برنامه معاملاتی (Trading Plan) چیست؟ آموزش کامل تنظیم برنامه معاملاتی

داشتن یک برنامه معاملاتی در بازارهایی مثل بازار ارزهای دیجیتال اهمیت زیادی دارد. این برنامه‌ها به شما کمک می‌کنند تا از یک طرف بفهمید در بازار موفق شده‌اید یا نه؛ و از طرف دیگر درگیر ترس از دست دادن (FOMO) نشوید. علاوه بر این، دیگر از انجام معامله‌ای پشیمان نمی‌شوید و فراموش نمی‌کنید که اطلاعات مهم و حیاتی را بررسی کنید. یک برنامه معاملاتی مؤثر سبک معاملاتی و تحمل ریسک شما را تعیین می‌کند و به شما کمک می‌کند تا احساسات سایر معامله‌گران را درک کنید، قوانین ورود و خروج واضحی داشته باشید و اسپرد معاملاتی را هم در نظر بگیرید.

ایجاد یک برنامه معاملاتی برای  انواع معاملات از جمله معاملات روزانه، معاملات میان مدت، معاملات شورت و ترید ابزارهای مشتقه ضروری است. تنها از این طریق است که تریدرها می‌توانند معاملات خوب و مؤثر را شناسایی و آن‌ها را اجرا کنند.

در این مقاله فکت کوینز می‌خواهیم چگونگی ایجاد برنامه‌های معاملاتی برای بازار ارزهای دیجیتال و مزایای آن‌ها را بررسی نماییم.

برنامه معاملاتی چیست؟

برنامه معاملاتی یک نقشه راه برای معامله‌گران است که تکنیک‌ها و استراتژی‌های معاملاتی‌‌ آن‌ها را در چهارچوبی منطقی سازماندهی می‌کند. این چهارچوب باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران بتوانند معاملات خود را ارزیابی کنند و بر نقاط قوت خود متمرکز شوند.

طرح معاملاتی شما نشان‌دهنده ریسک، تمرکز، روش تحلیل و رویکرد استراترژیک شما است. تمام معامله‌گران برای اینکه بتوانند با اطمینان در بازار ارزهای دیجیتال معامله‌کنند، به برنامه نیاز دارند. یک طرح معاملاتی درست تمرکز شما را افزایش می‌دهد، انگیزه موردنیازتان را در اختیارتان قرار می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا معاملات سودده را پیدا کنید.

برنامه‌های معاملاتی ارزهای دیجیتال هم به تحقیقات و دوراندیشی‌های خاص خود نیاز دارند. وقتی برنامه‌ معاملاتی خود را برای بازار ارزهای دیجیتال ایجاد می‌کنید، نباید هر زمانی که با دست‌اندازی مواجه می‌شوید، آن را تغییر دهید. برنامه‌های معاملاتی فقط زمانی تغییر می‌کنند که معامله‌گر روش بهتری پیدا کرده‌ باشد و آن را با آزمایش‌ها و معاملات مؤفق فراوان اثبات کرده باشد.

بیشتر بخوانید: استراتژی سرمایه‌گذاری ؛ لازمه کسب سود از ارزهای دیجیتال

مزایای داشتن یک برنامه معاملاتی

برنامه‌های معاملاتی مزیت‌های زیادی دارند که به معامله‌گران اجازه می‌دهد به اندازه کافی متمرکز باشند. یک طرح معاملاتی در بازار ارزهای دیجیتال با کاهش ریسک، از بین بردن ترس و محافظت از سرمایه‌گذاران در برابر طمع، شاید موفقیت آن‌ها را تضمین نکند؛ اما مطمئناً تأثیر قابل‌توجهی در آن دارد. در ادامه به‌طور کلی، مزایای اصلی داشتن یک طرح معاملاتی را بررسی می‌کنیم. 

بیشتر بخوانید: استراتژی معامله لاک‌پشتی (Turtle Trading) چیست؟

۱. نظارت دقیق برعملکرد معامله‌گران

یک طرح معاملاتی نحوه تعامل شما را با استراتژی معاملاتیتان هماهنگ می‌کند. در نتیجه، یک محیط کنترل‌شده خواهید داشت که در آن می‌توانید نتایج دقیق معاملات خود را ارزیابی کنید. علاوه بر این، می‌توانید عملکرد و اهداف معاملاتی خود را بررسی کنید و برای بهبود نتیجه معاملاتتان برنامه‌ریزی نمایید.

در یک برنامه‌ خوب، تمام موقعیت‌های معاملاتی‌ و خصوصیات مربوط استراتژی معاملاتی ثبت می‌شود. این خصوصیات می‌تواند نوع تحلیل تکنیکال و بنیادین مرتبط با هر معامله باشد. به این ترتیب، می‌توانید رویکردتتان را بهبود ببخشید و شانستان را برای داشتن معاملات و نقاط ورود و خروج درست افزایش دهید. 

پیتر دراکر (Peter Drucker)، نظریه‌پرداز و اینفلوئنسر مشهور صنعت مدیریت، می‌گوید:

اگر نتوانید (معاملات خود را) اندازه‌گیری کنید، هیچ‌وقت نمی‌توانید آنها را بهبود ببخشید.

۲. معاملات منطقی و بدون احساس

استفاده از یک طرح معاملاتی به شما کمک می‌کند تا به‌خاطر معامله‌های ناگهانی مضطرب نشوید. وقتی برنامه معاملاتی داشته باشید، می‌توانید مراحل موردنیاز برای تجزیه‌وتحلیل دقیق قیمت ارزهای دیجیتال را طی کنید.

به لطف قوانین سازمان‌یافته‌ای که در برنامه‌های معاملاتی وجود دارد، می‌توانید طمع را از بین ببرید. این به شما اجازه می‌دهد تا با اطمینان خاطر بیشتری معاملات خود را انجام دهید.

اخبار و نوسانات تأثیر زیادی بر بازارهای ارزهای دیجیتال می‌گذارند. خیلی راحت ممکن است در روندهای احساسی موجود در بازار غرق شوید و چشم‌انداز خود را از دست بدهید. این امر در نهایت باعث می‌شود از روی احساسات و هیجانات معامله کنید. یک برنامه از قبل نوشته‌شده باعث می‌شود تا تمرکزتان را از دست ندهید و در محدوده استراتژی‌های خود عمل کنید.

چاک نول (Chuck Noll)، مربی سابق تیم فوتبال آمریکایی پیتسبرگ استیلرز (Pittsburgh Steelers)، می‌گوید:

فقط زمانی که نمی‌دانید چه کاری دارید انجام می‌دهید، فشار و استرس را احساس می‌کنید.

۳. انضباط در برنامه معاملاتی

قبل از اینکه بتوانید از هر استراتژی معاملاتی مطمئنی برای پیش‌بینی قیمت‌ها استفاده کنید، باید آن را بارها آزمایش و تنظیم کنید. با  آزمایش کردن استراتژی‌های خود نظم و انضباط موردنیاز را به دست می‌آورید، با الگو‌ها و شاخص‌های امیدوار کننده‌ای که مدام تکرار می‌شوند آشنا می‌شوید و خود را آماده می‌کنید تا در شرایط مشابه معامله نمایید. فقط با آزمون و خطا و ارزیابی دقیق معاملات خود می‌فهمید که کدام یک از استراتژی‌های موجود بهتر است.

بیشتر بخوانید: استراتژی آربیتراژ (Arbitrage)؛ بهترین روش سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال در سال۲۰۲۳

۴. تحقیق سازمان‌یافته بازار

یک استراتژی معاملاتی درست به تحقیق بازار نیاز دارد. با توجه به اینکه بازار ارزهای دیجیتال ۲۴ ساعته است، زمان کمی برای تجزیه‌وتحلیل قیمت‌ها خواهید داشت. نه‌تنها ممکن است اطلاعات مربوط به تحلیل‌های بنیادی را فراموش کنید، بلکه ممکن است به الگوهای معاملاتی، انحراف قیمت‌ها و ریسک‌های معاملاتی هم توجهی نکنید.

۵. مدیریت ریسک

یک برنامه‌ معاملاتی درست، اجازه نمی‌دهد بیش از حد معامله کنید. گاهی اوقات هیچ‌راهی وجود ندارد که در آن بتوانید تمام معاملات درست و خوب را پیدا کنید. با این حال، اگر بتوانید ریسک هر معامله را مدیریت کنید، به‌سادگی جلوی افزایش زیان سبد سرمایه‌گذاری خود را می‌گیرید. اگر احساس کنید که از تمام معاملات خود مطمئن هستید،  مدیریت ریسک کار سختی می‌شود. نباید فکر کنید که در هر معامله‌ای سرعت و زمان‌بندی درستی خواهید داشت.

مهم نیست که از یک نسبت ریسک به پاداش ثابت پیروی می‌کنید؛ یا به استاپ لاس‌های مطمئنی وفادار هستید؛ یا تنها با بخشی از سرمایه خود معامله می‌کنید؛ در هر صورت، فقط با تعیین خط مشی‌ها و مدیریت ریسک می‌توانید مسئولانه معامله کنید.

بیشتر بخوانید: نسبت ریسک به ریوارد (Risk/Riward) چیست؟

۶. درک اینکه چه زمانی نباید معامله کنید

پیروی از برنامه‌های معاملاتی باعث می‌شود که تا در زمان‌های نامناسب معامله نکنید. وقتی بازار فرصت‌های کمی برای سوددهی دارد، معامله‌های هیجانی خیلی سریع سود روزهای خوبتان را از بین می‌برد. محدوده معاملاتی که برنامه‌های معاملاتی ایجاد می‌کنند، زمان موردنیاز برای تجزیه‌وتحلیل الگو‌ها و فرصت‌های معاملاتی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد.

چطور می‌توانیم یک برنامه معاملاتی بنویسیم؟

در ادامه نحوه ایجاد یک برنامه معاملاتی در بازار ارزهای دیجیتال را مرحله به مرحله بررسی می‌کنیم.

مرحله ۱: اهداف، رویکرد و زمان موجود برای معاملات خود را تعیین کنید

اهداف معاملاتی خود را مشخص کنید. در این صورت، با مؤفقیت‌های کوچک خود در مسیر تبدیل شدن به یک معامله‌گر باتجربه انگیزه و البته درس می‌گیرید. اهداف خود را به‌گونه‌ای انتخاب کنید که قابل‌دستیابی باشند و دروه‌های زمانی ثابت و واقعی داشته باشند. در یک بازار ۲۴ ساعته ممکن است مجبور شوید معاملاتی را انتخاب کنید که ردیابی آن‌ها برای شما منطقی است (مگر اینکه از ربات‌های معاملاتی استفاده کنید).

برنامه‌ خود را بررسی کنید و بر اساس زمانی که دارید، ساعاتی را برای معاملات‌ روزانه در نظر بگیرید. بعضی از روش‌های معاملاتی به زمان بیشتری نیاز دارند؛ در نتیجه، گزینه‌ها و مدت زمانی را که می‌توانید در دسترس باشید، با دقت بررسی کنید.

بیشتر بخوانید: هجینگ (Hedging) ؛چگونه با هج کردن ریسک سرمایه گذاری را پایین بیاوریم ؟

مرحله ۲: یک دفترچه معاملاتی ایجاد کنید

از روز اول، ورود و خروج خود را در یک دفتر یا دفترچه ثبت کنید. می‌توانید از روش‌های آنلاین برای ثبت آن‌ها استفاده کنید تا از تمام دستگاه‌هایی دارید بتوانید فعالیت خود را بررسی نمایید. علاوه بر این، از داده‌های خود بکاپ بگیرید تا هیچ‌وقت از بین نروند.

در صورت نیاز، از معاملات مهم خود عکس بگیرید تا بعداً نکات موجود در آن‌ها بررسی کنید. آن‌ها را در دفترچه معاملاتی خود هم قرار بدهید. ثبت معاملات بهترین و مطمئن‌ترین راه برای آزمایش استراتراژی‌های معاملاتی مختلف است. علاوه بر این، از این طریق می‌توانید تأثیر اصلاحات و تغییرات خود را هم اندازه‌گیری کنید.

بیشتر بخوانید: کپی تریدینگ (Copy Trading) چیست ؟ آیا ریسک زیادی دارد ؟

مرحله ۳: بهترین روش برای تجزیه‌وتحلیل ارزهای دیجیتال را مشخص کنید

روشی را برای تجزیه‌وتحلیل ارزهای دیجیتال پیدا کنید که بهترین درک و بینش را در اختیارتان قرار می‌دهند. علاوه بر این، سعی کنید همیشه به آن‌ها پایبند باشید. از تجزیه‌وتحلیل‌های تطبیقی مثل شاخص‌های درون‌زنجیره‌ای، تعداد تراکنش‌ها، تعداد آدرس‌های فعال و حتی شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی استفاده کنید.

روش مناسب خود را روی کاغذ یا در یک رایانه ثبت کنید و هرگز از بهبود نقاط قوت خود دست نکشید. بسیاری از معامله‌گران باتجربه  در بازار ارزهای دیجیتال، شاخص‌های فاندامنتال و تکنیکال را به‌عنوان بخشی از برنامه معاملاتی خود  به‌صورت آنلاین ثبت می‌کنند تا بتوانند روندهای قیمتی و رشد ارزهای دیجیتال را در یک نگاه بررسی کنند.

مرحله ۴: سبک معاملاتی خود را مشخص کنید

برای اینکه سبک معاملاتی مخصوص به خودتان را پیدا کنید، باید سبک‌های مختلف را امتحان نمایید. در غیر این صورت، کارتان خیلی سخت می‌شود. اگر قبلاً معامله کرده باشید، مطمئناً می‌دانید که بین اسکالپینگ (Scalping)، معاملات روزانه، معاملات مربوط به بازارهای خنثی یا رنج، معاملات نوسانی، پوزیشن‌های معاملاتی و آربیتراژ، کدام یک را دوست دارید.

معامله‌گرانی که از روش اسکالپ استفاده می‌کنند، معاملات خود را در چند ثانیه تا چند دقیقه انجام می‌دهند. معامله‌گران روزانه در بازه زمانی یک‌روزه معامله می‌کنند و خیلی کم پیش‌ می‌آید که یک شب ارزهای دیجیتال خود را نگه دارند. معامله‌گران نوسانی معاملاتشان را در چند روز تا چند هفته انجام می‌دهند و سرمایه‌گذارانی که از پوزیشن‌های معاملاتی استفاده می‌کنند، معاملات خود را برای هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها هولد می‌کنند.

در این قسمت باید قوانین اصلی معاملاتی و دستور‌العمل‌های کلی خود را ثبت کنید. برای مثال ممکن است به خودتان بگویید که نباید در روندهای صعودی صرفاً به خاطر اینکه ممکن است قیمت ارزهای دیجیتال کاهش یابد، به‌طور وسواسی دنبال چیزی بگردید. یا اینکه در بازارهای خرسی قبل از سرمایه‌گذاری در یک توکن مطمئن شوید که روند نزولی آن تمام شده است. حتی شاید بخواهید تعیین کنید که با چند درصد از سبد سرمایه‌گذاریتان باید در ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین و اتریوم سرمایه‌گذاری نمایید.

بیشتر بخوانید: بهترین استراتژی اسکالپ فیوچرز

مرحله ۵: مدت زمانی نگهداری ارزهای دیجیتال را تعیین کنید

هر سبک و استراتژی معاملاتی به مدت زمانی خاصی برای نگهداری یا هولد کردن ارزهای دیجیتال نیاز دارد. همان‌طور که در بالا ذکر کردیم، در معاملات اسکالپینگ، ارزهای دیجیتال چند دقیقه هولد می‌شود و معامله‌گرهای نوسانی هم چند روز تا چند هفته آن‌ها را هولد می‌کنند. ممکن است به این نتیجه برسید که دوره‌‌های معاملاتی طولانی‌تر استرس زیادی به شما وارد می‌کنند. در این صورت، احتمالاً ترجیح می‌دهد از دوره‌های کوتاه‌تری استفاده کنید. همه‌چیز به شما و نحوه معاملاتتان بستگی دارد.

مرحله ۶: استراتژی‌های معاملاتی خود را تعیین کنید

روی الگوهای قابل‌شناسایی که بر اساس دانش و تجربه خود با آن‌ها آشنا شده‌اید، تمرکز کنید. با کمی زمان و تمرین، یاد ‌می‌گیرید که چگونه شاخص‌هایی مثل RSI، باندهای بولینگر، میانگین متحرک و الگوهای فیبوناچی را شناسایی و از آنها استفاده کنید. از الگوها و شاخص‌های معاملاتی که بهتر از همه درک می‌کنید و به آنها اعتماد دارید، برای شروع استفاده کنید؛ اما هرگز از گسترش دانش خود و یادگیری شاخص‌های جدید دست نکشید.

بیشتر بخوانید: بررسی عوامل تعیین‌کننده قیمت ارز دیجیتال

مرحله ۷: استراتژی مدیریت ریسک داشته باشید

درصدی از سبد سرمایه‌گذاری خود را که حاضرید در هر معامله با آن ریسک کنید، انتخاب نمایید. هیچ‌وقت بیشتر از حد تحمل خود ریسک و سرمایه‌گذاری نکنید. خیلی از معامله‌گران با توجه به نسبت ریسک به پاداش درمورد معاملات خود تصمیم‌گیری می‌کنند. برای مثل، نسبت ریسک به پاداش ۱:۵ به این معنی است که یک معامله‌گر حاضر است با ۱۰ دلار اتریوم برای دریافت ۵۰ دلار سود در یک معامله ریسک کند.

مثالی از برنامه معاملاتی

برنامه‌ معاملاتی هر معامله‌گری به رویکرد و استراتژی‌های خاص او بستگی دارد. در ادامه مثالی واقعی از این برنامه‌ها را با هم بررسی می‌کنیم.

اهداف معاملاتی:

1. کوتاه‌مدت: تجربه کافی در معاملات نوسانی و شاخص‌های تکنیکال به دست بیاورم تا در یک بازه زمانی حداکثر ۶ ماهه سبد سرمایه‌گذاریم ۱۵ درصد رشد کند و ریسکم را دوباره بررسی کنم.
2. میان‌مدت: در معاملات لحظه‌ای تجربه کافی به دست بیاورم تا سبد سرمایه‌گذاریم‌ ۴۰ درصد رشد کند و معاملات آتی را هم شروع کنم.
3. بلندمدت: بعد از مؤفقیت در معاملات آتی ریسکم را تا ۳ درصد از سرمایه موجود در سبد سهامم افزایش دهم و در مقایسه با میان‌مدت ۲۰ درصد بیشتر سود کنم.

سبک معاملات: معاملات نوسانی

ساعت معاملات: ۸ تا ۱۰ صبح، ۳ تا ۴ بعد از ظهر

تنظیمات مربوط به بازار اولیه: معامله مومنتوم

• استراتژی شکست سطوح: از میانگین متحرک برای پیدا کردن کوین یا توکنی استفاده کنید که ناگهان قرار است رشد کند.
• به محض اینکه کوین یا توکن موردنظرتان محدوده اصلی مقاومت را شکست، یک موقعیت معاملاتی باز کنید و حد ضرر مناسب آن را هم تعیین نمایید.
• قبل از اینکه روند صعودی شتاب خود را از دست بدهد، سود خود را ذخیره کنید و از معامله خارج شوید.

تنظیمات مربوط به بازار ثانویه: بازیابی

مدت نگهداری: یک تا شش روز

معیارهای انتخاب ارز دیجیتال:

• ارزش بازار آن متوسط و زیر ۱۰ میلیارد دلار باشد. 
• شاخص نسبت ارزش به تراکنش آن (NVT) بالا باشد.
• حجم نسبتاً بالایی داشته باشد (حداقل دو برابر میانگین)
• اخبار خوبی در مورد آن وجود داشته باشد.
• نقشه راه آن مشخص و در حال پیشرفت باشد.

شاخص‌های تکنیکال:

• شاخص میانگین جهت‌دار (ADX)
• شاخص قدرت نسبی  (RSI)
• شاخص مکدی (MACD)
• متقاطع میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average Crossover)
• اسیلاتور استوکاستیک (Stochastic Oscillator)
• الگوی مثلث صعودی با RSI و MACD بررسی‌شده

مدیریت ریسک:

• ۱ درصد از سرمایه در هر معامله
• حداکثر سه ضرر در روز
• نسبت ریسک به پاداش ۱:۴

کلام آخر 

معامله‌گران اغلب به دلیل نوسانات زیاد و پتانسیل سود بالا جذب معاملات ارزهای دیجیتال می‌شوند. مشارکت در این معاملات نیز نسبتاً آسان است و صرافی‌های قدرتمندی در این مسیر به آن‌ها کمک می‌کنند. با این حال، استفاده از یک برنامه معاملاتی در بازار ارزهای دیجیتال به‌شدت در ارزیابی و دوام‌بخشی به معاملات‌ سرمایه‌گذاران تأثیرگذار است.

سوالات متداول