ورود پروژههای متعدد به بازار باعث شده است درک چگونگی تجزیه و تحلیل پروژه های دیفای اهمیت دوچندانی پیدا کند. رشد انفجارگونه بازار غیرمتمرکز دیفای (DeFi) چشمانداز مالی را متحول کرده است و محصولات و خدمات متنوعی را ارائه میدهد. بهگونهای که افراد بدون نیاز به واسطههایی مانند بانکها یا موسسات مالی سنتی، دسترسی بیسابقهای به خدمات و محصولات مالی دارند.
درواقع، دیفای امور مالی را دموکراتیک کرده است. زیرا به هر فرد متصل به اینترنت اجازه میدهد در فعالیتهایی مانند وام دادن، وام گرفتن و معامله برای کسب سود از داراییهای دیجیتال خود شرکت کند. با این حال، سرمایهگذاران باید قبل از خرید توکنهای یک پروژه، بررسیهای لازم را انجام دهند. در این مطلب از فکت کوینز به آموزش روش تحلیل یک پروژه دیفای میپردازیم.
دیفای چیست؟
دیفای به برنامههای مالی ساخته شده روی شبکههای بلاکچین اشاره دارد. برنامههایی که هدف آنها ارائه جایگزینهای منبع باز، بدون مجوز و بدون اعتماد برای خدمات مالی سنتی است. این پروژهها معمولا ویژگیهایی مانند وامدهی و استقراض، مبادلات غیرمتمرکز و فارمینگ بازده را ارائه میدهند.
امروزه طیف گستردهای از افراد و تیمها برنامههای کاربردی، متنوع و با موارد استفاده گوناگون خود را در این فضا میسازند. در حوزه دیفای، کنترل بیسابقه کاربران روی دادههای شخصی و مالکیت کامل بر داراییهای دیجیتالی آنها امکانپذیر است. با این حال، تازهواردان به دنیای دیفای، بهتر است بااحتیاط و تحقیق از این پروژهها استفاده کنند.
چرا تحلیل پروژه های دیفای اهمیت دارد؟
انجام بررسیهای لازم و تحلیل پروژه های دیفای به دلیل شناخت خطرات منحصر به فردی ضرورت دارد که گاهی در این بخش به سرعت درحالتوسعه، رخ میدهند. سرمایهگذاری در دیفای، اغلب با خطراتی مانند طرحهای کلاهبرداری، حملات هکری و از دست دادن بخش یا تمام سرمایه فرد همراه است. بنابراین ارزیابی کامل اصول، تیم، فناوری و اقدامات امنیتی پروژه اهمیت فراوانی دارد. بدین ترتیب سرمایهگذاران این امکان را دارند که تصمیمات آگاهانه بگیرند و از ورود به کلاهبرداریهای احتمالی یا پروژههای ضعیف اجتناب کنند.
سرمایهگذاران با انجام بررسیهای دقیق میتوانند تصمیمات آگاهانه بگیرند و خطرات بالقوه را کاهش دهند. همچنین فرصتهای سرمایهگذاری مطابق با اهداف و تحمل ریسک خود را شناسایی کنند. این امر به ایجاد پایهای از دانش و درک لازم برای پیمایش در چشمانداز پیچیده و پویای دیفای کمک میکند.
افرادی که به دنبال ورود به فضای دیفای هستند، باید با دقت به پروژههای جدید نزدیک شوند و در عین حال، عوامل مختلفی را در نظر داشته باشند.
معیارهای تحلیل پروژه های دیفای کدامند؟
در حال حاضر، چندین معیار محبوب وجود دارد که بینش ارزشمندی را در مورد عملکرد و پتانسیل پروژههای دیفای ارائه میدهد. این موارد شامل ارزش کل قفل شده، ارزش بازار، حجم معاملات روزانه، نرخ تورم، نسبت قیمت به فروش، قیمت و تعداد آدرس منحصر به فرد است.
1. ارزش کل قفل شده (TVL)
ارزش کل قفل شده یا TVL، کل وجوهی است که در یک پروتکل دیفای قفل شده است. یعنی مجموع وجوهی که توسط ارائهدهندگان نقدینگی به یک پروتکل واریز میشود. به عنوان مثال، ارزش کل قفل شده در پروژه یونی سواپ (Uniswap) تا فوریه 2023 بیش از 4 میلیارد دلار بوده است. این بدان معنا است که کاربران یونی سواپ، بیش از 4 میلیارد دلار به این پروژه واریز کردهاند.
با نگاه به نرخ TVL میتوان علاقه و توجه کلی کاربران به یک پروتکل دیفای را ارزیابی کرد. همچنین میتواند نشان دهد که کدام پروتکل DeFi ارزش بیشتری نسبت به سایرین دارد. توانایی جذب ارزش کل قفل شده زیاد معمولا نشانهای از استحکام پروژه دیفای است.
2. ارزش بازار
ارزش بازار یا حجم بازار، ارزش کل توکنهای در گردش پروتکل دیفای را محاسبه میکند. این نرخ از ضرب قیمت فعلی یک توکن در تعداد توکنهای در گردش آن به دست میآید. ارزش بازار یک ارزیابی کلی از اندازه و برجستگی یک پروتکل را ارائه میدهد. با این حال، در نظر گرفتن ارزش بازار در تحلیل پروژه های دیفای فقط با عواملی نظیر کاربرد، میزان پذیرش و رقبای پروژه معنا خواهد داشت.
3. حجم معاملات روزانه
حجم معاملات روزانه، به ارزش کل معاملات انجام شده در یک پروتکل دیفای در یک بازه زمانی 24 ساعته اشاره دارد. بالا بودن معاملات روزانه یک توکن، نشاندهنده فعالیت و نقدینگی بهتر است و از یک اکوسیستم و بازار پرجنبوجوش حکایت دارد.
از سوی دیگر، حجم کم معاملات روزانه در یک پروژه، نشانهای از خرید و فروش کم توکنهای پروتکل و نقدینگی کمتر در آن است. این حجم کم معاملات میتواند پیامد عوامل مختلفی مانند عدم علاقه یا مشارکت معاملهگران و سرمایهگذاران در پروژه باشد.
4. نرخ تورم
معیار مهم دیگری که در تحلیل پروژه های دیفای باید به آن توجه داشت، نرخ تورم است. نرخ تورم به توکنهای جدیدی اشاره دارد که در یک پروتکل دیفای ایجاد میشوند. نرخ تورم کمتر همیشه مطلوب است؛ زیرا عرضه کنترل شدهتر توکن و افزایش ارزش بالقوه آن را در طول زمان نشان میدهد.
با این حال، ارزیابی مدل کلی توکنومیک و توزیع آن هم اهمیت دارد. زیرا پروتکل باید بتواند یک تعادل خوب بین تشویق کاربران به خرید و حفظ کمبود توکن ایجاد کند. این موضوع در ادامه مطلب بیشتر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
5. نسبت قیمت به فروش
نسبت قیمت به فروش برای تعیین این موضوع است که آیا پروتکل دیفای کمتر یا بیشتر از ارزش واقعی خود قیمت دارد. این روش کاملا مشابه با استفاده از نسبت قیمت به فروش در بازارهای مالی سنتی، برای بررسی ارزش واقعی سهام عمل میکند.
برای محاسبه نسبت قیمت به فروش، ارزش بازار یک پروژه دیفای را بر درآمد سالانه آن تقسیم میکنند. هرچه این نسبت کمتر باشد، احتمالا پروژه کمتر از پتانسیل واقعی آن ارزشگذاری شده است و بالعکس.
6. تعداد آدرس منحصر به فرد
تعداد آدرس کیف پول منحصر به فرد، معیاری است که تعداد کاربران را در یک پروتکل دیفای خاص اندازهگیری میکند. معیاری که شبیه به اندازهگیری تعداد کاربران منحصر به فرد در برنامههای سنتی وب 2 عمل میکند.
افزایش تعداد آدرسها میتواند نشانگر خوبی از محبوبیت و پذیرش روزافزون پروژه باشد. توجه به این نکته مهم است که این معیار، قابل دستکاری است. بنابراین سرمایهگذاران باید از آن در ترکیب با سایر شاخصها استفاده کنند.
7. تیم توسعهدهنده
شناسایی و ارزیابی تیم توسعهدهنده در تحلیل پروژه های دیفای نباید فراموش شود. این کار را میتوان با بررسی وبسایت رسمی پروژه، وایت پیپر، صفحات تیم توسعهدهنده، تجربه کاری قبلی اعضای تیم و سایر اسناد مرتبط با تخصص آنها انجام داد.
شما باید دنبال حضور توسعهدهندگان، مشاوران و کارشناسان باتجربه و باسابقه صنعت کریپتو در پروژههای موفق باشید. همچنین شفافیت، پاسخگویی و تعامل تیم توسعهدهنده پروژه را با کاربران در پلتفرمهایی مانند توییتر، ردیت، تلگرام و دیسکورد ارزیابی کنید.
مشارکت فعال در کانالهای ارتباطی باز و بهروزرسانیهای منظم در توسعه پروژه، نشانههای مثبتی هستند. مسائلی که نشان میدهند تیم پشت پروژه به کاربران و وعدههای خود درباره پروژه متعهد هستند.
از سوی دیگر، شاید تحقیقات اولیه شما نشان داد که تیم پشت پروژه در رسانههای اجتماعی پاسخگو نیست یا شفافیت کمی در مورد تیم وجود دارد. این عوامل لزوما نشانهای از کلاهبرداری نیستند، اما علایم قرمز به حساب میآیند و سرمایهگذاران باید در مورد مشارکت در این پروژهها محتاط باشند.
8. بلاکچین پروژه
فناوری زیربنایی یک پروژه دیفای را باید عامل مهمی در تعیین دوام و اثربخشی آن دانست. یکی از جنبههای کلیدی در این مورد، بلاکچین پروژه است که روی آن عرضه میشود.
به عنوان مثال، اتریوم یک بلاکچین محبوب است که زیرساختهایی قوی و باثبات را برای برنامههای دیفای ارائه میدهد. البته دیگر بلاکچینهای لایه یک مانند سولانا، کاردانو و آوالانچ نیز به عنوان جایگزینهایی امیدوارکننده و مقیاسپذیر برای عرضه برنامههای کاربردی دیفای ظاهر شدهاند.
سرمایهگذارانی که به دنبال خرید توکنهای دیفای هستند، باید جوانب مثبت و منفی بلاکچین زیربنایی را بسنجند و تصمیماتی آگاهانه بگیرند.
9. قراردادهای هوشمند
یکی دیگر از جنبههای مهم در ارزیابی و تحلیل پروژه های دیفای قراردادهای هوشمندی هستند که پروژه را تقویت میکنند. در صورت تحقق شرایط نوشته شده در کد، قراردادهای هوشمند در بلاکچین به طور خودکار اجرا میشوند.
پروژههای دیفای باید قراردادهای هوشمند خود را به طور منظم بررسی کنند تا آسیبپذیریهای احتمالی را کاهش دهند و از سرمایههای کاربران محافظت کنند. با این وجود، بررسی تاریخچه حسابرسی قرارداد هوشمند در پروژه میتواند تلاشهای تیم توسعهدهنده برای محافظت از کاربران را روشن کند.
10. قابلیت همکاری
قابلیت همکاری یکی دیگر از جنبههای مهم پروژههای DeFi است که ارتباط و تعامل یکپارچه بین پلتفرمها و پروتکلهای مختلف را تضمین میکند. این امر اجازه میدهد توکنها به راحتی در چندین برنامه غیرمتمرکز (DApps) و شبکههای بلاکچین ردوبدل شوند. سرمایهگذاران باید قبل از تصمیم به سرمایهگذاری بررسی کنند که یک توکن DeFi چقدر قابلیت همکاری بین بلاکچینی دارد.
11. توکنومیک
توکنومیک در تحلیل پروژه های دیفای به اقتصاد توکن و مشوقهای آن اشاره دارد. سرمایهگذاران باید بررسی توکنومیک را با درک هدف توکن در اکوسیستم و مدل توزیع آن شروع کنند.
این کار با بررسی عواملی مانند کل عرضه توکنهای موجود و نحوه تخصیص آنها به طرفهای مختلف صورت میگیرد. دریافتکنندگان توکن میتوانند اعضای تیم توسعهدهنده، کاربران، مشاوران یا سایر ذینفعان باشند. شناخت مدل توزیع به تعیین نحوه عرضه اولیه توکنها کمک میکند و میتواند بر عواملی مانند تمرکززدایی، مدیریت پروژه و پتانسیل دستکاری آن تاثیر بگذارد.
مکانیسمهای صدور توکن نیز باید در نظر گرفته شوند. این مکانیسمها شامل استخراج، استیکینگ یا روشهای دیگری هستند که توکنهای جدید را ایجاد و در طول زمان، توزیع میکنند. سرمایهگذاران با ارزیابی این مکانیسمها خواهند دانست که توکن تورمی است یا ضد تورم، کمیاب است یا بدون محدودیت عرضه و آیا مشوقهایی به کاربران ارائه میدهد یا خیر.
ارزیابی روش درآمدزایی پروژه نیز اهمیت بسیار زیادی در تحلیل پروژه های دیفای دارد. چرا که هر پروژه برای ادامه کار و ارتقای خود به بودجه کافی نیاز خواهد داشت. بودجه مورد نیاز پروژه میتواند از طریق کارمزد تراکنش، هزینه گس، سرمایهگذاران نهادی یا سایر منابع تامین شود.
12. تدابیر امنیتی
با توجه به وقوع رخنههای امنیتی در فضای دیفای، ارزیابی اقدامات امنیتی یک پروژه بسیار مهم است. برای مثال، ممیزیهای منظمی که توسط شرکتهای معتبر در امنیت بلاکچین انجام میشوند. این موضوع معمولا نشانه خوبی است که پروژه به طور مداوم به شناخت و رفع آسیبپذیریهای احتمالی و تامین امنیت قراردادهای هوشمند خود میپردازد.
برنامههای پاداش باگ یکی دیگر از شاخصهای این موضوع هستند که یک پروژه دیفای امنیت را جدی میگیرند. برنامه پاداش باگ، پاداشهای خاصی را برای افراد و هکرهایی در نظر میگیرد که آسیبپذیریهای امنیتی پروژه را پیدا میکنند و آنها را در اختیار تیم توسعهدهنده قرار میدهند. این برنامهها اغلب یک محدوده تعریفشده دارند که سیستمها، پلتفرمها یا نرمافزارهای دارای باگ را مشخص میکنند.
هنگامی که یک شکارچی اشکال آسیبپذیری را کشف میکند، ممکن است گزارش مفصلی را به سازمان ارائه دهد که در آن موضوع، تأثیر آن و مراحل بازتولید آن را تشریح میکند. سپس سازمان آسیبپذیری گزارششده را تأیید میکند و در صورت معتبر بودن، به شکارچی اشکال جایزه یا پاداش پولی از پیش تعیینشده پاداش میدهد.
تمایل به مشارکت در این فرآیند، برای شناسایی آسیبپذیریها ممکن است نشاندهنده تعهد پروژه به در جریان نگه داشتن نقاط ضعف بالقوه و برداشتن گامهای پیشگیرانه برای کاهش آنها باشد.
13. تعداد کاربران و نرخ پذیرش
تعداد کاربران و نرخ پذیرش نیز از شاخصهای اساسی در ارزیابی و تحلیل پروژه های دیفای و پیشبینی موفقیت بالقوه آنها است. این شاخصها بینشهای ارزشمندی را در مورد دوام پروژه، چشمانداز آینده و پذیرش کلی آن ارائه میدهند.
تعامل با کاربران پروژه برای به دست آوردن درک عمیقتر از احساسات، مشارکت فعال و اشتیاق کلی افراد ضروری است. این تعامل به شما امکان میدهد سطح حمایت، تعامل و اعتماد افراد را نسبت به یک پروژه ارزیابی کنید.
رسانههای اجتماعی همچون توییتر، تلگرام، ردیت و دیسکورد اطلاعات زیادی را در مورد کاربران پروژه ارائه میکنند. سرمایهگذاران باید بر بحثها، نظرات و سطح فعالیت کاربران پروژه در این پلتفرمها نظارت داشته باشند و به دنبال نشانههایی از احساسات مثبت، بحثهای فعال و تعداد فزاینده فالوورها بگردند. وجود احساسات مثبت در فضای مجازی، نشاندهنده اعتماد و اشتیاق جامعه به یک پروژه دیفای است.
با این حال، هرگز بیش از آنچه میتوانید از دست بدهید، در یک پروژه دیفای سرمایهگذاری نکنید. در نظر گرفتن عوامل فوق برای تصمیمگیری آگاهانه، بسیار مهم هستند. اما این فهرست جامع نیست و سرمایهگذاران باید احتیاط کنند و با تحقیقات کامل به پروژههای دیفای نزدیک شوند.
جمعبندی
تجزیه و تحلیل پروژه های دیفای یک فرآیند حیاتی برای اتخاذ تصمیمات سرمایهگذاری آگاهانه در فضای مالی غیرمتمرکز است. سرمایهگذاران با در نظر گرفتن عواملی مانند تیم پروژه، فناوری، توکنومیک، امنیت و مشارکت کاربران میتوانند درک جامعی از پتانسیل پروژه به دست آورند.
ممنون وسپاسگذارم خیلی کاربردی وبه جا بود ممنون وقدردانتان هستم