تحلیل تکنیکال کریپتو استفاده از شاخص‌های ریاضی بر مبنای داده‌های قیمت قبل و تلاش برای پیش‌بینی روندهای آینده است. ایدۀ اولیه در این تحلیل آن است که بازارها بر اساس الگوهای معینی رفتار می‌کنند و این که پس از تثبیت، روندهایی که در جهت خاصی حرکت می‌کنند، اغلب برای مدتی در همان مسیر ادامه می‌یابند. در این مقالۀ آموزشی فکت کوینز تحلیل تکنیکال را بررسی کرده و نکاتی را در این مورد توضیح داده‌ایم.
به‌طورکلی، سرمایه‌گذاران دوست دارند زمانی خرید کنند که قیمت‌ها در بازار پایین است؛ بنابراین، می‌توانند در لحظه‌ای که قیمت‌ها بالاتر است آیتم خود را فروخته و سودی به دست آورند. اجرای تحلیل تکنیکال پیش از ورود به هر موقعیتی، یکی از راه‌های شناسایی سطوح قیمتی است که ممکن است پایین باشند.
برای Technical Analysis کریپتو هیچ روش منفرد جامعی وجود ندارد. هر معامله‌گری ترجیح می‌دهد از شاخص‌های مختلفی استفاده کند و احتمالاً آنها را کمی متفاوت با هم تفسیر می‌کند. توجه داشته باشید که هیچ تحلیل تکنیکال یا پیش بینی قیکتی 100 درصد نیست.
مبانی تحلیل تکنیکال کریپتو
فهرستی طولانی از اندیکاتورهای تکنیکال مختلف و الگوهای نمودار وجود دارد که از آنها می‌توانید برای انجام تحلیل تکنیکال کریپتو استفاده کنید. در این بخش از مقاله، چند مورد از رایج‌ترین اندیکاتورهای تکنیکال را آورده‌ایم که معامله‌گران هنگام اجرای تحلیل تکنیکال می‌توانند استفاده کنند.
مطلب مفید: تحلیل فاندامنتال در کریپتو چیست؟
نمودارهای شمعی
در بیشتر مواقع، معامله‌گران نمودارهای شمعی (candlestick charts) را به سایر اندیکاتورها ترجیح می‌دهند، چون در این نمودار جزئیات زیادی بیان می‌شود. نمودارهای شمعی به‌جای فشرده کردن داده‌ها در یک نقطه برای هر بازۀ زمانی، چهار سطح قیمت متفاوت را برای هر بازه نمایش می‌دهند که (از لحاظ بصری به ترتیب بالا به پایین) عبارت‌اند از:
- بالاترین قیمت (High price)
- قیمت باز شدن (Opening price)
- قیمت بسته‌شدن (Closing price)
- کمترین قیمت (Low price)
این اطلاعات در نمودارهای شمعی به شکل یک میله (bar) و دو فتیله (wicks) نشان داده می‌شود. نوک فتیلۀ بالایی، بیشترین قیمت و نوک فتیلۀ انتهایی کمترین قیمت را نشان می‌دهد. بدنۀ شمع به رنگ‌های سبز یا قرمز نشان داده می‌شود. شاخص قرمز بدان معناست که قیمت‌ها با مقدار کمتر از قیمت باز شدن معامله بسته شده‌اند و رنگ سبز هم نشان می‌دهد که بالاتر از قیمت روز بسته شده است.
نوک شمع سبزرنگ قیمت بسته‌شدن معامله و انتهای آن، قیمت باز شدن را نشان می‌دهد. در شمع قرمز، نوک نشان‌دهنده قیمت باز شدن معامله و انتهای شمع قیمت بسته‌شدن است. هر شمع بر اساس نقاط داده اطراف خوانده می‌شود و تصویری دقیق از نحوۀ خریدوفروش کریپتو را به سرمایه‌گذاران در یک دورۀ زمانی خاص ارائه می‌دهد.
سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال
منظور از سطوح حمایت و مقاومت (Support and Resistance Levels) سطوحی است که در آنها، قیمت به ترتیب به‌سوی انتها یا اوج گرایش دارد. معامله‌گران این سطوح را شناسایی کرده و سپس برای آزمایش و گرفتن تصمیم‌های آگاهانه برای معامله به کار می‌برند.
حمایت و مقاومت چگونه تعیین می‌شود؟ برای این مورد روش‌های زیادی وجود دارد. گاهی اوقات، این کار به‌سادگی یک نگاه انداختن به نمودار و اشاره کردن به جاهایی است که قیمت‌ها بارها (در صورت مقاومت) به آنها پولبک زده(pull back) یا (در صورت حمایت) تثبیت شده‌اند (bottomed out).
معامله‌گران پس از شناسایی این سطوح قیمتی، از آنها برای تشخیص روند و فعالیت معاملاتی خود سود می‌برند. برای مثال، سفارش‌های استاپ – لاس (stop-loss orders) ممکن است در سطوح حمایتی قرار گیرند، درحالی‌که سفارش‌های فروش برای به‌دست‌آوردن سود در سطوح مقاومتی یا بالای آن جای داده می‌شوند.
برای استفاده از حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال روش‌های متنوعی وجود دارد. دلیلش آن است که آنها را می‌توان برای آزمایش پیش‌بینی بازگشت‌های قیمتی (price reversal) استفاده کرد یا درصورتی‌که قیمت‌ها به بالاتر از آنها تداوم یابند، نشان می‌دهند روند جدیدی از سر گرفته شده است. اگر قیمت‌ها به افزایش تا بالاتر از سطوح مقاومتی ادامه دهند، می‌تواند یک حرکت صعودی پایدار را نشان دهد. به همین منوال، اگر قیمت‌ها یک روند کاهشی تا پایین‌تر از سطح حمایت را نشان دهند، ممکن است از آن هم بیشتر پایین بیایند.
شاخص قدرت نسبی (RSI)
شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index) در تحلیل تکنیکال شاخصی است که معامله‌گران تازه‌کار و کهنه‌کار به یک اندازه به آن علاقه دارند. این شاخص به‌صورت نمودار خطی ساده‌ای در پایین نمودار قیمت نمایان می‌شود. خط این نمودار بین مقدارهای ۰ و ۱۰۰ در نوسان است و مقدار ۵۰ حالت خنثی را نشان می‌دهد. مقدار بالاتر، وضعیت‌های خرید بیش از حد و مقدار پایین‌تر، وضعیت‌های فروش بیش از حد تلقی می‌شوkد.
ابزار RSI مانند بسیاری از ابزارهای تحلیل تکنیکال، در کنار سایر شاخص‌ها بهترین کاربرد را دارد. برای مثال، اگر قیمت یک کریپتوکارنسی در همان زمانی که RSI امتیاز پایین ۲۰ را نشان می‌داد به سطح حمایت ثابت نزدیک می‌شد، احتمال افزایش قیمت آتی می‌تواند بالاتر از حد معمول باشد.
شاخص میانگین جهت‌دار (ADX)
شاخص میانگین جهت‌دار (average directional index) شاخص کوتاه‌مدتی است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند قدرت یک روند را تعیین کنند. هرقدر ADX بالاتر باشد، مومنتوم (momentum) روندهای فعلی می‌تواند بیشتر باشد. ADX صرفاً میانگین مقادیر خطوط جابه‌جایی جهت‌دار در یک دورۀ خاص را نشان می‌دهد. این خطوط بر اساس قیمت‌های بالا و پایین فعلی محاسبه می‌شوند. این شاخص نیز مانند RSI مقداری بین ۰ و ۱۰۰ دارد.
اما برخلاف بسیاری از شاخص‌های دیگر تحلیل تکنیکال ، ADX به‌ندرت از ۶۰ بیشتر می‌شود. به‌طورکلی، تحلیل‌گران نمودار معتقدند که ADX با مقدار ۲۵ و بیشتر از آن نشانۀ قدرت روند و مقداری کمتر از ۲۰ بیانگر آن است که هیچ روندی وجود ندارد. بین ۲۰ و ۲۵ هم خنثی تلقی می‌شود یا بدون روند.
هرگاه ADX افزایشی باشد، نشان می‌دهد که روند فعلی با قدرت بیشتری در حال افزایش است.
میانگین‌های حرکت (MA)
ADX در تعیین قدرت روند به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند، بااین‌حال، میانگین‌های حرکت را می‌توان به‌عنوان ابزاری برای کمک به تعیین جهت روند استفاده کرد. در شاخص میانگین متحرک، نقاط داده کریپتوکارنسی در طول یک دورۀ تعیین شده را خلاصه و مقدار کل را بر تعداد نقاط داده تقسیم می‌کنند تا مقدار میانگین به دست آید. دلیل به‌کارگیری اصطلاح میانگین «متحرک» آن است که این عدد با استفاده از تازه‌ترین داده قیمت، پیوسته به‌روز می‌شود.
میانگین‌هایِ حرکتِ بلندمدت شاخص‌های قوی‌تری تلقی می‌شوند، چون داده‌های بیشتری را شامل می‌شوند. اما MA-ها را در کوتاه‌مدت هم می‌توان ردگیری کرد.
میانگین‌های متحرک انواع مختلفی دارند، طول متفاوتی دارند و به شیوه‌های مختلفی می‌توان از آنها برای فراهم‌کردن سرنخ‌هایی در مورد جهت روند استفاده کرد.
یکی از وضعیت‌های صعودی (bullish setup) بر اساس MA-ها «تقاطع طلایی» (golden cross) خوانده می‌شود. این مورد زمانی رخ می‌دهد که میانگین متحرک کوتاه‌مدت به بالاتر از میانگین متحرک بلندمدت برسد، اغلب مواقع، میانگین متحرک ۵۰ روزه از میانگین متحرک ۲۰۰ روزه بالاتر است.
خطوط روند
خطوط روند (Trends lines) دقیقاً مانند همان چیزی هستند که به نظر می‌آیند، یعنی خطوطی که روندهای بالقوه را نشان می‌دهند. این خطوط شکل‌های بسیاری دارند و گاهی اوقات، چندین خط روند را می‌توان در یک نمودار ترسیم کرد تا الگوهای پیچیده‌تری را نشان دهد.
خطوط روند در ساده‌ترین شکل خود خطوط ساده‌ای هستند که چندین نقطۀ قیمت بالا یا پایین را به هم وصل می‌کنند. هر چه تعداد نقاط وصل شده به یک خط بیشتر باشد، روند می‌تواند قوی‌تر باشد.
خطوط روند برای نشان‌دادن انواع تحلیل تکنیکال کریپتوهای مختلف ترسیم می‌شود.
الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال
الگوی فنجان و دسته (cup-and-handle pattern) نیز یک وضعیت صعودی مشهور است. این الگو از نمودار قیمتی تشکیل می‌شود که در بالایش می‌توان یک فنجان (نیمۀ انتهایی یک حلقه) و دسته (خط متمایل به پایین در زاویۀ حدود ۴۵ درجه) را ترسیم کرد.
برای اینکه این اتفاق بیفتد، قیمت‌ها عموماً باید کاهش پیدا کنند، به طور خلاصه به سمتی نامطمئن معامله شوند (trade sideways)، تقریباً به همان مدت زمانی که در ابتدا کاهش یافتند، افزایش یابند و سپس یک افت شدید اما مختصر داشته باشند. افت نهایی دسته را ایجاد می‌کند که در آن نقطه به نظر می‌رسد که الگو تأیید شده است و قیمت‌ها افزایش می‌یابند.
برعکس این الگو نیز می‌تواند رخ دهد و تصور می‌شود که نزولی (bearish) باشد. اگر فنجان و دستۀ وارونه رخ داد، مراقب باشید چون ممکن است قیمت‌ها کاهش یابند.
نتیجه‌گیری
- تحلیل تکنیکال کریپتو تنها یکی از راه هاییست که سرمایه‌گذاران پیش از سرمایه‌گذاری در کریپتو باید بدانند. با این اوصاف، تحلیل تکنیکال کریپتوکارنسی می‌تواند بسیار سلیقه‌ای باشد، حتی با این که خود اندیکاتورها بر اساس ریاضی هستند.
- توجه داشته باشید که هیچ اندیکاتوری در تحلیل تکنیکال در ۱۰۰ درصد موارد درست نیست. حتی زمانی که چندین شاخص در یک نتیجه‌گیری همگرا شوند، قیمت‌ها همچنان می‌توانند متفاوت با آنچه انتظار می‌رود واکنش نشان دهند. بهترین کاری که معامله‌گران می‌توانند برایش امیدوار باشند، افزایش شانس تصمیم‌گیری است که بر اساس اطلاعات موجود احساس خوبی در موردش دارند.
شما از کدام اندیکاتور بیشتر استفاده می‌کنید؟ و آیا همیشه به نتیجه دلخواه خود رسیده‌اید؟
