اتریوم دومین پروژه مهم دنیای کریپتوکارنسی ها و زیرساخت بسیاری از پروژهای بزرگ مثل لینک (LINK) یا تتر است. لینک بزرگترین اوراکل در دنیای بلاکچین و خودش یک توکن بر روی شبکه اتریوم است. پروژه های لایه 2 همه بر روی بلاک چین اتریوم هستند. بنابراین، اتریوم غول برزرگی در دنیای ارزهای دیجیتال محسوب می شود و اطلاع از اینکه قرار است چه اتفاق هایی بیفتد بسیار اهمیت دارد. با فکت کوینز و اطلاعات جدید آپدیت رود مپ اتریوم همراه باشید.
بیت کوین اولین بلاک چینی است که مکانیزم اجماع آن اثبات کار (Proof of work) است و از طریق فرآیند ماینینگ به وجود می آید. اتریوم هم دومین بلاکچین ایجاد شده پس از بیت کوین است. اتریوم از همان ابتدا تصمیم داشته مکانیزم اجماع خود را تغییر دهد و از مکانیزم اثبات سهام (Proof pf stake) استفاده کند. جالب است که این ادعا از ابتدا در وایت پیپر اتریوم قید شده و از همان ابتدا قصد تغییر مکانیزم اجماع را داشته است. اما اینکه چرا تا کنون این اتفاق نیفتاده به بزرگی پروژه و سختی کار مربوط می شود و ممکن است مشکلاتی هم در حین پروسه به وجود بیاید. بنابراین تیم اجرایی در تلاش است تا هوشمندانه قدم بردارد.
اگر توجه کرده باشید در سال گذشته پروژه های لایه 1 رشد قابل توجهی داشتند. مثلا سولانا (Solana)، ترا ، فانتوم یا حتی Matic که لایه 2 است سودای پیشی گرفتن از اتریوم را دارند و البته در یک سری از بخش ها، همین اتفاق افتاده است. اما با توجه به سوابق، اتریوم اجازه نمی دهد چنین اتفاقی بیفتد.
اواخر سال 2021 ، ویتالیک بوترین مقاله ای می نویسد تحت عنوان آخر بازی “End Game”. او در این مقاله می گوید که قرار است همه پروژه های لایه 1 همگرا شوند و در یک نقطه یکسان قرار بگیرند. در اول دسامبر 2022، مجددا ویتالیک مقاله دیگری را منتشر می کند که رودمپ دقیق و آپدیت شده اتریوم است. اول دسامبر، سالروز ایجاد زنجیره اتریوم 2 است و همان روز یک نقشه راه جدید منتشر می شود. او در گفت و گویی که در چنل یوتیوب bankless ارائه شده 5 مرحله را در این نقشه راه معرفی می کند:
Merge، Serge، verge ، Perege و Splerge. بعد از این 5 مرحله که حداقل 6 سال طول می کشد اتریوم به هدف اصلی اش نزدیک می شود. ویتالیک معتقد است که اتریوم 2 تا الان فقط در حدود 50 درصد انجام شده است. بعد از مرحله Merege شصت درصد تکمیل می شود و بعد از Full Sharding اتریوم 2، به حدود 80 درصد می رسد.
مراحل پنجگانه آپدیت نقشه راه اتریوم:
- مرحله Merge: در آپدیت رود مپ اتریوم
در این مرحله Proof of Work به Proof Of Stake تبدیل می شود. یعنی، آخرین بلاک اثبات کار تولید می شود و دیگر هیچ بلاک Proof of work نخواهیم داشت. در این مرحله یک هارد فورک ایجاد می شود. این یعنی شبکه را متوقف می کنند و از این به بعد قوانین قبلی قابل قبول نیست و باید قوانین جدید پذیرفته شوند. همه کاربران شبکه اتریوم باید این قوانین جدید را رعایت کنند.
یک سری مراحل در این فرایند هنوز باید مورد بررسی قرار بگیرند و هنوز مشخص نیست چه کسی باید اولین بلاک اثبات سهام را تولید کنید. بعد از انجام مرحله Merege باید یک هارد فورک دیگری به نام Post Merge Hard fork انجام شود. پس از انجام هارد فورک دوم، اتریوم قابلیت برداشت (Withdraw) را در اتریوم 2 فعال می کند. فعلا اتریوم 2 و زنجیره Beacon فقط ورودی دارد. یعنی اگر کاربر پولش را واریز کند، نمی تواند برداشت داشته باشد. اصلا چرا ویژگی برداشت ( Withdraw ) قفل شده و چه زمانی می توان برداشت کرد؟ در پاسخ باید گفت اگر ویژگی برداشت قفل نمی شد، کاربران وجوه و سرمایه شان را خارج می کردند و پروژه نمی توانست اینقدر ادامه دار باشد.
همچنین، امنیت شبکه نیز زیر سوال می رفت. در پاسخ به زمان فعال شدن برداشت، ویتالیک می گوید: ” 6 ماه پس از فعال شدن Withdraw ، هارد فورک دوم انجام می شود و قطعا پس از هارد فورک دوم هم، همه کاربران نمی توانند پول هایشان را برداشت کنند. برای برداشت وجوه، صف و اولویت ایجاد می شود تا همه کاربران به یکباره خارج نشوند.” Merege و Verege مهم ترین مراحل در نقشه راه جدید هستند زیرا اگر به یک باره این دو مرحله انجام شود، با اعتراض کاربران و جامعه اتریوم مواجه می شود و غیر متمرکز بودن شبکه زیر سوال می رود.
- مرحله Surge: در آپدیت رود مپ اتریوم
در این مرحله تغییراتی در مقیاس پذیری (Scalability) و شاردینگ (Sharding) انجام می شود. شاردینگ به معنای دسته بندی و طبقه بندی است. ممکن است شاردینگ در چند بخش اتفاق بیفتد ؛ شاردینگ در داده که مثلا حجم اطلاعات 10 مگابایتی به 10 بخش یک مگا بایت تقسیم می شود. شاردینگ در قدرت پردازش یعنی زمان پردازش یک ساعته به 6 بخش ده دقیقه تقسیم می شود. شاردینگ در بخش امنیت هم یعنی اگر قرار است هزار نود کار تائید را انجام دهند به 10 بخش صدتایی تقسیم شوند. بنابراین شاردینگ در سه بخش Data، Computation و Security قابل انجام است. اتریوم فعلا سراغ بخش های دیگر نمی رود و فقط روی شاردینگ دیتا متمرکز شده است. Fully Sharding هم باید دارای 64 شارد یا حالت باشد. به این ترتیب، مقیاس پذیری اتریوم بالا می رود. با بالا رفتن شاردینگ و مقیاس پذیری، هر چه داده ها بیشتر شوند، هزینه ها پائین می آیند زیرا هزینه ها تقسیم می شود. اما برای پروژه های لایه 1 و لایه 2 چه اتفاقی می افتد. بعد از انجام شدن شاردینگ، قیمت پروژه های لایه 1، بالا می رود. البته منظور قیمت توکن پروژه نیست بلکه قیمت هزینه های پروژه که یک امتیاز منفی محسوب می شود. در مقابل، تبادلات لایه 2 بیشتر می شود زیرا تبادل در لایه 1 برای کاربران مقرون به صرفه نیست. در این مرحله ارتباط و تبادل Optimisim، ZK-rollup و Arbitrum بیشتر می شود.
مطلب مفید: شاردینگ (Sharding) چیست؟ | راهنمای جامع برای مبتدی‌ها
- مرحله Verge در آپدیت نقشه راه اتریوم
است که درمورد مرکل تری (Merkle Tree) صحبت می شود. در بلاک چین اتریوم، اطلاعات به صورت یک درخت ذخیره می شود. البته فقط ریشه درخت ذخیره می شود که کل ویژگی و شاخصه های تنه و برگ های درخت را دارد. اتریوم قصد دارد در مرحله Verge درخت مرکل را کنار بگذارد و از یک بردار استفاده کند. اطلاعاتی که در اتریوم ذخیره می شود چند حالت دارد یکی چین دیتا (chain data) که همان اطلاعات بلاک می شود و دومی ( (State Data که یعنی هر حساب چقدر موجودی دارد. حالت دوم موجب می شود که اتریوم به سمت State less client برود یعنی state هایی که client ندارند. با برقرار شدن این قابلیت و در اختیار داشتن State هایی که نیاز ندارند حجم زیادی از اطلاعات را ذخیره کنند می توان ماینینگ را روی موبایل ها انجام داد.
- مرحله Purge در آپدیت رود مپ اتریوم
اطلاعات غیر ضروری حذف می شوند. در قسمت تاریخچه اطلاعات، هر دیتا فقط یک سال در تاریخچه قرار دارد و مدت انقضا مشخص است. اما نکته اینجاست که اطلاعات کلا حذف نمی شوند بلکه فقط دیگر در اختیار بلاک چین اتریوم نیستند و توسط اشخاص ثالث دیگر نگهداری می شود. مثل پروژه Graph که اطلاعات را ذخیره می کند. یک بیلیورد تبلغیاتی را در نظر بگیرید. کسی نمی خواهد بداند تبلیغات قبلی بیلبورد چه چیزهای بوده، فقط می خواهند مطمئن باشند اطلاعات فعلی بیلبورد درست و کامل باشد. این رویکرد، ساختار جدیدی را به وجود می آورد و پروژه هایی که در راستای ذخیره سازی (storage) هستند رشد قابل توجهی در آینده دارند. قرار نیست بلاکچین ها کار ذخیره سازی را انجام دهند. در این نقشه راه از تعبیر State Expiry استفاده می شود. اتریوم خودش را مثل یک کشور فرض می کند که باید بفهمد ساکنین این کشور( State) چه افرادی هستند و برای اینکه تاریخچه ( history )کشور را بفهمد، باید بداند چه کسانی به دنیا آمده اند و چه کسانی از دنیا رفته اند. اما این موضوع ربطی به بلاکچین اتریوم ندارد و باید آن را به اداره ثبت بسپارد. در نقشه راه اتریوم آمده است که من فقط ساکنین شهر را معرفی می کنم و تاریخچه ربطی به من ندارد.
- مرحله Splurge در نقشه راه جدید اتریوم
در این مرحله اقدماتی مثل ZKsnark و zero Knowledge انجام می شود. مفهومی به نام Producer builder sepration (PBS) نیز معرفی می شود. یعنی پیشنهاد دهنده بلاک (Producer) و سازنده (Builder) بلاک باید از یکدیگر مجزا باشند و این همان کاری است که کاردانو انجام داده است. ویتالیک در مورد قاتلین اتریوم ( Etereum killer ) می گوید: “برای ما تمرکز زدایی از هر چیز دیگر مهم تر است” او خودش را یک decentralized maximalist می داند یعنی به شدت به غیر متمرکز بودن اهمیت می دهد. برتری اتریوم و بیت کوین نسبت به سایر پروژه ها همین است که در بالاترین درجه تمرکززدایی هستند.
 یا تتر است. اتریوم آپدیت رود مپ را ارائه کرده){kind=link}