برنامه‌ های غیر متمرکز (Dapp) چیست؟

برنامه‌ های غیر متمرکز (dApps) بخش مهمی‌ از سیستم مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) هستند. با این حال بسیاری از کاربران ارز دیجیتال با این مفهوم به طور دقیق آشنا نیستند و نحوه عملکرد آن‌ها را نمی‌دانند. در این مقاله از فکت کوینز تمام آنچه باید در مورد دی اپ‌ها بدانید را برای شما گردآوری کرده ایم. پس با ما همراه باشید.

مقدمه ای بر پیدایش برنامه های غیرمتمرکز

دیدگاه بنیانگذاران اتریوم از روزهای ابتدایی پیدایش این بلاک چین بسیار فراتر از «قراردادهای هوشمند» بود: بازآفرینی وب و ایجاد دنیایی جدید از برنامه‌های غیرمتمرکز که نسل سوم وب یا Web 3 نامیده می‌شود.  هدف برنامه های غیرمتمرکز (Dapps) غیرمتمرکز سازی همه جوانب یک برنامه مانند ذخیره سازی، پیام رسانی، نامگذاری و غیره است.

تعریف برنامه های غیرمتمرکز (Dapps)

DApp ها برنامههای نرم افزاری هستند که بر روی بلاک چین‌ ساخته شده و غیرمتمرکز هستند، به این معنی که هیچ نهاد واحدی آنها را کنترل نمی‌کند. 

Dapps با یک برنامه وب معمولی بسیار متفاوت است. به عنوان مثال، یک برنامه وب بر روی یک سرور متمرکز اجرا می‌شود و هر زمان که مشتری درخواست اطلاعات می‌کند، اطلاعات درخواستی را از سرور دریافت می‌کند. علاوه بر این، یک مرجع متمرکز  برنامه وب را کنترل می‌کند و اگر سرور از کار بیفتد، برنامه وب متوقف خواهد شد.

مطلب مفید: اتریوم(Ethereum) چیست؟ ویدئو راهنمای جامع آشنایی با اتریوم

مشخصات Dapps (برنامه های غیرمتمرکز)

•  غیر متمرکز هستند: این ویژگی آنها را مستقل می‌کند چراکه هیچ کنترل کننده‌ای ندارند، یعنی آنها صرف نظر از محیطی که در آن اجرا می‌شوند، همان عملکرد را انجام می‌دهند.
• سازگار با تورینگ (Turing): به این معنی که با توجه به منابع مورد نیاز، دی اپ‌ها (dApps) می‌توانند هر عملی را انجام دهند.
• Isolated: به این معنی که آنها در یک محیط مجزا به نام ماشین مجازی اتریوم اجرا می‌شوند تا اگر مشکلی به وجود آمد، عملکرد عادی شبکه بلاک چین مختل نشود.

مزایای برنامه‌های غیرمتمرکز

DApp ها مزایای زیادی به همراه دارند که یک شبکه متمرکز از ارائه آنها ناتوان است:

انعطاف پذیری

 منطق کسب و کار توسط یک قرارداد هوشمند کنترل می‌شود و  DApp به طور کامل در بستر بلاکچین توزیع و مدیریت می‌شود. بر خلاف برنامه‌های متمرکز، DApp بدون توقف عمل می‌کنند و تا زمانی که پلت فرم همچنان فعال باشد، در دسترس خواهند بود.

شفافیت

ماهیت DApp به همه افراد اجازه می‌دهد تا کدهای برنامه نویسی را چک کنند و از عملکرد آن‌ها اطمینان حاصل کنند. هرگونه تعامل با DApp برای همیشه در  بلاک چین ذخیره می‌شود.

مقاومت در برابر تحریف و دستکاری

تا زمانی که کاربر به یک گره یا نود اتریوم دسترسی داشته باشد، همیشه قادر به تعامل با DApp ها بدون دخالت واسطه متمرکز است. هیچ یک از ارائه دهندگان خدمات یا حتی صاحب قرارداد هوشمند نمی تواند کدها را پس از پیاده سازی در شبکه تغییر دهد.

الزامات یک برنامه غیرمتمرکز

برای اینکه یک برنامه غیرمتمرکز در نظر گرفته شود، باید معیارهای زیر را داشته باشد.

DApp باید کاملاً منبع باز و خودمختار باشد و هیچ نهادی نباید آن را کنترل کند. تمام تغییرات در برنامه باید بر اساس بازخورد ارائه شده توسط انجمن باشد.

داده‌ها و سوابق عملکرد برنامه باید بصورت رمزنگاری شده ایمن و در یک بلاک چین غیر متمرکز عمومی ذخیره شود تا از بروز هرگونه نقصی جلوگیری شود. برنامه باید از کدهای برنامه نویسی برای اعطای جوایز به کسانی که به توسعه برنامه‌ها کمک می‌کنند استفاده کند.

توکن ها باید توسط DApp طبق یک الگوریتم رمزنگاری استاندارد تولید شوند.

مطلب مفید: چگونه با گوشی موبایل ماینینگ انجام دهیم؟

پلتفرم‌های نرم افزاری برای غیرمتمرکزسازی

امروزه پلتفرم‌های بسیاری برای غیرمتمرکز سازی در دسترس است. در حقیقت، ویژگی اساسی شبکه‌های بلاکچین غیرمتمرکز سازی است. بنابراین، از هر شبکه بلاکچین مانند بیت کوین، اتریوم یا هایپر لجر فابریک (Hyperledger Fabric) می‌توان برای ارائه خدمات غیرمتمرکز استفاده کرد.

اتریوم

اتریوم به عنوان اولین بلاک چین تورینگ کامل و ماشین مجازی در صدر این فهرست قرار دارد. زبان این بلاکچین کاملاً در تضاد با زبان برنامه نویسی محدود بیت کوین و بسیاری از رمزارزهای دیگر است. با در دسترس بودن زبان برنامه نویسی سالیدیتی (Solidity)، امکانات بی شماری برای توسعه برنامه های غیرمتمرکز فراهم شده است.

این بلاک چین برای اولین بار در سال 2013 توسط ویتالیک بوترین پیشنهاد شد. و یک بلاک چین عمومی را برای توسعه قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز فراهم می کند. به توکن های ارز در اتریوم ، اتر گفته می شود.

MaidSafe

میدسِیف (MaidSafe) یک دسترسی امن برای کل شبکه (SAFE) فراهم می‌کند. مید سیف از منابع محاسباتی مانند ذخیره سازی، قدرت پردازش و داده‌های کاربران آن تشکیل شده است. فایل‌‎های موجود در شبکه به قطعات کوچکی از داده‌ها تقسیم می‌شوند که رمزگذاری شده و به طور تصادفی در سراسر شبکه توزیع می‌شوند.

این داده ها را فقط مالک مربوطه می تواند بازیابی کند. یکی از نوآوری های اصلی MaidSafe این است که فایل‌‎های تکراری به طور خودکار در شبکه رد می‌شوند. این امر به کاهش نیاز به منابع محاسباتی برای پردازش بار شبکه کمک می‌کند. از سیف کوین (Safecoin) به عنوان توکنی برای تشویق فعالان شبکه استفاده می‌شود.

Lisk

لیسک (Lisk) یک برنامه توسعه بلاکچین و بستر ارز دیجیتال است. لیسک به توسعه دهندگان این امکان را می‌دهد تا از زبان جاوا (JavaScript) برای ساخت برنامه های غیرمتمرکز و میزبانی از آنها در شبکه های جانبی استفاده کنند. لیسک از مکانیزم گواهی سپرده واگذار شده یا Delegated Proof of Stake برای رسیدن به اجماع استفاده می‌کند.

به موجب مکانیزم DPOS می توان 101 گره را برای امنیت شبکه و تولید بلاک انتخاب کرد. از Node.js و JavaScript استفاده می‌کند، در حالی که امکان استفاده از فن آوری‌های استاندارد مانند CSS3 ، HTML5 و JavaScript وجود دارد. لیسک از کوین LSK به عنوان یک ارز در بلاکچین استفاده می کند.

کاربردهای برنامه های غیرمتمرکز

نوآوری در Dapp منجر به توسعه بسیاری از ابزارهایی شده است که تجربه ارز رمزنگاری شده را بسیار لذت بخش و ایمن می‌کنند. برخی از زمینه هایی که Dapps تأثیرات عمیق تری بر آنها دارند عبارتند از:

• کیف پول

امروزه کیف پول‌های غیرمتمرکز محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. آنها علاوه بر ذخیره کلید خصوصی شما، قابلیت‌های مختلفی را نیز ارائه می‌دهند. این کیف پول ها به لطف انعطاف پذیری و نوآوری در طراحی قراردادهای هوشمند همه کاره و امن هستند.

برخی از کیف پول های Dapp شناخته شده عبارتند از:

ایسنتا دپ (InstaDapp)

این کیف پول، قراردادی هوشمند است که به شما امکان می دهد  وام بگیرید و درآمد کسب کنید ، دارایی های خود را از طریق پروتکل های مختلف بهینه کرده و مدیریت کنید .

کیف پول متامسک

متامسک (Metamask) بخشی از اکوسیستم اتریوم است. متامسک به شما امکان می‌دهد معاملات خود را با سهولت با توکن‌های Eth یا ERC انجام دهید. این برنامه همچنین به شما امکان می‌دهد با مرورگر وب با Dapps تعامل داشته باشید.

کیف پول تراست

کیف پول تراست (Trust Wallet) که توسط بایننس خریداری شده است از رمزارزهای بسیاری پشتیبانی می کند (حتی از توکن‌های ERC) و به شما امکان میدهد با Dapps تعامل داشته باشید.

• بازی ها

My Crypto Heroes یک بازی سرگرم کننده است که بر بستر بلاک چین اتریوم ساخته شده است. این بازی به شما امکان می‌دهد با قهرمانانی که از داستانهای تاریخی الهام گرفته شده اند بازی کنید. به ماجراجویی بپردازید و برای جوایز با بازیکنان دیگر جنگ کنید.

اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) نیز یک بازی حیوان خانگی است که بازیکنان می توانند موجوداتی مرموز به نام اکسی (Axies) را پرورش دهند و با یکدیگر مبارزه کنند. تقریباً 140،000 Axie در جهان وجود دارد که می توان آنها را با استفاده از ETH خریداری کرد.

کریپتو کیتیز (Cryptokitties) یک بازی مبتنی بر اتریوم است که به شما امکان می‌دهد. گربه‌های مجازی به نام Cryptokitty را جمع آوری، پرورش و تولید کنید. کیتی ورس (Kittyverse) مجموعه‌ای از بازی‌ها است که می‌توانید در آن با بچه گربه‌های خود بازی کنید.

• خدمات بانکی و مالی

انگیزه اصلی بیت کوین ارائه خدمات مالی آزاد و غیرمتمرکز بود.

اوه (Aave): یک پلتفرم منبع باز است که خدمات بانکی مانند سود سپرده و وام را ارائه می‌دهد.

اتر بنک پرو ETH Bank Pro:  یک بستر سرمایه گذاری است که مدل سرمایه گذاری گسترش یافته به حوزه بلاک چین را بهینه می‌کند. آنها به لطف استفاده از هوش مصنوعی و مدل‌های سرمایه گذاری بازده بالایی دارند.

بنک او ترون (Bank of Tron) : یک بانک غیرمتمرکز است که بر بستر بلاک چین ترون (Tron) ساخته شده است. قرارداد هوشمند آن 3.7 تا 6.7٪ سود سپرده در روز بر اساس مبلغ سرمایه گذاری کاربر تولید می‌کند. علاوه بر این با TronLink یا TronPay سازگار است و حتی می تواند در تلفن همراه نیز مورد استفاده قرار گیرد.

مطلب مفید: ماشین حساب سود استخراج

نمونه‌هایی از برخی برنامه‌های غیرمتمرکز

• KYC-Chain (Know Your Customer )

این نرم افزار تسهیلاتی را برای مدیریت امن و آسان داده‌های احراز هویت (KYC) بر اساس قراردادهای هوشمند فراهم می‌کند.

• OpenBazaar

اپن بازار (OpenBazaar) یک شبکه همتا به همتای  غیر متمرکز است که فعالیت‌های تجاری را مستقیماً بین فروشندگان و خریداران (به جای اعتماد به یک واسطه مانند eBay و Amazon) امکان پذیر می‌سازد.

• Lazooz

لازوز یک برنامه معادل برنامه غیر متمرکز اوبر (Uber) است.

کلام آخر

در این مقاله به مفهوم برنامه غیرمتمرکز  پی بردیم. برنامه‌های غیرمتمرکز اپلیکیشن‌های متن بازی هستند که روی بلاک چین‌های عمومی پیاده سازی شده‌اند و هیچ نهاد یا فرد واحدی آنها را کنترل نمی‌کند. همچنین  فهمیدیم که کاربردهای دی اپ‌ها بسیار فراتر از امور مالی است.

روی هم رفته، آینده برنامه‌ های غیرمتمرکز درخشان به نظر می رسد و بلاکچین هایی مانند سولانا (SOL)، اتریوم (ETH) و ایاس (EOS)  توسعه دهندگان را به استفاده از مزایای Dapps  تشویق می‌کنند.