چند سال پیش که کریپتو به معنای امروزی وجود نداشت و این تکنولوژی به اندازه کافی پیشرفت نکرده بود، مفاهیمی چون وب 2 و وب 3 هم معنی نداشتند. اما امروزه به جای وب نسل یک، وب نسل دوم و سوم مطرح است و این دو بسیار متفاوت هستند. برای دانستن تفاوت وب 2 و 3 پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مقاله با فکت کوینز همراه باشید.
وب 1 چیست؟
برای اینکه با تفاوتهای وب 2 و 3 آشنا شوید، ابتدا باید وب 1 را بشناسید. اینترنت در سالهای اولیه خود شکل کاملا متفاوتی داشت. در نسل اول اینترنت اینترنت صفحات وب ثابت بودند. تنها کاری که میتوانستید در وب 1 انجام دهید این بود که مطالب را بخوانید و کاربرد دیگری نداشت.
هیچ روشی برای کامنت گذاشتن یا نظر دادن، واکنش به پستها و انجام سایر کارهای جالب دیگری که در فیس بوک و اپلیکیشنهای دیگر قابل انجام استدر وب 1 وجود نداشت. برای مثال، توییتر وجود نداشت، زیرا هیچ راهی نبود که بتوانید توییت کنید، همچنین نمیتوانستید عکسهایی را در اینستاگرام پست کنید.
وب 1 تولیدکنندگان محتوای بسیار کمی داشت و ما فقط میتوانستیم از محتوای محدودی استفاده کنیم. در مقایسه با اینترنت امروزی، به جرات میتوان گفت که وب 1 بسیار خسته کننده بود. عصر وب 1، عصر تاریک اینترنت نامیده میشد و تا اوایل سال 2000 هم اوضاع به همین منوال گذشت.
بیشتر بخوانید: متاورس چیست ؟ چرا اینقدر جنجال به پا کرده است؟
وب 2 چیست؟
سپس وب 2 به وجود آمد که کاملاً برعکس وب 1 بود. با وب 2، داینامیک بودن اینترنت به تدریج از بین رفت و اینترنت پویا به وجود آمد. وب 2 قابلیت های جدیدی مثل تعامل، ارتباط اجتماعی و محتوای تولید شده توسط کاربر را به عصر اینترنت اضافه کرد. وب 2 امکان توسعه فضای وب اجتماعی را فراهم کرد و آغازی برای تبدیل جهان به یک دهکده جهانی بزرگ بود، زیرا ارتباط بین هر دو نقطهای از کره زمین را ممکن می ساخت.
برای اینکه تفاوت وب 2 و 3 را بیشتر به شما توضیح دهیم، به مثال هایی از وب 2 توجه کنید. به لطف غولهای تکنولوژی مانند فیسبوک، اینستاگرام، تیکتاک، توییتر، اوبر، واتس اپ و یوتیوب، پلتفرمهای دینامیک به وجود آمدند. بدین معنا که در این پلتفرمها علاوه بر خواندن مطالب، کاربر میتواند با دیگران ارتباط برقرار کند و در اینترنت فعالیت داشته باشد.
با وب 2، کاربران اکنون بر اساس خدمات مختلفی که به صورت آنلاین ارائه میدهند درآمد کسب میکنند. همچنین لازم به ذکر است که وب 2 تحت تاثیر سیستمهای مرکزی کنترل کننده محتویات در اینترنت است که این سیستمها نسبت به کاربران اولویت دارند. این جمله به این معنی است که کاربران و تولیدکنندگان محتوا از نظر فعالیت در وب 2 توسط این سیستمها کنترل میشوند.
بیشتر بخوانید: گیم فای (GameFi) چیست و چه ارتباطی به دیفای دارد؟
تفاوت وب 2 و 3: وب 3 چیست؟
وب 3 نسخه کامل شده و یا بهتر است بگویم به بلوغ رسیده وب 1 و وب 2 است. وب 3 عصری از اینترنت را تعریف میکند که در آن تمرکززدایی، شفافیت و فعالیتهای کاربر محور در اولویت قرار دارند. اولویت سیستم وب 3، سیستمهای مرکزی کنترل کننده محتوا نیست، بلکه کاربر در اولویت قرار دارد. ظهور وب 3 تغییر گستردهای را نشان خواهد داد، همان طور که وب 2، به طور کامل وب 1 را تغییر داد.
وب 2 حریم خصوصی و شفافیت اندکی را برای کاربر فراهم میکند یا اصلا برای کاربر شفافیت ایجاد نمیکند. وب 3 استفاده از اینترنت را کاملا به کاربر واگذار مینماید. پیشگام اینترنت، بارنز لی زمانی که در سال 1990، که وب 1 تازه شروع به شکل گیری کرده بود، آینده وب 3 را پیش بینی کرد و مطالبی که ذکر کردیم را بیان کرد. با بررسی وب جدید که به وب 3 معروف است، میتوان به تفاوت وب 2 و 3 پی برد.
- تمرکززدایی: برای پست کردن هر چیزی در اینترنت، هیچ مجوزی از یک مقام مرکزی لازم نیست. هیچ گونه کنترل مرکزی وجود ندارد، و بنابراین هیچ گونه محدودیتی هم وجود نخواهد داشت. نظارت و سانسور بی معنی میشود و کاربران میتوانند هر چیزی را در اینترنت قرار دهند. کاربر آزادی بیشتری به دست میآورد و اینترنت را کاملا به دست میگیرد.
- طراحی پایین به بالا: در وب 3، اینترنت از ابتدایی ترین و جزئی ترین مؤلفه ها آغاز می شود تا به سطوح بالاتری از مؤلفه ها، متشکل از مؤلفه های کوچکتر، برسد. به جای اینکه ابتدا کد نوشته شود و سپس توسط گروه کوچکی از متخصصان کنترل شود، از همان ابتدا در دید کامل همگان قرار داده میشود و دیگران حداکثر مشارکت و آزمایش را در کد نویسی خواهند داشت.
وب 3 دارای فناوریهای جدیدی مانند وب معنایی، هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی است که بر دادهها و الگوریتمها برای پیشبینی فعالیتهای انسانی تکیه میکنند. از این رو مشکلات شبکه خیلی سریعتر پیدا میشوند. وب 3 همچنین فضای اجتماعی وب را تغییر میدهد، زیرا این وب جدید ویژگیهایی مانند واقعیت افزوده و واقعیت مجازی را ارائه میکند.
تجربه ما از استفاده از وب بسیار گستردهتر خواهد شد، زیرا وب 3 تجربهای بهتر از آنچه که فضای وب فعلی ارائه میدهد در اختیار ما خواهد گذاشت. تکنولوژی بلاک چین، قسمت مالی و سایر بخشهایی را که شامل تبادل و انتقال دادهها، کالاها و خدمات هستند را دگرگون خواهد کرد.
وب 3 یک اینترنت کاملا کاربر محور است و قابلیت های جدیدی را در اختیار کاربران اینترنت در سراسر جهان قرار خواهد داد. تفاوت وب 2 و 3 در این است که وب 3 امکانات بیشتر و گستردهتری را در اختیار کاربران قرار میدهد. این وب تحت کنترل یک سیستم مرکزی نیست، لذا کاربران میتوانند تجربههای خیلی بیشتری را هنگام کار کردن با این وب به دست آورند.
مزایای وب 3 چیست؟
وب نسل سه مزایای بسیاری دارد ازجمله:
- هر کسی که به اینترنت دسترسی دارد، میتواند از تمام امکانات آن استفاده کند. به عبارت دیگر، نیاز به داشتن اجازه برای استفاده از اینترنت نیست. کاربران آزادانه میتوانند از جنبههای مختلف وب 3 بهرهمند شوند.
- هیچکس نمیتواند حساب کاربری شما را مسدود کند یا دسترسی شما را به اینترنت ببندد.
- پرداختها برای مثال با استفاده از ETH (ارز مجازی اتریوم) انجام میشوند و تکنولوژی بلاک چین و رمز ارزها بیشتر استفاده خواهند شد.
- اتریوم به قدری پیشرفت میکند که شما میتوانید برای هر چیزی برنامه ریزی کنید و کد نویسی انجام دهید.
آیا وب ۴.۰ در راه است؟
وب ۴ نسل جدیدی از اینترنت است که هدف آن ایجاد همزیستی جدیدی بین انسان و ماشین است. این وب بر اساس فناوریهای جدید و همچنین نقش پررنگ هوش مصنوعی خواهد بود. وب ۴ هنوز یک ایده در حال پیشرفت است و تعریف کاملا واضحی از آن وجود ندارد. اما حضور فعال هوش مصنوعی، هر روز ما را به این نسل جدید نزدیکتر میکند.
سخن آخر درباره تفاوت وب 2 و 3
به طور خلاصه، وب 1 اینترنتی فقط قابل خواندن است که در آن برای فعالیت کاربران تقریبا اولویتی وجود ندارد، اما وب 2 دارای قابلیت نوشتن است که در آن اولویت بیشتری به کاربران داده میشود.
در وب 2 بین کاربران و تولید کنندگان محتوا تعامل وجود دارد. برای مقایسه تفاوت وب 2 و 3 ، میتوان نتیجه گرفت که وب 3 نوع جدیدی از وب را به وجود آورده که در آن واسطهها وجود ندارند. از این رو کاربران وب 3 میتوانند مستقیماً به اینترنت و پلتفرمها دسترسی داشته باشند. کاربران در وب 3 به محتوای شخصی سازی شده خود، بر اساس دادههای ارائهشده دسترسی خواهند داشت.
وب 3 کاربران را محدود نمیکند و به آنها آزادی عمل بیشتری میدهد. وب 3 در آینده بیشتر کاربرد خواهد داشت و مزایا و معایبی را به دنبال میآورد. دسترسی راحت به تمام بخشهای اینترنت گرچه عالی و ایده آل به نظر میرسد، اما آیا این دسترسی گسترده امنیت کافی دارد؟ هکرها و افرادی که فعالیتهای غیرقانونی انجام میدهند به چه اطلاعاتی دسترسی خواهند داشت؟ برای کسب اطلاعات بیشتر مقالات ما را دنبال کنید.
سوالات متداول
وب 1 یا وب ایستا، علیرغم تامین دسترسی محدود به اطلاعات و تعامل کاربری پایین، اولین نسل اینترنت در دهه 90 میلادی بود که در آن، ساخت صفحههای کاربری یا حتی کامنت گذاشتن برای مقالات امکانپذیر نبود.
وب 2 از سال ۲۰۰۴ شروع شد و تا به امروز ادامه دارد. در این نسل از اینترنت بر خلاف نسل قبل تعامل کاربران بیشتر است. در وب ۲ کاربران میتوانند علاوهبر استفاده از محتوای موجود در وب، به تولید محتوا در این فضا بپردازند
وب 3 به طور خلاصه نسل بعدی اینترنت است که دموکراتیک و غیرمتمرکز است. وب نسل سوم از طریق فناوریهای جدیدی چون بلاک چین، هوش مصنوعی، متاورس و رمز ارزها ایجاد میشود.