در عصری که پروژههای جدید کریپتو هر روز در حال ظهور هستند، باید راههای متفاوتی وجود داشته باشد تا بتوانند بودجه خود را افزایش دهند. از عرضه اولیه سکهها (ICO) در سال 2017 تا جذب سرمایهگذاران خطرپذیر (VC) در سال 2021 تا راههای مختلف جذب سرمایه مانند عرضه اولیه سهام (ISPO)، پروژههای ارز دیجیتال نوظهور همیشه راهی برای جمعآوری پول برای ساخت محصولات خود پیدا کردهاند. اما ISPO چیست ؟ با فکت کوینز در این مقاله همراه باشید.
بیایید ابتدا به این فکر کنیم که چه راه دیگری برای جذب سرمایه به جز مشارکت در اجماع شبکه وجود دارد؟ اگر بتوانید راهی برای استفاده از ارز دیجیتال بلااستفاده خود بیابید تا اطمینان حاصل شود که بلاک چینی که در آن سهام (استیک) دارید به تولید بلاکهای جدید و دریافت پاداش در ازای آن ادامه میدهد، آیا نمیخواهید این کار را انجام دهید؟ این دقیقاً همان کاری است که عرضه اولیه استخر استیک (initial stake pool offering) انجام میدهد. این زاییده فکر کاردانو (Cardano)، یک بلاک چین اثبات سهام (POS) است.
انواع تامین مالی در حوزه کریپتو
ISPO چیست ؟ راههای مختلفی برای جذب سرمایه برای پروژههای ارز دیجیتال وجود دارد. روزهایی که کارآفرینان باید در صف منتظر بمانند تا سرمایهگذار حاضر شود و معاملهای را به آنها پیشنهاد دهد که زندگی آنها را تغییر دهد، گذشته است. در حالی که صنعت VC دستخوش تغییرات عظیمی شده است و هنوز یکی از قابلاعتمادترین راههای جمعآوری سرمایه برای پروژههای فناوری است، اکنون راههای جدیدتری وجود دارد که پروژههای کریپتو به لطف فناوری بلاک چین به آنها تکیه میکنند. گفتنی است، پروژههای این فضا روشهای مختلفی را برای جذب سرمایه اتخاذ کردهاند. بیایید نگاهی به برخی از محبوبترین موارد ذکرشده در زیر بیاندازیم.
عرضه اولیه سکه (ICO)
این شاید یکی از اصلیترین راههای جذب سرمایه در کریپتو باشد. به عنوان بخشی از یک ICO، زمانی که پروژه توکن خود را برای سرمایهگذاران علاقه مند صادر میکند، سرمایه جمعآوری میشود. بیایید مثال اتریوم را در نظر بگیریم. زمانی که اتریوم ICO خود را انجام میداد، بر اساس تحقیقات فنی که تیم انجام داده بود و سند پروژه، میخواست سرمایهگذارانی را برای شرکت در برنامه جذب کند. این بدان معناست که سرمایهگذاران بالقوه میتوانند مکانیزم اتریوم را مطالعه کنند تا بفهمند این پروتکل و بلاک چین چگونه کار میکنند. این به سرمایهگذاران فرصت مناسبی داد تا نهتنها پروژه را درک کنند، بلکه با شرکت در ICO آن، به توکنهای اولیه آن نیز دست پیدا کنند.
در حالی که برخی از وجوه تولید شده از طریق ICO از بین رفتند، شکی وجود نداشت که این روش جدیدی برای جمعآوری سرمایه در ارزهای دیجیتال بود، به خصوص زمانی که فضا تازه در حال ظهور بود. ICO اتریوم در آگوست 2014 با قیمت 0.31 دلار به ازای هر توکن راه اندازی شد و بیش از 16 میلیون دلار پول جمعآوری کرد.
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO)
IDO فرآیندی مشابه جذب سرمایه مانند ICO است، با این تفاوت که سرمایهگذاران اکنون توکنهای پروژه را زمانی که در صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) فهرست شدهاند، خریداری میکنند. در صرافیهای غیرمتمرکزی چون Uniswap، Sushiswap و PancakeSwap، سرمایهگذاران میتوانند به راحتی توکنهای موجود خود (مانند USDT) را با توکن پروژه تعویض کنند.
عرضه توکن اوراق بهادار (STO)
این یک روش کمتر شناخته شده برای جمعآوری سرمایه در ارزهای دیجیتال است. این یک عرضه عمومی از اوراق بهادار دیجیتال توکن شده است که میتواند برای نشان دادن داراییهای مالی مانند سهام و درآمد ثابت استفاده شود. اما، به عنوان بخشی از STO، یک پروژه توکنهای خود را در صرافیهایی فهرست میکند که توکنهای اوراق بهادار را فهرست میکنند. کاربران میتوانند توکن ها را در این صرافیها خریداری کنند.
عرضه اولیه صرافی متمرکز (IEO)
یک IEO شبیه به یک IDO است با تنها تفاوت این که یک مرجع متمرکز (مانند یک صرافی یا یک لانچ پد) به عنوان یک واسطه بین سرمایهگذاران بالقوه و پروژه عمل میکند. فرآیند جمعآوری سرمایه در پلتفرم صرافی (مانند بایننس) انجام میشود و کاربران میتوانند از وجوه خود در صرافی برای خرید این توکنها استفاده کنند. اغلب صرافیهای متمرکز (CEX) مانند بایننس و FTX اغلب چنین رویدادهای جمعآوری سرمایه را برای پروژههای نوظهور تسهیل میکنند.
اکنون که روشهای مختلف جمعآوری سرمایه در کریپتو را بررسی کردیم، بیایید ببینیم که عرضه اولیه استخر استیک یا استخر سپرده چیست.
ISPO چیست ؟
MELD، یکی از اولین پروژههایی است که از مدل ISPO برای جمعآوری سرمایه استفاده میکند و آن را راهی بسیار «دموکراتیک» برای جمعآوری سرمایه برای پروژههای کریپتو تعریف کرد. آنها در وبلاگ خود توضیح دادند که چگونه کاربران میتوانند توکنهای ADA خود را به استخرهای استیکینگ MELD واریز کنند و جوایزی کسب کنند. دو نوع پاداش در این سیستم ارائه میشود: یکی 100٪ پاداش ADA و دومی 50٪ پاداش ADA و 50٪ پاداش MELD. این پروژه قبلاً حدود 800 میلیون توکن MELD را برای صدور جوایز به سپردهگذارها اختصاص داده بود.
MELD چیست؟
MELD یک بانک کریپتوی غیرحضانتی است که به شما امکان میدهد هم رمزارزها و هم ارزهای دنیای واقعی را قرض دهید و وام بگیرید. کاربران همچنین این فرصت را دارند که با سپردهگذاری (استیک کردن) توکن MELD خود سود کسب کنند. این پروژه مبتنی بر بلاک چین کاردانو است. فرآیند اعطای وام در پروژه مشابه سایر استخرهای وامدهی در کریپتو است. این پروژه مبتنی بر بلاک چین کاردانو است. فرآیند اعطای وام در پروژه مشابه سایر استخرهای وامدهی در کریپتو است. کاربران به سادگی با تامین وثیقه رمزارزها را از پلتفرم قرض میگیرند. وام دهنده در این مورد برای قفل کردن سرمایه خود نرخ بهره دریافت میکند. MELD وام فیات را نیز در پلتفرم خود ارائه میدهد.
نحوه کار ISPO
اکنون برای درک ISPO، ابتدا باید نحوه عملکرد استخرهای سپردهگذاری یا استخر استیکینگ (staking Pool) را درک کنیم. استخرهای استیکینگ سادهترین راه برای کسب سود از ارزهای دیجیتال هستند. پروتکلهایی که از مدل اجماع اثبات سهام (POS) استفاده میکنند، برای اطمینان از عملکرد بلاکچین خود، به استخرهای استیکینگ تکیه میکنند.
ISPO چیست ؟ روش کار به این صورت است که به جای اینکه ماینرها مجبور باشند منابع محاسباتی را برای کمک به اعتبارسنجی تراکنش ها مصرف کنند، کاربران سرمایه (در قالب توکن بومی زنجیره) را سپردهگذاری (استیک) میکنند. اعتبارسنجها از این سپردهها برای تأیید تراکنشها و ادامه تولید بلاکها در بلاک چین استفاده میکنند. اما از آنجایی که سپرده در شبکه اغلب قفل است (یعنی نمیتوان از آن در جای دیگری در دیفای استفاده کرد)، به کاربران پاداش استیکینگ یا پاداش سپردهگذاری اعطا میشود که در واقع سودی است که آنها از سپرده خود دریافت میکنند.
در پلتفرم MELD، از استخرهای سپردهگذاری و پاداش هایی که برای کاربران (یا نمایندگانی که سرمایه خود را در این استخرها سپردهگذاری کرده بودند) صادر می شد استفاده شده است.
MELD به عنوان یک «رابط» بین پاداشهای استیکینگ که از استخرهای استیکینگ تولید میشود و پاداشهایی که به نمایندگان صادر میشد، عمل میکند. آنها پاداشهای ADA را که به عنوان بخشی از سپرده ایجاد میشوند را حفظ میکنند و در ازای آن مقدار متناسبی از توکنهای MELD را به کاربرانی که در ISPO شرکت میکنند ارسال میکنند.
ISPO چیست ؟ این بدان معناست که سرمایهگذاران احتمالی که میخواهند در پروژه سرمایهگذاری کنند، مجبور نیستند تمام سرمایه خود را به پروژه هدایت کنند و خطر کاهش ارزش سرمایه خود را داشته باشند. ریسک قفل شدن سرمایه در پروژه توسط خود پروژه پوشش داده شد. از آنجایی که آنها کنترل مطلق بر داراییهای خود دارند، میتوانند هر زمان که بخواهند سرمایه خود را برداشت کنند.
تفاوت ICO با ISPO چیست ؟
در ادامه بحث ISPO چیست باید گفت که بله، یک ISPO اساساً با ICO متفاوت است، زیرا نیازی به سرمایهگذاران بالقوه ندارد که سرمایهشان را در یک پروژه واریز کنند و خطر سقوط ارزش آن را داشته باشند. برعکس، کاربران سرمایه خود را در یک استخر سپردهگذاری میکنند و پروژه به سادگی پاداش سپردهگذاری را از استخر جمعآوری میکند در حالی که در ازای آن مقدار متناسبی از توکنهای خود را برای کاربران صادر میکند. این کار را برای سرمایهگذار بسیار آسان میکند.
آنها نهتنها میتوانند سرمایه خود را در هر زمان واریز و برداشت کنند، بلکه این آزادی را نیز دارند که در بسیاری از رویدادهای جمعآوری کمک مالی شرکت کنند. اگر پروژه خوب پیش نرود، سرمایهگذار میتواند به سادگی داراییهای خود را از استخر سپرده خارج کند و همه آن را پس بگیرد.
به یاد داشته باشید که در یک ICO، شما کل سرمایه را برای سرمایهگذاری در یک پروژه استیک میکنید و هیچ یک از آنها در جای دیگری قابل استفاده نیست. در ISPO، درست مثل این است که سرمایه خود را در یک استخر سرمایهگذاری قرار دهید و از آن پاداش بگیرید. اگر پروژه شکست بخورد شود، آنگاه فقط پاداش استیکینگ را از دست میدهید (اما میتوانید سرمایه خود را پس بگیرید). با این حال، اگر پروژه به خوبی پیش برود، کل سرمایه خود را به همراه توکن ها به عنوان پاداش برمیگردانید.
استیکینگ پول MELD چیست؟
استخر سهام MELD در 1 ژوئیه 2021 راه اندازی شد و شش ماه بعد در 8 دسامبر به پایان رسید. همه کسانی که میخواستند شرکت کنند این فرصت را داشتند که هر مقدار ADA را که میخواستند و برای مدت زمانی که میخواستند واگذار کنند. از آنجایی که آنها توکنهای خود را به یک استخر استیکینگ واگذار میکردند، میتوانستند هر زمانی که میخواستند، آن را رها کرده و کنار بکشند.
دقیقاً 800 میلیون توکن MELD به عنوان پاداش برای همه شرکت کنندگان کنار گذاشته شد. دو استخر به عنوان بخشی از این ISPO ارائه شد:
- MELD1: این استخر فقط از توکنهای MELD تشکیل شده بود. به طور خلاصه، اگر کاربران ADA خود را به این استخر واگذار میکردند، پاداش خود را فقط در قالب توکنهای MELD و ADA دریافت میکردند.
- MELD2: این استخر بین توکنهای MELD و ADA تقسیم شد. این بدان معناست که کاربران میتوانند در صورت واگذاری توکنهای خود به این استخر، هر دو توکن MELD و ADA را پاداش بگیرند.
جوایز نیز در تاریخ نهایی یعنی 8 دسامبر 2021 به کاربران داده شد. هدف از این جذب سرمایه استفاده از وجوه برای اهداف مختلف بود.
ISPO چیست ؟ این ISPO در مجموع 32 دوره به طول انجامید و قرار بود وجوه برای اهداف مختلف مانند این تقسیم شود.
این پروژه موفق شد بیش از 1 میلیارد دلار کاردانو را در استخرهای سپردهگذاری خود در طول ISPO جمعآوری کند. این واقعاً یک حرکت پیشگامانه بود زیرا تمایل کاربران به کنترل بیشتر بر سرمایههای خود را نشان داد.
هدف اصلی MELD از اجرای ISPO خود، کشف روشی متفاوت برای جذب سرمایه در رمزارزها بود، راهی که قبلاً مورد بررسی قرار نگرفته بود. این به ویژه برای سرمایهگذارانی مفید بود که همه سرمایهشان در ICO قفل شده بود. ISPO ها روشی جایگزین برای سرمایهگذاری سرمایه خود در یک پروژه بدون اینکه آن را در معرض خطر قرار دهند به آنها پیشنهاد کردند.
نمونه هایی از ISPO ها
از زمان موفقیت ISPO MELD، آنها به محبوبیت بالایی رسیدهاند و هم پروژهها و هم سرمایهگذاران اکنون در حال بررسی استفاده از آن به عنوان روش اصلی خود برای جمعآوری سرمایه و سرمایهگذاری هستند. یکی از بزرگترین مزایای ISPO ها این است که فقط پروژههای جدی تمایل به انجام آنها دارند و احتمال کمتری وجود دارد که پروژه سرمایهگذاران خود را به سمت خود بکشاند. MinSwap پروژه دیگری در Cardano است که از همین روش برای جمعآوری سرمایه استفاده میکند. ISPO پروژه آنها شامل 10 استخر است.
سایر بلاک چینهای اثبات سهام نیز میتوانند از این مدل جمعآوری سرمایه با ارائه راه دیگری به سازندگان پروتکل و سرمایهگذاران برای تامین مالی پروژههای مختلف در کریپتو استفاده کنند. اینکه چقدر در آینده موفق میشود چیزی است که فقط زمان نشان خواهد داد.
فرآیند مشارکت در ISPO چیست ؟
اگر توسعهدهندگان یا سرمایهگذاران یک پروژه بخواهند از ISPO به عنوان روشی برای جمعآوری سرمایه برای پروژه یا مشارکت در سرمایهگذاریها به ترتیب استفاده کنند، میتوانند یک استخر مستقر کنند. در این صورت، سرمایهگذاران ADA خود را در استخر واریز میکنند. آنها میتوانند تصمیم بگیرند که چه درصدی از پاداشهای استیکینگ را خودشان میخواهند در قالب ارز دیجیتال ADA دریافت کنند.
همانطور که میبینید، این درصد را میتوان هم توسط توسعه دهندگان پروژه و هم سرمایهگذاران آن با همکاری تعیین کرد و اطمینان حاصل کرد که شفافیت کامل وجود دارد. در مقابل، کاری که توسعهدهندگان انجام میدهند این است که مقدار متناسبی از پاداشهای سپردهگذاری را در قالب توکنهای خود وعده میدهند. این توکن ها معمولاً در پایان هر دوره به کیف پول سرمایهگذاران ریخته میشوند. این کمک میکند تا اطمینان حاصل شود که الف) پروژه بودجه مورد نیاز پروژه را دریافت میکند و ب) سرمایهگذاران قادر به سرمایهگذاری وجوه خود هستند.
شما میتوانید ISPO های آتی در زنجیره های مختلف را زیر نظر داشته باشید. از آنجایی که Cardano اولین زنجیرهای بود که برای این روش استفاده شد، ممکن است پروژههای بیشتری را با استفاده از کاردانو به عنوان مدل پایه نیز بیابید.. اکنون که نحوه عملکرد ISPO را بررسی و درک کردهایم، درک این نکته مفید خواهد بود که چگونه سرمایهگذاری ADA این پاداشها را تولید میکند. این امر درک شما از بلاک چین را بیشتر تقویت میکند و به شما ایده بهتری از اینکه سود شما از کجا میآید، میدهد.
استخرهای استیکینگ ADA چگونه کار میکنند؟
در یک بلاک چین PoS، استخرهای استیکینگ یک سنگ بنای مهم به شمار میروند. در حالی که کاربران میتوانند به صورت جداگانه نیز سهام داشته باشند، استخرهای سپردهگذاری آنهایی هستند که وجوه کاربران را در یک استخر تجمیع میکنند که سپس در شبکه مستقر میشود. پاداشهایی که از استقرار کل استخر در شبکه به دست میآید، در آخر بین همه کسانی که در حال استیک کردن در استخر هستند توزیع میشود.
استیک (Stake) چیست؟ و سودش در واقع از کجا میآید؟
در ادامه مقاله ISPO چیست باید گفت که در بلاک چین PoS، کاربران نیازی به استفاده از منابع محاسباتی برای اعتبارسنجی بلاک ها ندارند. در عوض، آنها باید سرمایه خود را به شبکه اختصاص دهند. سپس این سرمایه توسط شبکه برای انتخاب اعتبارسنجهایی که میتوانند بلوک بعدی را تأیید کنند استفاده میشود. طبیعتاً هر چه سرمایهای که در شبکه واریز میکنید بیشتر باشد، شانس شما برای انتخاب اعتبار بیشتر است. و هر چه شانس شما برای انتخاب بیشتر باشد، سودآوری شما از استیکینگ بالاتر خواهد بود.
به همین دلیل است که چندین سرمایهگذار میتوانند همه وجوه خود را با هم تجمیع کنند و از طریق یک استخر استیکینگ در شبکه به اشتراک بگذارند. این تضمین میکند که شانس بسیار بیشتری برای انتخاب شدن برای اعتبارسنجی تراکنش ها در شبکه وجود دارد.
اکنون، وقتی سرمایهگذاران سرمایه خود را در شبکه واریز میکنند، عملاً آن را قفل میکنند. این بدان معناست که آن سرمایه غیر نقدشونده میشود و نمیتواند در جای دیگری استفاده شود. پس در پاسخ به اینکه ISPO چیست باید گفت که این یک چالش اساسی برای بلاک چین های PoS است که در حال حاضر توسط برخی از پروتکل های نوظهور لیکویید استیکینگ حل میشود. با این حال، این در واقع یک چالش اساسی برای PoS است. و در حین طراحی مکانیزم این زنجیرهها، تصمیم گرفته شد که بخش مشخصی از توکن بومی شبکه برای پاداشدهی کنار گذاشته شود.
بنابراین پاداش استیکینگ با عملکرد خوب یک بلاک چین PoS مرتبط است. امنیت هر شبکه PoS به طور مستقیم با مقدار سرمایهای که در آن واریز میشود در ارتباط است. اگر سرمایه بیشتری در شبکه سپردهگذاری شود، آنگاه شبکه در برابر حملات بسیار مقاوم میشود. و اگر شبکه در برابر حملات کاملاً مقاوم باشد، پس پاداش های مخاطره آمیز نیز بسیار پایدار هستند. و به همین دلیل است که ISPO میتواند موفق باشد. در یک ISPO معمولی، تنها سرمایهای که به پروژه میدهید، بازدهی است که از سپرده خود کسب میکنید. تا زمانی که شبکه سالم باشد، سهام اولیه شما کاملاً دست نخورده است.
جمع بندی؛ ISPO چیست
ISPO ها مطمئناً روشی امیدوارکننده برای جمعآوری سرمایه در بازار کریپتو هستند. به دلیل سهولت و قابلیت اطمینانشان، آنها نسبت به سایر روشهای سنتی قابل اعتمادتر هستند. ISPO به شما این آزادی را میدهد که هر زمان که بخواهید سرمایه خود را از برداشت کنید. این نهتنها به این معنی است که سرمایه شما ایمن است، بلکه به این معنی است که وقتی همه سرمایهگذاران سپردههای خود را آزادسازی کرده باشند، پروژه هیچ وجهی دریافت نخواهد کرد.
ISPO چیست ؟ در حالی که این مطمئناً یک روش امیدوارکننده برای جمعآوری سرمایه است، چیزی که نباید فراموش کنیم این است که این یک روش جدید است. و درست همانطور که ICO ها در ابتدا امیدوارکننده به نظر میرسیدند، ISPO ها نیز میتوانند به همان سرنوشت دچار شوند.
علاوه بر این، این آزمایش روی شبکه کاردانو انجام شد، پروتکلی که در آن بخش عمدهای از توکنهای ADA در شبکه واریز میشود. این امر استقرار استخرهای استیکینگ در شبکه را آسانتر میکند و در نتیجه کارایی ISPO ها را افزایش میدهد. در حالی که میخواهیم این اتفاق را برای سایر بلاکچینها نیز متصور باشیم، نباید فراموش کنیم که کاردانو به اندازه برخی زنجیرههای دیگر مانند اتریوم و سولانا اکوسیستمی پر جنب و جوش ندارد. از این رو، ISPO ها ممکن است لزوماً در زنجیره های دیگر موفق نباشند.