس رشد پروژه، سهم بازار و نرخ پذیرش کل کریپتو است. در تخمین‌های به شدت محافظه‌کارانه‌تر، این هدف قیمتی ممکن است تا سال 2030 به طول بیانجامد.

وقتی همه این‌ها را در نظر بگیرید، می‌بینید که سولانا خود را آماده می‌کند تا رقیب اصلی اتریوم در چند سال آینده باشد.

جمع بندی

مانند اتریوم، Solana یک پلتفرم محاسباتی است که می تواند با قراردادهای هوشمند تعامل داشته باشد. قراردادهای هوشمند طیف وسیعی از برنامه ها، از بازارهای NFT و DeFi گرفته تا بازی ها و قرعه کشی های غیر متمرکز را تأمین می کند. از آگوست 2021، بسیاری از محبوب ترین برنامه های کاربردی پلتفرم ارز دیجیتال سولانا، DEX ها و برنامه‌های وام دهی هستند. اکوسیستم برنامه رمزنگاری در سولانا میلیاردها دلار دارایی پشتیبانی می کند. یکی از دلایلی که ممکن است یک کاربر برنامه ای را که روی Solana اجرا می شود انتخاب کند، مثلاً اتریوم، این است که سرعت زیاد است و ازدحام کم است – در نتیجه هزینه های بسیار پایینی دارد.

بلاک چین ارز دیجیتال سولانا می تواند از استیبل کوین و دارایی های پیچیده نیز پشتیبانی کند. تا اوت 2021، بیش از 700 میلیون دلار کوین USD در سولانا منتشر شده است. (راه اندازی USDC با همکاری کوین بیس و Circle از طریق بنیان گذاری مشترک کنسرسیوم CENTER انجام شد.) البته خطرات مربوط به برنامه های کاربردی و فناوری های رمزنگاری نوظهور وجود دارد، از نوسانات شدید گرفته تا احتمال سوء استفاده از باگ هایِ کشف نشده ی قراردادهای هوشمند.

سوالات متداول