اگر در بازار ارز دیجیتال یا فارکس فعال هستید، احتمالا اصطلاح قوی سیاه به گوشتان خورده است. رویدادهای قوی سیاه انواع خاصی از رخدادهای فاجعه‌آمیز و غیرمنتظره‌ای هستند که پیامدهای فاجعه‌باری در بازار دارند. اگر می‌خواهید از دارایی‌های خود محافظت کنید، باید بدانید رویداد قوی سیاه چیست و چرا اتفاق می‌افتد. با فکت کوینز همراه باشید.
رویداد قوی سیاه چیست؟
رویداد قوی سیاه یک واقعه پیش‌بینی‌نشده و بسیار نادر است که عواقب شدیدی دارد. اغلب باعث آسیب اقتصادی قابل‌توجهی می‌شود و اجتناب از آن دشوار است. اگرچه پیش‌بینی آن تقریباً غیرممکن است، اما عواقب یک رویداد قوی سیاه اغلب اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.
رویداد قوی سیاه به چه صورت عمل می‌کند؟
قوی‌های سیاه در اشکال و اندازه‌های مختلفی وجود دارند، از سقوط املاک در سال 2008 تا جنگ جهانی اول. این رویدادهای غیرمنتظره چه مشترکاتی دارند؟ سه ویژگی تعیین‌کننده وجود دارد که همه باید رخ دهند تا یک قوی سیاه اتفاق بیفتد:
امکان وقوع آن ازنظر آماری بعید است: یک رویداد قوی سیاه همیشه یک اتفاق عجیب‌وغریب است احتمال وقوع آن کم است.
تأثیر شدیدی دارد: هنگامی‌که یک رویداد قوی سیاه رخ می‌دهد، تأثیر فوق‌العاده‌ای برجهان اطراف خود دارد. این تأثیر می‌تواند مثبت باشد، اما در بیشتر موارد فاجعه‌بار است.
منطقی شمردن آن آسان است: علیرغم غافلگیری رویداد قوی سیاه، مردم ممکن است به چنین حوادث غیرممکنی در گذشته نگاه کنند و متوجه شوند که می‌توان آنها را پیش‌بینی کرد. با نگاهی به گذشته، می‌توان دید که رویدادهای قوی سیاه به عنوان بخشی از یک زنجیره منطقی از رویدادها رخ می‌دهند.
رویدادهای قوی سیاه به دلیل ترکیبی از چندین مغالطه منطقی مختلف وجود دارند. اول از همه، انسان‌ها یک حس قوی تشخیص الگو دارند که اغلب آنها را حتی زمانی که وجود ندارند، مشاهده می‌کنند. ناظران ممکن است چند رخداد مشابه در گذشته را انتخاب کنند و چنین فرض کنند که این اتفاقات به نوعی به هم مرتبط هستند.
افراد تمایل دارند داده‌هایی را که با تئوری‌های از پیش تعیین‌شده آنها مطابقت ندارد نادیده بگیرند، و در عوض به داده‌هایی که ایده‌های آنها را تائید می‌کند، توجه زیادی می‌کنند. علاوه بر این، بسیاری از افراد این اشتباه را مرتکب می‌شوند که تصور می‌کنند گذشته همیشه راهی قابل اعتماد برای پیش‌بینی آینده است. آنها ممکن است تصور کنند که چنین وقایعی به این دلیل که قبلاً اتفاق افتاده‌اند در آینده نیز ادامه خواهند یافت؛ یا ممکن است تصور کنند که رخدادهای دیگر غیرممکن هستند، فقط به این دلیل که مخالف آنها قبلاً رخ داده است.
چرا به آن رویداد قوی سیاه می‌گویند؟
این اصطلاح از کتاب بسیار تأثیرگذار نسیم نیکلاس طالب تریدر بازار آپشن گرفته شده است. این اثر در سال 2007 تحت عنوان «قوی سیاه: تأثیر رویدادهایی که وقوعشان را محال مى‌پنداشته‌ایم» (The Black Swan: The Impact of Highly Improbable) به بررسی نقاط پرت آماری و اثرات آنها بر اقتصاد می‌پردازد.
طالب توضیح می‌دهد که تا صدها سال، مردم تصور می‌کردند همه قو‌ها سفید هستند. بنابراین، قوهای سیاه غیرمحتمل یا غیرممکن تلقی می‌شدند. با این حال، زمانی که اروپایی‌ها برای اولین بار از استرالیا دیدن کردند، این فرضیه رد شد و مردم از دیدن قوهای سیاه در دریاچه‌هایشان شوکه شدند.
این درس در دنیای واقعی اصلی را نشان می‌دهد که نظریه قوی سیاه نامیده می‌شود. هیچ مدرکی مبنی بر غیرممکن بودن قوی‌های سیاه وجود نداشت، با این حال تجارب و تعصبات مردم باعث شد تا در مورد نحوه کار جهان فرضیات نادرستی داشته باشند. به همین ترتیب، سرمایه‌گذاران می‌توانند از استدلال‌های نادرست برای کسب سود برای چندین دهه استفاده کنند، و با این حال رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی ناگهانی رخ می‌دهد که ثابت می‌کند استراتژی آنها ناقص بوده است.
رویدادهای قوی سیاه در بازار ارزهای دیجیتال
برای درک بهتر اینکه نظریه قوی سیاه چگونه بر بازار ارزهای دیجیتال تأثیر می‌گذارد، نگاهی به چند نمونه واقعی مفید است. در بخش زیر پنج واقعه قوی سیاه را مرور می‌کنیم که به طور قابل‌توجهی بر سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال تأثیر گذاشتند.
ورشکستگی صرافی FTX
یکی از برجسته‌ترین رویدادهای قوی سیاه ورشکستگی صرافی FTX در سال 2022 بود. در یک سری رویدادهای پیچیده، این صرافی ارز دیجیتال با مشکلات قانونی، بی‌ثباتی داخلی و تحقیقات SEC مواجه شد. در نتیجه این واقعه، بازار رمزارز سقوط کرد و کاربران وحشت زده وجوه خود را از صرافی خارج کردند و البته بسیاری از کاربران FTX نتوانستند تمام پول خود را قبل از بسته شدن صرافی پس بگیرند.
در حال حاضر، کارشناسان صنعت پیش‌بینی می‌کنند که FTX با وجود پرداخت غرامت بیش از 7.3 میلیارد دلار، همچنان به میلیون‌ها کاربر بدهکار است.
محبوبیت بازی‌های Move to Earn
همه رویدادهای غیرمنتظره به طور خودکار فاجعه‌آمیز نیستند. هرازگاهی، یک رویداد قوی سیاه درواقع عواقب مثبتی دارد. رویداد قوی سیاهِ «حرکت کن جایزه ببر» یا Move to Earn با پلتفرم STEPN آغاز شد، برنامه‌ای که به افراد امکان می‌دهد از طریق ورزش ارز دیجیتال کسب کنند. به لطف همه‌گیری کرونا، «حرکت کن جایزه ببر» از یک فعالیت سرگرم‌کننده در دنیای کریپتو به یک بازیگر اصلی تبدیل شد و صنعت آن در حال حاضر میلیاردها دلار ارزش دارد.
یوگا لبز باعث افزایش شدید کارمزد گس اتریوم شد
برای اینکه ببینید یک رویداد قوی سیاه کوچک چگونه می‌تواند تأثیر عمده‌ای بر سرمایه‌گذاران خاص داشته باشد، نگاهی به کارمزد گس (Gas) اتریوم در ماه می 2022 بیندازید. در مارس همان سال Yuga Labs، شرکت مادر Bored Ape Yacht Club، از پروژه جدیدی به نام Otherside خبر داد. این پروژه آنقدر تبلیغات کرد که وقتی عمومی‌شد، حجم معاملاتش به شدت افزایش یافت. کارمزدهای گس اتریوم به بالاترین حد خود تا 7000 دلار رسید. در نهایت، سرمایه‌گذاران 175 میلیون دلار کارمزد برای سرمایه‌گذاری‌هایی که در مجموع تنها 100 میلیون دلار ارزش داشتند، هدر دادند.
سقوط هم‌زمان LUNA، USTC و BTC
با توجه به اینکه برخی رمزارزهای خاص به یکدیگر متصل هستند، رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی می‌توانند باعث از کار افتادن چندین رمزارز به صورت هم‌زمان شوند. در می 2022، یک نهنگ ترا (Terra) که حجم زیادی UST دراختیار داشت تمام توکن‌های خود را فروخت. این باعث شد که استخر سرمایه UST از بین برود و کاربران شروع به اجرای فروش این استیبل کوین کردند.
متأسفانه، هنگامی‌که کاربران توکن‌های خود را به LUNA تبدیل کردند، عرضه LUNA را افزایش دادند و درنتیجه قیمت آن سقوط کرد. علاوه بر این، وجوه ذخیره LUNA در قالب بیت کوین (BTC) نگهداری می‌شد، بنابراین فروش گسترده BTC به کاهش بیشتر قیمت منجر شد. در نهایت، Terra سقوط کرد و 45 میلیارد دلار ارزش بازار را در عرض یک هفته از دست داد.
پنجشنبه سیاه کریپتو
در مارس 2020، بازارهای ارزهای دیجیتال به دلیل وحشت عمومی از ویروس جدید کرونا سقوط کردند. تنها یک روز پس از اینکه سازمان جهانی بهداشت رسماً همه‌گیری را به رسمیت شناخت، ارزش BTC تقریباً 50 درصد کاهش یافت.
سایر ارزهای دیجیتال نیز از این روند پیروی کردند و ارزش بازار ارزهای دیجیتال در یک روز 40 درصد کاهش یافت. برای برخی از سرمایه‌گذاران، این یک ویرانی تمام عیار اقتصادی بود. با این حال، دیگر افراد توانستند ارزهای دیجیتال را با قیمت‌های بسیار پایین خریداری کنند و در نتیجه سود بسیار زیادی به دست آوردند.
آیا می‌توان برای یک رویداد قوی سیاه آماده شد؟
همانطور که می‌بینید، رویدادهای قوی سیاه اغلب برای سرمایه‌گذاران فاجعه‌بار هستند. هزاران سرمایه‌گذار سود خود را از دست می‌دهند و برخی حتی در نهایت دچار بدهی می‌شوند. اگر نمی‌خواهید در این موقعیت قرار بگیرید، چه کاری می‌توانید انجام دهید؟ البته، طبق تعریف، نمی‌توانید یک رخداد قوی سیاه خاص را قبل از وقوع آن پیش‌بینی کنید. با این حال، یک سرمایه گذار باهوش می‌تواند استراتژی تدوین کند که به او کمک می‌کند تا از چنین وقایع پیش‌بینی‌نشده‌ای عبور کند.
برای آماده شدن برای یک قوی سیاه بالقوه، نباید بیش از حد به یک سرمایه‌گذاری معین اعتماد نکنید. حتی اگر ارز دیجیتالی مانند بیت کوین آنقدر بزرگ به نظر می‌رسد که ظاهراً نمی‌تواند از بین برود، به ناگزیر یک قوی سیاه وجود دارد که می‌تواند باعث وقوع آن شود. بنابراین، کاهش ریسک با تنوع بخشیدن به سبد سرمایه خود ضروری است. به خاطر داشته باشید که صرف خرید چندین رمزارز مشابه برای محافظت از شما در برابر بحران مالی کافی نیست. همیشه این احتمال وجود دارد که یک مقررات جدید دولتی به طور هم‌زمان روی همه قیمت ها تأثیر بگذارد. بنابراین، داشتن سبک های مختلف سرمایه‌گذاری، مانند NFT ها و قراردادهای آپشن (اختیار معامله)، عاقلانه است.
نکته دیگری که باید در نظر گرفت مشکلات احتمالی است که می‌تواند باعث شکست سرمایه‌گذاری شود. به عنوان مثال، اگر ارزش یک رمزارز تقریباً به طور کامل توسط یک کشور واحد پشتیبانی شود، مشکلات در آن کشور به تنهایی می‌تواند باعث کاهش شدید قیمت‌ها به پایین‌ترین حد ممکن شود. در حالت ایده‌آل، ارزهای دیجیتالی را انتخاب کنید که پشتوانه‌های مختلف دارند، از طریق صرافی‌های متعدد قابل معامله هستند و به هیچ دارایی یا سازمانی وابسته نیستند.
آخرین راه برای آماده شدن برای یک قوی سیاه این است که به سادگی از این اصل اساسی سرمایه‌گذاری پیروی کنید: «پولی را که نمی‌توانید از دست بدهید، سرمایه‌گذاری نکنید.» گرچه ایده نیاز به خرج کردن برای پول درآوردن حقیقتی دارد، اما هرگز زیاده روی نکنید. بهترین سرمایه‌گذاران همیشه بخشی از سرمایه خود را کنار می‌گذارند، بنابراین یک بحران مالی به طور کامل باعث از بین رفتن منابع مالی آنها نمی‌شود.
و مثل همیشه، انجام تحقیقات خودتان ضروری است.
سخن پایانی
در حالی که هر سرمایه‌گذاری می‌تواند از تحقیقات کامل و برنامه‌ریزی دقیق سود ببرد، واقعیت این است که همیشه برخی اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی وجود دارد که هیچ‌کس نمی‌تواند آن را توضیح دهد. حتی محتاط ترین سرمایه‌گذاران همیشه نمی‌توانند برای رویدادهای تصادفی آماده شوند. با این حال، حرکات هوشمندانه مانند تنوع بخشیدن به سبد سرمایه و نگهداری دارایی‌های نقدی می‌تواند به شما کمک کند از عواقب فاجعه‌بار یک رویداد قوی سیاه اجتناب کنید.
