نسبت ریسک به ریوارد (Risk/Riward) چیست؟

برای درک معنی نسبت ریسک به ریوارد، تصور کنید تخته‌هایی با استحکام و طول متفاوت به صورت پل‌هایی در فضا معلق هستند. هر کدام از این پل‌ها نیز به پول‌هایی انباشته شده با حجم‌های مختلف در طرف دیگر آنها منتهی می‌شوند. شما چگونه از پل‌ها عبور می‌کنید تا به پاداش‌های آن طرف برسید؟

احتمالاً ابتدا تخته‌ها را آزمایش می‌کنید تا ببینید کدامیک از آن‌ها آنقدر قوی است که بتواند وزن شما را تحمل کند. همچنین باید به اندازه‌ای عریض باشد تا با خیال راحت از آن عبور کرده و به یکی از بزرگترین انباشته‌های پول نقد برسید. این مثال با هدف شناخت مفهوم «جستجو برای بهترین پاداش بالقوه با یک ریسک حداقلی» زده شد و می‌تواند برای درک معنی اصطلاح ریسک به ریوارد بسیار راهگشا باشد. به عبارت دیگر، یک نسبت ریسک به ریوارد یا پاداش به شما می‌گوید که دستیابی به یک پاداش احتمالی، چه میزان از ریسک را به همراه خواهد داشت.

سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بازارهای مالی اغلب این نسبت را محاسبه می‌کنند و از آن به عنوان راهنمایی برای شناسایی روندهای بازار بهره می‌برند، زیرا آنان برای سرمایه‌گذاری خود به دنبال بیشترین بازده با کمترین میزان ریسک می‌گردند. اگر روزانه به معامله ارزهای دیجیتال می‌پردازید و می‌خواهید روش افزایش سودآوری معاملات خود را یاد بگیرید، پس این مطلب فکت کوینز را از دست ندهید.

نسبت ریسک به ریوارد (R/R) چیست؟

نسبت ریسک به پاداش (نسبت R/R) به صورت X:Y بیان می‌شود. این نسبت، میزان ریسکی را اندازه‌گیری می‌کند که یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار باید برای رسیدن به یک میزان سود بالقوه در یک معامله خاص متحمل شود. یعنی معامله‌گر برای هر واحد ریسکی که در یک روند بازار می‌پذیرد، چه مقدار سود به دست می‌آورد. به عنوان مثال، نسبت ریسک به پاداش 1:5 نشان می‌دهد که به ازای هر 1 دلار ریسک در معامله احتمالاً می‌توانید 5 دلار کسب کنید.

یادتان هست که در مثال آغازین به بررسی وزن بدن در برابر استحکام تخته‌ها اشاره کردیم؟ این یعنی نسبت ریسک به پاداش هر معامله‌گر تا حد زیادی به میزان ریسک‌پذیری وی برمی‌گردد. به عنوان مثال، نسبت R/R 1:7 نشان‌دهنده یک معامله‌گر با ریسک‌پذیری بیشتر در مقایسه با نسبت R/R  1:2 است. کسب 2 دلار از 1 دلار به طور قابل توجهی آسان‌تر از کسب درآمد 7 دلاری از هر دلار است. بنابراین هر چه نسبت ریسک به پاداش کمتر باشد، شانس بیشتری برای کسب پاداش در هر واحد ریسک دارید.

تاثیر ریسک‌پذیری معامله‌گر بر درصد موفقیت

ریسک‌پذیری یک معامله‌گر معمولا بر پارامترهای انتخابی وی در هر معامله تاثیر می‌گذارد. این پارامترها به تعیین حد سود (پاداش بالقوه در صورت موفقیت آمیز بودن معامله) و حد ضرر (ریسک احتمالی در صورت از دست دادن معامله) قبل از ورود به معامله خلاصه می‌شود. سپس نسبت ریسک به ریوارد با تقسیم ریسک بالقوه بر سود خالص حاصل از معامله به دست می‌آید. قبل از اینکه تصویر دقیقی از نحوه کار این شاخص به دست آوریم، باید دو عنصر تشکیل‌دهنده نسبت یعنی ریسک و ریوارد را درک کنیم.

بیشتر بخوانید: وین ریت (WinRate) چیست؟آموزش کامل سایت Winrate.io

مفهوم ریسک در معامله

تعریف ساده ریسک این است که با توجه به نتیجه یک سرمایه‌گذاری خاص می‌توانید چه مقدار از سرمایه‌ خود را از دست دهید. برای مثال، فرض کنید 100 دلار روی روند قیمت یک جفت ارز در بازار سرمایه‌گذاری کرده‌اید. در این حالت، ریسک شما این است که اگر بازار برخلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، چقدر از آن 100 دلار را می‌توانید از دست بدهید.

ریسک همیشه وجود دارد، زیرا هیچگونه تضمینی نیست که قیمت بازار با پیش‌بینی‌های شما در یک جهت باشد. بنابراین ریسک اولیه در هر معامله به میزان 100 درصد از سرمایه شما خواهد بود. معامله‌گرانی خوب هستند که ریسک خود را با تنظیم استاپ لاس (Stoploss) یا حد ضرر کاهش دهند.

اما تعیین استاپ لاس یا حد ضرر در یک معامله به چه معناست؟ استاپ لاس یعنی معامله‌گر سفارش می‌دهد که موقعیت وی به محض رسیدن قیمت‌ها به یک سطح از پیش تعیین شده به طور خودکار بسته شود. مثلا تعیین حد ضرر 10 درصدی موجب می‌شود تا به جای از دست دادن تمام 100 دلار خود، زمانی که ضرر به 10 دلار رسید، به طور خودکار از معامله خارج شوید.

در معاملات واقعی، ابتدا باید قیمت ورودی و حد ضرر خود را مشخص کنید. سپس ریسک احتمالی با فرمول زیر محاسبه می‌شود.

قیمت ورودی – حد توقف ضرر = ریسک احتمالی.

بیشتر بخوانید: هجینگ (Hedging) ؛چگونه با هج کردن ریسک سرمایه‌گذاری را پایین بیاوریم ؟

مفهوم ریوارد یا پاداش در معامله

پاداش کاملا برعکس ریسک است، چون نشان می‌دهد که اگر بازار به نفع شما حرکت کند، چقدر می‌توانید از معامله خود درآمد کسب کنید. در اینجا اگر با 10 دلار در معامله‌ای وارد شوید، پاداش شما یعنی انتظار میزان سودی که از سرمایه‌گذاری 10 دلاری خود دارید.

برخی از بروکرها برای سود احتمالی هر معامله در پلتفرم خود یک سقف تعیین می‌کنند که معمولا بین 80 تا 90 درصد است. در پلتفرم‌های معاملاتی باز مانند صرافی ارز دیجیتال بایننس یا پلتفرم MT4، پاداش هر معامله می‌تواند تا 200 درصد، 500 درصد یا حتی بیشتر هم افزایش یابد، چنین بازده بالایی به لطف معاملات حاشیه یا مارجین به دست می‌آید.

اما معامله‌گران حرفه‌ای خوب می‌دانند که سودها برای همیشه دوام نمی‌آورند. بنابراین یک هدف سود برای خودشان تعیین می‌کنند. به عبارت دیگر، بر روی میزان سود خود نیز معامله خواهند کرد. این کار «تیک پرافیت» یا حد سود نامیده می شود و تفاوت بین هدف سود و نقطه ورود است. حد سود همان پاداش بالقوه یک معامله‌گر در ترید است و از نظر ریاضی با فرمول زیر بیان می‌شود.

هدف سود – قیمت ورودی = پاداش بالقوه.

بیشتر بخوانید:  سفارش حد ضرر متحرک (Trailing Stop Order) چیست؟

نحوه محاسبه نسبت ریسک به ریوارد

اکنون که به شکل عمیق‌تری با مفاهیم ریسک‌ و پاداش در معاملات آشنا شدید، به چگونگی تعیین نسبت R/R قبل از ورود به معامله یا سرمایه‌گذاری می‌پردازیم. ابتدا باید با تعیین مقدار سرمایه‌ای که می‌توانید از دست بدهید (حد ضرر) و انتظارات کسب سود از معامله (هدف سود) شروع کنید. البته توجه داشته باشید که این اعداد و ارقام فقط در ذهن شما تعیین نمی‌شوند. بلکه باید تا حد مناسبی از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال بر تنظیمات ریسک به پاداش شما تاثیر بگذارد.

هنگامی که نقطه ورودی خود را مشخص کردید، می‌توانید نسبت ریسک به ریوارد را طبق فرمول زیر محاسبه کنید.

(نقطه ورود – حد ضرر) تقسیم بر (حد سود – نقطه ورود) = نسبت R/R

بیایید فرض کنیم سهامی را با قیمت ورودی 55.50 دلار خریداری کرده‌اید و حد ضرر خود را 55.40 دلار و حد سود را هم 55.80 دلار تعیین می‌کنید. در این حالت، نسبت R/R شما به شکل زیر به دست می‌آید.

(55.50 – 55.40 دلار) / (55.80 دلار – 55.50 دلار) = 0.10 دلار / 0.30 دلار = 0.33 R/R.

جواب این فرمول بدان معناست که شما می‌توانید به ازای هر 1 دلار ریسک، سه برابر این مبلغ سود به دست آورید.

روش دیگری نیز برای محاسبه وجود دارد که به سادگی و با تعیین ریسک و پاداش خود با درصد به دست می‌آید. به عنوان مثال، شما می‌توانید با 15 درصد پاداش در معامله قانع شوید و حد ضرر را هم 5 درصد تعیین کنید. در این حالت، نسبت ریسک به پاداش شما با فرمول زیر به دست می‌آید.

درصد ریسک / درصد پاداش = نسبت ریسک به پاداش؛ یعنی 5/15 = 1:3 = 0.33.

متعادل‌سازی ریسک در برابر پاداش

وقتی صحبت از اعمال ریسک و پاداش در معاملات می‌شود، سوال واقعی این است که چگونه موقعیت‌های معاملاتی را ارزیابی کنید؟ یعنی با ورود خود به یک معامله بیشتر از چیزی که ضرر می‌کنید، سود ببرید؟ به عبارت دیگر، چگونه مطمئن شوید که پاداش بالقوه شما از ریسک احتمالی بیشتر خواهد بود؟

این مثال را در نظر بگیرید. اگر فردی به شما پیشنهاد کند تا در ازای 1000 دلار طول یک استادیوم را در حین انجام مسابقه فوتبال طی کنید، چه ریسک بالقوه‌ای دارید؟ مطمئنا ممکن است در طول مسیر توسط نیروهای امنیتی دستگیر شوید. با این حال، اگر موفق شوید و به آن طرف زمین فوتبال برسید، 1000 دلار به جیب خواهید زد.

فرض کنید پیشنهاد کمی افزایش یابد و به 1200 دلار برسد. اما این بار باید سراسر زمین بازی را بدون پیراهن طی کنید. اکنون ریسک شما نه تنها شامل دستگیری توسط نیروهای امنیتی است، بلکه امکان ارسال عکس یا فیلم از بدن برهنه شما در فضای مجازی هم وجود دارد.

مطمئنا موافقید که هر دو معامله دارای ریسک هستند. با این حال، معامله دوم به دلیل افزایش ناچیز در سود بالقوه، بسیار ریسک پذیرتر از معامله اول است. بنابراین، بهترین تصمیم شما بین این دو سفارش، انتخاب گزینه اول خواهد بود.

فرصت نامتقارن در معاملات

بهترین استفاده از نسبت ریسک به ریوارد در معاملاتی مشخص می‌شود که در آنها احتمال صعود بالقوه بسیار بیشتر از سود بالقوه باشد. این معادله «فرصت نامتقارن» نامیده می‌شود و معامله‌گران خوب آن را در استراتژی معاملاتی خود لحاظ می‌کنند.

از نظر ریاضی، اگر نسبت R/R بزرگتر از 1.0 باشد، ریسک بالقوه معامله بیشتر از سود بالقوه آن است. پس احتمالا نباید به آن ورود کنید. اما در جایی که این نسبت کمتر از 1.0 باشد، سود بالقوه شما از زیان احتمالی پیشی می‌گیرد.

معامله مد نظر شما برای افزایش شانس سودآوری باید از آنچه در معرض ریسک هستید، حداقل سه برابر بیشتر سود ایجاد کند. این نسبت به شکل 1:3 R/R نمایش داده می‌شود و می‌تواند به شما شانس بیشتری برای سودآوری بدهد. با این حال، هیچ چیز در معاملات به صورت تضمین‌شده نخواهد بود. اکنون، بیایید تمام آنچه را که تاکنون آموخته‌ایم در یک مثال معمولی معاملات ارز دیجیتال اعمال کنیم.

نسبت ریسک به ریوارد در معاملات روزانه ارز دیجیتال

معاملات روزانه ارز دیجیتال شامل ورود و خروج چندین باره به یک یا چندین بازار در عرض 24 ساعت است. ایجاد یک نسبت ریسک به پاداش و نسبت برد به باخت برای اطمینان از سودآوری روزانه در معاملات کریپتو یا دستیابی به حداقل سود هفتگی اهمیت زیادی دارد. فرض کنیم که می‌خواهید پس از یک تجزیه و تحلیل تکنیکال دقیق وارد یک موقعیت خرید شوید و از یک بازار با روند صعودی کسب سود کنید.

شما در ابتدا نقطه ورود خود را تعیین می‌کنید و سفارش حد سود خود را 15 درصد از مبلغ معاملاتی خود از زمان ورود (هدف سود – نقطه ورود) درنظر می‌گیرید. اما برخی از شرایط بازار می‌تواند سودآوری معامله شما را پایین بیاورد. بنابراین معامله خود را با تعیین یک سفارش حد ضرر 5 درصدی (قیمت ورودی – هدف توقف ضرر = حد ضرر) تکمیل می‌کنید.

با محاسبه درصد ریسک و پاداش، نسبت ریسک به پاداش شما 5/15 = 1:3 است. همان‌طور که در بالا توضیح داده شد، این نسبت شما را آماده می‌کند تا به ازای هر 1 واحد ریسک، تا 3 واحد سود کسب کنید. با فرض اینکه در حال معامله با مبلغ 100 دلاری باشید، بیایید در جدول زیر 6 معامله فرضی داشته باشیم و ببینیم چه اتفاقی برای سود شما می‌افتد.

تعداد معاملات	مبلغ معامله	باخت‌ها	بردها
1	100 دلار	5 دلار
2	100 دلار		15 دلار
3	100 دلار	5 دلار
4	100 دلار		15 دلار
5	100 دلار	5 دلار
6	100 دلار		15 دلار
مجموع	–	15 دلار	45 دلار

همان‌طور که جدول بالا نشان می‌دهد، حتی با نسبت R/R 1:3 و برنده شدن تنها 50 درصد از معامله، شما همچنان به سود مثبت 45 دلاری از سرمایه‌گذاری 100 دلاری خود دست می‌یابید.

با این حال و در واقعیت، نسبت ریسک به ریوارد 1:3 ممکن است به حد کافی امن نباشد. توجه داشته باشید که نسبت های R/R هرگز ثابت نیستند. بنابراین نسبت ریسک به پاداش شما باید بسته به تایم فریم، نقاط ورود/خروج، محیط معامله و سایر شرایط بازار در هر زمان قابل تنظیم باشد تا به سودآوری دست یابید.

مزایا و معایب معیار ریسک به ریوارد (Risk/Riward)

با توجه به نوسانات بازار ارزهای دیجیتال، محاسبه نسبت ریسک به پاداش یک روش مدیریت ضرر بسیار مهم است. بنابراین برای درک اینکه چرا نسبت ریسک به پاداش به تنهایی برای فهم کل بازار کافی نیست، مزایا و معایب استفاده از این ابزار را بررسی کرده‌ایم.

مزایا نسبت ریسک به پاداش (R/R)

• نسبت R/R به شما کمک می‌کند تا در هر زمان از مزایای احتمالی معامله در مقابل ریسک‌های احتمالی آن آگاه شوید.
• این نسبت به شما کمک می‌کند تا بهترین تنظیمات معاملاتی ممکن را ارزیابی کنید و بتوانید بیشتر از میزان ضرر احتمالی خود در معامله سود به دست آورید.
• نسبت ریسک به ریوارد به معامله‌گران حرفه‌ای کمک می‌کند تا با تجزیه و تحلیل کارایی نسبت‌های R/R در یک دوره، استراتژی‌های معاملاتی خود را بهتر تنظیم کنند.

معایب نسبت ریسک به پاداش (R/R)

• از آنجایی که ریسک‌ها و پاداش‌ها بر اساس میزان تحمل ریسک معامله‌گر و حرکات قیمت تعیین می‌شوند، فضای زیادی برای خطا وجود دارد. بنابراین نسبت R/R همیشه دقیق عمل نمی‌کند.
• نسبت R/R همه آنچه را که باید در مورد معامله بدانید به شما نمی‌گوید. بنابراین باید احتمال دستیابی به اهداف معاملاتی خود را با توجه به شرایط کلی بازار در نظر بگیرید.
• استفاده از نسبت ریسک به پاداش برای برخی از ابزارهای مالی مانند ابزارهای مشتقه می‌تواند مشکل ساز باشد. این دارایی‌ها به دلیل حرکت در جهت مخالف دارایی‌های پایه شهرت دارند و می‌توانند نسبت‌های R/R را بی‌فایده کنند.

اشتباهات معامله‌گران در محاسبه نسبت R/R

یکی از اشتباهات رایج که اکثر معامله‌گران روزانه هنگام اعمال نسبت R/R مرتکب می‌شوند این است که قبل از تحلیل یک معامله، نسبتی از قبل ساخته‌شده را در ذهن داشته باشند.

این خطرناک است زیرا اغلب معامله‌گران را وادار می‌کند تا بدون تحلیل شرایط بازار، سود خود را بر اساس نقطه ورود یا طمع خالص متوقف کنند. عدم اطمینان از امنیت معامله اغلب منجر به زیان می‌شود.

حتی با وجود بهترین نسبت‌های ریسک به پاداش، اطمینان از اینکه سایر عوامل بازار مانند اخبار فاندامنتال، پامپ‌ و دامپ دارایی‌های مرتبط و غیره مانع از دستیابی شما به اهدافتان نشود، بسیار مهم است. برنامه معاملاتی شما برای به دست آوردن بهترین نتیجه از نسبت R/R باید این موارد کلیدی را در نظر بگیرد.

• شرایط مطلوب بازار در زمان معامله
• بهترین نقطه ورود به معاملات
• تعیین اهداف ضرر و سود با توجه به شرایط بازار
• زمان تعیین حد ضرر و سود با توجه به شرایط بازار

جمع‌بندی

در کنار نسبت ریسک به ریوارد، نسبت‌های مدیریت ریسک دیگری هم برای ارزیابی معاملات شما قابل استفاده است. از این نسبت‌ها می‌توان به درصد سربه‌سر (break-even percentage) و نسبت برد به باخت (win/loss) اشاره کرد. آیا سوال یا نظری در مورد نسبت ریسک به پاداش دارید؟ خوشحال می‌شویم که با ما در میان بگذارید.