جنون گل لاله یا تولیپ مانیا داستان یک حباب مالیست که در قرن هفدهم، درست زمانی رخ داد که سرمایه گذاران هلندی شروع به خرید دیوانه وار گل لاله کردند و قیمت آن را به بالاترین و بی‌سابقه‌ترین سطح رساندند. در طول مدت جنون گل لاله، قیمت متوسط یک گل از درآمد سالانه یک کارگر ماهر فراتر رفته و حتی بیش از بهای برخی خانه‌ها در آن زمان ارز پیدا کرده بود. مثال تولیپ مانیا اکنون به عنوان یک مثال برای سایر دارایی‌ها، مانند ارز دیجیتال یا سهام بورس اوراق بهادار استفاده می‌شود. در این مقاله از مجموعه مقالات فکت کوینز به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
مطلب مفید: ماشین حساب ارز دیجیتال
درک جنون گل لاله یا تولیپ مانیا
لاله ها برای اولین بار در اواخر دهه 1500 وارد اروپای غربی شدند و برای تجار ثروتمند هلندی به نمادی از مد روز تبدیل شدند. مشخص شد که پیازهای خاصی با رنگهای غیرقابل پیش بینی رشد می‌کنند، که به دلیل کمیاب بودن بسیار مورد توجه قرار گرفت. با بهبود تکنیک های کشت، افراد بیشتری شروع به جمع آوری و حدس زدن پیازهای لاله کردند. در نهایت، حتی معامله گران سهام نیز به بازی پیوستند و قیمت متوسط یک گل را به حدی رساندند که از درآمد سالانه یک کارگر ماهر فراتر رفت و هزینه آن از برخی خانه ها در آن زمان بیشتر شد. سرانجام ، قیمتها به اوج خود رسید و سپس در طول یک هفته به شدت سقوط کرد و باعث شد بسیاری از احتکارکنندگان لاله ثروت خود را از دست بدهند.
جنون گل لاله یا تولیپ مانیا (که با عنوان حباب بازار هلندی نیز معروف است) مدلی برای چرخه عمومی یک حباب مالیست: سرمایه گذاران انتظارات منطقی خود را از دست می دهند. سوگیری های روانشناختی منجر به افزایش شدید قیمت دارایی‌ها می شود. یک چرخه بازخورد مثبت همچنان باعث افزایش قیمت ها می شود. سرمایه گذاران متوجه می شوند که دارایی هایی با قیمت غیر منطقی دارند. ناگهان قیمت ها به دلیل فروش گسترده سقوط می کنند و اکثریت قریب به اتفاق ورشکست می شوند.
مطلب مفید: روانشناسی بازار چیست؟سال 2017 نمونه بارزی از تأثیر روانشناسی بازار بر قیمتها
آیا تولیپ مانیا واقعا اتفاق افتاد؟
جنون گل لاله یا تولیپ مانیا چرخه کلی یک حباب را منعکس می‌کند، از سوگیری های غیرمنطقی و ذهنیت های گروهی که قیمت دارایی را به سطح ناپایدار می رساند، تا سقوط نهایی این قیمت‌های بسیار بالا و مقطعی. برخی از مورخان استدلال کرده‌اند که حباب لاله واقعی بسیار کوچک بوده است، اما با بازخوانی های بعدی به صورت اغراق شده دهان به دهان چرخیده است.
برخی از مورخان درباره تاریخی بودن گل لاله شک کرده اند و معتقدند که روایت های مشهور ممکن است این رویداد واقعی را جعل یا اغراق کرده باشند. یک توضیح جایگزین این است که اندازه حباب توسط کالوینیست‌های هلندی تشکیل شد؛ آنها از سود بازار بورس آمستردام به ستوه آمده بودند و حباب لاله و تولیپ مانیا را هشداری در برابر افراط سرمایه داری دانستند. برخی از کارشناسان معتقدند که گل لاله بیش از آنکه واقعیت داشته باشد افسانه بوده است. به گفته مورخان، در حالی که یک حباب سفته بازی در لاله ها شکل گرفته بود، در مورد اندازه فاجعه اقتصادی بسیار اغراق شده است.
مطلب مفید: اصول تحلیل تکنیکال برای ترید ارز دیجیتال
حباب های مالی امروز
گل لاله اغلب به عنوان استعاره‌ای برای حباب های مالی سوداگرانه استفاده می شود؛ به ویژه هنگامی که موضوعِ حباب، ارزش اقتصادی مشخصی ندارد. سیکل‌های اقتصادی مشابه برای قیمت Beanie Babies، کارت‌های بیس بال، توکن‌های غیر قابل تعویض (NFT) و سهام حمل و نقل مشاهده شده است. اتفاق مشابهی برای حباب dotcom در اوایل دهه 2000 رخ داد که سرمایه گذاران پول خود را به بخش فناوری واریز کردند. با توجه به وعده اسرارآمیز و درک نشده اینترنت، این سرمایه گذاران، تمام دارایی خود را در شرکت هایی بدون جریان درآمد و بدون مدل تجاری مشخص قرار دادند.
مثال دیگر، حباب مشتقات قبل از بحران مالی جهانی در سال 2008 است. با توجه به پیچیدگی بازارهای مشتقات، صندوق های تامینی و بانک ها ریسک کردند و با ایجاد بدهی های اساسی، باعث سقوط بازار شدند. برخی معتقدند که قیمت بالای بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال شباهت هایی با حباب و جنون لاله دارد.
سوالات متداول درباره جنون گل لاله یا تولیپ مانیا
تجارت خارجی چگونه بر گل لاله تاثیر گذاشت؟
لاله ها برای اولین بار در دهه 1500 از ترکیه وارد هلند شدند. اگر هلند اقتصاد تجاری قدرتمندی نداشت، بعید بود که گلهای کوچک تأثیر اقتصادی بزرگی داشته باشند.
تولیپ مانیا یا جنون گل لاله چگونه با بیت کوین ارتباط دارد؟
بازار بیت کوین غالباً با بازار گل لاله مقایسه می‌شود، زیرا هر دوی آنها بستر سفته بازی را برای محصولی با کاربرد نه چندان روشن ایجاد کرده اند. قیمت بیت کوین پس از افزایش قابل توجه، سقوط می کند و نشانه‌های زیادی از یک حباب کلاسیک یا همان حباب قیمت گل لاله را دارد.
بعد از جنون گل لاله چه اتفاقی برای لاله ها افتاد؟
پس از اوج گرفتن قیمت لاله در فوریه 1637، قیمت به سرعت به قیمت قبل از حباب سقوط کرد. در ماه مه همان سال، لاله ها دوباره با قیمت‌های معمولی خرید و فروش می شدند.
