اتریوم پلاسما یک تکنیک مقیاس بندی خارج از زنجیره‌ای جهت ساخت اپلیکیشن های مقیاس‌پذیر است که توسط گروه‌های تحقیقاتی مختلف پیاده‌سازی می‌شود.
مقیاس‌پذیری یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شبکه بلاک چین اتریوم به‌حساب می‌آید. در حقیقت محدودیت‌های کنونی ازنظر ظرفیت و سرعت که بلاک چین اتریوم با آنها مواجه است، باعث جلوگیری از پذیرش جهانی این ارز دیجیتال شده است.
اتریوم پلاسما به‌وسیله ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، مؤسس اتریوم و ژوزف پون (Joseph Poon) معرفی گردید. درواقع مفهوم اتریوم پلاسما در آگوست ۲۰۱۷ (مردادماه ۱۳۹۶) به‌عنوان یک راهکار مقیاس‌پذیری در بلاک چین اتریوم ایجاد شد. از طرفی بد نیست بدانید که جوزف پون، همچنین در کنار تدیوس دریا (Thaddeus Dryja) مسئولیت مربوط با شبکه لایتنینگ که یک راهکار مقیاس‌پذیری برای شبکه بیت کوین بود که در سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴) پیشنهاد شد را نیز بر عهده داشته است. دقت کنید که پلاسما و شبکه لایتنینگ اگرچه ۲ راهکار مقیاس‌پذیری برای بلاک چین‌ها هستند، ولی هرکدام از آنها مکانیزم‌ها و خصوصیات منحصربه‌فرد خود را دارند.
در این مطلب از فکت کوینز قصد داریم تا به‌طور خلاصه به معرفی اتریوم پلاسما بپردازیم، اما به خاطر داشته باشید که پلاسما به‌خودی‌خود یک پروژه به‌حساب نمی‌آید؛ بلکه یک تکنیک مقیاس بندی خارج از زنجیره یا به‌نوعی چارچوبی جهت ساخت اپلیکیشن های مقیاس‌پذیر است که می‌تواند به روش‌هایی متفاوت توسط گروه‌های تحقیقاتی یا شرکت‌های مختلف پیاده‌سازی گردد.
اتریوم پلاسما به چه شکل کار میکند؟
ایده اصلی اتریوم پلاسما ایجاد چارچوبی از زنجیره‌های جانبی است که تا حد ممکن با مصرف منابع کمتر با زنجیره اصلی (در اینجا منظور بلاک چین اتریوم است) ارتباط و تعامل خواهند داشت. چنین چارچوبی برای عمل کردن به‌عنوان درخت بلاک چین طراحی می‌شود تا به‌صورت سلسله مراتبی طوری ساماندهی شود که زنجیره‌های کوچک‌تر پرشماری بتوانند بر بستر زنجیره اصلی ایجاد شوند. به این زنجیره‌های کوچک‌تر زنجیره‌های پلاسما (Plasma chains) یا زنجیره‌های کودک (Child Chains) نیز می‌گویند.
توجه داشته باشید که زنجیره‌های جانبی (Sidechains) و زنجیره‌های پلاسما مشابه یکدیگر هستند، اما یکسان نیستند. در حقیقت ساختار پلاسما با استفاده از قراردادهای هوشمند و درخت‌های مرکل (Merkle trees) ایجادشده است و ایجاد بی‌نهایت زنجیره پلاسما را امکان‌پذیر می‌سازد. اساساً زنجیره‌های پلاسما نسخه‌های کوچک‌تر از بلاک چین اتریوم مادر هستند که بر بستر هرکدام از این زنجیره‌ها می‌توان زنجیره‌های بیشتری را ایجاد کرد که این امر ساختاری درخت مانند را تشکیل می‌دهد.
اساساً هر زنجیره پلاسما یک قرارداد هوشمند قابل شخصی‌سازی است که برای کار کردن به یک روش و برطرف کردن نیازهای مختلف قابل طراحی است. این موضوع بدین معنی است که زنجیره‌ها می‌توانند در کنار یکدیگر وجود داشته باشند و مستقل از هم عمل کنند. نهایتاً باید عنوان کرد که پلاسما به کسب‌وکارها و شرکت‌ها این امکان را خواهد داد تا راهکارهای مقیاس‌پذیری را به روش‌های مختلف و بر اساس ساختار و نیاز مخصوص به خود پیاده‌سازی کنند.
ازاین‌رو، اگر پلاسما با موفقیت توسعه پیدا کرده و بر بستر شبکه اتریوم پیاده‌سازی گردد، تراکم زنجیره اصلی کاهش پیدا خواهد کرد؛ چراکه هر زنجیره پلاسما به شکلی طراحی خواهد شد تا به شکل مخصوص به خود و در جهت اهدافی مشخص کار کند؛ حال اینکه این اهداف لزوماً مرتبط با اهداف زنجیره اصلی نخواهند بود. نتیجتاً اینکه زنجیره‌های پلاسما وظایف کلی زنجیره اصلی را کمتر خواهند کرد.
خصوصیت اثبات تقلب یا کلاهبرداری در اتریوم پلاسما
به‌صورت کلی ارتباط میان زنجیره‌های کودک و زنجیره اصلی توسط اقدامات ضد تقلب یا کلاهبرداری ایمن گردیده است؛ ازاین‌رو، مسئولیت ایمن نگاه‌داشتن شبکه و مجازات کاربران مخرب بر عهده زنجیره اصلی خواهد بود. در حقیقت هر زنجیره پلاسما مکانیزم‌های مخصوص به خود را جهت تأیید بلوک‌ها و پیاده‌سازی اقدامات ضد تقلب دارد که این موارد را می‌توان بر بستر الگوریتم‌های اجماع گوناگون پیاده‌سازی کرد. از طرفی ازجمله رایج‌ترین این الگوریتم‌ها می‌توان به الگوریتم اجماع گواه اثبات کار (Proof of Work)، گواه اثبات سهام (Proof of Stake) و گواه اثبات اعتبار (Proof of Authority) اشاره کرد.
همچنین بخوانید: الگوریتم Proof of Coverage چیست؟ چه تفاوتی با الگویتم های دیگر دارد؟
اساساً ایمنی اتریوم پلاسما در مقابل هرگونه تقلب و کلاهبرداری، ضمانت میکند که در صورت انجام فعالیت‌های مخرب، کاربران قادر هستند تا نودهای مخرب را گزارش داده، از سرمایه خود محافظت کرده یا از تراکنش خارج گردند. به بیانی دیگر، این خصوصیت اتریوم پلاسما به‌عنوان یک مکانیزم مورداستفاده قرار می‌گیرد که به‌وسیله آن، زنجیره پلاسما شکایتی را برای زنجیره مادر یا زنجیره اصلی تنظیم و ارائه میکند.
قابلیت مپ ردیوس (MapReduce)
وایت پیپر اتریوم پلاسما همچنین کاربرد جالب‌توجهی از محاسبات مپ ردیوس را ارائه خواهد داد. به‌طور کلی مپ ردیوس مجموعه‌ای از توابع است که جهت ساماندهی و محاسبات اطلاعات در پایگاه داده‌های چندگانه، بسیار مفید خواهند بود.
دقت داشته باشید که در اینجا (اتریوم پلاسما)، این پایگاه داده‌های چندگانه همان بلاک چین‌ها بوده و ساختار درخت گونه زنجیره‌ها به مپ ردیوس این امکان را خواهد داد تا به‌عنوان روشی جهت تسهیل تأیید اطلاعات در درخت زنجیره‌ها عمل کند. نتیجتاً اینکه این امر کارایی شبکه را افزایش خواهد داد.
همچنین بخوانید: شاردینگ (Sharding) چیست؟ | راهنمای جامع برای مبتدی‌ها
مشکل خروج انبوه (Mass Exit problem)
اساساً یکی از معضلات مرتبط با اتریوم پلاسما، مشکل خروج انبوه است. درواقع این موضوع به شرایطی اشاره دارد که اغلب کاربران به دنبال خروج همزمان از زنجیره پلاسما و مراجعه به زنجیره اصلی هستند. دقت داشته باشید که درنتیجه این کار، شبکه با تراکم بسیار شدیدی روبرو خواهد شد و این امر می‌تواند با فعالیت‌های مخرب، حمله به شبکه یا هر نوع نقص بحرانی دیگری فعال گردد.
نتیجه‌گیری
اساساً اتریوم پلاسما یک راهکار خارج از زنجیره‌ای است که با ایجاد ساختار درخت شکل از زنجیره‌هایی پرشمار و کوچک‌تر، به دنبال افزایش چشمگیر عملکرد کلی شبکه اتریوم خواهد بود. از طرفی این زنجیره‌ها کار زنجیره اصلی را سبک‌تر خواهند کرد و درنتیجه شبکه اصلی قادر است تا مقدار تراکنش‌های بیشتری را در هر ثانیه پردازش و مدیریت کند.
به‌صورت کلی مدل سلسله مراتبی بلاک چین‌های متصل به یکدیگر که به وسیله پلاسما معرفی شده است، پتانسیل بسیار بالایی داشته و هم‌اکنون به‌وسیله تیم‌های تحقیقاتی بسیار زیادی در مرحله آزمایش قرار دارد. ازاین‌رو، با توسعه مطلوب و صحیح این ویژگی، اتریوم پلاسما در نهایت باعث افزایش کارایی شبکه بلاک چین اتریوم شده و چارچوب مطلوب‌تری جهت توسعه اپلیکیشن های غیرمتمرکز را عرضه خواهد کرد. همچنین، دیگر شبکه‌های ارز دیجیتال هم قادر خواهند بود تا ایده پلاسما را به‌عنوان راهی جهت جلوگیری از مشکلات مقیاس‌پذیری در شبکه خود به‌کار گیرند.
نهایتاً اینکه اتریوم پلاسما یک پروژه متن‌باز که مخزن عمومی آن در گیت هاب (GitHub) قرار دارد. درواقع به جز اتریوم، در حال حاضر ارزهای دیجیتال و مخازن گیت هاب دیگری نیز در حال کار با پلاسما هستند که ازجمله آنها می‌توان به اومیسگو (OmiseGO)، شبکه لوم (Loom Network) و FourthStateLabs اشاره داشت. اگر تمایل دارید تا در مورد اتریوم پلاسما، اطلاعات بیشتری به‌دست آورید، پیشنهاد می‌کنیم که به وب‌سایت LearnPlasma مراجعه کرده و وایت پیپر این پروژه را دقیق‌تر مطالعه کنید.
منبع: academy.binance
