اینترنت اشیا (IoT) چیست؟ رابطه IOT و بلاک چین

اینترنت اشیا (IoT) شبکهای از اشیاء است که از طریق اتصال اینترنت به حسگرها و نرمافزارهای آنها، اقدام به انتقال دادهها میکند.
مقدمه
فناوری بلاک چین همان حلقه گمشدهای است که با پیادهسازی آن در اینترنت اشیا، میتوانیم شاهد برطرف شدن مواردی همچون سازگاری، حفظ حریم خصوصی و منافع امنیتی باشیم. در حقیقت بلاک چین شاید همان اسلحه جادویی باشد که عرصه اینترنت اشیا به آن نیاز دارد. چراکه میتوان از این فناوری جهت ردیابی میلیونها اشیا متصلبههم استفاده کرد. همچنین با تکیهبر بلاک چین میتوان قابلیت توسعه معاملات و همکاری بین پروژهها را نیز فراهم کرد.
از این رو، در این مطلب از فکت کوینز قصد داریم تا بررسی کنیم که تکنولوژی ترکیب اینترنت اشیا و بلاک چین با یکدیگر چه مزایایی داشته و چه قابلیت هایی را در اختیار هرکدام از این حوزه ها قرار می دهد.
اینترنت اشیا (Internet of Things) چیست؟
اینترنت اشیا (IoT) به شبکهای از اشیاء فیزیکی گفته میشود که از طریق اینترنت با حسگرها، نرمافزارها و سایر فناوریها، به دیگر دستگاهها و سیستمها متصل شده و اقدام به انتقال دادهها میکنند. این دستگاهها طیف گستردهای از اشیاء خانگی معمولی گرفته تا ابزارهای صنعتی پیچیده را شامل میشوند. درواقع در حال حاضر بیش از ده میلیارد دستگاه در سرتاسر جهان وجود دارند که به اینترنت اشیا ءمتصل هستند؛ بااینحال کارشناسان انتظار دارند تا این رقم تا سال ۲۰۲۵ به بیست و دو میلیارد برسد.
بیشتر بخوانید: انواع ارزهای دیجیتال ؛ معرفی 13 دسته اصلی رمز ارزها
چرا اینترنت اشیاء (IoT) تا این اندازه مهم است؟
در چند سال گذشته، اینترنت اشیا به یکی از مهمترین فناوریهای قرن بیست و یکم تبدیل شده است. ازاینرو در حال حاضر که میتوانیم اشیاء روزمرهای مثل وسایل آشپزخانه، ماشینها، ترموستاتها، دوربینهای کنترل کودک و … را از طریق سختافزارهای موجود و این تکنولوژی (IoT) به اینترنت متصل کنیم، شاهد ارتباط یکپارچهای بین افراد، فرآیندها و اشیاء مختلف هستیم.
درواقع با استفاده از محاسباتی کمهزینه، فضای ابری (Cloud)، دادههای بزرگ، علم تجزیهوتحلیل (Analytics) و فناوریهای استفادهشده در گوشیهای تلفن همراه، اشیاء فیزیکی نیز قادر هستند تا دادهها را با کمترین مداخله انسانی به اشتراک گذاشته یا آنها را گردآوری کنند.
در حقیقت در جهان فعلی که اشیاء، انسانها، ماشینها، فناوریها و … بیشازحد به هم متصل شدهاند، سیستمهای دیجیتال میتوانند هرگونه تعامل بین چیزهای مختلفی که به هم متصل هستند را ضبط و تنظیم کرده و بر روی آنها نظارت داشته باشند. در حقیقت، امروزه شاهد این هستیم که دنیای فیزیکی با دنیای دیجیتال روبرو شده و این ۲ عنصر مهم از زندگی انسانها، دست همکاری به یکدیگر دادهاند.
همچنین بخوانید: معرفی شبکه حریم خصوصی سکرت (Secret Network) و توکن SCRT
چه فناوریهایی اینترنت اشیا را ممکن کردهاند؟
درحالیکه از دیرباز ایده شکلگیری اینترنت اشیا (IoT) وجود داشته است، مجموعهای از پیشرفتهای اخیر در برخی از فناوریهای مختلف، پیدایش و بهکارگیری این مفهوم تکنولوژیک را عملی کرده است. در ادامه به هرکدام از این فناوریها خواهیم پرداخت.
حسگرهای کمهزینه و کممصرف
در حقیقت دسترسی به فناوری حسگرهای کمهزینه و کممصرف، یکی از مهمترین فناوریهایی بوده که در دسترسی کنونی ما به اینترنت اشیاء، نقش غیرقابلانکاری را ایفا کرده است. درواقع، سنسورهای مقرونبهصرفه و قابلاعتماد توانستهاند تا فناوری اینترنت اشیاء را در اختیار سیل گستردهتری از تولیدکنندگان قرار دهند.
قابلیت اتصال
این فناوری عبارت است از مجموعهای از پروتکلهای شبکه که فرایند اتصال حسگرها به فضای ابری و دیگر اشیا (از طریق اینترنت) را جهت ایجاد یک سیستم کارآمد انتقال داده، آسان کرده است.
همچنین بخوانید: دیپر نتورک (Deeper Network) چیست؟ اینترنت امنتر و خصوصیتر
پلتفرمهای رایانش ابری (Cloud Computing)
اساساً افزایش دسترسی به پلتفرمهای ابری، هم کسبوکارهای مختلف و هم مصرفکنندگان را قادر میسازد تا به زیرساختهایی که نیازمند بزرگتر شدن هستند، بدون نیاز به مدیریت همه بخشهای آنها، دسترسی داشته باشند.
یادگیری ماشینی (Machine Learning) و علم تجزیهوتحلیل (Analytics)
با پیشرفتهایی که در حوزه یادگیری ماشینی و علم تجزیهوتحلیل رخ داده است، همچنین با دسترسیهایی که امروزه ما به مقادیر متنوع و گستردهای از دادههای ذخیرهشده در فضای ابری پیدا کردهایم، حال کسبوکارها میتوانند بسیار سریعتر و راحتتر به درک و بینش صحیحتری از اطلاعات دست پیدا کرده و اقدام به جمعآوری دادههای دلخواه خود کنند.
در حقیقت ظهور این فناوریهایی که از بسیاری از جهات با یکدیگر همسو و همجهت هستند، همچنان مرزهای اینترنت اشیاء را جهت گسترش بیشتر تحتفشار قرار داده و دادههای تولیدشده توسط اینترنت اشیاء نیز بهخودیخود چنین گسترشی را تقویت میکنند.
هوش مصنوعی محاورهای (Conversational Artificial Intelligence)
پیشرفتهای رخداده در شبکههای عصبی باعث شده تا NLP یا پردازش زبانهای طبیعی (Natural Language Processing) با دستگاههای اینترنت اشیائی همچون دستیارهای شخصی دیجیتالی مثل الکسا (Alexa)، کورتانا (Cortana) و سیری (Siri) ترکیب شده و این ابزارهای هوشمند برای استفاده شخصی کاربران بسیار جذاب، مقرونبهصرفه و البته کاملاً عملی باشند.
بیشتر بخوانید: گوگل تیمی ویژه بلاک چین و وب ۳.۰ تشکیل میدهد
چرا آینده اینترنت اشیا به بلاک چین وابسته است؟
اساساً اینترنت اشیا (IoT) از این قابلیت برخوردار است تا همه دستگاهها را بر روی یک اکوسیستم ابری ترکیب کند. نهایتاً نیز این فناوری با تکیهبر این قابلیت خود، احتمالاً میتواند پایههای اصلی شهرهای هوشمند را بهمنظور برقراری ارتباطاتی سادهتر و مؤثرتر از آنچه که امروزه در اختیار ما است، مستقر کند. بااینوجود، یک مانع بزرگ در سر راه اینترنت اشیاء وجود دارد. در حقیقت این مانع این است IoT عمدتاً به اپلیکیشن های متمرکز وابسته است. درواقع این موضوع میتواند دادههای حساس کاربران را در معرض دسترسی هکرها قرار دهد.
دراینبین، فناوری بلاک چین این پتانسیل را دارد تا چنین مشکلی را رفع کند. همانطور که اطلاع دارید، بلاک چین یک دفتر کل توزیعشده و غیرمتمرکز است که سابقه تراکنشها را ذخیره میکند. همچنین این زنجیره بلاکی دادهها را به شکلی ذخیره و نگهداری میکند تا از دسترس هکرها و البته افراد سودجویی که قصد دارند تا در راستای منافع خود دادهها را دستکاری کنند، در امان باشند.
حال سؤالی که در اینجا مطرح میشود این است که اساساً چه کسبوکارهایی میتوانند از فناوری بلاک چین سود ببرند؟ برای پاسخ به چنین پرسشی بایستی بلاک چین سازمانی را با فناوریها و عرصههایی مثل اینترنت اشیا، انرژی، بهداشت و درمان و البته زنجیره تأمین ترکیب کرده تا جواب سؤال خود را دریافت کنیم.
درواقع این سطح از نوآوری خلاقانه که توسط متخصصان پیشروی حوزه بلاک چین انجام شده است، کاربردهای جدیدی از بلاک چین را به وجود آورده تا شاهد استفاده از این فناوری در صنایع و حوزههای کلیدی نیز باشیم. درنتیجه، دستیابی به چنین حوزههای نوینی از تکنولوژی که حاصل ترکیب بلاک چین با دیگر عرصهها است، بیشتر از همه به نفع مدیران، تولیدکنندگان حرفهای و همچنین رهبران عرصه بازاریابی خواهد بود.
همچنین بخوانید: کازماس (Cosmos) چیست؟ آشنایی با مفهوم “اینترنت بلاک چین”
چرا باید اینترنت اشیا بیش از اینها با فناوری بلاک چین ادغام شود؟
یکی از مزایای استفاده از بلاک چین در حوزههای مختلف (و نه صرفاً در اینترنت اشیا) این است که با تکیهبر بلاک چین، ما درواقع به سابقهای از هر تراکنش دست پیدا میکنیم که غیرقابل تغییر است. درواقع این حسابهای تراکنشها، درصورتیکه در دفتر کل توزیعشده ثبت شده باشند، توسط هیچکس قابلتغییر نخواهند بود و همین موضوع است که باعث ایجاد قابلیت ضد هک شدن آن میشود.
علاوه بر آن، اینترنت اشیاء بایستی تا در مسیر ادغام خود با بلاک چین، روشی بسیار سادهتر را انتخاب کرده تا مورداستفاده همگان قرار گیرد. بهعنوانمثال، یکی از نمونههایی که سیستمهای سنتی به طرز شگفتانگیزی در آن بد بودند، عدم استفاده از اسناد به روشهای نامناسب بود. این در حالی است که هماکنون، همه افراد بهسادگی و به شکلی کاملاً ایمن بهتمامی اسناد موردنیاز خود دسترسی داشته و قادر به تأیید و امضای آنها هستند.
کاربری بین صنایع مختلف
اساساً زمانی که اینترنت اشیاء بتواند فناوری بلاک چین را به شکلی بسیار ساده در خود ترکیب و پیادهسازی کند، بایستی از بسیاری از عرصههای کاربردی دیگر مثل زنجیره سهام نیز پشتیبانی کند؛ چراکه هماکنون اکثریت کسبوکارها بهنوعی به یکدیگر وابسته هستند و عدم پشتیبانی اینترنت اشیاء از این قابلیت، باعث عدم پذیرش آن توسط طیف گستردهای از حوزههای گوناگون خواهد شد.
این کسبوکارها در حال حاضر این توانایی را دارند تا از بلاک چین استفاده کنند و اگر در آیندهای نزدیک بلاک چینها نیز قادر به تعامل با یکدیگر باشند، بهزودی میتوانند همزمان با چند بلاک چین در تعامل باشند.
همچنین بخوانید: جسمی کوین (JASMY) چیست؟ پل ارتباطی تامین کننده و کاربر داده
تمرکززدایی از شبکههای اینترنت اشیاء
دسترسی غیرمتمرکز به شبکه اینترنت اشیا بسیاری از مشکلات فوق را حل میکند. استفاده از یک الگوی تعاملی همتا به همتا (Pree-to-peer) جهت پردازش هزاران تراکنش بین دستگاههای مختلف، هزینههای مربوط به نصب و نگهداری مراکز اطلاعات مرکزی بزرگ را به میزان قابلتوجهی کاهش داده و البته بار محاسباتی و ذخیرهسازی را نیز بین میلیونها دستگاهی که تشکیلدهنده شبکههای اینترنت اشیاء هستند، توزیع میکند.
درواقع این امر بایستی نقصهای هر گره یا نود (Node) بخصوص در یک سیستم را برطرف کرده تا بدین ترتیب تمامی شبکه را ترغیب کند تا در راستای جلوگیری از تخریب آن قدم بردارند. بااینحال، ایجاد ارتباطاتی همتا به همتا، خود باعث به وجود آمدن مجموعهای از مشکلات میشود که مهمترین آن مسئله امنیت است.
درواقع همه ما از این موضوع مطلع هستیم که امنیت اینترنت اشیاء، موضوعی فراتر از حفظ دادههای حیاتی و حساس است. ازاینرو، راهحل پیشنهادی بایستی حریم خصوصی و ایمنی را در سیستمهای عظیم اینترنت اشیاء حفظ کرده و به هر شکل ممکن بتواند از جعل و سرقت اطلاعات کسبوکارهای مختلف جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: آکاش نتورک (Akash) چیست ؟ نخستین فضای ابری غیرمتمرکز با منبع باز
ازاینرو، جهت دسترسی به کارکردهای راه حلهای معمولی اینترنت اشیاء غیرمتمرکز، رویه غیرمتمرکز بایستی قادر باشد تا ۳ نقش اساسی را حفظ کند که عبارتاند از:
- پیامرسان همتا به همتا
- فایل به اشتراک گذاشته شده
- همکاری دستگاههای خودمختار یا مستقل
بلاک چین چگونه بر اینترنت اشیا تأثیر خواهد گذاشت؟
بهطور کلی، بلاک چین پایگاه دادهای است که مجموعهای از گزارشهای مرتبط با دادههایی که بهصورت مداوم در حال تغییر هستند را در خود ذخیره میکند. این مفهوم نشان دهنده این است که اساساً هیچ رایانه مرکزی کنترل کنندهای وجود ندارد که وظیفه نگهداری و نظارت بر کل زنجیره بلاکی را بر عهده داشته باشد. بلکه گرههای مختلفی وجود دارند که بر اساس یک مدل مشارکتی، چرخ دهندههای تمامی بلاک چین را به حرکت در میآورند.
درواقع به همین منوال، این زنجیره بلاکی همواره در حال رشد بوده و سوابق اطلاعاتی جدید نیز بهسادگی به زنجیره اضافه میشوند. اما در گذشته بلاک چین (تکنیک دفتر کل توزیعشدهای که از ارز دیجیتال بیت کوین پشتیبانی میکند)، در نظر کسبوکارهای مرتبط با فناوری بهعنوان یک نگرانی جدی بهحساب میآمد.
فناوری بلاک چین راهحلی را ارائه میدهد که طی آن تراکنشها از طریق سیستمی بسیار ایمن، ساده، بدون قطعی، قابلتأیید و کاربردی، ثبت و تأیید شوند. بهاینترتیب، امکان پیچیده کردن صنایع و تسهیل قوانین تجاری جدید را فراهم میسازد.
چگونه ادغام بلاک چین و اینترنت اشیا، مصرفکنندگان را تحت تأثیر قرار خواهند داد؟
به لطف قابلیتهای اینترنت اشیاء مثل قفلهای فعال و ماشینهای مبتنی بر اینترنت (که البته باید از ویژگیهای هوشمند بلاک چین نیز برخوردار باشند)، ترکیب آن و بلاک چین میتواند مصرفکنندگان را قادر سازد تا:
- به اشتراکگذاری مالکیت و نگهداری از خودروهای سواری شخصی که این کار هزینههای حملونقل را شدیداً کاهش دهد.
- تولید و استفاده از انرژی خورشیدی و همچنین مشارکت در تولید، تعمیر و نگهداری پنل های خورشیدی بهبود یابد.
- نگهداری ماشینآلات پرهزینه بکار گرفته شده در فرآیندهای تولید کنترل شود.
- مشارکت در استخدام افراد در فضاهای کاری و خانهها و درنتیجه کاهش نرخ اجاره
- تجربه انجام خریدهایی سریعتر را داشته باشیم.
همچنین بخوانید: رقیب کمپانی تسلا به دنبال استخراج بیت کوین با خودروهای برقی است
چگونه ادغام بلاک چین و اینترنت اشیا بر اشتغال تأثیر میگذارند؟
اساساً ادغام بلاک چین و اینترنت اشیاء (یا همان بلاک چین اشیاء) ممکن است تا:
- باعث کاهش اشتغال در شرکتهایی مثل زیپ کار (ZipCar)، اوبر (Uber) و ایر بی ان بی (Airbnb) شود که عملاً نقش واسطه را دارند.
- باعث افزایش مهارت توسعهدهندگانی شود که میتوانند موانع پیش روی بلاک چین را که مانع ارائه یک راه خوب برای اینترنت اشیاء (مانند ترویج بلاک چینهای خصوصی و بلاک چینهایی ماندگارتر) میشود را برطرف کنند.
- باعث از میان برداشته شدن مشاغلی شوند که عملاً بهوسیله ابزارهای متکی بر اینترنت اشیاء قادر به انجام آن هستند (مانند نظارت بر تجهیزات و بررسی محمولهها).
البته پیش از آنکه بلاک چین به طور کامل با اینترنت اشیاء ادغام شده و این مشکلات برطرف شوند، در قدم اول بایستی موانعی مثل پیچیدگیهای محاسباتی و همچنین سرعت پردازش تراکنشها در بلاک چینها، از میان برداشته شوند. درواقع هماکنون نرخ پردازش تراکنشها در اکثر بلاک چینها بسیار پایین است؛ البته همانطور که اشاره کردیم، این مشکل بهوسیله ابزارهای اینترنت اشیا، قابل مدیریت و رفع شدن هستند.
علاوه بر این، شفافیت بلاک چینهای عمومی ممکن است مانعی در به کار بردن آنها در اینترنت اشیاء باشد. بهعنوانمثال، کسبوکارهایی که از ابزارهای مبتنی بر اینترنت اشیاء در مدیریت زنجیره خود استفاده میکنند، نیازی به اشتراکگذاری اطلاعات خصوصی خود بهوسیله شبیهسازها ندارند.
علاوه بر این، نیاز است تا برخی از دادهها، در لایههای امنیتی زیرین مخفی بمانند. ازاینرو، حفظ حریم خصوصی نیز برای مواردی مثل ابزارهای پزشکی متکی بر اینترنت اشیاء یا برای مواردی که در آنها پای منافع عمومی در میان است، امری ضروری است.
بلاک چین چطور میتواند از ادغام با اینترنت اشیا، سود ببرد؟
اساساً سوابق توزیعشده بلاک چینها ضد دستکاری بوده و ضرورت اعتماد طرفین درگیر در یک معامله یا تراکنش به یکدیگر را ریشهکن میکند. بهاینترتیب، هیچکدام از طرفین یک معامله، قرارداد یا تراکنش بخصوص، بر حجم عظیم دادههایی که ابزارهای مبتنی بر اینترنت اشیاء و بلاک چین تولید میکنند، دسترسی نخواهند داشت.
درواقع سیستم رمزگذاری بلاک چین به شکلی است که امکان بازنویسی یا دستکاری دادههای ثبتشده در این زنجیره را برای تمامی افراد غیرممکن میکند. از طرفی، استفاده از بلاک چین جهت جمعآوری دادههای اینترنت اشیاء، قادر است تا سطح جدیدی از امنیت را برای جلوگیری از ورود افراد مهاجم به شبکه به ارمغان بیاورد.
مزایای ادغام بلاک چین و اینترنت اشیا
حال قصد داریم تا یک جمعبندی کوچک کرده و ببینیم که اساساً ترکیب و ادغام بلاک چین و اینترنت اشیاء، چه مزایایی را با خود به همراه خواهد داشت.
ارتقاء سطح حفاظتی و ایمنی پیشرفته
فناوری بلاک چین از مدلی از امنیت برخوردار است که بر اساس آن این قابلیت را دارد تا تراکنشهای رمزگذاری شدهای که توسط یک فرد مورد اعتماد ایجادشدهاند را حین ارسال و ذخیره اطلاعات تأیید کنند. از طرفی، فناوری بلاک چین نوعی از شفافیت را ارائه میدهد که بر اساس آن ماهیت مواردی مثلاینکه طرفین یک تراکنش چه افرادی هستند و دیگر موارد اینچنینی، قابل رؤیت است.
همچنین، بلاک چین قادر است تا برخی موارد امنیتی دیگر مثل یک لایه حفاظتی رمزگذاری شده، حذف یک مورد شکست (single case of failure) و توانایی تشخیص فوری اتصالات ضعیف در کل سیستم را به شبکه اضافه کند.
کاهش هزینهها
با خودکار کردن فرایند پردازش و تأیید تراکنشها در بلاک چین، کلیه اکوسیستم را میتوان با هزینهای بسیار پایینتر، راهاندازی کرد.
افزایش سرعت فعالیتها
این قابلیت بلاک چین به ویژه در خصوص معاملات زنجیرهای سهام با تأمین کنندگان، تولیدکنندگان، توزیعکنندگان و مشتریان گوناگون صادق است. درواقع با کمک بلاک چین بهعنوان یک دفتر کل مشتمل بر تاریخچه تراکنشها، افراد نامعتبر میتوانند فوراً دادهها را همزمان با یکدیگر انتقال داده و بدین ترتیب سرعت تراکنشها را افزایش دهند.
سخن پایانی
با توجه به موارد فوق، درمییابیم که فناوری بلاک چین همان حلقه گمشدهای است که با پیادهسازی آن در اینترنت اشیاء، میتوانیم شاهد برطرف شدن مواردی همچون سازگاری، حفظ حریم خصوصی و منافع امنیتی باشیم. در حقیقت بلاک چین شاید همان اسلحه جادویی باشد که عرصه اینترنت اشیا به آن نیاز دارد. چراکه میتوان از این فناوری جهت ردیابی میلیونها اشیاء متصلبههم استفاده کرد. همچنین با تکیهبر بلاک چین میتوان قابلیت توسعه معاملات و همکاری بین پروژهها را نیز فراهم کرد.
این روش غیرمتمرکز، محدودیتهای منفرد شکست را کاهش داده و باعث ایجاد اکوسیستمی انعطافپذیرتر جهت کارکرد ماشینهای گوناگون میشود. درواقع الگوریتمهای رمزنگاری بکار گرفتهشده توسط بلاک چین، اطلاعات کاربران (مصرفکنندگان) را به شکلی خصوصیتر جمعآوری و دستهبندی میکند.
علاوه بر این، به کارگیری بلاک چین در اینترنت اشیاء باعث میشود تا استفاده از دستگاهها و ماشینهای واقعی، بسیار سادهتر و آسانتر از شکل فعلی شود؛ چراکه با تکیهبر این فناوری، دستگاهها میتوانند بهسرعت دادهها را منتقل کرده یا حتی تراکنشهای مالی را بدون حضور یک ناظر متمرکز انجام دهند. درواقع با بهکارگیری فناوری بلاک چین در کنار اینترنت اشیاء، میتوان کارخانهای را تصور کرد که قادر است تا بدون نیاز به یک مدیر، اقدام به تولید محصولات خود کند.
ضمناً یکی از تواناییهای هیجانانگیز بلاک چین، حفظ یک دفتر کل غیرمتمرکز و پیشرفته برای هر تراکنش شبکه است. درواقع این قابلیت بلاک چین جهت صدور مجوز جهت انطباقها و الزامات اداری مختلف در خصوص برنامههای IoT خودکار، امری ضروری است.
فکت کوینز مرجع خبر،تحلیل،آموزش رمز ارز
برای دیدن آموزش های رایگان بیشتر،عضو شوید