معرفی انواع پیا‌م‌رسان‌‌‌ بلاک چین؛ امن‌ترین جایگزین واتس‌اپ!

اپلیکیشن‌های پیام‌رسان، یکی از محبوب‌ترین ابزارها برای ارتباطات روزمره هستند. برنامه‌های پیام‌رسان بلاک چین مختلفی در بازار وجود دارند که قابلیت‌های وب۳.۰ را قابل‌استفاده می‌کنند. هدف اصلی برنامه‌های پیام‌رسان بلاک چین این است که جایگزینی امن، قابل‌اعتماد و غیرمتمرکز برای پیام‌رسان‌های رایجی مانند واتساپ در اختیار کاربران قرار دهند.

بلاک چین‌ها از شبکه‌های غیرمتمرکزی از گره‌ها، برای پردازش داده‌ها استفاده می‌کنند. برنامه‌های پیام‌رسانی که از بلاک چین استفاده می‌کنند، ویژگی‌های ارتباطی بسیار امن و خصوصی را در اختیار کاربران قرار می دهند. این ویژگی‌ها در بین کاربرانی که به حفظ حریم خصوصی و امنیت هنگام ارسال پیام اهمیت می‌دهند بسیار محبوب شده‌اند. با این حال، اپلیکیشن‌های پیام‌رسان متمرکز هنوز هم بسیار محبوب‌تر از جایگزین‌های بلاک چین هستند. چراکه بسیاری از کاربران از برنامه‌های مختلف پیام‌رسانی بلاک چین که امنیت بالایی را ارائه می‌کنند و حریم خصوصی کاربر را همیشه حفظ می‌کنند، آگاه نیستند.

در این مقاله از فکت کوینز، ما مسائل کلیدی و مشکلاتی که برنامه‌های پیام‌رسان متمرکز مانند واتساپ را ناامن و غیرقابل‌اعتماد می‌کنند را بررسی می‌کنیم. در ادامه می‌بینیم که برنامه‌های پیام‌رسان بلاک چین چه نوع جایگزین‌هایی را ارائه می‌دهند. همچنین، ما به برخی از برنامه‌های پیام‌رسان بلاک چین پیشرو در بازار نگاهی خواهیم کرد. تا پایان مطلب همراه ما باشید.

پیام‌رسان‌های متمرکز و مشکلات حریم خصوصی کاربران

برنامه‌های مسنجر مانند واتس‌اپ (WhatsApp) و فیس‌بوک (Facebook Messenger)، از محبوب‌ترین برنامه‌های ارتباطی متمرکز بازار هستند. پیام رسان‌های متمرکز متعددی وجود دارند و از الگوریتم‌های مشابهی پیروی می‌کنند. شرکت‌های خصوصی، مالک این پیام رسان‌ها هستند و تمام جنبه‌های عملیاتی برنامه‌ها را کاملاً کنترل می‌کنند.

متاسفانه این شرکت‌ها ذخیره‌سازی داده‌ها و پیام‌های کاربر را نیز مدیریت می‌کنند. در حالی که برخی از پیام‌رسان‌های متمرکز ادعا می‌کنند که پیام‌ها را ذخیره نمی‌کنند، برخی دیگر به وضوح بیان می‌کنند که آنها را در سرورهای siled خود ذخیره می‌کنند. اما مشکل این است که کاربران نمی‌توانند بدانند که چه اتفاقی برای اطلاعات آنها می‌افتد و چه کسی به آنها دسترسی دارد.

خطر اصلی در مورد حریم خصوصی کاربران و پیام رسان‌های متمرکز، هک‌های احتمالی این پلتفرم‌هاست. شبکه‌های پیام‌رسان متمرکز دارای سیستم‌های امنیت سایبری محدودی هستند. اگر یک هکر موفق شود به چنین سیستم امنیتی نفوذ کند، تمام داده‌های ذخیره‌شده در خطر قرار می‌گیرد. در واقع یک پیام‌رسان متمرکز فقط به اندازه امنیت شبکه‌ای که در آن فعالیت می‌کند ایمن است. علاوه بر این، اگر برنامه‌ای مانند فیس‌بوک مسنجر تاریخچه‌های پیام‌رسانی را حفظ کند، هکرها می‌توانند کنترل همه نوع اطلاعات خصوصی را در اختیار داشته باشند.

بیشتر بخوانید: شبکه اجتماعی غیرمتمرکز (Decentralized Social Media) چیست؟

مشکلات فنی پیام‌رسان‌های متمرکز

ماهیت متمرکز برنامه‌های پیام‌رسان، رایج اجازه می‌دهد تا مسائل و مشکلات فنی بالقوه متعددی ایجاد شود. داده‌ها نشان می‌دهد که برنامه‌هایی مانند واتساپ و مسنجر فیس‌بوک مستعد خرابی‌های مکرر و باگ‌های شبکه هستند. دلیل اصلی این خرابی‌ها، مکانیزم عملیاتی وسیع و کنترل‌شده مرکزی آنهاست.

حفظ یک سیستم متمرکز با صدها میلیون کاربر که به طور مداوم کار می‌کنند، دشوار است. به‌عنوان مثال، یک به‌روزرسانی جزئی برنامه، باعث هرج و مرج در سیستم پیام‌رسانی متمرکز می شود. این به این دلیل است که کل شبکه باید مکانیسم خود را به‌طور همزمان به روز کند. چراکه یک سیستم پردازش داده متمرکز فرآیند به روزرسانی را کنترل می‌کند. به‌روزرسانی‌های برنامه اغلب باعث از کار افتادن کل سیستم می‌شوند و برنامه‌ها را تا زمان بهبودی شبکه بی‌استفاده می‌کند. رفع این خرابی‌ها اغلب چندین ساعت طول می‌کشد و به‌طور قابل توجهی کسب‌وکارهایی را که برای ارتباط به برنامه‌های پیام‌رسان متمرکز وابسته هستند، مختل می‌کند.

وقتی شبکه درخواست‌های زیادی از سوی کاربران دریافت می‌کند، توانایی لازم برای توزیع حجم کاری را ندارد. در عوض، تمام ترافیک به صورت مرکزی پردازش می‌شود که منجر به خرابی کل شبکه می‌شود. اما از سوی دیگر، یک جایگزین غیرمتمرکز، برای پردازش ترافیک و توزیع بار کاری به گره‌های دیگر شبکه متکی است.

بیشتر بخوانید: شبکه اجتماعی غیرمتمرکز بلواسکای (Bluesky) چیست؟

پیام‌رسان بلاک چین چیست؟

برنامه‌های پیام‌رسان بلاک چین در مقایسه با پیام‌رسان‌های متمرکز، در ساختار شبکه کاملاً متفاوت هستند. این برنامه‌ها از فناوری بلاک چین برای تسهیل ارتباط بین کاربران از طریق تراکنش‌های بلاک چین استفاده می‌کنند. بلاک چین نوعی فناوری دفتر کل توزیع شده است که اساساً یک ساختار شبکه غیرمتمرکز دارد. به جای یک سیستم متمرکز که ترافیک را پردازش می‌کند، پیام رسان‌های بلاک چین از تعداد زیادی از گره‌های مستقل در شبکه استفاده می‌کنند.

ساختار غیرمتمرکز این شبکه، پیام رسان‌های بلاک چین را بسیار پایدارتر می‌کند. از آنجایی که گره‌های متعددی تراکنش‌ها را پردازش می‌کنند، شبکه بیش از حد تحت فشار نیست. همچنین، برنامه‌های بلاک چین به‌طور بالقوه امنیت بهتری دارند زیرا از سرورهای متمرکز استفاده نمی‌کنند. هک چند گره، شبکه را از کار نخواهد انداخت. علاوه بر این، فناوری بلاک چین بر حفظ حریم خصوصی کاربران تمرکز دارد. همچنین، برنامه‌های پیام‌رسان‌ بلاک‌ چین داده‌های کاربر یا تاریخچه پیام‌رسانی را در سرورهای شرکت ذخیره نمی‌کنند.

اپلیکیشن‌های پیام‌رسان بلاک چین از نظر امنیت و حریم خصوصی، جایگزین خوبی برای اپلیکیشن‌های متمرکز هستند. با این حال، این برنامه‌های پیام‌رسان هنوز از پذیرش اصلی توسط مردم دور هستند و پایگاه کاربری آن‌ها بسیار کوچک‌تر از پیام‌رسان‌های متمرکز پیشرو است.

بیشتر بخوانید: شبکه‌‌های متمرکز (Centralized)، غیرمتمرکز (Decentralized) و توزیع‌شده (Distributed)!

پیام‌رسان سکترام (Secretum)؛ پیشگام برنامه‌های پیام رسان بلاک چین در سولانا (Solana)

Secretum یک برنامه پیام‌رسان بلاک چین نوآورانه است که از بلاک چین سولانا (SOL) استفاده می‌کند. هیچ سرور متمرکز یا امکان شناسایی کاربر وجود ندارد. تنها چیزی که نیاز دارید یک آدرس کیف پول کریپتو است و می‌توانید از Secretum برای ارتباط با سایر دارندگان کیف پول استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال سولانا (SOL) چیست؟ نگاهی بر مفهوم اثبات تاریخ (Proof of history)

کاربران به جای استفاده از شماره تلفن همراه برای برقراری ارتباط با یکدیگر، از طریق آدرس‌های کیف پول به یکدیگر متصل می‌شوند. Secretum یک رمز ارز بومی (SER) دارد که برای عملکرد این شبکه ضروری است. کاربران می‌توانند با پیام‌های متنی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، تماس‌های ویدیویی انجام دهند و فایل‌ها را از طریق Secretum مبادله کنند. علاوه بر این، این برنامه به کاربران اجازه می‌دهد تا تراکنش‌های رمز ارزی را به‌صورت امن انجام دهند.

Secretum از مکانیسم اجماع اثبات سهام (PoS) با تامین انرژی ترافیک شبکه از طریق سهام‌داران توکن SER استفاده می‌کند. همچنین، کاربران برنامه می‌توانند هنگام استفاده از Secretum، SER را به اشتراک بگذارند و جوایزی کسب کنند. ارتباطات کاربر همیشه به جای استفاده از سرور متمرکز، رمزگذاری شده است و در گره‌های غیرمتمرکز این شبکه ذخیره می‌شود.

پیام‌رسان بلاک چین استتوس (Status messenger)

Status یک پیام‌رسان بلاک چین مبتنی بر اتریوم بسیار نوآورانه است که چندین ویژگی بلاک چین را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. کاربران می‌توانند از طریق ویژگی پیام‌رسانی امن برنامه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. Status دارای گزینه‌های چت یک به یک و گروهی است. همه پیام‌ها رمزگذاری شده‌اند و Status تضمین می‌کند که هیچ شخص ثالثی نمی‌تواند بر ارتباطات کاربر نظارت کند. پیام‌ها فقط برای فرستنده و گیرنده قابل مشاهده است.

تیم Status به ارتباطات کاربر دسترسی ندارد و این برنامه از بلاک چین اتریوم برای ذخیره‌سازی استفاده می‌کند. این برنامه از پروتکل پیام‌رسانی همتا به همتا Waku استفاده می‌کند. پروتکل Waku پیام‌ها را برای پردازش و رمزگذاری به کل شبکه ارسال می‌کند، اما فقط گیرندگان می‌توانند پیام‌ها را مشاهده کنند.

علاوه بر ویژگی‌های پیام‌رسانی، Status همچنین به عنوان یک کیف پول ارز دیجیتال برای ارزهای مبتنی بر اتریوم عمل می‌کند. همچنین، Status دارای یک مرورگر dapp یکپارچه است که به کاربران اجازه می‌دهد به چندین برنامه بلاک چین اتریوم متصل شوند. Status برای حریم خصوصی کاربر ارزش قائل است و کاربران را ملزم به ارائه اطلاعات شخصی هنگام ایجاد حساب نمی‌کند.

بیشتر بخوانید: شبکه همتا به همتا (peer to peer) چیست؟

داست (Dust): یکی از اولین برنامه‌های پیام رسان بلاک چین

Dust یک برنامه پیام‌رسان بلاک چین قدیمی است که در سال 2014 راه‌اندازی شد. این برنامه از فناوری بلاک چین برای تسهیل ارتباط بین کاربران استفاده می‌کند. Dust به شکل یک برنامه پیام‌رسان کلاسیک است که کاربران را از طریق شماره تلفن همراهشان به هم متصل می‌کند. کاربران نیازی به ارائه اطلاعات اضافی در کنار شماره تلفن خود ندارند، به این معنی که برنامه با نام مستعار کاربر هم کار می‌کند. پیام‌ها از رمزگذاری سرتاسری استفاده می‌کنند. هیچ کس به جز فرستنده و گیرنده نمی‌تواند محتوای پیام را مشاهده کند.

Dust به دلیل ویژگی “dusting” خود شناخته شده است، که به طور خودکار تمام تاریخچه پیام‌ها را پس از 24 ساعت پاک می‌کند. کاربران همچنین می‌توانند پس از خواندن پیام‌ها را حذف کنند. به علاوه، این پلتفرم تاریخچه پیام‌‌ها را در هیچ کجا ذخیره نمی‌کند. وقتی کاربر پیامی را حذف می‌کند، برای همیشه از بین می‌رود و هیچ سابقه‌ای از پیام وجود نخواهد داشت. همچنین، Dust دارای یک ویژگی جستجوی مخفیانه یکپارچه است که به کاربران امکان می‌دهد به صورت ناشناس وب را مرور کنند. ویژگی جستجوی مخفیانه تضمین می‌کند که هیچ داده غیرضروری را دانلود نمی کنید و ردپای دیجیتالی را در وب باقی نمی‌گذارید.

بیشتر بخوانید: گوشی هوشمند بلاک چین چیست؟ نگاهی به نسل جدید تلفن همراه

پیام‌رسان کریپوایزر (Crypviser)

Crypviser یک برنامه پیام‌رسان بلاک چین همه کاره است که امنیت کاربر را در اولویت قرار می‌دهد. این برنامه رمزگذاری پیام‌رسانی سرتاسری را برای کاربران روزمره و سازمانی به طور یکسان فراهم می‌کند. Crypviser بر بهبود ایمنی ارتباطات تجاری تمرکز دارد.

Crypviser به جای استفاده از یک زیرساخت ارتباطی متمرکز، یک سرویس ارتباطی سازمانی برای شرکت‌ها دارد. این سرویس تضمین می‌کند که شرکت‌ها یک شبکه ارتباطی بسته دارند که فقط کاربران مجاز می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. با این حال، از آنجایی که Crypviser از گره‌های شبکه غیرمتمرکز استفاده می‌کند، مهاجمان سایبری نمی‌توانند فقط شبکه شرکت‌ها را تخریب یا هک کنند. هیچ نقطه شکستی برای سوء استفاده هکرها وجود ندارد. به لطف این ویژگی‌ها، Crypviser یک ابزار ارزشمند برای مشاغلی است که می‌خواهند کانال های ارتباطی خود را خصوصی نگه دارند.

Crypviser از یک زیرساخت کلید عمومی غیرمتمرکز (DPKI) برای رمزگذاری ارتباطات و ذخیره آن در بلاک چین استفاده می‌کند. این برنامه هم برای دستگاه‌های تلفن همراه و هم برای رایانه‌های رومیزی در دسترس است. شرکت‌ها می توانند از گزینه بلاک چین ابری Crypviser برای نصب یک شبکه ارتباطی تجاری از راه دور استفاده کنند. همچنین، کاربران می‌توانند یک شبکه خصوصی در محل برای شرکت خود مستقر کنند. توجه به این نکته مهم است که هیچ کس به جز کاربران برنامه نمی‌تواند به محتوای پیام دسترسی داشته باشد. Crypviser زیرساخت و فناوری را فراهم می‌کند اما به هیچ داده کاربر دسترسی ندارد.

بیشتر بخوانید: NFT ترامپ چیست؟ یک خودنمایی دیجیتالی یا آغاز تبلیغات انتخاباتی؟

ویسپر (Wispr)

Wispr از فناوری بلاک چین برای ارائه امکان ناشناس بودن کامل به کاربران استفاده می‌کند. این برنامه پیام رسان بلاک چین به کاربران امکان می‌دهد پیام کوتاه، تماس صوتی، تماس ویدیویی و انتقال داده داشته باشند. این ویژگی‌ها از رمزگذاری سرتاسر و پروتکل Voice Over Blockchain (VOBP) استفاده می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که هیچ‌کس نمی‌تواند ارتباط کاربر را هک کند.

هدف این پروتکل بلاک چین تسهیل ارتباط امن کاربر از طریق بلاک چین است. وقتی به Wispr اجازه دسترسی به دوربین یا میکروفون خود را می‌دهید، به دلیل VOBP امکان ربودن اتصال توسط شخص ثالث وجود ندارد. این پروتکل از تراکنش‌های همتا به همتا و ذخیره سازی غیرمتمرکز برای خصوصی نگه داشتن ارتباطات استفاده می‌کند.

Wispr کاربران را از طریق شماره تلفن همراه آنها به هم متصل می‌کند، اما ارتباط از طریق بلاک چین انجام می‌شود. همچنین Wispr از تماس‌های کنفرانسی و چت‌های گروهی پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، کاربران می‌توانند پیام‌های ناپدید شونده‌ای را تنظیم کنند که پس از یک دوره تعیین شده ناپدید می‌شوند. پس از اتمام تایمر، Wispr به طور دائم پیام‌ها را حذف می‌کند. ویژگی دیگر این است که کنترل کامل بر ارتباطات را به کاربران می‌دهد. حتی تیم Wispr نمی‌تواند ارتباطات کاربر را رهگیری کند یا محتوای پیام را مشاهده کند.

بیشتر بخوانید: هیومنود (Humanode) چیست؟ اولین بلاک چین انسانی!

پیام‌رسان آدامانت (Adamant)

Adamant یک برنامه پیام‌رسان غیرمتمرکز بلاک چین است که بر حریم خصوصی کاربر تمرکز دارد. کاربران نیازی به گذراندن مراحل ثبت نام ندارند. این برنامه به شماره تلفن یا آدرس ایمیل نیاز ندارد. Adamant به داده‌های کاربر مانند مکان فیزیکی کاربر یا لیست مخاطبین در تلفن همراه خود دسترسی ندارد.

تمام ارتباطات در Adamant رمزگذاری شده است و برنامه آدرس IP شما را از اشخاص ثالث پنهان می‌کند. Adamant از برخی از پیشرفته‌ترین الگوریتم‌های رمزگذاری در میان برنامه‌های پیام رسان بلاک چین استفاده می‌کند. این برنامه پیام‌رسانی از چندین الگوریتم رمزگذاری مانند Diffie-Hellman Curve25519 و Salsa20 استفاده می‌کند. این الگوریتم‌ها تضمین می‌کنند که هیچ شخص غیرمجازی نمی‌تواند محتوای پیام‌های شما را مشاهده کند.

Adamant همچنین دارای ویژگی‌های کیف پول کریپتو است. کاربران می‌توانند ارزهای دیجیتال محبوب مختلف را با Adamant ذخیره کنند و کلیدهای خصوصی همیشه در دستگاه کاربر باقی می‌مانند.

بیشتر بخوانید: کاربرد بلاک چین در حوزه‌های مختلف

جمع‌بندی

برنامه‌های پیام‌رسان بلاک چین از ساختار شبکه غیرمتمرکز برای ارائه ویژگی‌های امنیتی بالا و حفظ حریم خصوصی کاربران استفاده می‌کنند. همچنین، این برنامه‌ها داده‌های کاربر یا سوابق ارتباطی را در سرورهای متمرکز شرکت ذخیره نمی‌کنند. یکی از مزایای مهم برنامه‌های پیام رسانی بلاک چین این است که آنها نقطه شکست واحدی ندارند. این برنامه‌ها به جای سیستم‌های امنیتی بسته و متمرکز، برای حفظ امنیت خود امنیت به گره‌های شبکه غیرمتمرکز متکی هستند.

با این حال، اپلیکیشن‌های پیام‌رسان بلاک چین با بزرگترین پلتفرم‌های پیام‌رسان متمرکز فاصله زیادی دارند. برنامه‌های پیام‌رسانی بلاک چین نسبت به پیام‌رسان‌های متمرکز، مقیاس‌پذیری بسیار کمتری دارند. از سوی دیگر، پذیرش فناوری بلاک چین به سرعت در حال افزایش است. باید دید که آیا اپلیکیشن‌های پیام‌رسان بلاک چین در آینده قادر به رقابت با سرویس‌های پیام رسان متمرکز خواهند بود یا خیر.

سوالات متداول