آیا راه حل مقیاس پذیری آپتیمیزم شبکه Boba قادر است تا رقابت بین راه حل های لایه دوم اتریوم را برای همیشه به نفع خود به پایان برساند؟
خلاصه شبکه Boba
شبکه بوبا که پیش از این با نام OMGX شناخته می شد، یک راه حل مقیاس پذیری لایه دوم اتریوم است که از رول آپ های آپتیمیزم (ORs یای Optimism Roll-ups) جهت افزایش توان تراکنشی و در عین حال کاهش کارمزد تراکنش های اتریوم استفاده می کند.
توکن بوبا (BOBA) نیز دارایی اصلی شبکه بوبا به حساب می آید و کاربران می توانند در ازای استیکینگ (Staking) آن، از شبکه این رمز ارز پاداش دریافت کنند. همچنین دارندگان این توکن می توانند از طریق سازمان خودمختار غیرمتمرکز (DAO) بوبا نیز، در مورد تغییرات پروتکل این شبکه رای دهند.
علاوه بر این موارد،بوبا نتورک توانایی پردازش قرارداد های هوشمند (Smart Contracts) مبتنی بر بلاک چین اتریوم را نیز دارد. همچنین این شبکه قادر است تا به نسبت دیگر پروژه های مشابه، تراکنش ها را سریع تر پردازش و تأیید کرده و همچنین برداشت های کاربران را نیز در زمانی به مراتب کوتاه تر انجام دهد.
علاوه بر کاربردهای این شبکه ارز دیجیتال در زمینه هایی همچون قرارداد های هوشمند، شبکه Boba حتی این قابلیت را دارد تا جهت انتقال توکن های غیرقابل تعویض (NFT)، پروژه های Web3 و دیگر اپلیکیشن های متعدد در اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
از این رو، در این مطلب از فکت کوینز، قصد داریم تا شبکه بوبا و ارز دیجیتال آن را معرفی کرده و خصوصیات مختلف این پروژه را مورد بررسی قرار دهیم.
شبکه بوبا (Boba Network) چیست؟
شبکه بوبا (Boba) که پیش از این OMGX نام داشت، یک راه حل جهت رفع معضل مقیاس پذیری شبکه اتریوم است که نسخه بتای شبکه اصلی آن نیز، در آگوست 2021 (مرداد ماه ۱۴۰۰) راه‌اندازی شد. اساسا هدف اصلی شبکه بوبا، کاهش کارمزد تراکنش ها و محاسبات شبکه، افزایش توان عملیاتی و همچنین گسترش قابلیت های قرارداد های هوشمند در شبکه بلاک چین اتریوم است. از این رو، جهت دستیابی به این اهداف، شبکه بوبا از رول آپ های خوش بینانه یا آپتیمیزم (ORs) استفاده می کند.
بیشتر بخوانید: راه حل مقیاس پذیری لایه 2 اتریوم
در واقع، این رول آپ ها خود یک راهکار لایه 2 اتریوم هستند که فرض اصلی کارکرد آنها این است که همگی تراکنش ها معتبر هستند، مگر اینکه خلاف این موضوع ثابت شود. حال اگر به موردی بر خلاف فرض اولیه خود برخورد کنند، از طریق محاسبات منحصر به فرد خود، تراکنش مذکور را بررسی و تأیید می کنند.
همچنین بخوانید: راه حل میان زنجیره ای (Cross-chain)
شبکه Boba توسط شرکت زیرساخت بلاک چین و هوش مصنوعی انیا (Enya) و با همکاری بنیاد OMG (OMG Network و OmiseGo سابق) توسعه و پشتیبانی می شود. در حقیقت Enya یک شرکت زیرساخت بلاک چین است که به عنوان یک مشارکت کننده کلیدی در OMG (یکی از اولین راه حل های لایه 2 اتریوم) فعالیت می کند.
در واقع شرکت Enya و بنیاد OMG، این شبکه را در راستای عرضه و ارائه یک پلتفرم مقیاس پذیر جهت توسعه اپلیکیشن های کاربردی و سازگار با اتریوم، توسعه داده اند. از این رو، این شبکه نهایتا قادر خواهد بود تا به توسعه دهندگان کمک کند تا با راحتی و سرعتی بالاتر، اپلیکیشن های قدرتمند و چند وجهی خود را ایجاد کنند.
ضمنا بایستی به این نکته نیز اشاره داشته باشیم که شبکه بوبا از توکن بوبا (BOBA) در مواردی همچون تسهیل فرایند حاکمیت، ایجاد انگیزه در کاربران و دیگر توسعه دهندگان جهت رشد شبکه، پذیرش بیشتر توسط کاربران و پذیرش گسترده در اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) استفاده می‌کند. از طرفی، از جمله دیگر اپلیکیشن های کاربردی بوبا نتورک می توانیم به استفاده از این توکن در پروژه های مربوط به NFT ها و همچنین تقویت اپلیکیشن های کاربردی دارای Web3 اشاره کنیم.
همچنین بخوانید: دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) چیست؟
ایردراپ رمز ارز بوبا
در ابتدای فعالیت پروژه بوبا و در 12 نوامبر 2021 (21 آبان ماه 1400)، در یک عرضه آزمایشی، توکن حاکمیتی این شبکه (BOBA) به نسبت یک به یک در میان دارندگان توکن OMG توزیع شد. اما یک هفته پس از آن و در 19 نوامبر 2021 (28 آبان ماه 1400)، ایردراپ اصلی پروژه بوبا انجام شد و رمز ارز BOBA به حساب کیف پول کاربران مختلف ارسال شد.
همچنین بخوانید: توکن حاکمیتی (Governance Token) چیست؟
کاربردهای رمز ارز بوبا
اساسا رمز ارز آن جهت ارائه عملکرد های مختلفی در بوبا نتورک طراحی شده است که در ادامه بیشتر به این موارد خواهیم پرداخت:
حاکمیت
اساسا رمز ارز BOBA جهت اداره سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) شبکه بوبا مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع درست مثل دیگر DAO ها، DAO بوبا نیز جهت رای دهی در مورد تغییرات شبکه و حمایت از ابتکارات کاربران، از رای کاربانی که مالک رمز ارز بوبا هستند استفاده می کند.
پاداش استیکینگ در شبکه بوبا
بطور کلی، کاربرانی که رمز ارز BOBA را در شبکه این ارز دیجیتال استیک کنند، درصدی از کارمزد تراکنش های شبکه را به عنوان پاداش این فرایند، کسب خواهند کرد. البته این جوایز به صورت زنجیره ای توسط جامعه Boba DAO مدیریت و به کاربران اهدا می شوند.
همچنین بخوانید: نحوه استیکینگ رمز ارزها | کسب درآمد غیر فعال با استفاده از رمز ارزها
رشد و گسترش شبکه
شبکه بوبا همچنین جهت تأمین مالی پروژه خود، از مکانیزم ها و مشوق های متعددی استفاده می کند که رمز ارز BOBA در همگی آنها نقش اصلی را ایفا می کند. از طرفی، بخشی از کل عرضه رمزارز آن، جهت پشتیبانی از شبکه این ارز دیجیتال، به خزانه داری آن تخصیص داده شده است.
این موضوع به این معنا است که پروژه بوبا بخشی از کل موجودی توکن های شبکه خود را صرف حمایت و تامین مالی ابتکارات و خلاقیت هایی کرده که منجر به رشد این شبکه شود. از جمله این موارد می توانیم به ارائه خلاقیت هایی در راستای رفع ایرادات شبکه، پاداش استخراج نقدینگی و … اشاره کنیم که پاداش همگی این موارد توسط کاربران و از طریق سازمان DAO بوبا تعیین و اهدا می گردند.
اقتصاد شبکه بوبا و توکن BOBA
بر اساس اعلام وب سایت رسمی شبکه Boba، عرضه اولیه در گردش توکن BOBA، رقمی معادل با 160 میلیون واحد است که این رقم معادل با عرضه در گردش فعلی رمز ارز OMG (رقمی در حدود 140 میلیون واحد)، به اضافه 20 میلیون توکن BOBA دیگر است. در حقیقت این ۲۰ میلیون توکن BOBA اضافی جهت تامین نقدینگی رمز ارزهای دیگر و تامین مالی جوایز مربوط به ایردراپ های شبکه بوبا است.
از طرفی، پس از فرایند ایردراپ بوبا، عرضه توکن BOBA به تدریج و طی یک دوره چهار ساله افزایش یافته و این روند تا زمانی ادامه پیدا می کند که حداکثر عرضه BOBA به 500 میلیون واحد برسد. ضمنا مقدار هارد کپ (Hard Cap) نهایی تخصیص یافته توکن BOBA نیز در‌میان ۴ دسته بندی کلیدی از سهام گذاران شبکه تقسیم و توزیع شده است:
دارندگان توکن OMG
حدود 140 میلیون توکن BOBA از طریق ایردراپ بین دارندگان توکن ها OMG توزیع شده است. این رقم معادل 28 درصد از حداکثر عرضه BOBA است.
سرمایه گذاران استراتژیک
چیزی نزدیک به 50 میلیون واحد از توکن های بوبا به سرمایه گذاران اولیه این پروژه اختصاص داده شده است. این رقم معادل 10 درصد از کل عرضه توکن BOBA است.
تیم فعلی و آینده پروژه بوبا
تقریباً 100 میلیون واحد از توکن های بوبا نیز به اعضای تیم فعلی و آینده این پروژه ارز دیجیتال تخصیص داده شده است که این رقم معادل 20 درصد از کل عرضه توکن های BOBA است.
خزانه داری شبکه Boba
همچنین ۲۱۰ میلیون توکن BOBA باقی مانده نیز نزد خزانه داری بوبا نتورک باقی خواهد ماند که این رقم معادل 42 درصد از کل عرضه این رمز ارز را تشکیل می دهد. دقت داشته باشید که جهت تأمین مالی خزانه داری، برخی از کارمزد های شبکه بوبا صرف خرید توکن های BOBA از سوی خزانه داری می شود. از طرفی از این توکن های BOBA جهت توسعه اکوسیستم شبکه نیز استفاده خواهند شد.
برخی از موارد استفاده از این توکن ها عبارتند از:
- مشوق های استخر نقدینگی (Liquidity Pool)
- پاداش اعلام باگ ها و ایرادات شبکه (Bug bounties)
- کمک های مالی به اکوسیستم و دیگر طرح های تشویقی جهت راه اندازی دیفای
- افزایش ارزش کل قفل شده (TVL) در بوبا نتورک
از طرفی، توکن های متعلق به اعضای تیم توسعه دهندگان و سرمایه گذاران برای سال اول قفل می شوند و پس از دوره قفل، توکن ها به شکل خطی و طی ۳ سال و در هر سال در ۴ بخش توزیع می شوند.
بیشتر بخوانید: استخر لیکوئیدیتی(Liquidity Pools) یا نقدینگی چیست؟
با این وجود، در حالی که پیش از این از توکن های OMG جهت پرداخت کارمزد تراکنش ها در شبکه OMG استفاده می شد، اما از این پس از اتر (ETH) برای پرداخت کارمزد تراکنش ها در شبکه بوبا استفاده خواهد شد. در واقع بر اساس اعلام تیم توسعه دهندگان بوبا، منطق چنین کاری این است که ETH بسیار بیشتر در بین کاربران گسترده تر است. البته تیم توسعه دهندگان بوبا برنامه های آزمایشی دیگری را نیز در دست بررسی دارند تا شاید در آینده ای نزدیک، گزینه دیگری را برای پرداخت هزینه تراکنش های شبکه خود به کار گیرند.
راه حل های لایه ۲ و ویژگی های فنی شبکه Boba
یکی از ویژگی های قابل توجه بوبا نتورک، سازگاری آن با ماشین مجازی اتریوم (EVM) است. با توجه به این خصوصیت، از نظر تئوری این امکان برای شبکه بوبا وجود دارد که هر قرارداد هوشمندی را که در حال حاضر بر بستر شبکه اتریوم اجرا می شود، اجرا کند. در حقیقت این قابلیت، شبکه بوبا را به اولین راه حل لایه 2 توکنایز شده بدل می کند که البته با EVM هم سازگاری دارد .
یکی دیگر از جنبه هایی که باعث تمایز شبکه بوبا با دیگر پروژه های مشابه می شود، کوتاه تر بودن دوره انتظار برداشت (Withdrawal Period) آن است. در حالی که اکثر راه حل های رول آپ های آپتیمیزم از دوره های انتظار یک هفته ای برخوردار هستند، استخر های نقدینگی بوبا نتورک قادر هستند تا زمان انتظار برداشت وجوه را به چند دقیقه کاهش دهند.
این شبکه موفق شده است تا برخی از ویژگی های مربوط به قرارداد های هوشمند مبتنی بر شبکه اتریوم را هم توسعه دهد. در واقع یک توسعه دهنده قرارداد هوشمند، این توانایی را دارد تا از طریق شبکه بوبا، الگوریتم های خارج از زنجیره را به درون زنجیره انتقال دهد و بدین ترتیب به مدل های محاسبه و یادگیری ماشینی پیشرفته تری دست پیدا کند.
در حقیقت، این قابلیت به توسعه دهندگان اتریوم اجازه می دهد تا محاسبات اپلیکیشن های غیرمتمرکز (dApps) را به صورت درون زنجیره ای (On-chain) انجام دهند؛ در صورتی که بدون وجود شبکه بوبا، انجام این کار در بلاک چین اتریوم به طور کلی غیرممکن یا شدیدا پرهزینه است.
همچنین بخوانید: زنجیره کودک (Childchain) چیست؟
اساسا چنین نوآوری هایی به قرارداد های هوشمند کمک می‌کنند تا با تولید اپلیکیشن هایی غنی تر، مقیاس پذیرتر، ساده تر و کاربردی تر، بتوانند نه تنها در اکوسیستم بلاک چین، بلکه در مقیاس رقابت با زیرساخت های سنتی تری همچون Web2 نیز از جذابیت بالایی برای کاربران برخوردار شوند.
همچنین بخوانید: شبکه IPFS؛ با ستون فقرات Web3 بیشتر آشنا شوید
سخن پایانی
فراتر از کاربردهای فعلی که بوبا دارد، این شبکه ارز دیجیتال می تواند در مجموعه وسیعی از حوزه های دیگر مثل مجموعه کلکسیون های دیجیتالی، بازی ها، مدیریت هویت، زنجیره تامین، DeFi و مراقبت های بهداشتی نیز وارد عرصه شود. این پروتکل حتی دارای یک پل NFT نیز است که از طریق آن کاربران می توانند با تکیه بر اکوسیستم NFT اتریوم، از مزایایی مثل کارمزد های انتقال کمتر و زمان های تایید سریع تر نیز بهره مند شوند.
از طرفی، شبکه Boba همکاری های متعددی با دیگر پروژه های برجسته مبتنی بر بلاک چین داشته و دارد که از جمله آنها می‌توانیم به پروتکل میان زنجیره ای انی سواپ (Anyswap) و رابط برنامه نویسی غیرمتمرکز API3 اشاره داشته باشیم. با این حال، اگرچه بوبا اولین راه حل لایه 2 جهت پیاده سازی OR ها نیست، اما از ویژگی های قابل توجهی برخوردار است که نقش آن را در گسترش سریعتر چشم انداز رقابتی لایه 2 مبتنی بر اتریوم، بسیار پررنگ می سازد.
