در حالی که دنیای وب ۳ همچنان در حال تکامل است، نهتنها علاقه افراد به فناوری بلاک چین کاهش نیافته، بلکه به نظر میرسد ارزش کل بازار آن تا سال ۲۰۲۶ افزایش یابد و به حدود 70میلیارد دلار برسد. به همین خاطر است که پلتفرمهای جدید و پیشرفته زیادی از جمله بلاک چین سویی در این عرصه معرفی شدهاند. اما ویژگیهای بلاک چین سویی چگونه است؟ هدف این تازهوارد چیست؟ برای پاسخ به این سؤالها با ما همراه شوید.
بلاک چین سویی چیست؟
سویی یک بلاک چین لایه یک (بلاکچین پایه) مبتنی بر اجماع گواهی سپرده (اثبات سهام) است که برای تسویه فوری تراکنشها، توان عملیاتی بالا و همچنین توانمندسازی تعداد زیادی از برنامههای غیرمتمرکزِ حساس به تاخیر طراحی شده است.
بلاک چین Sui توسط شرکت میستن لبز (Mysten Labs) راهاندازی شده است. مدیران ارشد سابق مرکز تحقیقات نووی ریسرچ (Novi Research) در شرکت متا (Meta)، توسعهدهندگان اصلی بلاک چین دایم (Diem) و برنامهنویسان زبان برنامهنویسی موو (Move) این شرکت را تأسیس کردهاند و آن را مدیریت میکنند. میستن لبز قصد دارد چشمانداز صنعت وب ۳ را تغییر و راهکارهایی را برای توسعهدهندگان ارائه دهد.
میستن لبز در گذشته موفق شد ۳۰۰ میلیون دلار در دور دوم تامین مالی خود جمعآوری کند و با قدرت به جلو حرکت نماید. ایوان چنگ (Evan Cheng) همبنیانگذار و مدیرعامل میستن لبز درباره پلتفرم بلاک چین سویی گفته است:
زیرساخت کنونی وب ۳ مثل ساختار اینترنت در عصر دایلآپ است؛ گران، کند، محدود و ناامن. علاوه بر این، ساختن آن هم ساده نیست. در نتیجه، ما تلاش میکنیم با سویی بلاک چینی بسازیم که علاوه بر مقیاسپذیر بودن، انگیزهای برای رشد ایجاد کند، واسطهها را حذف نماید و کاری کند که کاربرانِ تمام برنامهها به طور یکپارچه با محصولات موردعلاقهشان ادغام شوند و با آنها تعامل داشته باشند.
بیشتر بخوانید: سرمایهگذاری در وب 3.0 را بیاموزید!
ساختار بلاک چین سویی چگونه است؟
طبق مستندات فنی موجود، بلاک چین سویی از سه جزء اصلی تشکیل شده است:
- آبجکتها (Objects): سویی از آبجکتهای برنامهنویسی ایجاد شده است که توسط قراردادهای هوشمند و زبان برنامهنویسی موو ساخته و مدیریت میشوند و به آنها اشیاء هم میگویند. آبجکتهای سویی به دو دسته دادههای قابلتغییر و بستههای تغییرناپذیر طبقهبندی میشوند.
- تراکنشها (Transactions): منظور از تراکنشها هر تغییر و بهروزرسانی است که در دفترکل سویی به وجود میآید.
- اعتبارسنجها (Validators): کل شبکه سویی توسط اعتبارسنجهای مستقل اداره میشود. هر کدام از این اعتبارسنجها برای اینکه بتوانند روی بلاک چین Sui کار کنند، باید نرمافزارهای خاص خود را روی یک دستگاه جداگانه اجرا نمایند.
شایان ذکر است که موتور اجماع سویی (Sui Consensus Engine) از سیستمهای ناروال (Narwhal) و بولشارک (Bullshark) یا توسک (Tusk) استفاده میکند. وظیفه ناروال این است که از در دسترس بودن دادههای ارسالشده اطمینان حاصل کند. از بولشارک یا توسک هم برای تایید نوع خاصی از دادهها استفاده میشود.
جستوجوگر (Sui Explorer) سویی چیست و چه کاربردی دارد؟
جستوجوگر سویی که در اوت ۲۰۲۲ (مرداد ۱۴۰۱) راهاندازی شد، برای کاربران و توسعهدهندگانی ساخته شده است که میخواهند کار خود را در بلاک چین Sui شروع کنند. اهداف کلیدی این جستوجوگر عبارت است از:
- ذخیره و مدیریت دادهها، فعالیتها و معیارهای عملکردی مرتبط و دقیق
- تایید و ردیابی همه داراییها و قراردادها
- ابزاری قوی برای از بین بردن باگها و اعطای مجوزهای لازم
- توسعه قراردادهای هوشمند بدون هیچ مشکلی و افزایش ویژگیهای منحصربهفرد زبان برنامهنویسی موو
بیشتر بخوانید: مرورگر وب 3.0 (Web3.0 Browser) چیست و چگونه کار میکند؟
سویی بر اساس چه زبان برنامهنویسی ایجاد شده است؟
بلاک چین سویی بر اساس زبان برنامهنویسی موو (Move) ایجاد شده است. موو یک زبان کد بایتی است که توسعه تراکنشهای قابلتنظیم و قراردادهای هوشمند را امکانپذیر میکند. این زبان برنامهنویسی برای افزایش امنیت و تسهیل انتقال بیدردسر از وب ۲ به وب ۳ ایجاد شده است.
توسعهدهندگان موو از آن برای مقابله با مشکلات مربوط به توکنهای باج افزار، آسیبپذیریهای مربوط به ورود مجدد و تاییدیههای مربوط به توکنهای جعلی استفاده میکنند. علاوه بر این، نوع سیستم و مدل داده موو از مدل اجماع موازی بلاک چین Sui پشتیبانی میکند و باعث میشود تا بلاکچینهای آن بسیار مقیاسپذیر شوند.
بیشتر بخوانید: راه حل مقیاس پذیری لایه 2 اتریوم
ویژگیهای بلاک چین سویی
طبق توضیحات توسعهدهندگان سویی، این بلاک چین خصوصیات فنی منحصربهفرد خود را دارد که برخی از جالبترین آنها عبارتند از: اجرای موازی تراکنشها، تجربه کاربری ساده برای توسعهدهندگان، رویکرد منحصربهفرد برای مسائل امنیتی و UX پیشرفته برای راهکارهای وب ۳.
۱. اجرای موازی تراکنشها
با استفاده از فناوری بیزانس کانسیتنت برادکست (Byzantine Consistent Broadcast) سویی میتواند اجماع را دور بزند و تراکنشهای غیرمرتبط و متعددی را بهصورت موازی انجام دهد. این امر در نهایت باعث کاهش تاخیر و توان عملیاتی بالاتر سویی میشود.
علاوه بر این، در مقایسه با بسیاری از بلاک چینهای دیگری که تراکنشها را در بلوکهای سنتی دستهبندی میکنند، سویی تراکنشها را بهصورت جداگانه تایید میکند. بعد از اجرای موفقیتآمیز این امر، سویی به هر تراکنش یک گواهی خاص میدهد که نشاندهنده نهایی شدن آن است و تضمین میکند که تراکنشهای نهاییشده هرگز باطل نمیشوند.
۳. تجربه کاربری ساده برای توسعهدهندگان
زبان برنامهنویسی موو (Move) در بلاک چین سویی، تجربه کاربری توسعهدهندگان را آسان میسازد. بهعبارت دیگر، برنامهنویسان با استفاده از این زبان کدهای تکراری کمتری مینویسند و خطای کمتری در زمینه مفاهیم اساسی خواهند داشت.
یکی دیگر از مزایای بزرگ سویی برای توسعهدهندگان این است که بلاک چین مذکور باعث میشود آنها به طور موثری بتوانند آبجکتها یا توکنهای بی همتا (NFT) را پیادهسازی کنند. این ویژگی به اقتصادهای پیچیده درون بازیهای مجازی کمک میکند و بازخورد بهتری دارد.
۴. رویکرد امنیتی منحصربهفرد
در مقایسه با بسیاری از بلاک چینهای دیگر، سویی بر همزمانی قوی متمرکز نیست. در نتیجه، این پلتفرم میتواند امنیت خود را تحت شرایط نامساعدی مانند شکاف در شبکه یا حملات دیداس (DoS) حفظ کند.
۵. تجربه کاربری پیشرفته و راهکارهای وب ۳
توسعهدهندگان سویی ادعا میکنند که فناوری آنها باعث میشود مهندسان بتوانند ابزارهای پیشرفته و متعددی را با استفاده از کیت توسعه سویی (SDK) در حوزه وب ۳ تولید کنند.
مهمتر از همه این است که بلاک چین سویی قصد دارد توسعه موارد زیر را تسهیل کند:
- دیفای و بستر امور مالی سنتی (TradFi)
- برنامهها و پاداشهای وفاداری
- بازیهای پیچیده
- خدمات مربوط به توکنیزه کردن داراییها
- رسانههای اجتماعی غیرمتمرکز
- NFTهای ارزشمند و قابل ارتقا
مؤلفههای کلیدی اقتصاد بلاک چینی سویی کدام است؟
مدل اقتصادی Sui Blockchain از سه عضو مهم تشکیل میشود: کاربران، هولدرهای توکن سویی و اعتبارسنجها.
- کاربران تراکنشها را به پلتفرم سویی ارسال میکنند تا داراییهای دیجیتالی خاصی را ایجاد یا انتقال دهند. علاوه بر این، آنها میتوانند با برنامههای پیچیدهتری که توسط قراردادهای هوشمند پشتیبانی میشوند، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
- هولدرهای توکن سویی میتوانند توکنهای خود را به اعتبارسنجها واگذار کنند و در مکانیسم گواهی سپرده (Pos) مشارکت نمایند. آنها همچنین میتوانند در تصمیمات حاکمیتی بلاک چین سویی هم مشارکت داشته باشند.
- اعتبارسنجها پردازش و اجرای تراکنشها را انجام میدهند.
مدل توکنومیک بلاک چین سویی به چه صورت است؟
توکنومیکس بلاک چین سویی از پنج جز اصلی تشکیل شده است. این پنج جزء عبارتند از: توکن SUI، کارمزدها، صندوق ذخیرهسازی سویی، مکانیسم گواهی سپرده (POS) و رایگیری آنچین.
توکن سویی (SUI) چیست؟
توکن SUI دارایی اصلی بلاک چین سویی است و کل عرضه آن به ده میلیارد عدد میرسد. این توکن چهار وظیفه دارد:
- میتوان آن را برای مشارکت در اجماع گواهی سپرده (اثبات سهام) سپرده گذاری (استیک) کرد.
- میتوان از آن برای پرداخت کارمزد معاملات و سایر عملیاتها استفاده کرد.
- میتوان آن را بهعنوان یک دارایی نقدی در نظر گرفت که زیربنای کل اقتصاد بلاک چین سویی است.
- هولدرهای آن حق شرکت در رایگیریهای آنچین را دارند.
علاوه بر این، بلاک چین سویی یک کیف پول ارز دیجیتال هم دارد که کاربران میتوانند آن را بهعنوان افزونه گوگل کروم نصب کنند. این کیف پول به کاربران این امکان را میدهد تا آدرس رمزارز ساخته و داراییهای خود را مدیریت کنند.
کارمزد سویی
Sui برای تمام عملیاتهایی که انجام میدهد، کارمزد دریافت میکند. یکی از ویژگیهای برجسته کارمزدهای این بلاک چین است که به کاربران اجازه میدهد هزینههای اجرا و ذخیرهسازی را جداگانه پرداخت کنند. همچنین تجربه کاربری رضایتبخشی دارد و به کاربران خود کمک میکند تا هنگام انجام تراکنشها و استفاده از اعتبارها از یک قیمت مرجع استفاده کنند.
صندوق ذخیرهسازی سویی
صندوق ذخیرهسازی سویی مسئول پرداخت پاداشهای مربوط به سپرده گذاری (استیکینگ) و جبران هزینههای ذخیرهسازی داده روی بلاکچین است. طراحی سنجیده پلتفرم سویی کمک میکند تا اطمینان حاصل شود که صندوق ذخیرهسازی هرگز به طور کامل تخلیه نمیشود و آن طور که باید کار میکند.
الگوریتم اجماع سویی
اعتبارسنجها و واگذارکنندههای سویی از مکانیسم اجماع گواهی سپرده (اثبات سهام) برای انتخاب و جذب کاربران استفاده میکنند و به عملکرد درست آنها پاداش میدهند.
در یک مدت زمان مشخص، عملکرد بلاک چین سویی توسط اعتبارسنجهای ثابتی مدیریت میشود که هر کدام پاداش خاص خود را دریافت میکنند. منظور از واگذارکنندهها کسانی هستند که توکنهای خود را به مدت مشخصی قفل میکنند و تنها زمانی میتوانند آنها را خارج کنند که مدت زمان مذکور تمام شود و اعتبارسنجها بر سر تمام تراکنشهای انجامشده در همان مدت زمان به توافق برسند. قابل ذکر است که هولدرهای سویی بعد از تغییر دوره تعیینشده میتوانند توکنهای خود را از حالت سپرده (استیک) خارج کنند و اعتبارسنج دیگری انتخاب نمایند.
رأیگیری درونزنجیرهای
از رایگیری آنچین برای نظارت و ارتقای پروتکل بلاک چینها استفاده میشود و هولدرهای توکن سویی میتوانند در آنها شرکت کنند. تا زمان نگارش این مقاله، تیم سویی جزئیات مربوط به روند حاکمیتی پروتکل خود را منتشر نکرده است و قصد دارد بهزودی این کار را انجام دهد.
معایب بلاک چین سویی چیست؟
درست مانند بلاک چینهای دیگر، سویی هم معایب فنی خود را دارد. این معایب عبارتند از:
- در مقایسه با سایر بلاک چینهای سنتی که به پیادهسازی تنها یک پروتکل توافقی نیاز دارند، سویی برای مدیریت تراکنشهای خود باید از بیزنتین کانسیتنت برادکست برای مدیرت تراکنشهای ساده و از یک پروتکل اجماع برای مدیریت تراکنشهایی استفاده کند که در آن آبجکتهای مختلفی به اشتراک گذاشته شده است. در نتیجه، توسعهدهندگان سویی میبایست پایگاه کد بسیار بزرگی داشته باشند.
- چون سویی برای فعال کردن پردازش چند خطی در اجماع خود از تراکنشهای متعددی چشمپوشی میکند، فرستندگان تراکنشها هر بار تنها میتوانند یک تراکنش را ارسال کند.
- موو بهعنوان زبان برنامهنویسی اختصاصی بلاک چین سویی، فناوری جدیدی محسوب میشود. در نتیجه، در حال حاضر توسعهدهندگان حرفهای نسبتاً کمی وجود دارند که به این زبان تسلط داشته باشند و بتوانند به تقویت و غنیسازی اکوسیستم سویی کمک کنند.
با این حال، احتمالاً زمانی که سویی بتواند توجه کاربران زیادی را به خود جلب کند، تمام این چالشها و سایر چالشهای موجود برطرف میشوند.
آیا بلاک چین سویی میتواند قواعد بازی را عوض کند و ارزش سرمایهگذاری دارد؟
با توجه به اینکه سویی، بلاک چین جدید و روبهرشدی محسوب میشود، هنوز قدرت و پتانسیل کامل خود را نشان نداده است. اگر این بلاک چین بخواهد بر موج صنعت بلاک چین سوار شود، باید با پروتکلهای مشهور و پرقدرتی مثل اتریوم، سولانا، فلو و غیره رقابت کند.
از آنجا که این بلاک چین هنوز مخاطبان زیادی ندارد، تاکنون بهعنوان زیربنا و پایه و اساس پروژههای نسبتاً کمی انتخاب شده است. سوورک (SoWork) و لاکی کت استودیوز (Lucky Kat Studios) برجستهترین پروژههایی هستند که بلاک چین سویی را بهعنوان بستر خود انتخاب کردهاند.
بیشتر بخوانید: متاورس چیست ؟ معنای Metaverse و آنچه باید در مورد آن بدانید
سوورک (SoWork) چیست؟
استارتاپ سوورک در دنیای دیجیتال قصد دارد متاورسی برای محیطهای کاری بسازد. این شرکت سویی را بهعنوان پلتفرم بلاکچین زیربنایی خود انتخاب کرده است تا استخراج NFTها را برای مشتریانش سریعتر و کمهزینهتر کند.
لاکی کت استودیوز (Lucky Kat Studios) چیست؟
هدف اصلی لاکی کت این است که بازیهای جالب و پیچیدهای را برای موبایل ایجاد کند. این شرکت هلندی قصد دارد با استفاده از بلاک چین سویی پروژه NFT پانزر داگز (Panzer Dogs) خود را توسعه دهد. شرکت مذکور به این دلیل سویی را انتخاب کرده که باور دارد مدل برنامهنویسی آن برای بازیهای غیرمتمرکز بسیار مناسب است و امکان اجرا و انتقال آسان داراییهای درون بازی را فراهم میکند.
کلام آخر
به نظر میرسد که بلاک چین سویی آینده نسبتاً امیدوارکنندهای دارد و ویژگیهای فنی، روند توسعه و آرزوهای آن شبیه به امیال و آرزوهای بسیاری از فعالان صنعت بلاک چین است. علاوه بر این، میبایست اعتراف کنیم که بلاک چین سویی رقابت سختی در پیش دارد و میبایست به ارتقای اکوسیستم خود ادامه دهد تا بتواند در برابر بلاک چینهای مشهور زیادی ایستادگی کند و در نهایت پذیرش خود را افزایش دهد.
سوالات متداول
مدیران ارشد سابق مرکز تحقیقات نووی ریسرچ (Novi Research) در شرکت متا (Meta)، توسعهدهندگان اصلی بلاک چین دایم (Diem) و برنامهنویسان زبان برنامهنویسی موو (Move) این شرکت را تأسیس کردهاند.
میتوان توکن SUI را برای مشارکت در اجماع اثبات سهام، سپردهگذاری کرد. میتوان از آن برای پرداخت کارمزد معاملات و سایر عملیاتها استفاده کرد.میتوان آن را بهعنوان یک دارایی نقدی در نظر گرفت که زیربنای کل اقتصاد بلاک چین Sui است و همچنین هولدرهای آن حق شرکت در رایگیریهای آنچین را دارند.