آینده ارز دیجیتال چه خواهد شد؟

درست است که این روزها نقل هر مجلسی ارز دیجیتال و هیاهو در این بازار مالی است اما قطعاً اینکه آینده ارز دیجیتال چه خواهد شد نگرانی بسیاری از شماست. از لحظۀ شروع سرمایه‌گذاری در بازار ارز دیجیتال، تغییرات زیادی در این حوزه روی داده است. مطالبی که در این مقاله ارائه می‌کنیم، اولین مطالعه سالانۀ روندهای صنعت ارز دیجیتال توسط وب‌سایت a16z crypto است که با شما در فکت کوینز به اشتراک می‌گذاریم.

این مقاله برای تمامی افرادی که می‌خواهند با نسل بعدی اینترنت آشنا شوند و جایگاهشان را در طول حرکت به سمت یک اینترنت غیرمتمرکز دریابند، مفید است. پس اگر قصد دارید بدانید آینده ارز دیجیتال چه شکل و شمایلی خواهد داشت، با ما همراه باشید.

پنج نکته کلیدی در مورد آینده ارز دیجیتال

در ابتدا به بررسی 5 موضوع مهم حول آینده ارز دیجیتال خواهیم پرداخت:

1- ما در میانه چرخه چهارم «قیمت – نوآوری» هستیم

بازارها فصلی هستند، و بازار ارز دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست. تابستان جای خود را به زمستان می‌دهد و برف زمستان در گرمای تابستان آب می‌شود. پیشرفت‌هایی که توسعه‌دهندگان در طول روزهای تاریک داشته‌اند، در نهایت پس از فرو نشستن گردوغبار مجددا خوشبینی را به این حوزه برمی‌گرداند. با توجه به روند نزولی فعلی بازار، اکنون ممکن است وارد چنین دوره‌ای شویم.

آینده ارز دیجیتال ممکن است پرنوسان باشد و چرخه‌های بی‌نظمی هم داشته باشد، با این حال، همانطور که در مطالعات سال 2020 برای اولین بار اشاره شد، یک منطق اساسی در اینجا وجود دارد. در بیشتر اوقات قیمت‌ها در برخی صنایع یک شاخص پس‌نگر یا عقب‌افتاده (lagging indicator) و در حوزۀ ارز دیجیتال شاخص پیش‌نگر (leading indicator) هستند.

قیمت‌ها مانند قلاب هستند. اعداد بر منافع تأثیر می‌گذارند که این امر بر ایده‌ها و فعالیت افراد و سپس بر نوآوری‌ها اثر می‌گذارد. این حلقۀ بازخورد «چرخۀ قیمت – نوآوری» خوانده می‌شود و مانند موتوری بوده که از زمان پیدایش بیت کوین در سال 2009 این صنعت را در طول چندین موج مختلف به پیش رانده است.

همانطور که سرمایه‌گذار مشهور بنیامین گراهام (Benjamin Graham) با مثال توضیح می‌دهد: بهتر است که به «آقای بازار» که مانند یک بومرنگ است و از نشاط و سرخوشی به ناامیدی و سرخوردگی می‌رسد، هیچ توجهی نشان داده نشود. ما یک جمله به این عبارت می‌افزاییم: بهتر است محصول بسازید (Better Build).

فرض کنید که هر بنیان‌گذار آینده‌نگری که پس از سقوط دات کام (dotcom crash) در اوایل دهۀ 2000 بهترین فرصت‌های آن دهه یعنی رایانش ابری، شبکه‌های اجتماعی، استریم ویدئوی آنلاین، گوشی‌های هوشمند و غیره را از دست داده است، سوگند خورده باشد که بازار را رها کند. اکنون زمان مناسبی است که بررسی کند که در وب 3 چه موفقیت‌های مشابهی وجود خواهند داشت.

2- وب 3 برای توسعه‌دهندگان مناسب‌تر از وب 2 است

غول‌های اینترنت نسل دو یا وب 2 ;کارمزدهای هنگفتی دارند؛ اما پلتفرم‌های وب 3 شرایط اقتصادی منصفانه‌تری دارند. کارمزدهای take-rates حدود 100درصدی متا در فیسبوک و اینستاگرام را با کارمزد 5.2 درصدی اوپن سی (OpenSea) بازار NFT مقایسه کنید. همان طور که ریچی تورس (Ritchie Torres) نمایندۀ کنگرۀ آمریکا در یک مقالۀ ویژه اشاره کرد: «وقتی شرکت‌های بزرگ فناوری نرخ کارمزد بیشتری از مافیا دارند، مشخص است که یک جای اقتصاد ما می‌لنگد».

گفتنی است، یک تحلیل جدید انجام شد تا میزان پرداخت وب 3 به توسعه‌دهندگان در مقایسه با وب 2 برآورد شود. اعداد گویای همه چیز هستند، هرچند هنوز قضاوت در مورد آینده ارز دیجیتال زود است. در سال 2021، فروش NFTهای مبتنی بر اتریوم (ERC-721 و ERC-1155) به علاوۀ بهره‌ای که از محل فروش ثانویه به خالقان اثر پرداخت شد، به 3 میلیارد و 900 میلیون دلار رسید. این چهار برابر مبلغ 1 میلیارد دلار – کمتر از 1 درصد درآمدها – است که متا در سال 2022 برای پدیدآورندگان خود کنار گذاشته است.

وقتی تعداد کاربران وب 2 را با وب 3 مقایسه می‌کنیم، اعداد از این هم عجیب‌تر می‌شوند: تعداد 22.400 خالق اثر در پلتفرم‌های نسل 3 (بر اساس تعداد کلکسیون‌های NFT) در مقایسه با حدود 3 میلیارد کاربری که در پلتفرم‌های نسل دو محتوا ارسال می‌کردند. در حالی که اسپاتیفای و یوتیوب در مقایسه با سایر پلتفرم‌ها مبلغ بیشتری به خالقان محتوا پرداخت می‌کردند – به ترتیب 7 میلیارد و 15 میلیارد – نابرابری شدیدی در این میان وجود دارد. بر اساس تحلیل‌های انجام شده، وب 3 به هر خالق اثر مبلغ 174.000 دلار پرداخت می‌کرد، در حالی که رقم پرداختی متا برای هر کاربر 0.1 است، اسپاتیفای به هر هنرمند 636 دلار می‌دهد و یوتیوب به هر کانال 405 دلار. وب 3 کوچک اما قدرتمند است.

بیشتر بخوانید: مرورگر وب 3.0 (Web3.0 Browser) چیست و چگونه کار می‌کند؟

3- آینده ارز دیجیتال: تأثیر واقعی وب 3.0

مبلغ پرداختی به خالقان اثر فقط نمونه‌ای از مزایای ارز دیجیتال است. اما مزایای فراوان دیگری هم وجود دارند.

مثلاً سیستم مالی را در نظر بگیرید. وضعیت فعلی باعث شکست افراد بسیاری شده است: بر اساس آمار بانک جهانی، بیش از 1 میلیارد و 700 میلیون نفر حساب بانکی نداشتند. حتی با حساب آوردن روند نزولی فعلی، تقاضا برای امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) و دلارهای دیجیتال در چند سال گذشته تا حد بسیار زیادی افزایش یافته است. ارز دیجیتال برای افراد محروم و فاقد حساب بانکی (یک میلیارد نفر از افرادی که موبایل دارند) فرصت مناسبی برای شمول مالی فراهم می‌کند. پروژه‌هایی مانند گُلد فینچ (Goldfinch) راه دسترسی به سرمایه را وسیع‌تر می‌کنند که در غیر این صورت در بازارهای نوظهور در دسترس نبودند.

ارز دیجیتال سایر بازارهای نابسامان را نیز شامل می‌شود. فلو کربن (Flowcarbon) دارد این واحدهای حساب را که اهمیتشان در حال افزایش است، در بلاکچین شفاف و قابل ردگیری می‌کند و در نتیجه، اعتبارهای کربن را نوسازی می‌کند. هلیوم که یک شبکۀ بی‌سیم عمومی است، اولین چالش قانونی و غیرمتمرکز را برای غول‌های تلکام ایجاد کرده است. اسپراس (Spruce) به کاربران امکان می‌دهد تا هویت‌هایشان را کنترل کنند، نه این که این قدرت را به واسطه‌های آنلاین مانند گوگل و متا واگذار کند که از طریق مدل‌های کسب‌وکاری داده‌کاوی خود از اطلاعات کاربران بهره‌برداری کنند.

این تمام ماجرا نیست!

این لیست همچنان ادامه دارد. DAOها یا سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز، نشان می‌دهند که غریبه‌ها چگونه می‌توانند از نظر اقتصادی برای دستیابی به اهداف هماهنگ شده و همکاری کنند. NFTها در سرتاسر تصاویر پروفایل، آثار هنری، موسیقی، آیتم‌های درون بازی، رمزهای دسترسی، زمین در دنیاهای مجازی و سایر کالاهای دیجیتال، به کاربران حقوق مالکیت مجازی می‌دهند. مشوق‌های توکن به تازه واردها کمک می‌کنند تا اثر دومینویی را اجرا کنند. ارز دیجیتال چیزی فراتر از یک نوآوری مالی است، یک نوآوری اجتماعی، فرهنگی و فناوری است.

بیشتر بخوانید: ویتالیک بوترین: بازار رمزارز در میان مدت همانند طلا با ثبات و نوسانات آن کاهش خواهد یافت

تا اینجا فقط به بخش کوچکی از موضوعات پرداخته‌ایم.

4- اتریوم پیشتاز محض آینده ارز دیجیتال است، اما با رقابت مواجه می‌شود

اتریوم بر فضای وب 3 چیره است، اما اکنون بلاکچین‌های فراوان دیگری هم در این فضا وجود دارند. توسعه‌دهندگان بلاکچین‌هایی مانند سولانا، پالیگان (Matic)، زنجیرۀ BNB، اولانچ (AVAX) و فانتوم (FTM) هم به دنبال کسب موفقیت‌های مشابه هستند.

پیشتازی اتریوم با شروع اولیه و سلامت جامعۀ آن ارتباط زیادی دارد. تا جایی که توسعه‌دهنده علاقه داشته باشد، اتریوم با اختلاف زیاد، بیشترین سازندگان را دارد، حدود 4000 توسعه دهندۀ فعال در هر ماه. پس از آن سولانا (با حدود 1000 سازنده) و بیت کوین (حدود 500 سازنده) قرار دارند. شهرت بسیار بالای اتریوم در میان کاربران خود گویای آن است که چرا آنها مایلند برای استفاده از این بلاکچین روزانه به طور متوسط بیش از 15 میلیون دلار پرداخت کنند. این رقم برای چنین پروژۀ جوانی واقعاً چشمگیر است.

بیشتر بخوانید: اتریوم 2.0 (Ethereum 2.0) چیست و چرا اهمیت دارد؟

محبوبیت اتریوم نیز یک شمشیر دولبه است. از آنجا که اتریوم در گذشته برای غیرمتمرکز سازی شبکه بیشتر از مقیاس‌پذیری ارزش قائل بود، سایر بلاکچین‌ها با وعدۀ عملکرد بهتر برای آینده ارز دیجیتال و کارمزد کمتر، توانستند وارد عمل شده و کاربران را به سوی خود جذب کنند.

در حوزۀ تعامل‌پذیری نیز پیشرفتی باورنکردنی را شاهد هستیم که به کاربران کمک می‌کند دارایی‌ها را از یک بلاکچین به دیگری «وصل کنند» و نیز به فناوری‌های «لایۀ دو» مانند رول آپ‌های آپتیمیستیک (optimistic rollups) و رول آپ‌های دانش صفر (zero-knowledge rollups) که هدفشان کاهش هزینه از طریق فضای بلاک (blockspace) است.

بلاکچین‌ها محصول پرطرفدار یک موج رقابتی جدید هستند، درست مانند وضعیت پهن باند (broadband) و کامپیوترها در دهه‌های 1990 و 2000 و نیز موبایل‌ها در دهۀ گذشته. فضای زیادی برای نوآوری وجود دارد و در نتیجه، برندگان متعددی در آنجا خواهند بود.

5- بله، هنوز برای قضاوت زود است!

دانستن تعداد دقیق کاربران وب 3 کار دشواری است، اما می‌توانیم در بزرگی این حرکت را استدلال کنیم. بر اساس معیارهای متعدد آنچین (Onchain)، برآورد می‌شود که امروزه اتریوم چیزی بین 7 میلیون و 50 میلیون کاربر فعال دارد. اگر بخواهیم میزان پیشرفت آن را با دوران ابتدایی اینترنت مقایسه کنیم، به حدود سال ۱۹۹۵ می‌رسیم. تا سال 2005، تعداد کاربران اینترنت به 1 میلیارد نفر رسید. برحسب اتفاق، این حوالی زمانی بود که وب 2 در میان تأسیس غول‌های آینده مانند فیسبوک و یوتیوب داشت شکل می‌گرفت.

این بار هم برآورد کردن کاری بسیار دشوار است. اما اگر خط روندها همانطور که نشان داده شده ادامه یابد، وب 3 می‌تواند تا سال 2031 تعداد 1 میلیارد کاربر داشته باشد. به عبارت دیگر، هنوز در اول راه هستید. کارهای زیادی برای انجام دادن مانده است. همچنان باید به ساختن ادامه دهیم. هنوز برای نظر دادن در مورد آینده ارز دیجیتال وقت هست!

سوالات متداول